KAMULAŞTIRMA (RIZAİ)
KAMULAŞTIRMA (RIZAİ)
a) Açıklama ve İstenen Belgeler Kamulaştırma, Devlet veya kamu tüzel kişilerince, kamu yararının gerektir¬diği hallerde, karşılığını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el konulması veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi işlemidir. Kamulaştırmanın tapuya tescili malikin rızasıyla (rızaen) veya mahkeme kararı ile (hükmen) yapılmaktadır (Bkz. Hükmen Kamulaştırma Akitsiz İşlemler bölümünde açıklanmıştır.). Kamulaştırılacak taşınmaz malın maliki kamulaş¬tırmaya razı olursa, Tapu Kanununun 26. Maddesine göre tapu sicil müdür¬lüğünce resmi senet düzenlenir. Bu resmi senedi taşınmaz maliki ile kamulaş¬tırmayı yapan idarenin temsilcisi imzalar. Esas itibariyle bu işlemin satıştan bir farkı yoktur. Malik bu resmi senede “tezyidi bedel (bedeli artırmak için dava açma) hakkının saklı olduğu” yolunda kayıt düşülmesini talep edemez. Çünkü kamulaştırma Kanununun 4650 sayılı kanunla değişik 10. Maddesi uyarınca anlaşma suretiyle yapılan kamulaştırmalarda tezyidi bedel davası açma imkanı kalmamıştır. Taşınmaz malın tümü değil de bir kısmı da kamulaştırılabilir. Hisseli taşınmazlarda bir veya birkaç hissedarın yerinin kamulaştırılması mümkündür. Taşınmaz üzerinde ipotek, haciz, ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, vakıf şerhi ve benzeri takyitler bulunması kamulaştırmaya engel değildir. Taşınmazın mülkiyetinin davalı olması da kamulaştırmayı engellemez. Trampa yolu ile kamulaştırma yapılması mümkündür. Kamulaştırmanın tescili için tapu sicil müdürlüğünce aşağıdaki belge¬ler istenir. a) Kamulaştırıcı idarenin temsilcisini de gösterir yazılı talebi. b) Kadastro müdürlüğünün üst yazısına ekli kamulaştırma haritası ve ekleri (3 takım dosya). c) Taşınmaz maliki ve kamulaştırıcı idare temsilcisinin nüfus cüzdanları ile malikin bir adet fotoğrafı. d) Tarafların vergi kimlik numaralarını gösterir vergi dairesinden alınmış belge. (İdare vergiden muafsa idarenin vergi numarası aranmaz) b) Resmi Senedin Yazımı BİR TARAFTAN : Ali TANILIR: Hikmet oğlu (Vergi No:...) DİĞER TARAFTAN: Karayolları Genel Müdürlüğünü temsilen İzzet SEVİŞ, aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. İşbu resmi senedin arka sayfasındaki özel sütunlarında bütün özellikleri yazılı, Kastamonu İli Merkez İlçe Kurtu Mahallesi Ilıman Handabaş Mevkiinde kain 150 ada 44 parseli teşkil eden 40 m2 miktarlı bahçe vasıflı parselin tamamı Hikmet oğlu Ali TANILIR adına kayıtlı iken; bu kez, iş bu taşınmaz malın tamamı İstanbul – Kastamonu - Samsun Devlet Yolunun Kastamonu şehir içi geçişi nedeniyle Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğünün 17.12.1992 tarih 56646 sayılı ve Ankara 29. Noterliği tarafından tasdikli 22.12.1992 tarih 24686 sayılı talepleri kıymet taktir raporu ve kamu yararı kararı gereğince kamulaştırıldığından iş bu malik taşınmaz malının tamamını 12.080.000 TL (on iki milyon seksen bin) TL. bedeli karşılığında Karayolları Genel Müdürlüğüne devrettiğini ve kamulaştırıcı idare adına tescilini talep ettiğini, diğer taraftan Karayolları Genel Müdürlüğünü temsilen İzzet SEVİŞ de iş bu yukarıda yazılı taşınmaz malın tamamını aynı bedel ve şartlarla devraldığını, Karayolları Genel Müdürlüğü adına tescilini talep ettiğini beyan etmiştir..... c) Tapuya Tescili 5.5.2000 2376 Ali TANILIR: Hikmet oğlu Tam İntikal 3.4.1986 1743 Karayolları Genel Müdürlüğü Tam Kamulaştırma 5.5.2000 2376 d) Tapu Senedinin Yazımı İşbu taşınmaz malın tamamı Hikmet oğlu Ali TANILIR adına kayıtlı iken İstanbul – Kastamonu - Samsun Devlet Karayolunun Kastamonu şehir içi geçişi nedeniyle Karayolları Genel Müdürlüğü’nce kamulaştırıldığından, bu kamulaştırma işleminin tesciline istinaden düzenlenmiştir. e) İşlemin Mali Yönü Kamulaştırma işleminin tescilinde, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.a Pozisyonu uyarınca kamulaştırıcı idare harçtan muaf değilse kamulaştırma bedeli üzerinden satıcı ve alıcıya ait toplam, Binde 30 oranındaki harcın idareden tahsili gerekir. Trampa şeklinde yapılan kamulaştırmalarda harçların trampada olduğu gibi her taşınmaz için ayrı ayrı hesaplanması gerekir. İrtifak hakkı kurulması şeklinde yapılan kamulaştırmalarda kamulaştırıcı idareden, kamulaştırma bedeli üzerinden, Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.e pozisyonu uyarınca, Binde 15 oranında harç tahsili gerekir. İrtifak hakkı değişiklik beyannamesine damga pulu yapıştırmaya gerek yoktur. İdarelerin kamulaştırma yolundan farklı olarak satın alma suretiyle de taşınmaz edinmeleri mümkündür. Kamu yararı kararına gerek olmayan bu gibi hallerde satıcı tarafa ait harcın idareden tahsiline imkan yoktur, satıcının ödemesi gerekir. Yine, bu satış işlemlerinde idare harçtan muaf ise satıcı da harçtan muaf sayılmaz. Ancak satış ile kamulaştırmadaki rızai ferağı karıştırmamak lazımdır. Bir idareye taşınmaz devrinin kamulaştırma mı, satış mı olduğunu ayırmak için kamu yararı kararının olup olmadığına bakılır. Kamu yararı kararı varsa kamulaştırma sayılır. f) Diğer Resmi Senet Örnekleri 1) KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TEZYİDİNE DAİR DAVA HAKKI SAKLI KALMAK ŞARTI İLE SATIŞ BİR TARAFTAN.....: ..... DİĞER TARAFTAN:.... aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. Bütün özellikleri bu resmi senedin arkasındaki özel sütunlarında yazılı, Rize Çayeli İlçesinde bulunan Ada:81 Parsel:41 numarasını teşkil eden 906.50 m2 miktarındaki arsa Halil oğlu Fehmi Gürel adına kayıtlı iken, işbu taşınmaz malın tamamı Rize Belediyesi tarafından Otobüs Terminal sahası ihtiyacı için kamulaştırılmasına karar verilmiş olduğundan; bu kez, Fehmi Gürel iş bu arsanın tamamını “kamulaştırma bedelinin tezyidine dair talep ve dava hakkı saklı kalmak şartı ile” 317.270.000. (Üçyüzonyedimilyonikiyüzyetmişbin) TL. bedelle Rize Belediyesine kamulaştırma suretiyle devrettiğini kamulaştırma bedelini Rize Belediyesi Muhasebesinden bilahare evrak karşılığı alacağını, tescilini talep ettiğini; Rize Belediyesi adına Belediye Başkanı ...................... da iş bu arsanın satışını aynı bedel ve şartla kabul ettiğini birlikte talep ve beyan ettiler.... AÇIKLAMA : Kamulaştırma işleminin her aşamasında idare ile malik anlaşırsa resmi senet düzenlenerek tescil yapılır (Kam.K.8). Resmi senet düzenlenerek yapılsa dahi bu işlem bir kamulaştırma işlemi sayılır. Bu nedenle harç ve masrafların muaf değilse idare tarafından ödenmesi ve tapu kütüğünün edinme sebebi sütununa satış değil “kamulaştırma” yazılması gerekir. Kamulaştırma bedeli il veya ilçe idare komisyonu tarafından belirlenmiş ise, malikin bu bedele itiraz hakkı vardır. Bu nedenle bu itiraz (dava) hakkını saklı tutarak kamulaştırmayı kabul edebilir. Böyle bir halde “Tezyidi bedel hakkı saklı olmak kaydıyla” şeklinde resmi senette belirtme yapılması gerekir (TKGM. Gn.1467). 2) KAT MÜLKİYETİNE ÇEVRİLEN TAŞINMAZIN İFRAZEN İSTİMLAKI BİR TARAFTAN.....: ..... DİĞER TARAFTAN:.... aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. Bütün özellikleri bu resmi senedin arkasındaki özel sütunlarında yazılı, Gölcük Değirmendere Köyü Köyiçi Mevkiinde kain pafta 2, parsel 99 numarasını teşkil eden 1075 m2 miktarındaki bağ ve kargir evin kat mülkiyeti kütük sayfa 6 da kayıtlı zemin kat 1 Nolu ve 1/3 arsa paylı meskeni Hasan kızı Nezife Kiper ve kütük sayfa 7 de kayıtlı birinci kat 2 nolu ve 1/3 arsa paylı mesken Ethem kızı Vecihe Yüksel ve kütük sayfa 8 de kayıtlı ikinci kat 3 nolu ve 1/3 arsa paylı mesken Ethem oğlu Adnan Kiper adlarına kayıtlı iken; bu kez anagayrimenkul üzerindeki İmar Uygulaması sebebiyle Leyla Atakan Caddesine tesadüf eden 115 m2 lik kısmının Değirmendere Belediyesi Encümeninin 28.5.1979 tarih 289 sayılı kararı ile kamulaştırılmasına karar verilmiş olduğundan evrak arasında mevcut Kadastro Müdürlüğü tarafından kontrol edilen 18.4.1974 tarihli krokili beyannamede gösterildiği şekilde 1075 m2 miktarındaki anagayrimenkulü üç kısma ifraz edip, bunlardan “A” harfiyle işaretli 115 m2 miktarındaki kısmını 317.900.000. (Üçyüzonyedimilyondokuzyüzbin) TL. bedelle Değirmendere Belediyesine sattıklarını satış bedelinden bağımsız bölümlerine tahsis edilen 1/3 er arsa paylarına isabet eden kısımlarını bilahare evrak karşılığı Değirmendere Belediyesinden alacaklarını ve Belediye adına tescilini istediklerini; alıcı Değirmendere Belediyesi adına Başkan Mehmet Çetinkaya da iş bu “A” harfiyle işaretli 115 m2 lik kısmın satışını aynı bedelle kabul ettiğini ve M.K.nun 999. Maddesi gereğince sicilden terkin edilmesini istediğini; ...
a) Açıklama ve İstenen Belgeler Kamulaştırma, Devlet veya kamu tüzel kişilerince, kamu yararının gerektir¬diği hallerde, karşılığını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el konulması veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi işlemidir. Kamulaştırmanın tapuya tescili malikin rızasıyla (rızaen) veya mahkeme kararı ile (hükmen) yapılmaktadır (Bkz. Hükmen Kamulaştırma Akitsiz İşlemler bölümünde açıklanmıştır.). Kamulaştırılacak taşınmaz malın maliki kamulaş¬tırmaya razı olursa, Tapu Kanununun 26. Maddesine göre tapu sicil müdür¬lüğünce resmi senet düzenlenir. Bu resmi senedi taşınmaz maliki ile kamulaş¬tırmayı yapan idarenin temsilcisi imzalar. Esas itibariyle bu işlemin satıştan bir farkı yoktur. Malik bu resmi senede “tezyidi bedel (bedeli artırmak için dava açma) hakkının saklı olduğu” yolunda kayıt düşülmesini talep edemez. Çünkü kamulaştırma Kanununun 4650 sayılı kanunla değişik 10. Maddesi uyarınca anlaşma suretiyle yapılan kamulaştırmalarda tezyidi bedel davası açma imkanı kalmamıştır. Taşınmaz malın tümü değil de bir kısmı da kamulaştırılabilir. Hisseli taşınmazlarda bir veya birkaç hissedarın yerinin kamulaştırılması mümkündür. Taşınmaz üzerinde ipotek, haciz, ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, vakıf şerhi ve benzeri takyitler bulunması kamulaştırmaya engel değildir. Taşınmazın mülkiyetinin davalı olması da kamulaştırmayı engellemez. Trampa yolu ile kamulaştırma yapılması mümkündür. Kamulaştırmanın tescili için tapu sicil müdürlüğünce aşağıdaki belge¬ler istenir. a) Kamulaştırıcı idarenin temsilcisini de gösterir yazılı talebi. b) Kadastro müdürlüğünün üst yazısına ekli kamulaştırma haritası ve ekleri (3 takım dosya). c) Taşınmaz maliki ve kamulaştırıcı idare temsilcisinin nüfus cüzdanları ile malikin bir adet fotoğrafı. d) Tarafların vergi kimlik numaralarını gösterir vergi dairesinden alınmış belge. (İdare vergiden muafsa idarenin vergi numarası aranmaz) b) Resmi Senedin Yazımı BİR TARAFTAN : Ali TANILIR: Hikmet oğlu (Vergi No:...) DİĞER TARAFTAN: Karayolları Genel Müdürlüğünü temsilen İzzet SEVİŞ, aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. İşbu resmi senedin arka sayfasındaki özel sütunlarında bütün özellikleri yazılı, Kastamonu İli Merkez İlçe Kurtu Mahallesi Ilıman Handabaş Mevkiinde kain 150 ada 44 parseli teşkil eden 40 m2 miktarlı bahçe vasıflı parselin tamamı Hikmet oğlu Ali TANILIR adına kayıtlı iken; bu kez, iş bu taşınmaz malın tamamı İstanbul – Kastamonu - Samsun Devlet Yolunun Kastamonu şehir içi geçişi nedeniyle Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğünün 17.12.1992 tarih 56646 sayılı ve Ankara 29. Noterliği tarafından tasdikli 22.12.1992 tarih 24686 sayılı talepleri kıymet taktir raporu ve kamu yararı kararı gereğince kamulaştırıldığından iş bu malik taşınmaz malının tamamını 12.080.000 TL (on iki milyon seksen bin) TL. bedeli karşılığında Karayolları Genel Müdürlüğüne devrettiğini ve kamulaştırıcı idare adına tescilini talep ettiğini, diğer taraftan Karayolları Genel Müdürlüğünü temsilen İzzet SEVİŞ de iş bu yukarıda yazılı taşınmaz malın tamamını aynı bedel ve şartlarla devraldığını, Karayolları Genel Müdürlüğü adına tescilini talep ettiğini beyan etmiştir..... c) Tapuya Tescili 5.5.2000 2376 Ali TANILIR: Hikmet oğlu Tam İntikal 3.4.1986 1743 Karayolları Genel Müdürlüğü Tam Kamulaştırma 5.5.2000 2376 d) Tapu Senedinin Yazımı İşbu taşınmaz malın tamamı Hikmet oğlu Ali TANILIR adına kayıtlı iken İstanbul – Kastamonu - Samsun Devlet Karayolunun Kastamonu şehir içi geçişi nedeniyle Karayolları Genel Müdürlüğü’nce kamulaştırıldığından, bu kamulaştırma işleminin tesciline istinaden düzenlenmiştir. e) İşlemin Mali Yönü Kamulaştırma işleminin tescilinde, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.a Pozisyonu uyarınca kamulaştırıcı idare harçtan muaf değilse kamulaştırma bedeli üzerinden satıcı ve alıcıya ait toplam, Binde 30 oranındaki harcın idareden tahsili gerekir. Trampa şeklinde yapılan kamulaştırmalarda harçların trampada olduğu gibi her taşınmaz için ayrı ayrı hesaplanması gerekir. İrtifak hakkı kurulması şeklinde yapılan kamulaştırmalarda kamulaştırıcı idareden, kamulaştırma bedeli üzerinden, Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.e pozisyonu uyarınca, Binde 15 oranında harç tahsili gerekir. İrtifak hakkı değişiklik beyannamesine damga pulu yapıştırmaya gerek yoktur. İdarelerin kamulaştırma yolundan farklı olarak satın alma suretiyle de taşınmaz edinmeleri mümkündür. Kamu yararı kararına gerek olmayan bu gibi hallerde satıcı tarafa ait harcın idareden tahsiline imkan yoktur, satıcının ödemesi gerekir. Yine, bu satış işlemlerinde idare harçtan muaf ise satıcı da harçtan muaf sayılmaz. Ancak satış ile kamulaştırmadaki rızai ferağı karıştırmamak lazımdır. Bir idareye taşınmaz devrinin kamulaştırma mı, satış mı olduğunu ayırmak için kamu yararı kararının olup olmadığına bakılır. Kamu yararı kararı varsa kamulaştırma sayılır. f) Diğer Resmi Senet Örnekleri 1) KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TEZYİDİNE DAİR DAVA HAKKI SAKLI KALMAK ŞARTI İLE SATIŞ BİR TARAFTAN.....: ..... DİĞER TARAFTAN:.... aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. Bütün özellikleri bu resmi senedin arkasındaki özel sütunlarında yazılı, Rize Çayeli İlçesinde bulunan Ada:81 Parsel:41 numarasını teşkil eden 906.50 m2 miktarındaki arsa Halil oğlu Fehmi Gürel adına kayıtlı iken, işbu taşınmaz malın tamamı Rize Belediyesi tarafından Otobüs Terminal sahası ihtiyacı için kamulaştırılmasına karar verilmiş olduğundan; bu kez, Fehmi Gürel iş bu arsanın tamamını “kamulaştırma bedelinin tezyidine dair talep ve dava hakkı saklı kalmak şartı ile” 317.270.000. (Üçyüzonyedimilyonikiyüzyetmişbin) TL. bedelle Rize Belediyesine kamulaştırma suretiyle devrettiğini kamulaştırma bedelini Rize Belediyesi Muhasebesinden bilahare evrak karşılığı alacağını, tescilini talep ettiğini; Rize Belediyesi adına Belediye Başkanı ...................... da iş bu arsanın satışını aynı bedel ve şartla kabul ettiğini birlikte talep ve beyan ettiler.... AÇIKLAMA : Kamulaştırma işleminin her aşamasında idare ile malik anlaşırsa resmi senet düzenlenerek tescil yapılır (Kam.K.8). Resmi senet düzenlenerek yapılsa dahi bu işlem bir kamulaştırma işlemi sayılır. Bu nedenle harç ve masrafların muaf değilse idare tarafından ödenmesi ve tapu kütüğünün edinme sebebi sütununa satış değil “kamulaştırma” yazılması gerekir. Kamulaştırma bedeli il veya ilçe idare komisyonu tarafından belirlenmiş ise, malikin bu bedele itiraz hakkı vardır. Bu nedenle bu itiraz (dava) hakkını saklı tutarak kamulaştırmayı kabul edebilir. Böyle bir halde “Tezyidi bedel hakkı saklı olmak kaydıyla” şeklinde resmi senette belirtme yapılması gerekir (TKGM. Gn.1467). 2) KAT MÜLKİYETİNE ÇEVRİLEN TAŞINMAZIN İFRAZEN İSTİMLAKI BİR TARAFTAN.....: ..... DİĞER TARAFTAN:.... aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır. Bütün özellikleri bu resmi senedin arkasındaki özel sütunlarında yazılı, Gölcük Değirmendere Köyü Köyiçi Mevkiinde kain pafta 2, parsel 99 numarasını teşkil eden 1075 m2 miktarındaki bağ ve kargir evin kat mülkiyeti kütük sayfa 6 da kayıtlı zemin kat 1 Nolu ve 1/3 arsa paylı meskeni Hasan kızı Nezife Kiper ve kütük sayfa 7 de kayıtlı birinci kat 2 nolu ve 1/3 arsa paylı mesken Ethem kızı Vecihe Yüksel ve kütük sayfa 8 de kayıtlı ikinci kat 3 nolu ve 1/3 arsa paylı mesken Ethem oğlu Adnan Kiper adlarına kayıtlı iken; bu kez anagayrimenkul üzerindeki İmar Uygulaması sebebiyle Leyla Atakan Caddesine tesadüf eden 115 m2 lik kısmının Değirmendere Belediyesi Encümeninin 28.5.1979 tarih 289 sayılı kararı ile kamulaştırılmasına karar verilmiş olduğundan evrak arasında mevcut Kadastro Müdürlüğü tarafından kontrol edilen 18.4.1974 tarihli krokili beyannamede gösterildiği şekilde 1075 m2 miktarındaki anagayrimenkulü üç kısma ifraz edip, bunlardan “A” harfiyle işaretli 115 m2 miktarındaki kısmını 317.900.000. (Üçyüzonyedimilyondokuzyüzbin) TL. bedelle Değirmendere Belediyesine sattıklarını satış bedelinden bağımsız bölümlerine tahsis edilen 1/3 er arsa paylarına isabet eden kısımlarını bilahare evrak karşılığı Değirmendere Belediyesinden alacaklarını ve Belediye adına tescilini istediklerini; alıcı Değirmendere Belediyesi adına Başkan Mehmet Çetinkaya da iş bu “A” harfiyle işaretli 115 m2 lik kısmın satışını aynı bedelle kabul ettiğini ve M.K.nun 999. Maddesi gereğince sicilden terkin edilmesini istediğini; ...
Yorumlar