ÖLÜNCEYE KADAR GELİR SÖZLEŞMESİ (Kaydı Hayat İle İrat Akdi)
a) Açıklama ve İstenen Belgeler
Ölünceye kadar, periyodik dönemler halinde düzenli bir şekilde ödenmesi taahhüt olunan belirli bir gelir karşılığında, bir taşınmaz malın mülkiyetinin devredilmesi işlemidir (BK.507).
Borçlar Kanununun 507 ve devamı maddelerinde ölünceye kadar gelir sözleşmesi düzenlenmiştir. 508. maddede ise bu sözleşmenin yazılı şekilde yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin bir benzeri olan bu sözleşmede, önceden belirlenen ve hayat boyunca ödenmesi gereken bir gelir (irat) karşılığında, bir mal (taşınır, taşınmaz veya hak) temlik edilmektedir.
Bir gelir karşılığı bir taşınmaz mal temlik olunuyorsa bu sözleşmenin Tapu Kanununun 26. maddesi gereği tapu sicil müdürlüğünce düzenlenmesi gerekir. Nitekim, TKGM’nin son talimatlarıyla da resmi senet düzenlenmesi öngörül¬müştür
Temlik resmi senedinde gelirin (iradın) türü, ne miktarda ve ne zamanlar, nerede ödeneceği belirtilir. Taraflar dilerse yıllık artış oranları belirleyebilir.
Örnek: Bir milyar kıymetindeki tarla vasıflı, 101 ada, 1 parselin temlikine karşılık ....'ya ölünceye kadar her yıl % 50 arttırılmak kaydıyla aylık ..... milyon lira ödenecektir.
Tapu sicil müdürlüğünce taşınmazın irat borçlusu adına tescili sırasında kütüğün beyanlar sütununa söz konusu iradın varlığı yazılır. Bu kayıt taşınmazın el değiştirmesine engel değildir (TKGM. 1938 T. 915 sy. Gn). Bu irat alacağı nedeniyle taşınmaz malını devreden kimsenin üç aylık süre içinde kanuni ipotek tesisi istemesi mümkündür. Bu kanuni ipotek resmi senette gösterilen harca esas değer üzerinden veya taraflarca veya mahkemece belirlenecek değer üzerinden tesis edilir.
b) Resmi Senedin Yazımı
Ölünceye kadar irat resmi senedinin, ölünceye kadar bakma akdinin tabi olduğu şekle uygun olarak yazılması gerekir. Örnek:
Malikin Beyanına Örnek: “Bu resmi senedin arka sayfasının özel sütunlarında her türlü nitelikleri yazılı, Yıldız mahallesinde bulunan 456 ada 56 parsel sayılı 134 M2 miktarındaki ahşap evin tamamı ben HAKAN KIVANÇ adıma kayıtlı iken; bu kez, işbu taşınmaz malımı ben ölünceye kadar, bana aylık/yıllık düzenli bir şekilde periyodik olarak ..... TL ödemesi ve bu rakkamı her yıl % 50 artırması karşılığında Ceyhan oğlu Hasan ERSAN’a temlik ettim, adına tescilini isterim.”
İrat Borçlusunun Beyanına Örnek: “Tapu sicilinde Hakan KIVANÇ adına kayıtlı olan işbu taşınmazın temlikini, ona ölünceye kadar aylık/yıllık düzenli bir şekilde periyodik olarak her yıl % 50 artış yapmak kaydıyla ....TL ödemek karşılığında aynen kabul ettim, adıma tescilini isterim.”
c) Tapuya Tescili
Ölünceye kadar gelir sözleşmesinde taşınmazını bir gelir karşılığı devredenin tapu kütüğündeki adı terkin edilerek, yeni malikin adı tescil edilir. Ayrıca tapu kaydının iktisap sütununa “Kaydı Hayat ile İrat” ibaresinin yazılması gerekir.
6.5.1996-3750
Hakan KIVANÇ:Ömer oğlu Tam Satış 1.1.1996-152
Hasan ERSAN:Ceyhan oğlu Tam İrat Akdi 6.5.1996-3750
d) Tapu Senedinin Yazımı
İşbu taşınmaz malın tamamı .... .... adına kayıtlı iken, ölünceye kadar gelir sözleşmesinin tesciline istinaden düzenlenmiştir.
e) İşlemin Mali Yönü
1. Taşınmaz malların ölünceye kadar gelir sözleşmesine dayanarak devir ve iktisabında Harçlar Kanuna ekli (4) sayılı Tarifenin 20/a pozisyonu uyarınca, taşınmaz malın genel beyan döneminde beyan edilen değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere beyan edilen değeri üzerinden, gelir borçlusu ve gelir alacaklısından Binde 15 oranında tapu harcı tahsil edilir.
Ayrıca, kanuni ipotek tesisi talebinde bulunulur ise; teminat gösterilecek miktar üzerinden Binde 3.6 oranında harç ile Binde 7.5 oranında damga vergisi tahsil edilir.
2. Taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ile vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir.
3. Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.
Ölünceye kadar, periyodik dönemler halinde düzenli bir şekilde ödenmesi taahhüt olunan belirli bir gelir karşılığında, bir taşınmaz malın mülkiyetinin devredilmesi işlemidir (BK.507).
Borçlar Kanununun 507 ve devamı maddelerinde ölünceye kadar gelir sözleşmesi düzenlenmiştir. 508. maddede ise bu sözleşmenin yazılı şekilde yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin bir benzeri olan bu sözleşmede, önceden belirlenen ve hayat boyunca ödenmesi gereken bir gelir (irat) karşılığında, bir mal (taşınır, taşınmaz veya hak) temlik edilmektedir.
Bir gelir karşılığı bir taşınmaz mal temlik olunuyorsa bu sözleşmenin Tapu Kanununun 26. maddesi gereği tapu sicil müdürlüğünce düzenlenmesi gerekir. Nitekim, TKGM’nin son talimatlarıyla da resmi senet düzenlenmesi öngörül¬müştür
Temlik resmi senedinde gelirin (iradın) türü, ne miktarda ve ne zamanlar, nerede ödeneceği belirtilir. Taraflar dilerse yıllık artış oranları belirleyebilir.
Örnek: Bir milyar kıymetindeki tarla vasıflı, 101 ada, 1 parselin temlikine karşılık ....'ya ölünceye kadar her yıl % 50 arttırılmak kaydıyla aylık ..... milyon lira ödenecektir.
Tapu sicil müdürlüğünce taşınmazın irat borçlusu adına tescili sırasında kütüğün beyanlar sütununa söz konusu iradın varlığı yazılır. Bu kayıt taşınmazın el değiştirmesine engel değildir (TKGM. 1938 T. 915 sy. Gn). Bu irat alacağı nedeniyle taşınmaz malını devreden kimsenin üç aylık süre içinde kanuni ipotek tesisi istemesi mümkündür. Bu kanuni ipotek resmi senette gösterilen harca esas değer üzerinden veya taraflarca veya mahkemece belirlenecek değer üzerinden tesis edilir.
b) Resmi Senedin Yazımı
Ölünceye kadar irat resmi senedinin, ölünceye kadar bakma akdinin tabi olduğu şekle uygun olarak yazılması gerekir. Örnek:
Malikin Beyanına Örnek: “Bu resmi senedin arka sayfasının özel sütunlarında her türlü nitelikleri yazılı, Yıldız mahallesinde bulunan 456 ada 56 parsel sayılı 134 M2 miktarındaki ahşap evin tamamı ben HAKAN KIVANÇ adıma kayıtlı iken; bu kez, işbu taşınmaz malımı ben ölünceye kadar, bana aylık/yıllık düzenli bir şekilde periyodik olarak ..... TL ödemesi ve bu rakkamı her yıl % 50 artırması karşılığında Ceyhan oğlu Hasan ERSAN’a temlik ettim, adına tescilini isterim.”
İrat Borçlusunun Beyanına Örnek: “Tapu sicilinde Hakan KIVANÇ adına kayıtlı olan işbu taşınmazın temlikini, ona ölünceye kadar aylık/yıllık düzenli bir şekilde periyodik olarak her yıl % 50 artış yapmak kaydıyla ....TL ödemek karşılığında aynen kabul ettim, adıma tescilini isterim.”
c) Tapuya Tescili
Ölünceye kadar gelir sözleşmesinde taşınmazını bir gelir karşılığı devredenin tapu kütüğündeki adı terkin edilerek, yeni malikin adı tescil edilir. Ayrıca tapu kaydının iktisap sütununa “Kaydı Hayat ile İrat” ibaresinin yazılması gerekir.
6.5.1996-3750
Hakan KIVANÇ:Ömer oğlu Tam Satış 1.1.1996-152
Hasan ERSAN:Ceyhan oğlu Tam İrat Akdi 6.5.1996-3750
d) Tapu Senedinin Yazımı
İşbu taşınmaz malın tamamı .... .... adına kayıtlı iken, ölünceye kadar gelir sözleşmesinin tesciline istinaden düzenlenmiştir.
e) İşlemin Mali Yönü
1. Taşınmaz malların ölünceye kadar gelir sözleşmesine dayanarak devir ve iktisabında Harçlar Kanuna ekli (4) sayılı Tarifenin 20/a pozisyonu uyarınca, taşınmaz malın genel beyan döneminde beyan edilen değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden) az olmamak üzere beyan edilen değeri üzerinden, gelir borçlusu ve gelir alacaklısından Binde 15 oranında tapu harcı tahsil edilir.
Ayrıca, kanuni ipotek tesisi talebinde bulunulur ise; teminat gösterilecek miktar üzerinden Binde 3.6 oranında harç ile Binde 7.5 oranında damga vergisi tahsil edilir.
2. Taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ile vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir.
3. Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.
Yorumlar