AKTÜER
Aktüer, sigorta rizikoları ile primlerini istatistik ve olasılık hesaplamaları yoluyla tespit eden ve geleceğe yönelik stratejik değerlendirmeleriyle sigorta sözleşmelerinin temel ilkelerini belirleyen uzman kişidir. Görevi istatistik, olasılık hesaplamaları ve sigortacılık yasal düzenlemeleri ile sigorta prim, kar payı ve rezervlerinin hesaplanması olan aktüer, olası rizikoların etkilerinin öngörülerek finansal zararların azaltılmasında ve ekonomik istikrarın sürdürülmesinde önemli rol oynar.
İnsan yaşamını etkileyebilecek doğum, ölüm, sakatlık, hastalık, emeklilik gibi olaylarla; maddi varlığı etkileyebilecek hırsızlık, sel, kaza, yangın, deprem gibi doğal ve/veya insan eliyle meydana gelebilecek afetlerin hayatın her aşamasında oluşması kaçınılmazdır. Bu olası riskleri ölçmek, değerlendirmek ve en etkin biçimde yönetmek koşuluyla aktüer, bireysel ve toplumsal refahın devamına katkıda bulunur.
1
T.C. BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
2009 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI KAPSAMI
15 Ağustos 2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2008
tarihinde yürürlüğe giren “Aktüerler Yönetmeliği” uyarınca yapılacak olan aktüerlik sınavları
ile ilgili esaslar belirlenirken, bu sınavlarda başarılı olan aktüerlerin, AB ülkelerinde ve diğer
ülkelerde de tanınan ve kabul gören aktüerler olması ilkesi benimsenmiştir. Bu ilkeden
hareketle sınavların kapsamı, uluslararası sınavların kapsamları göz önünde bulundurularak
oluşturulmuştur.
BİRİNCİ SEVİYE SINAVLARI
1. Temel Sigortacılık ve Ekonomi
Amaç: Bu sınavda adayların, sigortacılık ve ekonomi alanında temel seviyede bir bilgiye
sahip olması sınanmaktadır. Sınavda, her iki alandan eşit sayıda soru gelecektir.
1.1. Temel Sigortacılık
• Sigortacılık ve Riskin Temel Kavramları
• Sigorta Sistemi
• Sigorta Sözleşmesi
• Sigortanın Genel İlkeleri
• Sigorta Türleri
- Mal ve Sorumluluk Sigortaları
- Hayat ve Sağlık Sigortaları
• Hasar ve Tazminat Talebi
• Sigortacılıkta Karşılık ve Yatırım
• Reasürans
• Sigortacılık Mevzuatı
• Sigorta Sektörünün Hacmi ve Yapısı
- Sigorta Sektörünün Hacmi
- Sigorta Sektörünün Yapısı
Sigorta Şirketleri ve Faaliyetleri
Sigorta Aracıları ve Faaliyetleri
Sigorta Eksperleri ve Faaliyetleri
Aktüerler ve Faaliyetleri
2
Sigorta Sektörünü Düzenleyen ve Denetleyen Kurumlar
Diğer İlgili Kurumlar
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ACINAN, H., 1998, Sigortaya Giriş, Can Matbaa, İstanbul.
♦ ALANYA, Ç., 2003, Reasürans Notları, TSEV.
♦ NOMER C., YUNAK H., 2000, Sigortanın Genel Prensipleri, Ceyma Matbaacılık, İstanbul.
♦ ÖZBOLAT, M., 2007, Temel Sigortacılık, İkinci Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
♦ REJDA, G. E., 1997, Principles of Risk Management and Insurance, Addison-Wesley,
NY.
♦ URALCAN, Ş., 2006, Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi, İkinci
Baskı, Bilyay Yayınları, İstanbul.
♦ Sigortacılık Mevzuatı
♦ Sigortacılık sektörüne ilişkin olarak Hazine Müsteşarlığı internet sayfasında yayımlanan
raporlar ve istatistikler - www.hazine.gov.tr
♦ Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği internet sayfası- www.tsrsb.org.tr
♦ Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı internet sayfası - www.tsev.org.tr
1.2. Ekonomi
1.2.1. Makro Ekonomi
• Milli Gelir Analizi
• Toplam Arz ve Toplam Talep ve Makro Ekonomik Politikalar
• İstihdam Analizi ve İşsizlik
• Ücretler ve Gelir Dağılımı
• Para ve Para Politikaları
• Maliye Politikası
• Ekonomik Büyüme
• Büyüme Analizi ve İktisadi Gelişme
• Makro Ekonomik Faaliyetin Ölçülmesi
• Uluslararası Ticaret
• Enflasyon ve İstikrar Tedbirleri
1.2.2. Mikro Ekonomi
• Tüketici Davranışları ve Fayda
• Fayda Teorileri ve Tüketici Dengesi
• Üretici Davranışları ve Üretici Dengesi
3
• Üretim ve Üretim Maliyeti
• Piyasa Dengesi: Fiyat Teorisi
• Firmaların Davranışı
• Rekabet Piyasaları
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ DORNBUSCH, R. ve FISCHER, S., 1998, Makro Ekonomi, Çev: S.Ak, M. Fisunoğlu, E.
Yıldırım, R. Yıldırım, Akademi Yayınevi, İstanbul.
♦ LIPSEY, R.G., COURANT, P.N. ve RAGAN, C.T.S., 1999, Economics, Addison-Wesley.
2. Matematik
Amaç: Bu sınavda adayların, aktüeryal modellemede ve aktüeryal hesaplamalarda kullanılan
temel matematik bilgisi sınanmaktadır.
• Tek Değişkenli Fonksiyonlar
- Limit
- Süreklilik
- Türev, Türev Uygulamaları
• Cebirsel Olmayan Fonksiyonlar
• İntegral
- Belirli ve Belirsiz İntegral
- İntegral Alma Yöntemleri
- İntegral Uygulamaları
• Sonsuz Seriler
- Yakınsaklık Testleri
- Kuvvet Serileri
- Taylor Teoremi
• Çok Değişkenli Fonksiyonlar
- Çok Değişkenli Fonksiyonlarda Limit, Süreklilik ve Türev
• Fonksiyon Dizileri ve Yakınsaklık Testleri
• Çok Değişkenli Fonksiyonlar için Taylor Teoremi
• Çok Katlı İntegraller
• Diferansiyel Denklemler
- Birinci ve İkinci Dereceden Diferansiyel Denklemler
- Diferansiyel Denklemlerin Uygulamaları
- Doğrusal Diferansiyel Denklem Sistemleri
4
• Doğrusal Cebir
- Doğrusal Denklem Sistemleri
- Matris ve Matris İşlemleri
- Determinantlar
- Özdeğer, Özyöneyler
- Doğrusal Dönüşümler, Doğrusal Dönüşüm Matrisleri
- Köşegenleştirme
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ADAMS, R. A., 2006, Calculus : A complete course. – 6th ed. - Pearson/Addison Wesley,
Toronto, Ont.
♦ ANTON H., 1994, Elementary Linear Algebra, John Wiley & Sons, New York.
♦ ELIS, R., GULICK, D. ve SAUNDERS, 1991, Calculus, One and Several Variables, H. B.
J., USA.
♦ KOLMAN, B., 1997, Introductory Linear Algebra with Applications, Prentice Hall, NJ.
♦ MARSDEN, J. E., 1974, Elementary Classical Analysis, W.H. Freeman & Company.
♦ ROSS, S.L., 1993, Differential Equations, John Wiley and Sons.
♦ THOMAS G. B. JR. ve FINNEY R.L., 1996, Calculus and Analytic Geometry, 9th Edition,
Addison-Wesley Longman Pub., USA.
3. İstatistik ve Olasılık
Amaç: Bu sınavda adayların, temel olasılık ve matematiksel istatistik ile aktüeryal
modellemelerde kullanılan istatistiksel analiz yöntemlerine ilişkin yeterlilikleri sınanmaktadır.
3.1. Olasılık
• Kombinatoryal Çözümleme
• Olasılık Aksiyomları
• Koşullu Olasılık
• Bağımsızlık ve Bayes Teoremi
• Kesikli ve Sürekli Raslantı Değişkeni
• Olasılık ve Dağılım Fonksiyonu Kavramı
• Karma Dağılımlar
• Tek Değişkenli Raslantı Değişkenlerinin Dağılımları
• Bileşik Olasılık ve Dağılım Fonksiyonları
• Koşullu Dağılımlar
• Birleşik Dağılımlar
5
• Momentler, Beklenen Değer ve Özellikleri
• Koşullu Beklenen Değerler
• Yaratıcı Fonksiyonlar
• Limit Teoremleri
3.2. İstatistik
• Verilerin Özetlenmesi, Konum ve Değişim Ölçüleri
• Örnekleme ve Örnekleme Dağılımları
• Tahmin Yöntemleri
• Hipotez Testleri
• Varyans Analizi
• Regresyon
• Korelasyon
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ FREUND, J.E. ve SIMON G.A., 2001, Modern Elementary Statistics, 10th Edition,
Prentice Hall, NJ.
♦ ROSS, S.M., 2005, A First Course in Probability, 7th Edition, Prentice-Hall, NJ.
♦ HOGG, R.V. ve CRAIG A.T., 1995, Introduction To Mathematical Statistics, Collier
MacMillan.
♦ MILLER, I. ve MILLER, M., 2004, John E. Freund’s Mathematical Statistics with
Applications, 7th Edition, Prentice Hall, NJ.
♦ HASSETT, M. ve STEWART, D., 2006, Probability for Risk Managemet, 2nd Ed., Actex,
USA.
♦ MYERS R.H., 1986, Classical and Modern Regression with Applications, PWS, Boston.
♦ PİNDYCK, R.S., AND RUBİNFELD, D.L., 1998, Econometric Models and Economic
Forecasts Irwin and McGraw-Hill, Prentice Hall, NJ.
4. Finansal Matematik
Amaç: Bu sınavda adayların, finansal matematiğin temel kavramlarına ilişkin bilgileri ile söz
konusu kavramların aktüeryal uygulamalarda kullanımına ilişkin yeterlilikleri sınanmaktadır.
• Paranın Zaman Değeri, Faizin Ölçümü
- Basit ve Bileşik Faiz
- Efektif ve Nominal Faiz Oranları
- Efektif ve Nominal İskonto Oranları
6
- Birikimli Değer ve Bugünkü Değer Kavramı
- Anlık Faiz Oranı
• Faiz Problemlerinin Çözümü
• Temel Annüiteler
- Dönem Başı Annüiteler
- Dönem Sonu Annüiteler
• Genel Annüiteler
- Faiz Dönüşüm Döneminden Farklı Sıklıkta Yapılan Ödemeler
- Sürekli Annüiteler
- Değişken Annüiteler
• Kazanç Oranları
- İskonto Edilmiş Nakit Akış Analizi
- Yatırım Planlaması
- Yeniden Yatırım Oranı
• Amortisman Çizelgeleri ve Borç Ödeme Fonu
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ KELLISON, S. G., 1991, The Theory of Interest, Irwin Inc., USA.
♦ BROVERMAN, S. A., 1996, Mathematics of Investment and Credit, 2nd Edition, Actex
Publications, USA.
♦ Mc CUTCEHEON, J.J. ve SCOTT F., 1996, An Introduction To The Mathematics of
Finance, Butterworth-Heinemann, Oxford.
İKİNCİ SEVİYE SINAVLARI
1. MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA
Amaç: Bu sınavda adayların, Tek Düzen Hesap Planı (TDHP), Mali Tablolar ve Mali Analiz,
Sermaye Yeterliliği ile Türkiye Muhasebe Standartlar Kurulunca yayınlanan ve sigorta
sektörünün uyguladığı TMS/TFRS’ler konularındaki bilgileri sınanmaktadır.
• Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)
• Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)
• Sigorta Muhasebesi ve TDHP
• Sigortacılık Hesap Planı
- Hayat Dışı Sigorta Muhasebesi
Üretim Muhasebesi
7
Hasar Muhasebesi
Reasürans Muhasebesi
- Hayat Sigortası Muhasebesi
Üretim Muhasebesi
Hasar Muhasebesi
Reasürans Muhasebesi
• Mali Tabloların Hazırlanması
- Bilânço, Gelir ve Nakit Akış Tabloları
- Öz sermaye Değişim Tablosu ve Kar Dağıtım Tablosu
- Konsolide Mali Tablolar
• Mali Analiz ve Sermaye Yeterliliği
- Mali Analiz
Rasyo Analizi
- Sermaye Yeterliliği
Yükümlülük Karşılama Yeterliliği (Solvency I)
Risk Bazlı Sermaye Yeterliliği
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ÖZKAN T., 2007, TDHP Sisteminde Sigorta Muhasebesi, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı
Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları–10, İstanbul
♦ SARIASLAN M., 2006, Avrupa Birliği ve Türk Sigorta Muhasebesi: Uluslararası Finansal
Raporlama Standartlarıyla Karşılaştırmalı, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı (TSRŞB) Sigorta
Araştırma ve İnceleme Yayınları–10, İstanbul
♦ Türkiye Muhasebe Standartları:TMS/TFRS, 2007, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu
Yayınları-2, Ankara
2. SİGORTA MATEMATİĞİ (HAYAT VE HAYAT DIŞI)
Hayat Sigortaları Matematiği (Komütasyon Fonksiyonları Yardımıyla)
Amaç: Bu sınavda adayların ölüm ve yaşama bağlı nakit akışlarının modellemesinde ve
değerlemesinde kullanılan matematiksel tekniklere ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Yaşam Fonksiyonları
- Anlık Ölüm Oranı (force of mortality)
- Hayat Tabloları
• Hayat Annüiteleri
8
- Yaşam Durumunda Sigorta (Pure Endowment)
- Tam Hayat
- Dönemsel Hayat
- Ertelenmiş Hayat
- Değişken Hayat
- Yılda m Kez Ödemeli Hayat
• Hayat Sigortaları
- Tam Hayat
- Dönemsel Hayat
- Karma Hayat (Endowment)
- Ertelenmiş Hayat
- Değişken Hayat
• Net Primler
• Brüt Primler
• Net Prim Rezervleri
- İleriye ve Geriye Doğru Rezerv Yöntemleri
- İştira ve Tenzil Değerleri
• Çoklu Yaşam Fonksiyonları
• Çok Başlı Sigortalar
- Bileşik Hayat (Joint Life)
- Son Yaşayan Durumu (Last Survivor)
- Koşula Bağlı Yaşam Olasılıkları (Life Contingency)
- Koşula Bağlı (Reversionary) Hayat Sigortaları ve Annüiteleri
• Çoklu Azaltım (Multiple Decrement)
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ MENGE, W. O. ve FISCHER, C. H., 1991, The Mathematics of Life Insurance, Ulrich
Bookstore, Michigan.
♦ WORKMAN, L.C., 1992, Mathematical Foundations of Life Insurance, LOMA, USA.
♦ NEILL, A., 1989, Life Contingencies, The Institute of Actuaries and Faculty of Actuaries in
Scotland.
♦ JORDAN, C.W., 1991, Life Contingencies, SOA, USA.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ CUNNINGHAM, R., HERZOG, T., LONDON, R.L.; Models for Quantifying Risk, 2006,
Second Ed. Actex Publications, Connecticut.
9
♦ URAL K, 1994, Yaşam sigortalarının Aktuaryal Prensipleri, Aktüerler Derneği Yayını,
Beta Basım A.Ş., İstanbul.
Hayat Dışı Sigortalar Matematiği
Amaç: Bu sınavda adayların hayat dışı sigortalara ilişkin risklerin fiyatlandırılmasında
kullanılan istatistiksel tekniklere ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Sigortacılıkta Fayda Kuramı
- Fayda Fonksiyonları
- Jensen Eşitsizliği
- Optimal Sigorta
• Risk Primi
- Risk Faktörleri
- Hasar Büyüklüğü
- Hasar Sıklık Oranı
- Exposure
1/8 sistemi
1/24 sistemi
Census Yöntemi
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ HOSSACK, I.B., POLLARD J.H. ve ZEHNWIRTH B., 1999, Introductory Statistics with
Applications in General Insurance, 2nd Edition, Cambridge.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ BROWN, L.B. ve GOTTLIEB, L.R., 1993, Introduction to Ratemaking and Loss Reserving
for Property and Casualty Insurance, Actex Publications, Connecticut.
♦ DICKSON, C.M., 2004, Insurance Risk and Ruin, Cambridge University Press,
Cambridge.
3. RİSK ANALİZİ VE AKTÜERYAL MODELLEME
Amaç: Bu sınavda adayların aktüeryal risklerin modellenmesine ilişkin kuramsal alt yapıları
ile sigorta portföy verilerinin analiz edilerek uygun modelin belirlenmesi ve bu modelin
güvenirliğinin ölçümüne ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Markov Zinciri Modelleri
10
- Homojen ve Homojen Olmayan Kesikli Zamanlı Markov Zinciri
- Poisson Süreçleri ve Bileşik Poisson Süreci
• Kesikli Zamanlı Artık (surplus) Süreci ve İflas Olasılığı
• Hasar Büyüklüğü (şiddeti) Modelleri
• Hasar Sıklığı Modelleri
• Toplamsal Modeller: Bireysel Risk ve Kollektif Risk Modelleri
- Konvulasyon
- Panjer Özyineleme (Recursion) Yöntemi
• Parametrik Modellerin Oluşturulması
• Deneysel (Empirical) Modellerin Oluşturulması:
- Başarısızlık Zamanının ve Hasar Dağılımının Tahmin Yöntemleri (Kaplan-
Meier, Nelson-Aalen, Kernel Density)
• Simülasyon
- Ters Dönüşüm (Inversion) Yöntemleri Kullanılarak Kesikli ve Sürekli Raslantı
Değişkenlerinin Simülasyonu,
- Verilen Hata ve Güven Aralığıyla Tahmin Yapmak için Gereken Simülasyon
Sayısının (İterasyon) Tahmini,
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ROSS, S., 1999, Probability Models, 7th Ed., Academic Press, San Diego.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ KLUGMAN, S.A., PANJER, H.H. ve WILLMOT, G.E., 2004, Loss Models From Data to
Decisions, John Wiley, N.J.
♦ DICKSON, C.M., 2004, Insurance Risk and Ruin, Cambridge University Press,
Cambridge.
♦ CUNNINGHAM, R., HERZOG, T., LONDON, R.L. 2006, Models for Quantifying Risk,
Second Ed. Actex Publications, Connecticut.
4) FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI
Amaç: Bu sınavda adayların yatırım araçlarının tanımları, fiyatlandırılmaları ve finansal
risklere karşı korunma ilkelerine ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Finansal Araçlara İlişkin Temel Kavramlar
• Finansal Piyasaların Yapısı
• Vadeli İşlemler Borsası ve İşleyişi
11
• Bono ve Tahvil Piyasalarının İşleyişi
• Bono ve Tahvil Fiyatlaması
• Arbitraj Kavramı, Arbitraja Dayalı Fiyatlama ve Arbitraj Stratejileri
• Taşıma Maliyeti Esasına Dayalı Fiyatlama
• Türev ürünler
- Forward (alivre),
- Vadeli işlem (futures),
- Takas (swaps)
- Opsiyonlar
Opsiyon Stratejileri (butterfly, straddle vb.)
Opsiyon Fiyatlama Matematiği ve Teknikleri
• Black-Scholes Modeli
• Binom Modeli ile Opsiyon Fiyatlama
• Monte Carlo ile Opsiyon fiyatlama
Hassasiyetler (Greeks)
Brown Hareketi
Ito Lemma
• Finansal Risklere Karşı Korunma Prensipleri;
- Baz Riski
- Korunma Türleri ve Oranının Hesabı
- Delta ve Gamma Korunma
- Korunmalı Portföy ve Replikasyon Kavramları
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ CHANCE, D.M, 2004, An Introduction to Derivatives and Risk Management, 6th Edition,
Harcourt College Publishers, USA.
♦ KELLISON, S. G., 1991, The Theory of Interest, Irwin Inc., USA.
♦ MCDONALD, R. L., 2006, Derivatives Markets, 2nd Edition, Pearson International
Edition, USA.
♦ YILDIRAK, K., ÇALIŞKAN, N., ve ÇETİNKAYA Ş., 2008, Türev Ürün Fiyatlama
Teknikleri, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
1
T.C.
BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
2009 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI BAŞVURU VE UYGULAMA KILAVUZU
1. GENEL BİLGİLER, TEMEL İLKE VE KURALLAR
1.1. 2009 yılı aktüerlik sınavları (2009-AS) aşağıdaki tarihlerde yapılacaktır:
Birinci Seviye Sınavları
Finansal Matematik 22 Mart 2009
İstatistik ve Olasılık 5 Nisan 2009
Matematik 19 Nisan 2009
Temel Sigortacılık ve Ekonomi 3 Mayıs 2009
İkinci Seviye Sınavları
Muhasebe ve Finansal Raporlama 7 Haziran 2009
Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayatdışı) 21 Haziran 2009
Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme 12 Temmuz 2009
Finans Teorisi ve Uygulamaları 26 Temmuz 2009
Üçüncü Seviye Sınavları
Finans Yatırım ve Risk Yönetimi 13 Eylül 2009
Hayatdışı Sigortalar 27 Eylül 2009
Hayat Sigortaları 11 Ekim 2009
Sağlık Sigortaları 25 Ekim 2009
Emeklilik Sistemleri 8 Kasım 2009
1.2. Aktüerler Yönetmeliği’nin 6. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Birinci Seviye
Sınavları başarıyla tamamlanmadan İkinci Seviye Sınavlarına, İkinci Seviye
Sınavları başarıyla tamamlanmadan Üçüncü Seviye Sınavlarına girilemez.
Sınavlar Ankara ve İstanbul’da eş zamanlı olarak yapılacaktır.
1.3. 2009-AS’de her seviyedeki sınavlar ayrı oturumlarda yapılacak olup, sınavlarla
ile ilgili bilgiler bu kılavuzun "3. SINAV" başlıklı bölümünde yer almaktadır.
1.4. 2009-AS sonuçları internet yoluyla açıklanacak ve ayrıca adayların adreslerine
postalanacaktır.
1.5. Bir adayın sınavının geçerli sayılarak cevap kağıdının değerlendirilebilmesi için,
sınava Sınav Giriş Belgesinde yazılı olan salonda girmesi, soru kitapçığının
kapağına Aday Başvuru Numarasını, adını ve soyadını yazmış olması, cevap
kağıdına Aday Başvuru Numarasını doğru olarak kodlaması ve soru kitapçığının
türünü doğru olarak işaretlemiş olması, cevaplarını cevap kağıdına işaretlemiş
olması, sınav sonunda soru kitapçığını ve cevap kağıdını sınav görevlilerine
teslim etmesi ve sınavın diğer kurallarına uyması gerekmektedir. Bu kurallara
uymayan adayların sınavları iptal edilir.
2
1.6. Sınav ücretini yatırdığı halde, her ne sebeple olursa olsun sınava girmeyen,
sınav kuralları uyarınca sınava alınmayan veya sınavdan çıkarılan, sınavı
yarıda bırakan veya sınavı geçersiz sayılan adayların ödedikleri ücretler iade
edilmez. Adaylardan alınan sınav ücretleri gelecek dönemlere devredilemez.
1.7. 2009-AS’ye başvuranlar için katılacakları seviye sınavının tüm oturumlarında
geçerli olmak üzere Sınav Giriş Belgesi düzenlenecektir. İnternet üzerinden
elektronik ortamda yapılacak başvuru işleminin sonucunda adayın elektronik
posta adresine gönderilecek olan bu belgede, adayın kimlik bilgileri ile sınav
tarihi ve saati, sınava girilecek bina ve salon yazılı olacaktır.
1.8. Sınav sonuçlarının incelenmesini isteyen adaylar, bu sonuçların internet yoluyla
açıklanmasından itibaren en geç 15 gün içinde yazılı olarak Sınav Düzenleme
Kurulu’na iletilmek üzere Sigortacılık Eğitim Merkezi’ne (SEGEM) başvurabilir.
Adayların başvuruları en geç 30 gün içinde değerlendirilir. Süre hesabında
SEGEM’in adayın dilekçesini kayıt altına aldığı tarih esas alınır.
1.9. Adaylar beyan ettikleri bütün bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Bir adayın
beyanının gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde bu aday, aradan geçen
süreye bakılmaksızın girdiği sınavdan elde ettiği tüm haklarını kaybeder.
1.10. Sınav sonuçlarının geçerli sayılabilmesi için adayın bu kılavuzdaki tüm kurallara
uyması zorunludur. Sınavdan sonra bile olsa bu kurallara uymadığı saptanan
adayların sınavları iptal edilir.
1.11. Bilindiği üzere, uluslararası kabul görmüş sınavlar veya usullerle aktüer
unvanını alanlar, Aktüerler Yönetmeliği’nin 7. maddesinin birinci fıkrası
hükümleri uyarınca Birinci, İkinci ve Üçüncü Seviye Sınavlarından muaftır. Bu
kişilerden, Müsteşarlık nezdinde aktüerler için tutulan sicile kaydolmak
isteyenler, söz konusu sınavlarda başarılı olduklarını gösterir belgeler ile “Türk
Sigortacılık Uygulamaları ve Yasal Çerçeve Sınavı”na girmek üzere Hazine
Müsteşarlığına başvuracaktır. Talep olması halinde 4 Aralık 2009 tarihinde
Hazine Müsteşarlığında yapılacak olan bu sınava başvurular, 4 Kasım 2009
tarihinde sona erecektir.
2. SINAVLARA BAŞVURU
2.1. BAŞVURU KOŞULLARI
2009-AS’ye, yurt içinde veya dışında bir yüksek öğretim kurumuna lisans
derecesi almak üzere devam edenler veya bu yüksek öğretim kurumlarından
mezun olarak lisans derecesi almış olanlar başvurabilir. Yurtdışında öğrenim
görenlerin sınav sonuçlarının geçerli olabilmesi için Yüksek Öğretim
Kurumu’ndan alınacak denklik belgesi talep edilecektir.
2.2. BAŞVURU MERKEZİ VE BAŞVURU TARİHLERİ
2009 AS’ye adaylar SEGEM’in internet sayfası (www.segem.org.tr) üzerinden
elektronik ortamda başvuracaktır.
Başvurular;
3
Birinci Seviye Sınavları için 23 Şubat -6 Mart 2009,
İkinci Seviye Sınavları için 11-22 Mayıs 2009,
Üçüncü Seviye Sınavları için 17-28 Ağustos 2009
tarihleri arasında yapılacaktır.
2.3. BAŞVURU SİSTEMİNE İLİŞKİN ESASLAR
Adaylar, SEGEM’in internet sayfası (www.segem.org.tr) üzerinden elektronik
ortamda yapılacak başvuru işleminde 2009-AS Aktüerlik Sınavları Başvuru
Formunu dolduracaklardır. Söz konusu form; kimlik bilgileri, öğrenim bilgileri,
sınava ilişkin bilgiler ve iletişim bilgileri olmak üzere toplam dört bölümden
oluşmaktadır. Bu bilgilerin, doğru ve eksiksiz olarak doldurulması adayın
sorumluluğundadır.
Adaylar, SEGEM’in aşağıda yazılı banka hesap numarasına, seviye sınavının
girecekleri her oturumu için 55,00 TL sınav ücreti yatıracaktır.
İş Bankası
Teşvikiye Şubesi (Şube Kodu:1074)
Hesap No: 0466664
Sınav ücretinin havale veya EFT yoluyla yatırılması durumunda, açıklama
kısmına sınava girecek adayın “T.C. Kimlik Numarası ile adı ve soyadının”
yazılması gerekmektedir.
İkinci ve Üçüncü Seviye Sınavlarına başvuracak adayların, önceki seviye
sınavlarını başarıyla tamamlayıp tamamlamadıkları, başvuru esnasında
elektronik başvuru sistemince adayların T.C. Kimlik Numaraları kullanılarak
kontrol edilecektir.
2.3.1. ADAY BAŞVURU NUMARASI
Aday başvuru numarası olarak T.C. Kimlik Numarası kullanılacaktır. T.C.
vatandaşı olmayan adaylara elektronik başvuru sistemince Aday Başvuru
Numarası verilecektir.
2.3.2. ADAYIN SINAVIN HANGİ OTURUMUNA KATILACAĞI
Seviye sınavının her bir oturumuna adayın hangi ilde gireceği, 2009-AS
Aktüerlik Sınavları Başvuru Formuna işaretlenmelidir. Başvuru yapıldıktan
sonra sınav ve yer değişikliği yapılamaz.
3. SINAV
3.1. SINAV MERKEZLERİ
2009-AS Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Aktüerya Bilimleri Bölümü,
İstanbul’da ise Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek
Okulu‘nda yapılacaktır.
4
3.2. TEST USULÜ YAPILACAK SINAVLARA İLİŞKİN ESASLAR
Sınavda adaylar, cevaplarını cevap kağıdındaki ilgili alanlara işaretleyeceklerdir.
Cevap kağıdı yerine soru kitapçıklarına işaretlenen cevaplar kesinlikle
değerlendirilmeyecektir.
2009-AS’de kullanılacak soru kitapçıkları dört farklı türde basılacaktır. Soru
kitapçıklarının bütün türlerinde aynı sorular yer alacak olup, soruların ve
sorulardaki seçeneklerin sırası farklı olacaktır.
Soru kitapçıklarının türüne göre cevap anahtarları farklı olacağından, cevap
kağıdında ayrılan yere soru kitapçığı türünün doğru olarak işaretlenmesi
gerekmektedir. Soru kitapçığı türü, kitapçığın üzerinde ve iç sayfalarında büyük
harflerle basılı olacaktır.
Sınavlarda yanlış cevapların sayısı, doğru cevapların sayısını etkilemeyecektir.
3.3. SINAVA GİRERKEN ADAYLARIN YANLARINDA BULUNDURMASI
GEREKEN BELGELER
Adaylar sınava girerken aşağıdaki belgeleri yanlarında bulundurmak
zorundadır.
a) Adayların elektronik posta adreslerine gönderilecek olan 2009-AS Sınav
Giriş Belgesi’nin çıktısı
b) Fotoğraflı bir kimlik belgesinin aslı (nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport)
Adaylar ayrıca yanlarında,
• En az iki adet koyu siyah ve yumuşak (B2, B1 ya da HB) kurşunkalem,
• Yumuşak, leke bırakmayan kaliteli bir silgi ve kalemtıraş,
• Casio fx-82MS hesap makinası
bulundurmalıdır.
Adayların sınav salonuna cep telefonu ile girmeleri yasaktır.
3.4. SINAVIN UYGULANMASI
Kimlik kontrolleri ve salona yerleştirme işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için
adayların, sınavın başlama zamanından 30 dakika önce sınava girecekleri
yerde hazır bulunmaları zorunludur. Adayların oturacakları yerleri saptamak,
gerekirse sınav sırasında bir adayın yerini değiştirmek yetkisi salon başkanına
aittir.
Salona yerleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra cevap kağıtları
dağıtılacaktır. Cevap kağıtlarındaki gerekli yerler adaylarca doldurulduktan
sonra, soru kitapçıkları dağıtılacaktır. Soru kitapçığı türü, cevap kağıdı
üzerindeki ilgili alana adaylar tarafından işaretlenecektir. Soru kitapçığı türü
5
belirtilmeyen cevap kağıtlarının değerlendirilmesi mümkün olamayacağından,
bu alanı boş bırakan adayın sınavı geçersiz sayılacaktır.
Soru kitapçıkları üzerinde ayrılmış olan yerlere adaylar istenen bilgileri
yazdıktan sonra sınav başlatılacaktır. Verilen cevaplama süresi sonunda soru
kitapçıkları ve cevap kağıtları toplanacak; salon görevlileri tarafından koruma
altına alınarak hemen paketlenecektir.
3.5. SINAVDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR
Adayların sınava, cep telefonu, çağrı cihazı, telsiz, fotoğraf makinesi vb.
araçlarla, cep bilgisayarı, her türlü bilgisayar özelliği bulunan cihazlarla
girmeleri; sınav süresince, birbirleriyle konuşmaları, kopya çekmeleri veya
çekilmesine yardımcı olmaları, salondaki görevlilere soru sormaları, müsvette
kağıdı kullanmaları veya cevaplarını başka bir kağıda yazmaları, birbirlerinden
kalem, silgi ve hesap makinası vb. şeyler alıp vermeleri, bir şeyler yiyip içmeleri
(su hariç) ve sınav düzenini bozacak başka davranışlarda bulunmaları sınav
kurallarına aykırıdır.
Sınav kurallarına uymak adayın temel görevidir. Kurallara aykırı davranışta
bulunan adayların sınava devam etmelerine izin verilmeyecektir. Ancak sınav
görevlileri diğer adayların dikkatlerini dağıtmamak, zaman kaybetmelerine yol
açmamak için gerekli görürlerse kural dışı davranışlarda bulunanlara uyarıda
bulunmayabilirler. Bu tür davranışlarda bulunanların kimlikleri ve kusurları sınav
görevlilerince sınav tutanağına açıkça yazılacak ve sınavları geçersiz
sayılacaktır. Adayların, kopya girişiminde bulunmamaları ve başkalarının
kendilerinden kopya çekmelerini engellemek için cevap kağıtlarını başkalarının
göremeyeceği şekilde saklamaları gerekir. Sınavın bitiminde adayların
kullandığı soru kitapçığı ile cevap kağıdı, salondaki görevliler tarafından
toplanacaktır.
3.6. SINAVLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
2009-AS’de yer alan seviye sınavlarının her bir oturumu kendi içinde
değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
3.7. SINAV SONUÇLARININ BİLDİRİLMESİ
Sınavlarda başarılı olanlar, Hazine Müsteşarlığı’nın internet sayfasından
duyurulacaktır. 2009-AS sonuçları ayrıca, adayların elektronik posta adreslerine
elektronik ortamda, yazışma adreslerine ise yazılı olarak Sınav Sonuç
Belgesiyle bildirilecektir.
AKTÜERYA SINAVLARI
Birinci Seviye Sınavları
Finansal Matematik: 22 Mart 2009 - 14.30
İstatistik ve Olasılık: 5 Nisan 2009 - 09.30
Matematik: 19 Nisan 2009 - 09.30
Temel Sigortacılık ve Ekonomi: 3 Mayıs 2009 - 14.30
İkinci Seviye Sınavları
Muhasebe ve Finansal Raporlama: 7 Haziran 2009
Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayatdışı): 21 Haziran 2009
Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme: 12 Temmuz 2009
Finans Teorisi ve Uygulamaları: 26 Temmuz 2009
Üçüncü Seviye Sınavları
Finans Yatırım ve Risk Yönetimi: 13 Eylül 2009
Hayatdışı Sigortalar: 27 Eylül 2009
Hayat Sigortaları: 11 Ekim 2009
Sağlık Sigortaları: 25 Ekim 2009
Emeklilik Sistemleri: 8 Kasım 2009
öRNEK sINAV sORULARI
1
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
FNANSAL MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1 :
Elif, bir fona 10 000 YTL. yatrmtr. Bu fon, birinci ylda üç ayl a dönütürülebilen
nominal k faiz oranyla, ikinci ylda ise üç ayl a dönütürülebilen nominal k iskonto
oranyla de erlendirilmitir. #kinci yln sonunda Elif’in parasnn birikimli de eri
11 740,36 YTL. olmutur.
Buna göre k ’n!n de#eri a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 0,080 B) 0,084 C) 0,088 D) 0,094 E) 0,099
SORU 2 :
Ali, bugünkü fiyat 10 000 YTL. olan bir ürünü 10 yl sonra almak için 5 yl boyunca
her yln banda bankaya 1 000 YTL. yatryor. 4. ve 5. yllarn banda bu ödemelere
ek olarak X YTL. daha yatryor. Banka Ali’nin yatrmna yllk efektif %8 faiz
uyguluyor. Ürünün fiyat da her yl %3 orannda artyor.
X in de#eri a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 751 B) 851 C) 951 D) 1 151 E) 1 251
SORU 3 :
Soner, 15 yl boyunca her yln banda bankaya 100 YTL. yatryor. Banka yllk i
basit faiziyle birikimleri de erlendiriyor. 15 yln sonundaki birikimli de er 2 100 YTL.
olmutur.
Fon basit faiz yerine i bile%ik faiziyle de#erlendirilseydi, 15 y!l!n sonundaki
birikimli de#er kaç YTL. olurdu?
A) 1 836 B) 1 972 C) 2 112 D) 2 266 E) 3 156
2
SORU 4:
Aye t=0 annda banka hesabna 3 360 YTL. yatryor. Banka, bu yatrm t
1
6 t
=
+
anlk faiz oranna göre her yln sonunda nemalandryor. Her yl kazanlan faiz de
yllk %5 efektif faiz oranyla yeniden de erlendiriliyor.
Üçüncü y!l!n sonundaki toplam birikim tutar! a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 4 753 B) 4 837 C) 4 901 D) 5 104 E) 5 386
SORU 5 :
20 yl vadeli bir borç her yln sonunda 1 000 YTL. ‘lik taksitlerle ödenecektir. Borç
ödeme plannda 5. taksitin ödenmesinden hemen sonra 670 YTL. ekstra ödeme ile
kalan borç 11 ylda eit taksitte ödenmek üzere bir de iiklik yaplmaktadr.
Y!ll!k efektif faiz oran! %6 ise ödeme süresinin k!salmas!ndan dolay! borçlunun
faizden elde etti#i tasarruf miktar! a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 1 146 B) 1 623 C) 1 718 D) 6 812 E) 8 530
SORU 6 :
#lk 10 yl için K, geriye kalan 7 yl için de 2K tutarnda taksit ödemeleri olan 17 yllk
bir borç ödeme plan verilsin.
14. y!lda ödenen faiz tutar! I14 = 500 YTL. ise, al!nan borç tutar!n!n de#eri, %9
y!ll!k efektif faiz oran!na göre a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 8 392 B) 9 148 C) 9 168 D) 11 679 E) 11 697
SORULARIN CEVAPLARI:
1. A 2. E 3. D
4. C 5. C 6. B
1
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
OLASILIK STATSTK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1
Bir sigorta
irketi A ve B türü olmak üzere iki tür kasko poliçesi satmaktadr. A türü
poliçeler için bir sonraki hasara kadar geçen süre, 2 gün ortalama ile üstel da lma
uymaktadr. B türü poliçeler için ise bu süre 3 gün ortalama ile üstel da lma sahiptir.
Bir sonraki hasar n B türü poliçeden gelmesi olmas olas l ( a)a( dakilerden
hangisidir?
A) 0,172 B) 0,223 C) 0,400 D) 0,487 E) 0,500
SORU 2
Bir ay içinde gerçekle
en hasar says olaslk fonksiyonu
n 0 için P(N n) 1
(n 1)(n 2)
= =
+ +
biçiminde verilen N raslant de i
keni ile modelleniyor.
Söz konusu ay içinde en fazla dört hasar gerçekle)ti(i bilindi(ine göre en az bir
hasar gerçekle)mesi olas l ( a)a( dakilerden hangisidir?
A) 1
4
B) 1
3
C) 2
5
D) 3
5
E) 2
3
SORU 3
Bir sigorta
irketi afet sigortas ürünlerinin fiyatlandrmasnda a
a daki
varsaymlarda bulunmaktadr.
- Bir takvim yl içinde en fazla bir afet gerçekle
ir.
- Bir takvim yl içinde afet gerçekle
mesi olasl 0,05’tir.
- Yllar içinde gerçekle
en afet saylar birbirinden ba mszdr.
Bu varsay mlara göre 20 y l içersinde 3’ten daha az afet gerçekle)mesi olas l (
a)a( dakilerden hangisidir?
A) 0,19 B) 0,48 C) 0,65 D) 0,78 E) 0,92
2
SORU 4
Bir sigorta poliçesi, hastane masraflarn ödemektedir. 5lk 3 gün için 100 YTL. daha
sonraki günler için ise 50 YTL. ödeme yaplmaktadr. Bir sigortalnn hastanede
geçirece i gün says X raslant de i
keni ile ifade edilmekte ve olaslk fonksiyonu,
P(X k) 6 k , k 1, 2, 3, 4, 5
15
= = =
biçiminde verilmektedir.
Bir sigortal için ödenecek ortalama hastane masraf a)a( dakilerden
hangisidir?
A) 120 B) 150 C) 180 D) 200 E) 220
SORU 5
Bir sigorta
irketi çok sayda otomobil sigortas poliçesi düzenlemi
tir. X raslant
de i
keni çarp
ma sonucu meydana gelen hasarlar, Y raslant de i
keni ise
sorumluluk nedeniyle meydana gelen hasarlar göstermektedir. X ve Y raslant
de i
kenlerinin bile
ik olaslk yo unluk fonksiyonu,
f(x,y) 2x 2 y 0 x 1, 0 y 2
4
+
= < < < <
biçiminde verilmektedir.
Toplam hasar n en az 1 olmas olas l ( a)a( dakilerden hangisidir?
A) 0,33 B) 0,38 C) 0,41 D) 0,71 E) 0,75
SORU 6
Gamma(1,) da lmndan n büyüklü ünde bir rasgele örneklem alnyor.
’n n en çok olabilirlik tahmin edicisi a)a( dakilerden hangisidir?
A) X1/ 2 B) X/ 2 C) X2 D) X E) 2X
3
SORU 7
Binom(3, p) da lml bir kitlenin p parametresinin hipotez testinde H0:p=0,5
hipotezine kar
lk Hs:p<0,5 seçenek hipotezi test edilmektedir. Gözlenen ba
ar
says 2’den küçük ise H0 reddedilecektir.
Bu durumda bu test için kritik bölgenin büyüklü(ü (A) ve p=0,3 için testin gücü
a)a( dakilerden hangisidir?
A) A=0,05, Güç=0,892
B) A=0,5, Güç=0,108
C) A=0,95, Güç=0,108
D) A=0,5, Güç=0,892
E) A=0,95, Güç=0,892
SORU 8
A
a da verilen evin büyüklü ü (x) ve aylk kullanlan su miktar (y) de erleri için özet
istatistikler;x = 525,x2 = 67325,y = 114,y2 = 3078,xy = 14295
biçimindedir. yˆ = a + bx regresyon denklemini bulunuz.
Evin büyüklü ü: 200 100 75 90 60
Kullanlan su miktar: 40 22 15 25 12
A) ˆy= -2,745+0,191x
B) ˆy= 2,745-0,191x
C) yˆ = 0,191+2,745x
D) ˆy =2,745+0,191x
E) ˆy= 0,191-2,745x
SORULARIN CEVAPLARI:
1. C 2. C 3. E
4. E 5. D 6. D
7. B 8. D
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1:
6 8
0 6
f (x) dx =7 ve f (x) dx =9 ise
2
0
f (4x)dx integralinin sonucu a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 1
2
B) 1 C)2 D) 3 E) 4
SORU 2:
f(x) fonksiyonu sürekli ve x= 3 de ikinci mertebeden türevi olan bir fonksiyon olsun.
f(3)=4, f'(3)= - 2 ve f''(3)= 6 olarak verilsin.
g(x)=x2f(x) oldu$una göre g(3)ün de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 16 B) 24 C) 38 D)54 E) 86
SORU 3:
f(x) türevlenebilen bir fonksiyon olup, (0,2) noktas,nda yerel (local) maksimumu
vard,r. Türevlenebilen g(x) fonksiyonu için g(0)=0 ve g(0) = 1 de/erleri verilmi0tir.
Buna göre
( )
( )
2
x 0 2 2
g x
lim
x f x
limitinin de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 0 B)
1
8
C) 1
4
D) 1
2
E) limiti yoktur
SORU 4:
Bir tüketici fiyatlar, s,ras,yla 9 ve 3 YTL. olan X ve Y ürünlerinden belli bir miktar
almak için 180 YTL. ay,rm,0t,r. (x, y) sat,n al,nan ürün miktarlar,n, göstermek üzere
tüketici
f (x1,y1 ) > f (x 2 ,y2 )
e0itsizli/ine göre X ve Y ürünlerinden (x1, y1) kadar sat,n almay, tercih etmektedir.
f (x,y ) = x0,9y0,1, (x,y 0) olarak tan,mland,/,na göre,
bütçe k%s%t% alt%nda f (x,y ) fonksiyonunun maksimum de$eri a#a$%dakilerden
hangisidir?
A)6,57 B)8,67 C) 11,35 D)13,33 E) 16,13
SORU 5:
k ( k )
k 0
x <1 de/erleri için f(x)= x 1 x
=
olarak tan,mlans,n.
f (x) 2
3
= e#itli$ini sa$layan x de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 1
2
B) 3 73
4
C) 15 97
8
D) 1
4
E) Böyle bir x de/eri yoktur
SORU 6:
=
3 5 7 8
1 2 3 4
A katsay,lar matrisi oldu/una göre, bu denklemler sisteminin
çözüm uzay,n, olu0turan taban vektörleri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) {(4,4,0,1)}
B) {(1,0,-1,-4),(0,1,-2,-4)}
C) {(1,2,1,0)}
D) {(0,1,-2,-4)}
E) {(1,2,1,0),(4,4,0,1)}
SORU 7 :
Bir sigorta 0irketi yeni bir kasko tarifesi haz,rlamak için çal,0malar yapmaktad,r. Bu
tarifenin haz,rlanmas, ve tan,t,m, için 150 000 YTL. bütçe ay,rm,0t,r. Tarifenin
haz,rlanmas, için x YTL, tan,t,m, için y YTL. harcan,rsa,
3 1x 2 y 2
200000
adet poliçe sat,laca/,n, öngörüyor.
Buna göre sat%labilecek maksimum poliçe say%s% a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 11 691 B) 30 690 C) 36 535 D) 37 500 E) 150 000
SORU 8 :
x=3 için 4 de/erini alan y fonksiyonu,
x2 y
y
= denkleminin çözümünden elde
edilmektedir.
Buna göre y (6)
2 nin de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 70 B) 142 C) 144 D)172 E)174
SORULARIN CEVAPLARI:
1. E 2. C 3. C
4. E 5. A 6. E
7. C 8. B
2008 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI
TÜRK SİGORTACILIK UYGULAMALARI VE YASAL ÇERÇEVE SINAVI ÖRNEK
SORULARI
1. 15/08/2007 tarih ve 26614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aktüerler
Yönetmeliği’ne göre aşağıdakilerden hangisi aktüerin yükümlülüklerinden veya aktüer
için öngörülen yasaklardan biri değildir?
a) Aktüer, yapmış olduğu iş ve işlemlere ilişkin olarak üçüncü şahıslar tarafından
kendilerinden istenecek bilgileri vermek ve belgeleri ibraz etmek zorundadır.
b) Aktüerler yaptıkları işlemlere ilişkin yaptıkları her türlü yazışmalarında ve
onayladıkları belgelerde imzaları ile birlikte sicil numaralarını da belirtmek
zorundadırlar.
c) Aktüerler acente, broker veya sigorta eksperi olarak çalışamazlar.
d) Listeye veya Sicile kayıtlı olmadan ya da Listedeki veya Sicildeki kayıtlara
aykırı olarak Stajyer Aktüer, Yardımcı Aktüer veya Aktüer unvanları
kullanılamaz.
e) Aktüerler çalışmakta oldukları şirketler ile diğer kurum ve kuruluşların listesini
her takvim yılının başında Müsteşarlığa gönderir.
2. Hayat Sigortaları Yönetmeliği’ne göre kâr payı karşılıkları ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Kâr payları, sigorta ettirenler tarafından ödenen tarife primlerinin birikime
kalan kısmının şirketin serbest hesaplarına intikalini takip eden ilk iş gününden
itibaren matematik karşılık olarak gösterilen varlıkların getirileri üzerinden her
bir sözleşme için ilgili teknik esaslara göre ayrı ayrı hesaplanır.
b) Ölüm ve/veya yaşama ihtimallerine bağlı sigortalara kâr payı verilmesi halinde
kâr payına ilişkin esas ve usûller kâr payı teknik esaslarında belirtilir. Kâr payı
oranı, matematik karşılıkların yatırıldığı varlıklardan yıl içerisinde elde edilen
gelirlerin bu Yönetmelik hükümlerine ve genel kabul görmüş muhasebe
kurallarına göre hesaplanan net yatırım geliri oranıdır. Kâr payı oranı her bir
tarife grubu veya kâr payı teknik esası için ayrı olarak hesaplanır.
c) Şirketler, hayat sigortaları matematik karşılıklarının net yatırım geliri
oranlarının ÜFE artış oranını aşması için gerekli tedbirleri alırlar.
d) Şirketin birden fazla kâr payı dağıtım esaslarının veya tarife grubunun olması
halinde bunlara ilişkin tüm işlemler ayrı hesaplarda takip edilir. Bir varlığa
veya varlık grubuna endeksli sigortalara ait kâr payı dağıtım esasları tarifelerin
özelliklerine göre yapılır.
e) Şirketler, birikim priminin alındığı her sigorta sözleşmesine , tarife primlerinin
birikime kalan kısmının şirketin serbest hesaplarına intikalini takip eden ilk iş
gününden itibaren sözleşmenin sona erdiği tarihe kadar gün esasına göre kâr
payı dağıtmak zorundadırlar.
3. Devam eden riskler karşılığını hesaplama yönteminin özeti aşağıdakilerden hangisidir?
a) Beklenen birleşik rasyonun % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan
tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
b) Beklenen hasar prim oranının % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan
tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
c) Beklenen hasar prim oranının % 120’in üzerinde olması halinde, % 120’yi
aşan oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda
bulunan tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
d) Beklenen hasar prim oranının % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net muallak tazminatlar karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar
o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
e) Devam eden riskler karşılığı ayrı bir karşılık olmayıp, muallak tazminat
karşılığının bir parçasını oluşturmaktadır.
4. Bölüşmesiz treteler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Otomatik teminat yoktur.
b) Sedan ve reasürör şirketler hasarı sabit bir oran üzerinden paylaşmazlar.
c) Sedan ve reasürör şirketler sorumluluk, prim ve tazminata aynı oranda iştirak
eder.
d) Sedan ve reasürör şirketler sadece prim ve hasara aynı oranda iştirak eder,
sorumluluk aynı oranda paylaşılmaz.
e) Hiçbiri
5. Aşağıdakilerden hangisi Sigortacılık Eğitim Merkezi’nin faaliyetlerinden değildir?
a) Sigortacılık alanındaki eğitim ihtiyacının belirlenmesine yönelik araştırmalar
yaptırmak
b) Sigortacılık alanındaki uygulamalara ve gelişmelere ilişkin eğitim programları
hazırlamak
c) Aktüerlik sınavını hazırlamak
d) Sınavların tarafsız olarak uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin olarak
gerekli tedbirleri almak
e) Türkiye’de sigortacılık alanında yapılan eğitim faaliyetlerine ilişkin olarak
seminer, konferans ve eğitim programları düzenlemek
6. I. Dolu
II. Heyelan
III. Fırtına
IV. Hortum
Yukarıdakilerden hangileri Devlet destekli sera sigortası kapsamında risk inceleme ve
değerlendirme sonucuna göre teminat kapsamına alınmaktadır?
a) I - II
b) I - IV
c) II- V
d) II-III-IV
e) III-IV
7. Bireysel Emeklilik mevzuatı göz önünde bulundurulduğunda, aşağıdaki ifadelerden
hangisi ya da hangileri doğrudur?
I. Bireysel emeklilik sistemine giren katılımcılar, bir sene içerisinde ayrılmak
istemeleri durumunda şirketçe emeklilik planlarında belirlenen iştira cezası ödeyerek
ayrılabilirler.
II. İşverenlerin bireysel emeklilik sistemine çalışanın brüt ücretinin %1’i kadar işveren
katkısında bulunması zorunludur.
III. Bireysel emeklilik sistemine maksimum brüt aylık asgari ücretin 10 katı kadar
katkıda bulunulabilir.
a) Yalnız I
b) II, III
c) I-III
d) I-II
e) Hiçbiri
8. Aşağıdakilerden hangisi acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel kişilerde aranan
niteliklerden değildir?
a) Merkezlerinin Türkiye’de bulunması,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olması,
c) İflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olması,
d) Asgari sermaye şartının yerine getirilmiş olması,
e) Fiziksel, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli olması.
9. A evini yangına karşı 1 Milyon YTL’ye sigorta ettirir ancak, sigortanın takseli olması
konusunda sigortacı ile anlaşma yapar. Risk gerçekleştiği zaman evin değerinin
300.000 YTL olduğu görülür. Evin yarısı yanar. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
a) Takseli sigorta olduğu için sigortacı A’ya 1 Milyon YTL öder.
b) Takse bilirkişilerle tespit edilmediği için geçerli değildir. Sigortacı 300.000
YTL öder.
c) Takse geçerlidir. Ancak, sigorta değeri ile bedeli arasında fahiş fark olduğu
için sigortacı buna itiraz eder.
d) Bilirkişi tespiti olmadığı için takse geçersizdir ve tazminat orantısal olarak
ödenir.
e) Hiçbiri
10. Aşağıdakilerden hangisi Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartları kapsamında ek
sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilir zararlardan değildir?
a) Deprem veya yanardağ püskürmesi nedeni ile meydana gelen zararlar,
b) Grev, lokavt, kargaşalık ile halk hareketleri ve bunları önlemek ve etkileri
azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda
meydana gelen zararlar,
c) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu
eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve
etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler
sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya
zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar,
d) Taşıtın sigorta kapsamına giren kısmi bir zarara uğraması nedeni ile kullanım
ve gelir kaybından doğan zararlar,
e) Yetkili olmayan kişilere çektirilen araca gelen zararlar ile kurallara uygun
olmadan çekilen veya çektirilen araçlara gelen zararlar,
SORULARIN CEVAPLARI
1. A 2. C 3. B 4. B 5. C
6. E 7. E 8. B 9. D 10. C
Aktüer, sigorta rizikoları ile primlerini istatistik ve olasılık hesaplamaları yoluyla tespit eden ve geleceğe yönelik stratejik değerlendirmeleriyle sigorta sözleşmelerinin temel ilkelerini belirleyen uzman kişidir. Görevi istatistik, olasılık hesaplamaları ve sigortacılık yasal düzenlemeleri ile sigorta prim, kar payı ve rezervlerinin hesaplanması olan aktüer, olası rizikoların etkilerinin öngörülerek finansal zararların azaltılmasında ve ekonomik istikrarın sürdürülmesinde önemli rol oynar.
İnsan yaşamını etkileyebilecek doğum, ölüm, sakatlık, hastalık, emeklilik gibi olaylarla; maddi varlığı etkileyebilecek hırsızlık, sel, kaza, yangın, deprem gibi doğal ve/veya insan eliyle meydana gelebilecek afetlerin hayatın her aşamasında oluşması kaçınılmazdır. Bu olası riskleri ölçmek, değerlendirmek ve en etkin biçimde yönetmek koşuluyla aktüer, bireysel ve toplumsal refahın devamına katkıda bulunur.
1
T.C. BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
2009 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI KAPSAMI
15 Ağustos 2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2008
tarihinde yürürlüğe giren “Aktüerler Yönetmeliği” uyarınca yapılacak olan aktüerlik sınavları
ile ilgili esaslar belirlenirken, bu sınavlarda başarılı olan aktüerlerin, AB ülkelerinde ve diğer
ülkelerde de tanınan ve kabul gören aktüerler olması ilkesi benimsenmiştir. Bu ilkeden
hareketle sınavların kapsamı, uluslararası sınavların kapsamları göz önünde bulundurularak
oluşturulmuştur.
BİRİNCİ SEVİYE SINAVLARI
1. Temel Sigortacılık ve Ekonomi
Amaç: Bu sınavda adayların, sigortacılık ve ekonomi alanında temel seviyede bir bilgiye
sahip olması sınanmaktadır. Sınavda, her iki alandan eşit sayıda soru gelecektir.
1.1. Temel Sigortacılık
• Sigortacılık ve Riskin Temel Kavramları
• Sigorta Sistemi
• Sigorta Sözleşmesi
• Sigortanın Genel İlkeleri
• Sigorta Türleri
- Mal ve Sorumluluk Sigortaları
- Hayat ve Sağlık Sigortaları
• Hasar ve Tazminat Talebi
• Sigortacılıkta Karşılık ve Yatırım
• Reasürans
• Sigortacılık Mevzuatı
• Sigorta Sektörünün Hacmi ve Yapısı
- Sigorta Sektörünün Hacmi
- Sigorta Sektörünün Yapısı
Sigorta Şirketleri ve Faaliyetleri
Sigorta Aracıları ve Faaliyetleri
Sigorta Eksperleri ve Faaliyetleri
Aktüerler ve Faaliyetleri
2
Sigorta Sektörünü Düzenleyen ve Denetleyen Kurumlar
Diğer İlgili Kurumlar
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ACINAN, H., 1998, Sigortaya Giriş, Can Matbaa, İstanbul.
♦ ALANYA, Ç., 2003, Reasürans Notları, TSEV.
♦ NOMER C., YUNAK H., 2000, Sigortanın Genel Prensipleri, Ceyma Matbaacılık, İstanbul.
♦ ÖZBOLAT, M., 2007, Temel Sigortacılık, İkinci Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
♦ REJDA, G. E., 1997, Principles of Risk Management and Insurance, Addison-Wesley,
NY.
♦ URALCAN, Ş., 2006, Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi, İkinci
Baskı, Bilyay Yayınları, İstanbul.
♦ Sigortacılık Mevzuatı
♦ Sigortacılık sektörüne ilişkin olarak Hazine Müsteşarlığı internet sayfasında yayımlanan
raporlar ve istatistikler - www.hazine.gov.tr
♦ Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği internet sayfası- www.tsrsb.org.tr
♦ Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı internet sayfası - www.tsev.org.tr
1.2. Ekonomi
1.2.1. Makro Ekonomi
• Milli Gelir Analizi
• Toplam Arz ve Toplam Talep ve Makro Ekonomik Politikalar
• İstihdam Analizi ve İşsizlik
• Ücretler ve Gelir Dağılımı
• Para ve Para Politikaları
• Maliye Politikası
• Ekonomik Büyüme
• Büyüme Analizi ve İktisadi Gelişme
• Makro Ekonomik Faaliyetin Ölçülmesi
• Uluslararası Ticaret
• Enflasyon ve İstikrar Tedbirleri
1.2.2. Mikro Ekonomi
• Tüketici Davranışları ve Fayda
• Fayda Teorileri ve Tüketici Dengesi
• Üretici Davranışları ve Üretici Dengesi
3
• Üretim ve Üretim Maliyeti
• Piyasa Dengesi: Fiyat Teorisi
• Firmaların Davranışı
• Rekabet Piyasaları
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ DORNBUSCH, R. ve FISCHER, S., 1998, Makro Ekonomi, Çev: S.Ak, M. Fisunoğlu, E.
Yıldırım, R. Yıldırım, Akademi Yayınevi, İstanbul.
♦ LIPSEY, R.G., COURANT, P.N. ve RAGAN, C.T.S., 1999, Economics, Addison-Wesley.
2. Matematik
Amaç: Bu sınavda adayların, aktüeryal modellemede ve aktüeryal hesaplamalarda kullanılan
temel matematik bilgisi sınanmaktadır.
• Tek Değişkenli Fonksiyonlar
- Limit
- Süreklilik
- Türev, Türev Uygulamaları
• Cebirsel Olmayan Fonksiyonlar
• İntegral
- Belirli ve Belirsiz İntegral
- İntegral Alma Yöntemleri
- İntegral Uygulamaları
• Sonsuz Seriler
- Yakınsaklık Testleri
- Kuvvet Serileri
- Taylor Teoremi
• Çok Değişkenli Fonksiyonlar
- Çok Değişkenli Fonksiyonlarda Limit, Süreklilik ve Türev
• Fonksiyon Dizileri ve Yakınsaklık Testleri
• Çok Değişkenli Fonksiyonlar için Taylor Teoremi
• Çok Katlı İntegraller
• Diferansiyel Denklemler
- Birinci ve İkinci Dereceden Diferansiyel Denklemler
- Diferansiyel Denklemlerin Uygulamaları
- Doğrusal Diferansiyel Denklem Sistemleri
4
• Doğrusal Cebir
- Doğrusal Denklem Sistemleri
- Matris ve Matris İşlemleri
- Determinantlar
- Özdeğer, Özyöneyler
- Doğrusal Dönüşümler, Doğrusal Dönüşüm Matrisleri
- Köşegenleştirme
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ADAMS, R. A., 2006, Calculus : A complete course. – 6th ed. - Pearson/Addison Wesley,
Toronto, Ont.
♦ ANTON H., 1994, Elementary Linear Algebra, John Wiley & Sons, New York.
♦ ELIS, R., GULICK, D. ve SAUNDERS, 1991, Calculus, One and Several Variables, H. B.
J., USA.
♦ KOLMAN, B., 1997, Introductory Linear Algebra with Applications, Prentice Hall, NJ.
♦ MARSDEN, J. E., 1974, Elementary Classical Analysis, W.H. Freeman & Company.
♦ ROSS, S.L., 1993, Differential Equations, John Wiley and Sons.
♦ THOMAS G. B. JR. ve FINNEY R.L., 1996, Calculus and Analytic Geometry, 9th Edition,
Addison-Wesley Longman Pub., USA.
3. İstatistik ve Olasılık
Amaç: Bu sınavda adayların, temel olasılık ve matematiksel istatistik ile aktüeryal
modellemelerde kullanılan istatistiksel analiz yöntemlerine ilişkin yeterlilikleri sınanmaktadır.
3.1. Olasılık
• Kombinatoryal Çözümleme
• Olasılık Aksiyomları
• Koşullu Olasılık
• Bağımsızlık ve Bayes Teoremi
• Kesikli ve Sürekli Raslantı Değişkeni
• Olasılık ve Dağılım Fonksiyonu Kavramı
• Karma Dağılımlar
• Tek Değişkenli Raslantı Değişkenlerinin Dağılımları
• Bileşik Olasılık ve Dağılım Fonksiyonları
• Koşullu Dağılımlar
• Birleşik Dağılımlar
5
• Momentler, Beklenen Değer ve Özellikleri
• Koşullu Beklenen Değerler
• Yaratıcı Fonksiyonlar
• Limit Teoremleri
3.2. İstatistik
• Verilerin Özetlenmesi, Konum ve Değişim Ölçüleri
• Örnekleme ve Örnekleme Dağılımları
• Tahmin Yöntemleri
• Hipotez Testleri
• Varyans Analizi
• Regresyon
• Korelasyon
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ FREUND, J.E. ve SIMON G.A., 2001, Modern Elementary Statistics, 10th Edition,
Prentice Hall, NJ.
♦ ROSS, S.M., 2005, A First Course in Probability, 7th Edition, Prentice-Hall, NJ.
♦ HOGG, R.V. ve CRAIG A.T., 1995, Introduction To Mathematical Statistics, Collier
MacMillan.
♦ MILLER, I. ve MILLER, M., 2004, John E. Freund’s Mathematical Statistics with
Applications, 7th Edition, Prentice Hall, NJ.
♦ HASSETT, M. ve STEWART, D., 2006, Probability for Risk Managemet, 2nd Ed., Actex,
USA.
♦ MYERS R.H., 1986, Classical and Modern Regression with Applications, PWS, Boston.
♦ PİNDYCK, R.S., AND RUBİNFELD, D.L., 1998, Econometric Models and Economic
Forecasts Irwin and McGraw-Hill, Prentice Hall, NJ.
4. Finansal Matematik
Amaç: Bu sınavda adayların, finansal matematiğin temel kavramlarına ilişkin bilgileri ile söz
konusu kavramların aktüeryal uygulamalarda kullanımına ilişkin yeterlilikleri sınanmaktadır.
• Paranın Zaman Değeri, Faizin Ölçümü
- Basit ve Bileşik Faiz
- Efektif ve Nominal Faiz Oranları
- Efektif ve Nominal İskonto Oranları
6
- Birikimli Değer ve Bugünkü Değer Kavramı
- Anlık Faiz Oranı
• Faiz Problemlerinin Çözümü
• Temel Annüiteler
- Dönem Başı Annüiteler
- Dönem Sonu Annüiteler
• Genel Annüiteler
- Faiz Dönüşüm Döneminden Farklı Sıklıkta Yapılan Ödemeler
- Sürekli Annüiteler
- Değişken Annüiteler
• Kazanç Oranları
- İskonto Edilmiş Nakit Akış Analizi
- Yatırım Planlaması
- Yeniden Yatırım Oranı
• Amortisman Çizelgeleri ve Borç Ödeme Fonu
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ KELLISON, S. G., 1991, The Theory of Interest, Irwin Inc., USA.
♦ BROVERMAN, S. A., 1996, Mathematics of Investment and Credit, 2nd Edition, Actex
Publications, USA.
♦ Mc CUTCEHEON, J.J. ve SCOTT F., 1996, An Introduction To The Mathematics of
Finance, Butterworth-Heinemann, Oxford.
İKİNCİ SEVİYE SINAVLARI
1. MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA
Amaç: Bu sınavda adayların, Tek Düzen Hesap Planı (TDHP), Mali Tablolar ve Mali Analiz,
Sermaye Yeterliliği ile Türkiye Muhasebe Standartlar Kurulunca yayınlanan ve sigorta
sektörünün uyguladığı TMS/TFRS’ler konularındaki bilgileri sınanmaktadır.
• Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)
• Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)
• Sigorta Muhasebesi ve TDHP
• Sigortacılık Hesap Planı
- Hayat Dışı Sigorta Muhasebesi
Üretim Muhasebesi
7
Hasar Muhasebesi
Reasürans Muhasebesi
- Hayat Sigortası Muhasebesi
Üretim Muhasebesi
Hasar Muhasebesi
Reasürans Muhasebesi
• Mali Tabloların Hazırlanması
- Bilânço, Gelir ve Nakit Akış Tabloları
- Öz sermaye Değişim Tablosu ve Kar Dağıtım Tablosu
- Konsolide Mali Tablolar
• Mali Analiz ve Sermaye Yeterliliği
- Mali Analiz
Rasyo Analizi
- Sermaye Yeterliliği
Yükümlülük Karşılama Yeterliliği (Solvency I)
Risk Bazlı Sermaye Yeterliliği
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ÖZKAN T., 2007, TDHP Sisteminde Sigorta Muhasebesi, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı
Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları–10, İstanbul
♦ SARIASLAN M., 2006, Avrupa Birliği ve Türk Sigorta Muhasebesi: Uluslararası Finansal
Raporlama Standartlarıyla Karşılaştırmalı, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı (TSRŞB) Sigorta
Araştırma ve İnceleme Yayınları–10, İstanbul
♦ Türkiye Muhasebe Standartları:TMS/TFRS, 2007, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu
Yayınları-2, Ankara
2. SİGORTA MATEMATİĞİ (HAYAT VE HAYAT DIŞI)
Hayat Sigortaları Matematiği (Komütasyon Fonksiyonları Yardımıyla)
Amaç: Bu sınavda adayların ölüm ve yaşama bağlı nakit akışlarının modellemesinde ve
değerlemesinde kullanılan matematiksel tekniklere ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Yaşam Fonksiyonları
- Anlık Ölüm Oranı (force of mortality)
- Hayat Tabloları
• Hayat Annüiteleri
8
- Yaşam Durumunda Sigorta (Pure Endowment)
- Tam Hayat
- Dönemsel Hayat
- Ertelenmiş Hayat
- Değişken Hayat
- Yılda m Kez Ödemeli Hayat
• Hayat Sigortaları
- Tam Hayat
- Dönemsel Hayat
- Karma Hayat (Endowment)
- Ertelenmiş Hayat
- Değişken Hayat
• Net Primler
• Brüt Primler
• Net Prim Rezervleri
- İleriye ve Geriye Doğru Rezerv Yöntemleri
- İştira ve Tenzil Değerleri
• Çoklu Yaşam Fonksiyonları
• Çok Başlı Sigortalar
- Bileşik Hayat (Joint Life)
- Son Yaşayan Durumu (Last Survivor)
- Koşula Bağlı Yaşam Olasılıkları (Life Contingency)
- Koşula Bağlı (Reversionary) Hayat Sigortaları ve Annüiteleri
• Çoklu Azaltım (Multiple Decrement)
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ MENGE, W. O. ve FISCHER, C. H., 1991, The Mathematics of Life Insurance, Ulrich
Bookstore, Michigan.
♦ WORKMAN, L.C., 1992, Mathematical Foundations of Life Insurance, LOMA, USA.
♦ NEILL, A., 1989, Life Contingencies, The Institute of Actuaries and Faculty of Actuaries in
Scotland.
♦ JORDAN, C.W., 1991, Life Contingencies, SOA, USA.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ CUNNINGHAM, R., HERZOG, T., LONDON, R.L.; Models for Quantifying Risk, 2006,
Second Ed. Actex Publications, Connecticut.
9
♦ URAL K, 1994, Yaşam sigortalarının Aktuaryal Prensipleri, Aktüerler Derneği Yayını,
Beta Basım A.Ş., İstanbul.
Hayat Dışı Sigortalar Matematiği
Amaç: Bu sınavda adayların hayat dışı sigortalara ilişkin risklerin fiyatlandırılmasında
kullanılan istatistiksel tekniklere ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Sigortacılıkta Fayda Kuramı
- Fayda Fonksiyonları
- Jensen Eşitsizliği
- Optimal Sigorta
• Risk Primi
- Risk Faktörleri
- Hasar Büyüklüğü
- Hasar Sıklık Oranı
- Exposure
1/8 sistemi
1/24 sistemi
Census Yöntemi
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ HOSSACK, I.B., POLLARD J.H. ve ZEHNWIRTH B., 1999, Introductory Statistics with
Applications in General Insurance, 2nd Edition, Cambridge.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ BROWN, L.B. ve GOTTLIEB, L.R., 1993, Introduction to Ratemaking and Loss Reserving
for Property and Casualty Insurance, Actex Publications, Connecticut.
♦ DICKSON, C.M., 2004, Insurance Risk and Ruin, Cambridge University Press,
Cambridge.
3. RİSK ANALİZİ VE AKTÜERYAL MODELLEME
Amaç: Bu sınavda adayların aktüeryal risklerin modellenmesine ilişkin kuramsal alt yapıları
ile sigorta portföy verilerinin analiz edilerek uygun modelin belirlenmesi ve bu modelin
güvenirliğinin ölçümüne ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Markov Zinciri Modelleri
10
- Homojen ve Homojen Olmayan Kesikli Zamanlı Markov Zinciri
- Poisson Süreçleri ve Bileşik Poisson Süreci
• Kesikli Zamanlı Artık (surplus) Süreci ve İflas Olasılığı
• Hasar Büyüklüğü (şiddeti) Modelleri
• Hasar Sıklığı Modelleri
• Toplamsal Modeller: Bireysel Risk ve Kollektif Risk Modelleri
- Konvulasyon
- Panjer Özyineleme (Recursion) Yöntemi
• Parametrik Modellerin Oluşturulması
• Deneysel (Empirical) Modellerin Oluşturulması:
- Başarısızlık Zamanının ve Hasar Dağılımının Tahmin Yöntemleri (Kaplan-
Meier, Nelson-Aalen, Kernel Density)
• Simülasyon
- Ters Dönüşüm (Inversion) Yöntemleri Kullanılarak Kesikli ve Sürekli Raslantı
Değişkenlerinin Simülasyonu,
- Verilen Hata ve Güven Aralığıyla Tahmin Yapmak için Gereken Simülasyon
Sayısının (İterasyon) Tahmini,
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ ROSS, S., 1999, Probability Models, 7th Ed., Academic Press, San Diego.
♦ BOWERS N.L., GERBER H.U., HICKMAN J.C., JONES D.A. ve NESBITT C. J., 1997,
Actuarial Mathematics, SOA, USA.
♦ KLUGMAN, S.A., PANJER, H.H. ve WILLMOT, G.E., 2004, Loss Models From Data to
Decisions, John Wiley, N.J.
♦ DICKSON, C.M., 2004, Insurance Risk and Ruin, Cambridge University Press,
Cambridge.
♦ CUNNINGHAM, R., HERZOG, T., LONDON, R.L. 2006, Models for Quantifying Risk,
Second Ed. Actex Publications, Connecticut.
4) FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI
Amaç: Bu sınavda adayların yatırım araçlarının tanımları, fiyatlandırılmaları ve finansal
risklere karşı korunma ilkelerine ilişkin yeterlikleri sınanacaktır.
• Finansal Araçlara İlişkin Temel Kavramlar
• Finansal Piyasaların Yapısı
• Vadeli İşlemler Borsası ve İşleyişi
11
• Bono ve Tahvil Piyasalarının İşleyişi
• Bono ve Tahvil Fiyatlaması
• Arbitraj Kavramı, Arbitraja Dayalı Fiyatlama ve Arbitraj Stratejileri
• Taşıma Maliyeti Esasına Dayalı Fiyatlama
• Türev ürünler
- Forward (alivre),
- Vadeli işlem (futures),
- Takas (swaps)
- Opsiyonlar
Opsiyon Stratejileri (butterfly, straddle vb.)
Opsiyon Fiyatlama Matematiği ve Teknikleri
• Black-Scholes Modeli
• Binom Modeli ile Opsiyon Fiyatlama
• Monte Carlo ile Opsiyon fiyatlama
Hassasiyetler (Greeks)
Brown Hareketi
Ito Lemma
• Finansal Risklere Karşı Korunma Prensipleri;
- Baz Riski
- Korunma Türleri ve Oranının Hesabı
- Delta ve Gamma Korunma
- Korunmalı Portföy ve Replikasyon Kavramları
Yararlanılacak Bazı Kaynaklar:
♦ CHANCE, D.M, 2004, An Introduction to Derivatives and Risk Management, 6th Edition,
Harcourt College Publishers, USA.
♦ KELLISON, S. G., 1991, The Theory of Interest, Irwin Inc., USA.
♦ MCDONALD, R. L., 2006, Derivatives Markets, 2nd Edition, Pearson International
Edition, USA.
♦ YILDIRAK, K., ÇALIŞKAN, N., ve ÇETİNKAYA Ş., 2008, Türev Ürün Fiyatlama
Teknikleri, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
1
T.C.
BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
2009 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI BAŞVURU VE UYGULAMA KILAVUZU
1. GENEL BİLGİLER, TEMEL İLKE VE KURALLAR
1.1. 2009 yılı aktüerlik sınavları (2009-AS) aşağıdaki tarihlerde yapılacaktır:
Birinci Seviye Sınavları
Finansal Matematik 22 Mart 2009
İstatistik ve Olasılık 5 Nisan 2009
Matematik 19 Nisan 2009
Temel Sigortacılık ve Ekonomi 3 Mayıs 2009
İkinci Seviye Sınavları
Muhasebe ve Finansal Raporlama 7 Haziran 2009
Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayatdışı) 21 Haziran 2009
Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme 12 Temmuz 2009
Finans Teorisi ve Uygulamaları 26 Temmuz 2009
Üçüncü Seviye Sınavları
Finans Yatırım ve Risk Yönetimi 13 Eylül 2009
Hayatdışı Sigortalar 27 Eylül 2009
Hayat Sigortaları 11 Ekim 2009
Sağlık Sigortaları 25 Ekim 2009
Emeklilik Sistemleri 8 Kasım 2009
1.2. Aktüerler Yönetmeliği’nin 6. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Birinci Seviye
Sınavları başarıyla tamamlanmadan İkinci Seviye Sınavlarına, İkinci Seviye
Sınavları başarıyla tamamlanmadan Üçüncü Seviye Sınavlarına girilemez.
Sınavlar Ankara ve İstanbul’da eş zamanlı olarak yapılacaktır.
1.3. 2009-AS’de her seviyedeki sınavlar ayrı oturumlarda yapılacak olup, sınavlarla
ile ilgili bilgiler bu kılavuzun "3. SINAV" başlıklı bölümünde yer almaktadır.
1.4. 2009-AS sonuçları internet yoluyla açıklanacak ve ayrıca adayların adreslerine
postalanacaktır.
1.5. Bir adayın sınavının geçerli sayılarak cevap kağıdının değerlendirilebilmesi için,
sınava Sınav Giriş Belgesinde yazılı olan salonda girmesi, soru kitapçığının
kapağına Aday Başvuru Numarasını, adını ve soyadını yazmış olması, cevap
kağıdına Aday Başvuru Numarasını doğru olarak kodlaması ve soru kitapçığının
türünü doğru olarak işaretlemiş olması, cevaplarını cevap kağıdına işaretlemiş
olması, sınav sonunda soru kitapçığını ve cevap kağıdını sınav görevlilerine
teslim etmesi ve sınavın diğer kurallarına uyması gerekmektedir. Bu kurallara
uymayan adayların sınavları iptal edilir.
2
1.6. Sınav ücretini yatırdığı halde, her ne sebeple olursa olsun sınava girmeyen,
sınav kuralları uyarınca sınava alınmayan veya sınavdan çıkarılan, sınavı
yarıda bırakan veya sınavı geçersiz sayılan adayların ödedikleri ücretler iade
edilmez. Adaylardan alınan sınav ücretleri gelecek dönemlere devredilemez.
1.7. 2009-AS’ye başvuranlar için katılacakları seviye sınavının tüm oturumlarında
geçerli olmak üzere Sınav Giriş Belgesi düzenlenecektir. İnternet üzerinden
elektronik ortamda yapılacak başvuru işleminin sonucunda adayın elektronik
posta adresine gönderilecek olan bu belgede, adayın kimlik bilgileri ile sınav
tarihi ve saati, sınava girilecek bina ve salon yazılı olacaktır.
1.8. Sınav sonuçlarının incelenmesini isteyen adaylar, bu sonuçların internet yoluyla
açıklanmasından itibaren en geç 15 gün içinde yazılı olarak Sınav Düzenleme
Kurulu’na iletilmek üzere Sigortacılık Eğitim Merkezi’ne (SEGEM) başvurabilir.
Adayların başvuruları en geç 30 gün içinde değerlendirilir. Süre hesabında
SEGEM’in adayın dilekçesini kayıt altına aldığı tarih esas alınır.
1.9. Adaylar beyan ettikleri bütün bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Bir adayın
beyanının gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde bu aday, aradan geçen
süreye bakılmaksızın girdiği sınavdan elde ettiği tüm haklarını kaybeder.
1.10. Sınav sonuçlarının geçerli sayılabilmesi için adayın bu kılavuzdaki tüm kurallara
uyması zorunludur. Sınavdan sonra bile olsa bu kurallara uymadığı saptanan
adayların sınavları iptal edilir.
1.11. Bilindiği üzere, uluslararası kabul görmüş sınavlar veya usullerle aktüer
unvanını alanlar, Aktüerler Yönetmeliği’nin 7. maddesinin birinci fıkrası
hükümleri uyarınca Birinci, İkinci ve Üçüncü Seviye Sınavlarından muaftır. Bu
kişilerden, Müsteşarlık nezdinde aktüerler için tutulan sicile kaydolmak
isteyenler, söz konusu sınavlarda başarılı olduklarını gösterir belgeler ile “Türk
Sigortacılık Uygulamaları ve Yasal Çerçeve Sınavı”na girmek üzere Hazine
Müsteşarlığına başvuracaktır. Talep olması halinde 4 Aralık 2009 tarihinde
Hazine Müsteşarlığında yapılacak olan bu sınava başvurular, 4 Kasım 2009
tarihinde sona erecektir.
2. SINAVLARA BAŞVURU
2.1. BAŞVURU KOŞULLARI
2009-AS’ye, yurt içinde veya dışında bir yüksek öğretim kurumuna lisans
derecesi almak üzere devam edenler veya bu yüksek öğretim kurumlarından
mezun olarak lisans derecesi almış olanlar başvurabilir. Yurtdışında öğrenim
görenlerin sınav sonuçlarının geçerli olabilmesi için Yüksek Öğretim
Kurumu’ndan alınacak denklik belgesi talep edilecektir.
2.2. BAŞVURU MERKEZİ VE BAŞVURU TARİHLERİ
2009 AS’ye adaylar SEGEM’in internet sayfası (www.segem.org.tr) üzerinden
elektronik ortamda başvuracaktır.
Başvurular;
3
Birinci Seviye Sınavları için 23 Şubat -6 Mart 2009,
İkinci Seviye Sınavları için 11-22 Mayıs 2009,
Üçüncü Seviye Sınavları için 17-28 Ağustos 2009
tarihleri arasında yapılacaktır.
2.3. BAŞVURU SİSTEMİNE İLİŞKİN ESASLAR
Adaylar, SEGEM’in internet sayfası (www.segem.org.tr) üzerinden elektronik
ortamda yapılacak başvuru işleminde 2009-AS Aktüerlik Sınavları Başvuru
Formunu dolduracaklardır. Söz konusu form; kimlik bilgileri, öğrenim bilgileri,
sınava ilişkin bilgiler ve iletişim bilgileri olmak üzere toplam dört bölümden
oluşmaktadır. Bu bilgilerin, doğru ve eksiksiz olarak doldurulması adayın
sorumluluğundadır.
Adaylar, SEGEM’in aşağıda yazılı banka hesap numarasına, seviye sınavının
girecekleri her oturumu için 55,00 TL sınav ücreti yatıracaktır.
İş Bankası
Teşvikiye Şubesi (Şube Kodu:1074)
Hesap No: 0466664
Sınav ücretinin havale veya EFT yoluyla yatırılması durumunda, açıklama
kısmına sınava girecek adayın “T.C. Kimlik Numarası ile adı ve soyadının”
yazılması gerekmektedir.
İkinci ve Üçüncü Seviye Sınavlarına başvuracak adayların, önceki seviye
sınavlarını başarıyla tamamlayıp tamamlamadıkları, başvuru esnasında
elektronik başvuru sistemince adayların T.C. Kimlik Numaraları kullanılarak
kontrol edilecektir.
2.3.1. ADAY BAŞVURU NUMARASI
Aday başvuru numarası olarak T.C. Kimlik Numarası kullanılacaktır. T.C.
vatandaşı olmayan adaylara elektronik başvuru sistemince Aday Başvuru
Numarası verilecektir.
2.3.2. ADAYIN SINAVIN HANGİ OTURUMUNA KATILACAĞI
Seviye sınavının her bir oturumuna adayın hangi ilde gireceği, 2009-AS
Aktüerlik Sınavları Başvuru Formuna işaretlenmelidir. Başvuru yapıldıktan
sonra sınav ve yer değişikliği yapılamaz.
3. SINAV
3.1. SINAV MERKEZLERİ
2009-AS Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Aktüerya Bilimleri Bölümü,
İstanbul’da ise Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek
Okulu‘nda yapılacaktır.
4
3.2. TEST USULÜ YAPILACAK SINAVLARA İLİŞKİN ESASLAR
Sınavda adaylar, cevaplarını cevap kağıdındaki ilgili alanlara işaretleyeceklerdir.
Cevap kağıdı yerine soru kitapçıklarına işaretlenen cevaplar kesinlikle
değerlendirilmeyecektir.
2009-AS’de kullanılacak soru kitapçıkları dört farklı türde basılacaktır. Soru
kitapçıklarının bütün türlerinde aynı sorular yer alacak olup, soruların ve
sorulardaki seçeneklerin sırası farklı olacaktır.
Soru kitapçıklarının türüne göre cevap anahtarları farklı olacağından, cevap
kağıdında ayrılan yere soru kitapçığı türünün doğru olarak işaretlenmesi
gerekmektedir. Soru kitapçığı türü, kitapçığın üzerinde ve iç sayfalarında büyük
harflerle basılı olacaktır.
Sınavlarda yanlış cevapların sayısı, doğru cevapların sayısını etkilemeyecektir.
3.3. SINAVA GİRERKEN ADAYLARIN YANLARINDA BULUNDURMASI
GEREKEN BELGELER
Adaylar sınava girerken aşağıdaki belgeleri yanlarında bulundurmak
zorundadır.
a) Adayların elektronik posta adreslerine gönderilecek olan 2009-AS Sınav
Giriş Belgesi’nin çıktısı
b) Fotoğraflı bir kimlik belgesinin aslı (nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport)
Adaylar ayrıca yanlarında,
• En az iki adet koyu siyah ve yumuşak (B2, B1 ya da HB) kurşunkalem,
• Yumuşak, leke bırakmayan kaliteli bir silgi ve kalemtıraş,
• Casio fx-82MS hesap makinası
bulundurmalıdır.
Adayların sınav salonuna cep telefonu ile girmeleri yasaktır.
3.4. SINAVIN UYGULANMASI
Kimlik kontrolleri ve salona yerleştirme işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için
adayların, sınavın başlama zamanından 30 dakika önce sınava girecekleri
yerde hazır bulunmaları zorunludur. Adayların oturacakları yerleri saptamak,
gerekirse sınav sırasında bir adayın yerini değiştirmek yetkisi salon başkanına
aittir.
Salona yerleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra cevap kağıtları
dağıtılacaktır. Cevap kağıtlarındaki gerekli yerler adaylarca doldurulduktan
sonra, soru kitapçıkları dağıtılacaktır. Soru kitapçığı türü, cevap kağıdı
üzerindeki ilgili alana adaylar tarafından işaretlenecektir. Soru kitapçığı türü
5
belirtilmeyen cevap kağıtlarının değerlendirilmesi mümkün olamayacağından,
bu alanı boş bırakan adayın sınavı geçersiz sayılacaktır.
Soru kitapçıkları üzerinde ayrılmış olan yerlere adaylar istenen bilgileri
yazdıktan sonra sınav başlatılacaktır. Verilen cevaplama süresi sonunda soru
kitapçıkları ve cevap kağıtları toplanacak; salon görevlileri tarafından koruma
altına alınarak hemen paketlenecektir.
3.5. SINAVDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR
Adayların sınava, cep telefonu, çağrı cihazı, telsiz, fotoğraf makinesi vb.
araçlarla, cep bilgisayarı, her türlü bilgisayar özelliği bulunan cihazlarla
girmeleri; sınav süresince, birbirleriyle konuşmaları, kopya çekmeleri veya
çekilmesine yardımcı olmaları, salondaki görevlilere soru sormaları, müsvette
kağıdı kullanmaları veya cevaplarını başka bir kağıda yazmaları, birbirlerinden
kalem, silgi ve hesap makinası vb. şeyler alıp vermeleri, bir şeyler yiyip içmeleri
(su hariç) ve sınav düzenini bozacak başka davranışlarda bulunmaları sınav
kurallarına aykırıdır.
Sınav kurallarına uymak adayın temel görevidir. Kurallara aykırı davranışta
bulunan adayların sınava devam etmelerine izin verilmeyecektir. Ancak sınav
görevlileri diğer adayların dikkatlerini dağıtmamak, zaman kaybetmelerine yol
açmamak için gerekli görürlerse kural dışı davranışlarda bulunanlara uyarıda
bulunmayabilirler. Bu tür davranışlarda bulunanların kimlikleri ve kusurları sınav
görevlilerince sınav tutanağına açıkça yazılacak ve sınavları geçersiz
sayılacaktır. Adayların, kopya girişiminde bulunmamaları ve başkalarının
kendilerinden kopya çekmelerini engellemek için cevap kağıtlarını başkalarının
göremeyeceği şekilde saklamaları gerekir. Sınavın bitiminde adayların
kullandığı soru kitapçığı ile cevap kağıdı, salondaki görevliler tarafından
toplanacaktır.
3.6. SINAVLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
2009-AS’de yer alan seviye sınavlarının her bir oturumu kendi içinde
değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
3.7. SINAV SONUÇLARININ BİLDİRİLMESİ
Sınavlarda başarılı olanlar, Hazine Müsteşarlığı’nın internet sayfasından
duyurulacaktır. 2009-AS sonuçları ayrıca, adayların elektronik posta adreslerine
elektronik ortamda, yazışma adreslerine ise yazılı olarak Sınav Sonuç
Belgesiyle bildirilecektir.
AKTÜERYA SINAVLARI
Birinci Seviye Sınavları
Finansal Matematik: 22 Mart 2009 - 14.30
İstatistik ve Olasılık: 5 Nisan 2009 - 09.30
Matematik: 19 Nisan 2009 - 09.30
Temel Sigortacılık ve Ekonomi: 3 Mayıs 2009 - 14.30
İkinci Seviye Sınavları
Muhasebe ve Finansal Raporlama: 7 Haziran 2009
Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayatdışı): 21 Haziran 2009
Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme: 12 Temmuz 2009
Finans Teorisi ve Uygulamaları: 26 Temmuz 2009
Üçüncü Seviye Sınavları
Finans Yatırım ve Risk Yönetimi: 13 Eylül 2009
Hayatdışı Sigortalar: 27 Eylül 2009
Hayat Sigortaları: 11 Ekim 2009
Sağlık Sigortaları: 25 Ekim 2009
Emeklilik Sistemleri: 8 Kasım 2009
öRNEK sINAV sORULARI
1
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
FNANSAL MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1 :
Elif, bir fona 10 000 YTL. yatrmtr. Bu fon, birinci ylda üç ayl a dönütürülebilen
nominal k faiz oranyla, ikinci ylda ise üç ayl a dönütürülebilen nominal k iskonto
oranyla de erlendirilmitir. #kinci yln sonunda Elif’in parasnn birikimli de eri
11 740,36 YTL. olmutur.
Buna göre k ’n!n de#eri a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 0,080 B) 0,084 C) 0,088 D) 0,094 E) 0,099
SORU 2 :
Ali, bugünkü fiyat 10 000 YTL. olan bir ürünü 10 yl sonra almak için 5 yl boyunca
her yln banda bankaya 1 000 YTL. yatryor. 4. ve 5. yllarn banda bu ödemelere
ek olarak X YTL. daha yatryor. Banka Ali’nin yatrmna yllk efektif %8 faiz
uyguluyor. Ürünün fiyat da her yl %3 orannda artyor.
X in de#eri a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 751 B) 851 C) 951 D) 1 151 E) 1 251
SORU 3 :
Soner, 15 yl boyunca her yln banda bankaya 100 YTL. yatryor. Banka yllk i
basit faiziyle birikimleri de erlendiriyor. 15 yln sonundaki birikimli de er 2 100 YTL.
olmutur.
Fon basit faiz yerine i bile%ik faiziyle de#erlendirilseydi, 15 y!l!n sonundaki
birikimli de#er kaç YTL. olurdu?
A) 1 836 B) 1 972 C) 2 112 D) 2 266 E) 3 156
2
SORU 4:
Aye t=0 annda banka hesabna 3 360 YTL. yatryor. Banka, bu yatrm t
1
6 t
=
+
anlk faiz oranna göre her yln sonunda nemalandryor. Her yl kazanlan faiz de
yllk %5 efektif faiz oranyla yeniden de erlendiriliyor.
Üçüncü y!l!n sonundaki toplam birikim tutar! a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 4 753 B) 4 837 C) 4 901 D) 5 104 E) 5 386
SORU 5 :
20 yl vadeli bir borç her yln sonunda 1 000 YTL. ‘lik taksitlerle ödenecektir. Borç
ödeme plannda 5. taksitin ödenmesinden hemen sonra 670 YTL. ekstra ödeme ile
kalan borç 11 ylda eit taksitte ödenmek üzere bir de iiklik yaplmaktadr.
Y!ll!k efektif faiz oran! %6 ise ödeme süresinin k!salmas!ndan dolay! borçlunun
faizden elde etti#i tasarruf miktar! a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 1 146 B) 1 623 C) 1 718 D) 6 812 E) 8 530
SORU 6 :
#lk 10 yl için K, geriye kalan 7 yl için de 2K tutarnda taksit ödemeleri olan 17 yllk
bir borç ödeme plan verilsin.
14. y!lda ödenen faiz tutar! I14 = 500 YTL. ise, al!nan borç tutar!n!n de#eri, %9
y!ll!k efektif faiz oran!na göre a%a#!dakilerden hangisidir?
A) 8 392 B) 9 148 C) 9 168 D) 11 679 E) 11 697
SORULARIN CEVAPLARI:
1. A 2. E 3. D
4. C 5. C 6. B
1
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
OLASILIK STATSTK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1
Bir sigorta
irketi A ve B türü olmak üzere iki tür kasko poliçesi satmaktadr. A türü
poliçeler için bir sonraki hasara kadar geçen süre, 2 gün ortalama ile üstel da lma
uymaktadr. B türü poliçeler için ise bu süre 3 gün ortalama ile üstel da lma sahiptir.
Bir sonraki hasar n B türü poliçeden gelmesi olmas olas l ( a)a( dakilerden
hangisidir?
A) 0,172 B) 0,223 C) 0,400 D) 0,487 E) 0,500
SORU 2
Bir ay içinde gerçekle
en hasar says olaslk fonksiyonu
n 0 için P(N n) 1
(n 1)(n 2)
= =
+ +
biçiminde verilen N raslant de i
keni ile modelleniyor.
Söz konusu ay içinde en fazla dört hasar gerçekle)ti(i bilindi(ine göre en az bir
hasar gerçekle)mesi olas l ( a)a( dakilerden hangisidir?
A) 1
4
B) 1
3
C) 2
5
D) 3
5
E) 2
3
SORU 3
Bir sigorta
irketi afet sigortas ürünlerinin fiyatlandrmasnda a
a daki
varsaymlarda bulunmaktadr.
- Bir takvim yl içinde en fazla bir afet gerçekle
ir.
- Bir takvim yl içinde afet gerçekle
mesi olasl 0,05’tir.
- Yllar içinde gerçekle
en afet saylar birbirinden ba mszdr.
Bu varsay mlara göre 20 y l içersinde 3’ten daha az afet gerçekle)mesi olas l (
a)a( dakilerden hangisidir?
A) 0,19 B) 0,48 C) 0,65 D) 0,78 E) 0,92
2
SORU 4
Bir sigorta poliçesi, hastane masraflarn ödemektedir. 5lk 3 gün için 100 YTL. daha
sonraki günler için ise 50 YTL. ödeme yaplmaktadr. Bir sigortalnn hastanede
geçirece i gün says X raslant de i
keni ile ifade edilmekte ve olaslk fonksiyonu,
P(X k) 6 k , k 1, 2, 3, 4, 5
15
= = =
biçiminde verilmektedir.
Bir sigortal için ödenecek ortalama hastane masraf a)a( dakilerden
hangisidir?
A) 120 B) 150 C) 180 D) 200 E) 220
SORU 5
Bir sigorta
irketi çok sayda otomobil sigortas poliçesi düzenlemi
tir. X raslant
de i
keni çarp
ma sonucu meydana gelen hasarlar, Y raslant de i
keni ise
sorumluluk nedeniyle meydana gelen hasarlar göstermektedir. X ve Y raslant
de i
kenlerinin bile
ik olaslk yo unluk fonksiyonu,
f(x,y) 2x 2 y 0 x 1, 0 y 2
4
+
= < < < <
biçiminde verilmektedir.
Toplam hasar n en az 1 olmas olas l ( a)a( dakilerden hangisidir?
A) 0,33 B) 0,38 C) 0,41 D) 0,71 E) 0,75
SORU 6
Gamma(1,) da lmndan n büyüklü ünde bir rasgele örneklem alnyor.
’n n en çok olabilirlik tahmin edicisi a)a( dakilerden hangisidir?
A) X1/ 2 B) X/ 2 C) X2 D) X E) 2X
3
SORU 7
Binom(3, p) da lml bir kitlenin p parametresinin hipotez testinde H0:p=0,5
hipotezine kar
lk Hs:p<0,5 seçenek hipotezi test edilmektedir. Gözlenen ba
ar
says 2’den küçük ise H0 reddedilecektir.
Bu durumda bu test için kritik bölgenin büyüklü(ü (A) ve p=0,3 için testin gücü
a)a( dakilerden hangisidir?
A) A=0,05, Güç=0,892
B) A=0,5, Güç=0,108
C) A=0,95, Güç=0,108
D) A=0,5, Güç=0,892
E) A=0,95, Güç=0,892
SORU 8
A
a da verilen evin büyüklü ü (x) ve aylk kullanlan su miktar (y) de erleri için özet
istatistikler;x = 525,x2 = 67325,y = 114,y2 = 3078,xy = 14295
biçimindedir. yˆ = a + bx regresyon denklemini bulunuz.
Evin büyüklü ü: 200 100 75 90 60
Kullanlan su miktar: 40 22 15 25 12
A) ˆy= -2,745+0,191x
B) ˆy= 2,745-0,191x
C) yˆ = 0,191+2,745x
D) ˆy =2,745+0,191x
E) ˆy= 0,191-2,745x
SORULARIN CEVAPLARI:
1. C 2. C 3. E
4. E 5. D 6. D
7. B 8. D
2008 AKTÜERLK SINAVLARI
MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI
SORU 1:
6 8
0 6
f (x) dx =7 ve f (x) dx =9 ise
2
0
f (4x)dx integralinin sonucu a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 1
2
B) 1 C)2 D) 3 E) 4
SORU 2:
f(x) fonksiyonu sürekli ve x= 3 de ikinci mertebeden türevi olan bir fonksiyon olsun.
f(3)=4, f'(3)= - 2 ve f''(3)= 6 olarak verilsin.
g(x)=x2f(x) oldu$una göre g(3)ün de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 16 B) 24 C) 38 D)54 E) 86
SORU 3:
f(x) türevlenebilen bir fonksiyon olup, (0,2) noktas,nda yerel (local) maksimumu
vard,r. Türevlenebilen g(x) fonksiyonu için g(0)=0 ve g(0) = 1 de/erleri verilmi0tir.
Buna göre
( )
( )
2
x 0 2 2
g x
lim
x f x
limitinin de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 0 B)
1
8
C) 1
4
D) 1
2
E) limiti yoktur
SORU 4:
Bir tüketici fiyatlar, s,ras,yla 9 ve 3 YTL. olan X ve Y ürünlerinden belli bir miktar
almak için 180 YTL. ay,rm,0t,r. (x, y) sat,n al,nan ürün miktarlar,n, göstermek üzere
tüketici
f (x1,y1 ) > f (x 2 ,y2 )
e0itsizli/ine göre X ve Y ürünlerinden (x1, y1) kadar sat,n almay, tercih etmektedir.
f (x,y ) = x0,9y0,1, (x,y 0) olarak tan,mland,/,na göre,
bütçe k%s%t% alt%nda f (x,y ) fonksiyonunun maksimum de$eri a#a$%dakilerden
hangisidir?
A)6,57 B)8,67 C) 11,35 D)13,33 E) 16,13
SORU 5:
k ( k )
k 0
x <1 de/erleri için f(x)= x 1 x
=
olarak tan,mlans,n.
f (x) 2
3
= e#itli$ini sa$layan x de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 1
2
B) 3 73
4
C) 15 97
8
D) 1
4
E) Böyle bir x de/eri yoktur
SORU 6:
=
3 5 7 8
1 2 3 4
A katsay,lar matrisi oldu/una göre, bu denklemler sisteminin
çözüm uzay,n, olu0turan taban vektörleri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) {(4,4,0,1)}
B) {(1,0,-1,-4),(0,1,-2,-4)}
C) {(1,2,1,0)}
D) {(0,1,-2,-4)}
E) {(1,2,1,0),(4,4,0,1)}
SORU 7 :
Bir sigorta 0irketi yeni bir kasko tarifesi haz,rlamak için çal,0malar yapmaktad,r. Bu
tarifenin haz,rlanmas, ve tan,t,m, için 150 000 YTL. bütçe ay,rm,0t,r. Tarifenin
haz,rlanmas, için x YTL, tan,t,m, için y YTL. harcan,rsa,
3 1x 2 y 2
200000
adet poliçe sat,laca/,n, öngörüyor.
Buna göre sat%labilecek maksimum poliçe say%s% a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 11 691 B) 30 690 C) 36 535 D) 37 500 E) 150 000
SORU 8 :
x=3 için 4 de/erini alan y fonksiyonu,
x2 y
y
= denkleminin çözümünden elde
edilmektedir.
Buna göre y (6)
2 nin de$eri a#a$%dakilerden hangisidir?
A) 70 B) 142 C) 144 D)172 E)174
SORULARIN CEVAPLARI:
1. E 2. C 3. C
4. E 5. A 6. E
7. C 8. B
2008 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI
TÜRK SİGORTACILIK UYGULAMALARI VE YASAL ÇERÇEVE SINAVI ÖRNEK
SORULARI
1. 15/08/2007 tarih ve 26614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aktüerler
Yönetmeliği’ne göre aşağıdakilerden hangisi aktüerin yükümlülüklerinden veya aktüer
için öngörülen yasaklardan biri değildir?
a) Aktüer, yapmış olduğu iş ve işlemlere ilişkin olarak üçüncü şahıslar tarafından
kendilerinden istenecek bilgileri vermek ve belgeleri ibraz etmek zorundadır.
b) Aktüerler yaptıkları işlemlere ilişkin yaptıkları her türlü yazışmalarında ve
onayladıkları belgelerde imzaları ile birlikte sicil numaralarını da belirtmek
zorundadırlar.
c) Aktüerler acente, broker veya sigorta eksperi olarak çalışamazlar.
d) Listeye veya Sicile kayıtlı olmadan ya da Listedeki veya Sicildeki kayıtlara
aykırı olarak Stajyer Aktüer, Yardımcı Aktüer veya Aktüer unvanları
kullanılamaz.
e) Aktüerler çalışmakta oldukları şirketler ile diğer kurum ve kuruluşların listesini
her takvim yılının başında Müsteşarlığa gönderir.
2. Hayat Sigortaları Yönetmeliği’ne göre kâr payı karşılıkları ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Kâr payları, sigorta ettirenler tarafından ödenen tarife primlerinin birikime
kalan kısmının şirketin serbest hesaplarına intikalini takip eden ilk iş gününden
itibaren matematik karşılık olarak gösterilen varlıkların getirileri üzerinden her
bir sözleşme için ilgili teknik esaslara göre ayrı ayrı hesaplanır.
b) Ölüm ve/veya yaşama ihtimallerine bağlı sigortalara kâr payı verilmesi halinde
kâr payına ilişkin esas ve usûller kâr payı teknik esaslarında belirtilir. Kâr payı
oranı, matematik karşılıkların yatırıldığı varlıklardan yıl içerisinde elde edilen
gelirlerin bu Yönetmelik hükümlerine ve genel kabul görmüş muhasebe
kurallarına göre hesaplanan net yatırım geliri oranıdır. Kâr payı oranı her bir
tarife grubu veya kâr payı teknik esası için ayrı olarak hesaplanır.
c) Şirketler, hayat sigortaları matematik karşılıklarının net yatırım geliri
oranlarının ÜFE artış oranını aşması için gerekli tedbirleri alırlar.
d) Şirketin birden fazla kâr payı dağıtım esaslarının veya tarife grubunun olması
halinde bunlara ilişkin tüm işlemler ayrı hesaplarda takip edilir. Bir varlığa
veya varlık grubuna endeksli sigortalara ait kâr payı dağıtım esasları tarifelerin
özelliklerine göre yapılır.
e) Şirketler, birikim priminin alındığı her sigorta sözleşmesine , tarife primlerinin
birikime kalan kısmının şirketin serbest hesaplarına intikalini takip eden ilk iş
gününden itibaren sözleşmenin sona erdiği tarihe kadar gün esasına göre kâr
payı dağıtmak zorundadırlar.
3. Devam eden riskler karşılığını hesaplama yönteminin özeti aşağıdakilerden hangisidir?
a) Beklenen birleşik rasyonun % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan
tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
b) Beklenen hasar prim oranının % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan
tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
c) Beklenen hasar prim oranının % 120’in üzerinde olması halinde, % 120’yi
aşan oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda
bulunan tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
d) Beklenen hasar prim oranının % 95’in üzerinde olması halinde, % 95’i aşan
oranın net muallak tazminatlar karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar
o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
e) Devam eden riskler karşılığı ayrı bir karşılık olmayıp, muallak tazminat
karşılığının bir parçasını oluşturmaktadır.
4. Bölüşmesiz treteler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Otomatik teminat yoktur.
b) Sedan ve reasürör şirketler hasarı sabit bir oran üzerinden paylaşmazlar.
c) Sedan ve reasürör şirketler sorumluluk, prim ve tazminata aynı oranda iştirak
eder.
d) Sedan ve reasürör şirketler sadece prim ve hasara aynı oranda iştirak eder,
sorumluluk aynı oranda paylaşılmaz.
e) Hiçbiri
5. Aşağıdakilerden hangisi Sigortacılık Eğitim Merkezi’nin faaliyetlerinden değildir?
a) Sigortacılık alanındaki eğitim ihtiyacının belirlenmesine yönelik araştırmalar
yaptırmak
b) Sigortacılık alanındaki uygulamalara ve gelişmelere ilişkin eğitim programları
hazırlamak
c) Aktüerlik sınavını hazırlamak
d) Sınavların tarafsız olarak uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin olarak
gerekli tedbirleri almak
e) Türkiye’de sigortacılık alanında yapılan eğitim faaliyetlerine ilişkin olarak
seminer, konferans ve eğitim programları düzenlemek
6. I. Dolu
II. Heyelan
III. Fırtına
IV. Hortum
Yukarıdakilerden hangileri Devlet destekli sera sigortası kapsamında risk inceleme ve
değerlendirme sonucuna göre teminat kapsamına alınmaktadır?
a) I - II
b) I - IV
c) II- V
d) II-III-IV
e) III-IV
7. Bireysel Emeklilik mevzuatı göz önünde bulundurulduğunda, aşağıdaki ifadelerden
hangisi ya da hangileri doğrudur?
I. Bireysel emeklilik sistemine giren katılımcılar, bir sene içerisinde ayrılmak
istemeleri durumunda şirketçe emeklilik planlarında belirlenen iştira cezası ödeyerek
ayrılabilirler.
II. İşverenlerin bireysel emeklilik sistemine çalışanın brüt ücretinin %1’i kadar işveren
katkısında bulunması zorunludur.
III. Bireysel emeklilik sistemine maksimum brüt aylık asgari ücretin 10 katı kadar
katkıda bulunulabilir.
a) Yalnız I
b) II, III
c) I-III
d) I-II
e) Hiçbiri
8. Aşağıdakilerden hangisi acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel kişilerde aranan
niteliklerden değildir?
a) Merkezlerinin Türkiye’de bulunması,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olması,
c) İflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olması,
d) Asgari sermaye şartının yerine getirilmiş olması,
e) Fiziksel, teknik ve idari altyapı ile insan kaynakları bakımından yeterli olması.
9. A evini yangına karşı 1 Milyon YTL’ye sigorta ettirir ancak, sigortanın takseli olması
konusunda sigortacı ile anlaşma yapar. Risk gerçekleştiği zaman evin değerinin
300.000 YTL olduğu görülür. Evin yarısı yanar. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
a) Takseli sigorta olduğu için sigortacı A’ya 1 Milyon YTL öder.
b) Takse bilirkişilerle tespit edilmediği için geçerli değildir. Sigortacı 300.000
YTL öder.
c) Takse geçerlidir. Ancak, sigorta değeri ile bedeli arasında fahiş fark olduğu
için sigortacı buna itiraz eder.
d) Bilirkişi tespiti olmadığı için takse geçersizdir ve tazminat orantısal olarak
ödenir.
e) Hiçbiri
10. Aşağıdakilerden hangisi Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartları kapsamında ek
sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilir zararlardan değildir?
a) Deprem veya yanardağ püskürmesi nedeni ile meydana gelen zararlar,
b) Grev, lokavt, kargaşalık ile halk hareketleri ve bunları önlemek ve etkileri
azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda
meydana gelen zararlar,
c) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu
eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve
etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler
sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya
zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar,
d) Taşıtın sigorta kapsamına giren kısmi bir zarara uğraması nedeni ile kullanım
ve gelir kaybından doğan zararlar,
e) Yetkili olmayan kişilere çektirilen araca gelen zararlar ile kurallara uygun
olmadan çekilen veya çektirilen araçlara gelen zararlar,
SORULARIN CEVAPLARI
1. A 2. C 3. B 4. B 5. C
6. E 7. E 8. B 9. D 10. C
Yorumlar