PSİKOTEKNİK RAPORU İLE İLGİLİ YÖNETMELİK

PSİKOTEKNİK RAPORU İLE İLGİLİ YÖNETMELİK

Sürücülerin Alması Gereken Bedeni ve Psikoteknik Raporlar,

Karayolu Taşıma Yönetmeliğin 60/e maddesi uyarınca, Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren sağlık raporunu/raporlarını yetkili sağlık kuruluşundan her 5 (beş) yılda bir almaları şart olup,buna aykırı hareket edenlere Yönetmeliğin 73/b maddesi uyarınca 5 ihtar verilmektedir.

Yetki belgesi sahiplerinin; trafik güvenliği bakımından oldukça önem arz eden bu konuya, gerekli önemi göstererek, denetimlerde herhangi bir mağduriyetin yaşanmaması için, sürücülerinin söz konusu raporları bir an önce almalarını sağlamaları hususu önemle duyurulur.



PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME NEDİR?
Çalışma psikolojisinin bir dalı olan psikoteknik değerlendirme, bireyin belirli bir işteki yeterliliğinin ortaya konması amacıyla, gerekli bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülmesidir. Başka bir deyişle psikoteknik değerlendirme, bireyin belirli bir işe uygun olup olmadığını anlamaya yönelik olarak tasarlanmış bir inceleme-değerlendirme yöntemidir.

SÜRÜCÜLERDE PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME:
Sürücülerin güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel özelliklerinin (algı, dikkat, hafıza, muhakeme vb.); psikomotor yetenek ve becerilerinin (tepki hızı, göz, el, ayak koordinasyonu vb.); tutum-davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin (risk alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol vb.) ölçülmesi ve sürücülük açısından uygunluğu-yeterliliği hakkında bir sonuca varılmasıdır.

Psikoteknik Onayı;

Psikoteknik değerlendirme raporunun onay aşaması şöyledir.

Sürücü, yetki belgesi almış psikoteknik merkezine başvurarak psikolog eşliğinde 60 dakika, onaylanmış cihaz ile teste tabi tutulur. Baraj puanını aştığı taktirde psikolog tarafından düzenlenen raporu kurumun mesul müdürü olan psikiyatristin onaylamasıyla psikoteknik merkezinin bağlı olduğu ilçe sağlık grup başkanlığı tarafından 3 nüsha halinde onaylanarak sürücüye teslim edilir.

PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME SÜRESİ


Psikoteknik değerlendirme süresi 60 dakikadır.
60 Dakikadan az süre ile alınan raporlar geçersiz sayılır.

Psiko-teknik Değerlendirme ve Psikiyatri Uzmanı Muayenesi

KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİ

MADDE 60/e :"(Ticari olarak yük/eşya ve yolcu taşımacılığı yapanlar) Sürücülerin Bedeni ve Psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir raporu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları zorunludur" şeklindedir.

Madde 79 - Kanunun ilgili maddelerinde tanımlanan nitelikteki trafik suçlarını işleyen sürücüler, ekte yer alan 4 sayılı Cetvel’de tanımlanan usul ve esaslara uygun olarak, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucu durumu uygun bulunan sürücülerin sürücü belgeleri Kanunun ilgili maddesinde belirtilen sürenin sonunda iade edilir.


PSİKOTEKNİK RAPORUNUN GEÇERLİLİK SÜRESİ

Psikoteknik raporu alan ticari araç sürücüleri almış oldukları psikoteknik raporu
5 (beş) yıl süre ile geçerlidir. Bu süre dolduktan sonra tekrar bu rapordan almaları gerekmektedir.

PSİKOTEKNİK RAPORUNU KİMLER ALMALI?

Karayolu Taşıma Yönetmeliği

SÜRÜCÜLERDE ARANACAK ŞARTLAR

Madde 60- Sürücülerin yük, eşya, kargo ve yolcu taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için;

a) Ticari taşıtın niteliğine göre sürücü belgesine sahip olmaları,

b) Yolcu taşımacılığında en az 26 yaşından gün almak en çok 63 yaşından gün almamak,

c) Eşya ve kargo taşımacılığında ilköğretim okullarından birini bitirmiş olmaları,

d) Yüksek Öğretim Kurumlarının sürücü eğitimi veren bölümlerinden mezun olanlar hariç, Bakanlıkça belirlenecek kurum ve kuruluşların vereceği eğitimden geçerek sürücü mesleki yeterlilik belgesi almaları,

e) Sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları,

f) (Değişik: RG 15/12/2004-25671) Yolcu taşımacılığında çalışacak otobüs sürücülerinin, 26 yaşından gün almış ve 63 yaşından gün almamış olmaları,

g) (Değişik: RG 15/12/2004-25671) Eşya ve kargo taşımacılığında çalışacak sürücülerin, 63 yaşından gün almamış olmaları,

h) Tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerin, ilgili mevzuatın sürücüler için zorunlu kıldığı eğitimi aldığını gösteren belgeye sahip olmaları,

ı) Uluslararası taşımalarda istihdam edilecek sürücülerin, uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü olmamaları,
şarttır.

PSİKOTEKNİK

YÜK, EŞYA VE YOLCU TAŞIMACILIĞI YAPAN SÜRÜCÜLER, PSİKOTEKNİK RAPORU ALMAK İÇİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞININ UYGUN GÖRDÜĞÜ TESTLER AŞAĞIDADIR.

SPM - MUHAKEME TESTİ
SPM-STANDART MUHAKEME

Ticari Araç Sürücülerinin alacak oldukları Psikoteknik Testi içerisinde bulunan SPM (muhakeme) testinin içeriğinde, sürüş esnasında, olasıriskli durumlardan uzak durma için birinci derecede öneme sahip olduğu kesindir. Muhakeme yeteneği düşük kişilerin bulundukları ortamdaki olayları algılayamadıkları ve buna bağlı gerekli tedbirleri almamaları nedeniyle riskli durumlara düştükleri ve kazalara karıştıkları veya neden oldukları belirlenmiştir.

DT - TEPKİ HIZI ve KALİTESİ TESTİ
DT - TEPKİ HIZI ve KALİTESİ TESTİ
DT Determimination Test

Yoğun Uyaran Akışı ve Stres Altında Tepki Hızı ve Kalitesi Stres toleransının ölçüldüğü bir testtir.
Sürekli değişen çoktan seçmeli uyaranlara doğru ve hızlı bir şekilde tepki verebilme becerisi ölçülmektedir. Farklı renklerdeki görsel uyaranlar, iki farklı ses tonundan oluşan uyaranlara test paneli üzerindeki ilgili düğmeler ve pedallar ile tepki verilmesi gerekmektedir. Uyaranlararın hızı giderek arttığı için, çok sık uyaran akışının başladığı aşamadaki tepkiler stres altındaki performansı göstermektedir. Tepkinin hızı ve kalitesi ölçülür.

HMT - HIZ & MESAFE ALGILAMA TESTİ
HMT - HIZ-MESAFE ALGILAMA TESTİ

Bu testte adayın, uyaranlararın hareket hızını ve uyranlar arası mesafeyi tahmin etme becerisi ölçülür. Sürücülük becerisini belirleyen en önemli unsurlardan birisini oluşturması açısından önemlidir. Hız mesafe tahmin testi sonuçları sürücünün temkinli veya riskli araç kullanma eğilimi hakkında da önemli bilgiler vermektedir.

IBB - İKİLİ İŞLEM BECERİSİ TESTİ
IIB - İKİLİ İŞLME BECERİSİ TESTİ
(GÖRÜŞ AÇISI ve KOORDİNASYON)

Bu test adayın dikkatini, karşısında yer alan bir göreve, direksiyon kullanarak yoğunlaştırdığı esnada, sağ ve soldan gelen uyaranları fark ederek tepki vermesi üzerine kuruludur. Katılımcının, sol ve sağ olmak üzere toplam görüş açısının ölçülmesinin yanı sıra, karışısındaki göreve karlıt gelen koordinasyon düzeyide ölçülmektedir.


LVT - LABİRENT - GÖRSEL SÜREKLİLİK TESTİ

LVT LABİRENT - GÖRSEL SÜREKLİLİK TESTİ

Görsel süreklilik testi, hedefe yönelik görsel algılamanın ölçüldüğü bir algılama testidir. 9 adet çizgi labirent gibi birbirinin içine geçecek şekilde sunulmakta ve birer rakam ile eşleştirilmektedir. Soru olarak verilen bir çizginin hangi rakam ile eşleştiğini psikoteknik testine giren adaylar bulmak zorundadır. Zaman baskısı altında, amaçlı ve bağımsızı karıştırıcılardan kaynaklanan kompleks bir çevrede, basit optik yapıların takibinden oluşan bir takip işlemidir. Tepki hızı ve doğruluğu değerlendirilir.

SİGNAL - SEÇİCİ DİKKAT / DİKKAT DÜZEYİ TESTİ

SIGNAL - SEÇİCİ / DİKKAT DÜZEYİ TESTİ

Bu teste psikoteknik raporu alacak olan adayın, karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayrıştırması istenerek, seçici dikkat düzeyi ölçülür. Örneğin söz konusu Trafik / Yol Güvenliği ise, sürücülerin, uzun süre monoton bir ortamda seçici dikkat düzeylerinin düşebileceği ihtimalini göz önüne alındığında ve kazaların ana nedenlerinden birinin dikkat ve konsantrasyon kaybı olduğunu düşünüldüğünde kişilerin dikkat düzeyinin belirlenmesi açısından büyük öneme sahiptir.


Psikoteknik Hakında;

Yük ve ya yolcu taşıyan ticari taşıt sürücüleri 01 Ocak 2009 tarihinden itibaren trafiğe çıkarken mutlaka yanlarında ilçe sağlık grup başkanlığı onaylı 3 adet psikoteknik raporunu yanlarında bulundurmaları gerekmektedir.