MUHTESATIN DEVRİ VE TERKİNİ
a) Açıklama
Kadastro çalışmaları sırasında arazi üzerinde malikinden bir başka kimseye ait muhdesat bulunması halinde bu husus, sahibi, cinsi ve yapım tarihi belirtilmek kaydıyla tapu kütüğünün beyanlar sütununa yazılmaktadır. Medeni Kanunun yürürlük tarihi olan 1926 yılından önce yapılmış veya araziye dikilmiş muhdesatların başkasına devri mümkündür. Bu devir resmi senet düzenlenerek yapılır ve daimi ve müstakil hakların devrinde olduğu gibi tapu kütüğünün boş olan ilk sayfasına sanki bir gayrimenkul gibi tescil edilir ve sayfalar arasında irtibat kurulur. Muhdesat, yapı veya zeytin ağacı olarak karşımıza çıkmaktadır. Muhdesatın devrine ilişkin resmi senet örneği ilerde Akitli İşlemler bölümünde zeytin ağacı satışı olarak gösterilmiştir.
1926 yılından sonra yapıldığı veya dikildiği anlaşılan muhdesatların ise arazi sahibinden bir başkasına devri mümkün değildir. Muhdesat sahibi bu hak ortadan kalkıncaya kadar hakkını kendisi kullanabilir, kiraya da verebilir. Ancak satacak oldu mu sadece arazi sahibine satabilir veya bağışlayabilir. Hak sahibinin ölümü ile bu hak sona ermiş sayılmaz. Mirasçılar bu hakkı kullan¬maya devam edebilirler.
Bu hakkın arazi sahibine devri için daimi ve müstakil hak niteliğinde olanından (1926'dan öncekinden) farklı olarak resmi senet düzenlemeye gerek yoktur. Zira ayni bir hak değildir. Muhtesat sahibi veya mirasçılarının talebi tescil istem belgesine geçirilerek haktan bedelli veya bedelsiz feragat yoluyla terkin yapılır.
Muhdesatla sahibi ile arazi sahibinin aynı kişi olması, yani bu sıfatların herhangi bir nedenle birleşmesi halinde talep olmasa dahi bu hak müdürlükçe terkin edilir.
b) İşlemin Mali Yönü
Terkin için tutarı her yıl belirlenen miktarda terkin harcı tahsil edilir ve döner sermaye ücreti alınır. Daimi ve müstakil hak niteliğindeki muhdesatların bedelli devrinde ise Harçlar Kanununa ekli (4) Sayılı Tarifenin 20.d pozisyonu uyarınca harç alınır. Devir bedelsiz ise Tarifenin 4. Pozisyonu gereğince bağış harcı alınır.
Kadastro çalışmaları sırasında arazi üzerinde malikinden bir başka kimseye ait muhdesat bulunması halinde bu husus, sahibi, cinsi ve yapım tarihi belirtilmek kaydıyla tapu kütüğünün beyanlar sütununa yazılmaktadır. Medeni Kanunun yürürlük tarihi olan 1926 yılından önce yapılmış veya araziye dikilmiş muhdesatların başkasına devri mümkündür. Bu devir resmi senet düzenlenerek yapılır ve daimi ve müstakil hakların devrinde olduğu gibi tapu kütüğünün boş olan ilk sayfasına sanki bir gayrimenkul gibi tescil edilir ve sayfalar arasında irtibat kurulur. Muhdesat, yapı veya zeytin ağacı olarak karşımıza çıkmaktadır. Muhdesatın devrine ilişkin resmi senet örneği ilerde Akitli İşlemler bölümünde zeytin ağacı satışı olarak gösterilmiştir.
1926 yılından sonra yapıldığı veya dikildiği anlaşılan muhdesatların ise arazi sahibinden bir başkasına devri mümkün değildir. Muhdesat sahibi bu hak ortadan kalkıncaya kadar hakkını kendisi kullanabilir, kiraya da verebilir. Ancak satacak oldu mu sadece arazi sahibine satabilir veya bağışlayabilir. Hak sahibinin ölümü ile bu hak sona ermiş sayılmaz. Mirasçılar bu hakkı kullan¬maya devam edebilirler.
Bu hakkın arazi sahibine devri için daimi ve müstakil hak niteliğinde olanından (1926'dan öncekinden) farklı olarak resmi senet düzenlemeye gerek yoktur. Zira ayni bir hak değildir. Muhtesat sahibi veya mirasçılarının talebi tescil istem belgesine geçirilerek haktan bedelli veya bedelsiz feragat yoluyla terkin yapılır.
Muhdesatla sahibi ile arazi sahibinin aynı kişi olması, yani bu sıfatların herhangi bir nedenle birleşmesi halinde talep olmasa dahi bu hak müdürlükçe terkin edilir.
b) İşlemin Mali Yönü
Terkin için tutarı her yıl belirlenen miktarda terkin harcı tahsil edilir ve döner sermaye ücreti alınır. Daimi ve müstakil hak niteliğindeki muhdesatların bedelli devrinde ise Harçlar Kanununa ekli (4) Sayılı Tarifenin 20.d pozisyonu uyarınca harç alınır. Devir bedelsiz ise Tarifenin 4. Pozisyonu gereğince bağış harcı alınır.
Yorumlar