HÜKMEN KAMULAŞTIRMA
a) Açıklama
Tebliğ edilen kamulaştırma işlemine karşı idare ve adli yargıya başvurul¬madığı veya bu konuda açılan davaların kesin olarak sonuçlandığı, ancak taşınmaz mal sahibinin tapu sicil müdürlüğüne gelerek düzenlenecek resmi senedi imzaya yanaşmadığı (ferağ vermediği) hallerde, takdir edilen ve artırılan bedelin tamamı milli bankalardan birine yatırılarak makbuzu ilgili belge örnekleriyle birlikte, kamulaştırırcı idare tarafından mahkemeye verilir. Mah¬keme, belgeleri inceleyerek; kamulaştırma usulüne uygun şekilde tamam¬lanmış ise, taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tesciline karar verir ve tapu dairesine bildirir (Kam.K.10).
Acele işlerde de mahkemenin doğrudan tescil kararı vermesi mümkündür (Kam.K.27).
Kamulaştırması yapılan taşınmaz mal tahsis edildiği kamu hizmeti bakımından sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe (yol, meydan gibi) dönüşmüş ise, istek halinde mahkemece sicilin terkinine de karar verilir. Mahkemece böyle bir karar verilmemiş ise tescilin yapılmasından sonra ilgili idarenin istemi üzerine de terkin yapılabilir.
Mahkemece verilen hükmen kamulaştırma veya hükmen terkin kararlarının bedel yönünden temyizi mümkün ise de tescil hükmü yönünden temyizi mümkün değildir. Bu itibarla, kararı infazı için kesinleşme şerhi aramaya gerek yoktur (Kamulaştırma K.nun 4650 sayılı Kanunla değişik 10. maddesi).
Kamulaştırılacak taşınmazın mülkiyetinin davalı olması taşınmazın idare adına tesciline engel olmadığı gibi, tapu sicilinde bulunabilecek olan bütün takyidatlarda idare adına tescil veya terkine engel değildir. Kamulaştırma ile bu haklar bedele dönüşür ve idarenin istemi üzerine sicilden terkini gerekir.
(Rızai kamulaştırma için aşağıda “Akitli İşlemler” bölümüne bakınız.)
b) Hükmen Kamulaştırma Kararı Örneği
TALEP: A.Ü. Tıp Fakültesi 1200 yataklı eğitim ve öğretim hastanesi idare binası ve sosyal tesisleri için Ankara ili, Altındağ ilçesi, Yenidoğan mahallesi 101 ada 1 nolu kadastro parselinde kain taşınmaz malın 14.49 m2 si Üniversite Yönetim Kurulunun ............. tarih ve ........... sayılı kararı ile kamulaştırılmış olup, karar onaylanmıştır. Kamulaştırma bedeli T.C. Ziraat Bankası Başkent Şubesinin 304/ 01-19909 nolu hesabına yatırılmış olup, idarenin tebliğine rağmen (veya adresi meçhul olduğundan ilan yoluyla tebliğine rağmen) davalıların tapuya gelerek ferağ vermeye yanaşmaması nedeniyle dava konusu taşınmaz malların, davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı üniversite adına tapuya tesciline karar verilmesi....
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen nedenlerle davanın kabulü ile Ankara ili, Altındağ ilçesi, Yenidoğan mahallesi 101 ada 1 nolu kadastro parseli olarak kayıtlı taşınmaz malın 14.49 m2 sinin davalılar ......... ile ............adına olan tapu kayıtlarının iptali ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi gereğince, davacı Ankara Üniversitesi Rektörlüğü adına tapuya tesciline ....... Hakim - 11755
c) Tapuya Tescili veya Tapudan Terkini
Kamulaştırma sonucu idare adına tescil yapılması gerekiyorsa malikin adı terkin edilerek idare adına tescil yapılır.
Örnek:
5..5.2000 3815
Enis ÖZEN : ALİ oğlu Tam Kadastro 2.2.1975
Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Tam Kamulaştırma 5.5.2000 3815
Kamulaştırma sonucu taşınmazın idare adına tescili değil de sicilden terkini gerekiyorsa; sicilden malikin adı terkin edilerek, terkin tarih yevmiye numarası yazılır. Ayrıca Tapu Sicil Tüzüğünün 77. maddesinde gösterildiği şekilde sayfanın kapatılması gerekir. Bunun için “Sayfa No:” sütunu çaprazlama çizildikten sonra aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
5.5.2000-3815
Enis ÖZEN : Ali oğlu Tam Kadastro 2.2.1979
Beyanlar sütununa: İşbu sayfa kamulaştırma sonucu terkin nedeniyle kapatılmıştır. 5.5.2000–815
d) İşlemin Mali Yönü
Kamulaştırma işlemi nedeniyle Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 23.a pozisyonu uyarınca, muaf değilse kamulaştıran idareden toplam Binde 30 oranında harç tahsili gerekir. Kamulaştıran idare harçlardan muaf ise tarafların hiç birinden harç tahsil edilmeden işlem sonuçlandırılır (TKGM.Gn.1483).
Kamulaştırma nedeniyle yapılacak tescil ve terkin işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişiği aranmaz (veraset ve intikal vergisi gibi). Ancak tapu sicil müdürlüğünce durum kamulaştırma bedeli de belirtilerek derhal vergi dairesine ihbar edilir (Kam.K.10, TKGM.Gn.1487).
Tebliğ edilen kamulaştırma işlemine karşı idare ve adli yargıya başvurul¬madığı veya bu konuda açılan davaların kesin olarak sonuçlandığı, ancak taşınmaz mal sahibinin tapu sicil müdürlüğüne gelerek düzenlenecek resmi senedi imzaya yanaşmadığı (ferağ vermediği) hallerde, takdir edilen ve artırılan bedelin tamamı milli bankalardan birine yatırılarak makbuzu ilgili belge örnekleriyle birlikte, kamulaştırırcı idare tarafından mahkemeye verilir. Mah¬keme, belgeleri inceleyerek; kamulaştırma usulüne uygun şekilde tamam¬lanmış ise, taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tesciline karar verir ve tapu dairesine bildirir (Kam.K.10).
Acele işlerde de mahkemenin doğrudan tescil kararı vermesi mümkündür (Kam.K.27).
Kamulaştırması yapılan taşınmaz mal tahsis edildiği kamu hizmeti bakımından sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe (yol, meydan gibi) dönüşmüş ise, istek halinde mahkemece sicilin terkinine de karar verilir. Mahkemece böyle bir karar verilmemiş ise tescilin yapılmasından sonra ilgili idarenin istemi üzerine de terkin yapılabilir.
Mahkemece verilen hükmen kamulaştırma veya hükmen terkin kararlarının bedel yönünden temyizi mümkün ise de tescil hükmü yönünden temyizi mümkün değildir. Bu itibarla, kararı infazı için kesinleşme şerhi aramaya gerek yoktur (Kamulaştırma K.nun 4650 sayılı Kanunla değişik 10. maddesi).
Kamulaştırılacak taşınmazın mülkiyetinin davalı olması taşınmazın idare adına tesciline engel olmadığı gibi, tapu sicilinde bulunabilecek olan bütün takyidatlarda idare adına tescil veya terkine engel değildir. Kamulaştırma ile bu haklar bedele dönüşür ve idarenin istemi üzerine sicilden terkini gerekir.
(Rızai kamulaştırma için aşağıda “Akitli İşlemler” bölümüne bakınız.)
b) Hükmen Kamulaştırma Kararı Örneği
TALEP: A.Ü. Tıp Fakültesi 1200 yataklı eğitim ve öğretim hastanesi idare binası ve sosyal tesisleri için Ankara ili, Altındağ ilçesi, Yenidoğan mahallesi 101 ada 1 nolu kadastro parselinde kain taşınmaz malın 14.49 m2 si Üniversite Yönetim Kurulunun ............. tarih ve ........... sayılı kararı ile kamulaştırılmış olup, karar onaylanmıştır. Kamulaştırma bedeli T.C. Ziraat Bankası Başkent Şubesinin 304/ 01-19909 nolu hesabına yatırılmış olup, idarenin tebliğine rağmen (veya adresi meçhul olduğundan ilan yoluyla tebliğine rağmen) davalıların tapuya gelerek ferağ vermeye yanaşmaması nedeniyle dava konusu taşınmaz malların, davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı üniversite adına tapuya tesciline karar verilmesi....
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen nedenlerle davanın kabulü ile Ankara ili, Altındağ ilçesi, Yenidoğan mahallesi 101 ada 1 nolu kadastro parseli olarak kayıtlı taşınmaz malın 14.49 m2 sinin davalılar ......... ile ............adına olan tapu kayıtlarının iptali ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi gereğince, davacı Ankara Üniversitesi Rektörlüğü adına tapuya tesciline ....... Hakim - 11755
c) Tapuya Tescili veya Tapudan Terkini
Kamulaştırma sonucu idare adına tescil yapılması gerekiyorsa malikin adı terkin edilerek idare adına tescil yapılır.
Örnek:
5..5.2000 3815
Enis ÖZEN : ALİ oğlu Tam Kadastro 2.2.1975
Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Tam Kamulaştırma 5.5.2000 3815
Kamulaştırma sonucu taşınmazın idare adına tescili değil de sicilden terkini gerekiyorsa; sicilden malikin adı terkin edilerek, terkin tarih yevmiye numarası yazılır. Ayrıca Tapu Sicil Tüzüğünün 77. maddesinde gösterildiği şekilde sayfanın kapatılması gerekir. Bunun için “Sayfa No:” sütunu çaprazlama çizildikten sonra aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
5.5.2000-3815
Enis ÖZEN : Ali oğlu Tam Kadastro 2.2.1979
Beyanlar sütununa: İşbu sayfa kamulaştırma sonucu terkin nedeniyle kapatılmıştır. 5.5.2000–815
d) İşlemin Mali Yönü
Kamulaştırma işlemi nedeniyle Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 23.a pozisyonu uyarınca, muaf değilse kamulaştıran idareden toplam Binde 30 oranında harç tahsili gerekir. Kamulaştıran idare harçlardan muaf ise tarafların hiç birinden harç tahsil edilmeden işlem sonuçlandırılır (TKGM.Gn.1483).
Kamulaştırma nedeniyle yapılacak tescil ve terkin işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişiği aranmaz (veraset ve intikal vergisi gibi). Ancak tapu sicil müdürlüğünce durum kamulaştırma bedeli de belirtilerek derhal vergi dairesine ihbar edilir (Kam.K.10, TKGM.Gn.1487).
Yorumlar