Bedava kiralamaya vergi sürprizi
Hemen belirtelim, bu olay tüm kiralamalar için geçerli değil. Bazılarında sorun yok ama çoğunda var.
Konutların durumu
Konutunu, bedelsiz olarak kiralayanları, vergilendirme yönünden iki grupta açıklayabiliriz.
1) Oğlu, Kızı, Annesi, Babası ve Kardeşine Kiralayanlar
Kira almadan yani bedelsiz olarak, konutunu; oğlu, kızı, annesi, babası, kardeşi, büyükanne ya da büyükbabası veya torununa kiralayanlar, vergi yönünden avantajlılar.
Kira almadıkları bu konut nedeniyle, herhangi bir kira geliri beyan etmek zorunda değiller. Daha açık bir anlatımla, yasalarımıza göre; bir kişi konutunu oğlu, kızı, annesi, babası, kardeşi, büyükanne ya da büyükbabası veya torununa bedelsiz olarak kiralayabiliyor. Vergi yasaları açısından, bir kira geliri beyan etmek zorunda değil.
2) Oğlu, Kızı, Annesi, Babası ve Kardeşi Dışındakilere Kiralayanlar
Sahibi bulunduğu konutunu oğlu, kızı, annesi, babası, büyükannesi, büyükbabası ya da kardeşi dışındaki kişilere, bedelsiz olarak kiraya verenler, hiç kira geliri almasalar dahi kira geliri elde etmiş gibi beyanda bulunup, gelir vergisi ödemek zorundalar.
Örnekleriyle açıklamak gerekirse; konutunu halasına, amcasına, dayısına ya da yengesine veya arkadaşına, bedelsiz (kira almadan) kiraya verenler, kira geliri elde etmiş gibi, beyan edip gelir vergisi ödeyecekler.
3) Yakın Akrabaları ile Aynı Evde Birlikte Oturanlar
Yakın akrabaları ile örneğin hala, teyze ya da amcası ile birlikte oturanlar, bu yakınlarından kira geliri elde etmiyorlarsa, \"birlikte oturmaları nedeniyle\" kira geliri beyan etmek zorunda değiller.
4) Arkadaşları ile Aynı Evde Birlikte Oturanlar
Arkadaşından kira geliri elde etmeseler yani kira almasalar dahi kira geliri elde ediyormuş gibi beyanda bulunmak zorundalar.
5) İstisna Tutarı
Konutlarda, 2008 yılında elde edilen kiranın, yıllık olarak 2 bin 400 TL’si (2009’da ise 2 bin 600 TL’si) gelir vergisinden müstesnadır. Bedelsiz kiralamalarda da bu sınır geçerlidir.
İşyerlerinin durumu
Gayrimenkulünü, bedelsiz olarak; işyeri yani dükkan, büro, mağaza, depo vs. olarak kiraya verenler, kime kiralasalar dahi kira geliri elde ediyormuş gibi, gelir beyan etmek zorundalar.
Örneğin, sahibi bulunduğu apartman dairesini büro olarak kızına, dükkanını da oğluna bedelsiz olarak yani kira almadan tahsis eden (A), hem kızına kiraladığı büro hem de oğluna kiraladığı işyeri nedeniyle, kira alıyormuş gibi \"emsal kira bedeli\" üzerinden, kira geliri beyan etmek zorunda.
Emsal Kira bedeli
Gelir Vergisi Kanunu’nda, emsal kira bedeli ile ilgili olarak yer alan açıklamaya göre, emsal kira bedeli kiraya verilen gayrimenkulün \"Emlak Vergisi değerinin yüzde 5’inden\" aşağı olamıyor.
Vergi dairelerine verilen kira geliri ile ilgili beyannamelerde de \"Gayrimenkulün Emlak Vergisi değeri\" ile ilgili bir sütun var. Bu sütunda yer alan değer ile beyan edilen kira tutarı kıyaslanmakta, duruma göre emsal kira bedelinin altında kalan beyanlar, kabul edilmemektedir.
Görüldüğü gibi, kira alınmadan yapılan bedelsiz kiralamalarda ilginç bir \"vergi sürprizi\" var.
Bu sürprizin, sevimsiz bir sonuç yaratmaması için, yukarıda yapılan açıklamalara dikkat etmekte yarar var..
Konutların durumu
Konutunu, bedelsiz olarak kiralayanları, vergilendirme yönünden iki grupta açıklayabiliriz.
1) Oğlu, Kızı, Annesi, Babası ve Kardeşine Kiralayanlar
Kira almadan yani bedelsiz olarak, konutunu; oğlu, kızı, annesi, babası, kardeşi, büyükanne ya da büyükbabası veya torununa kiralayanlar, vergi yönünden avantajlılar.
Kira almadıkları bu konut nedeniyle, herhangi bir kira geliri beyan etmek zorunda değiller. Daha açık bir anlatımla, yasalarımıza göre; bir kişi konutunu oğlu, kızı, annesi, babası, kardeşi, büyükanne ya da büyükbabası veya torununa bedelsiz olarak kiralayabiliyor. Vergi yasaları açısından, bir kira geliri beyan etmek zorunda değil.
2) Oğlu, Kızı, Annesi, Babası ve Kardeşi Dışındakilere Kiralayanlar
Sahibi bulunduğu konutunu oğlu, kızı, annesi, babası, büyükannesi, büyükbabası ya da kardeşi dışındaki kişilere, bedelsiz olarak kiraya verenler, hiç kira geliri almasalar dahi kira geliri elde etmiş gibi beyanda bulunup, gelir vergisi ödemek zorundalar.
Örnekleriyle açıklamak gerekirse; konutunu halasına, amcasına, dayısına ya da yengesine veya arkadaşına, bedelsiz (kira almadan) kiraya verenler, kira geliri elde etmiş gibi, beyan edip gelir vergisi ödeyecekler.
3) Yakın Akrabaları ile Aynı Evde Birlikte Oturanlar
Yakın akrabaları ile örneğin hala, teyze ya da amcası ile birlikte oturanlar, bu yakınlarından kira geliri elde etmiyorlarsa, \"birlikte oturmaları nedeniyle\" kira geliri beyan etmek zorunda değiller.
4) Arkadaşları ile Aynı Evde Birlikte Oturanlar
Arkadaşından kira geliri elde etmeseler yani kira almasalar dahi kira geliri elde ediyormuş gibi beyanda bulunmak zorundalar.
5) İstisna Tutarı
Konutlarda, 2008 yılında elde edilen kiranın, yıllık olarak 2 bin 400 TL’si (2009’da ise 2 bin 600 TL’si) gelir vergisinden müstesnadır. Bedelsiz kiralamalarda da bu sınır geçerlidir.
İşyerlerinin durumu
Gayrimenkulünü, bedelsiz olarak; işyeri yani dükkan, büro, mağaza, depo vs. olarak kiraya verenler, kime kiralasalar dahi kira geliri elde ediyormuş gibi, gelir beyan etmek zorundalar.
Örneğin, sahibi bulunduğu apartman dairesini büro olarak kızına, dükkanını da oğluna bedelsiz olarak yani kira almadan tahsis eden (A), hem kızına kiraladığı büro hem de oğluna kiraladığı işyeri nedeniyle, kira alıyormuş gibi \"emsal kira bedeli\" üzerinden, kira geliri beyan etmek zorunda.
Emsal Kira bedeli
Gelir Vergisi Kanunu’nda, emsal kira bedeli ile ilgili olarak yer alan açıklamaya göre, emsal kira bedeli kiraya verilen gayrimenkulün \"Emlak Vergisi değerinin yüzde 5’inden\" aşağı olamıyor.
Vergi dairelerine verilen kira geliri ile ilgili beyannamelerde de \"Gayrimenkulün Emlak Vergisi değeri\" ile ilgili bir sütun var. Bu sütunda yer alan değer ile beyan edilen kira tutarı kıyaslanmakta, duruma göre emsal kira bedelinin altında kalan beyanlar, kabul edilmemektedir.
Görüldüğü gibi, kira alınmadan yapılan bedelsiz kiralamalarda ilginç bir \"vergi sürprizi\" var.
Bu sürprizin, sevimsiz bir sonuç yaratmaması için, yukarıda yapılan açıklamalara dikkat etmekte yarar var..
Yorumlar