TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ

TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ





Taraflar

1. ____________________A.Ş.

(Aşağıda kısaca “Aracı Kurum” olarak adlandırılacaktır.)

Adres:


2.

(Aşağıda kısaca “Müşteri” olarak adlandırılacaktır.)

Adres:


Kimlik Bilgileri: Müşteri Tanıma Formu’nda yer almaktadır


Tanımlar

1. Türev Araçları;

VOB’da işlem gören Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerini,

2. Vadeli İşlem Sözleşmesi;

Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren VOB’da işlem gören vadeli işlem sözleşmelerini,

3. Opsiyon Sözleşmesi;

Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan VOB’da işlem gören opsiyon sözleşmelerini,

4. Uzun Pozisyon;

(a) Vadeli işlem sözleşmelerinde sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlülüğünü,

(b) Opsiyon sözleşmelerinde,

(i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almak ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını,
(ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satmak ya da nakdi uzlaşmada bulunmak hakkını,

5. Kısa Pozisyon;
(a) Vadeli işlem sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlüğünü,

(b) Opsiyon sözleşmelerinde,

(i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü,

(ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü,
6. Opsiyon Primi;
Opsiyon sözleşmesini alan tarafın, sözleşmede yer alan haklar karşılığında opsiyon sözleşmesini satan tarafa ödemekle yükümlü olduğu primi, 7. Kullanım Fiyatı,
Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı,

8. Günlük Uzlaşma Fiyatı;

İlgili Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belitilen gün sonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı,

9. Son Uzlaşma Fiyatı;

İlgili Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belitilen vade sonunda pozisyonların ifasında kullanılmak üzere üzere Borsa tarafından belilenen fiyatı,

10. Ters İşlem;

Aynı sözleşmede, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini,

11. Alım Emri;

Müşteri'nin, Aracı Kurum'a, Türev Araçları’nın, satın alınması (uzun pozisyon alınması) için, yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi,

12 Satım Emri;

Müşteri'nin, Aracı Kurum'a, Türev Araçları’nın, satılması için (kısa pozisyon alınması) yazılı veya sözlü, ya da telefon, teleks, telefaks veya diğer elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi,

13 Emir;

Alım veya Satım Emrini,

14. Kurtaj Ücreti;

Türev Araçları alım ve satımlarından ötürü Borsa tarafından tahakkuk ettirilen her türlü ücreti,

15. Komisyon;

Gerçekleştirilen her Türev Araçları Alım ve Satım Emri nedeniyle Müşteri’nin Aracı Kurum’a ödemekle yükümlü olduğu komisyonu,

16. Borsa veya VOB;

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.’ni,

17. Takas Merkezi;

Borsa tarafından Takas Merkezi olarak belirlenen Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin takasını yapmakla görevlendirilen İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’ni veya Borsa tarafından başka bir kuruluşun Takas Merkezi olarak belirlenmesi durumunda bu kuruluşu,

18. Borsa Kuralları;
23.02.2001 tarih ve 24327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsalarının Kuruluş Ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik, 27.03.2004 tarih ve 25415 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vadeli İşlem Ve Opsiyon Borsası Yönetmeliği, 27.08.2001 tarih ve 24506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aracı Kuruluşların Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyetlerinde Düzenleyecekleri Belgeler ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliğ (Seri V No 51), söz konusu Tebliğ ve Yönetmeliklerin hükümleri uyarınca VOB tarafından çıkarılan Mali İşlere İlişkin Esaslar Genelgesi, Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesi, İşlem Esasları Genelgesi, Üye Sistem Erişimi Genelgesi, Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi, Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi, Üyelik Esasları Genelgesi, ile Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Merkezi tarafından yapılacak diğer düzenlemeler ile alınacak kararlar ve bunlarda yapılan değişiklikleri ifade eder.
Sözleşmenin Konusu ve Kapsamı

Müşterinin Aracı Kurum aracılığıyla Borsa’da gerçekleştireceği Türev Araçlarının (Vadeli İşlem Sözleşmesi ve Opsiyon Sözleşmesi) alım satım işlemlerinin yapılması ile Müşterinin alım ve satımını yaptığı Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin, ilgili sözleşmelerin hükümlerine ve Borsa Kurallarına göre Aracı Kurum aracılığı ile ifa edilmesidir.

Bu Sözleşme sadece VOB’da gerçekleşecek olan Vadeli İşlem Sözleşmesi ve Opsiyon Sözleşmeleri ve bunlara ilişkin işlemleri kapsar.

Hükümler

I. Emirlere İlişkin Hükümler

Madde 1
Emirlerde Bulunması Gerek Hususlar

Aracı Kurum, Müşteriden Borsa’da gerçekleştirmek üzere herhangi bir emir aldığında, bir "emir formu" düzenler.

Emirin yazılı olarak alınması halinde emir formunda müşterinin imzası bulunur. Müşteriden telefon veya benzeri iletişim araçları ile veya sözlü olarak alınan emirler, alındıkları anda Müşteri imzası aranmaksızın yazılı hale getirilir.

Müşterinin verdiği emirlerde, aşağıdaki bilgilerin bulunması şarttır.
- Sıra numarası, - Kısa ya da uzun pozisyon olduğu, - Sözleşmenin tipi (vadeli işlem sözleşmesi veya opsiyon sözleşmesi olduğu), - Opsiyon sözleşmesi ise alım ya da satım opsiyonu olduğu, - Ters işlem (T) veya yeni bir pozisyon açmak (YP) istendiği, - Sözleşme adedi, - Sözleşmenin tanımı, - Fiyat ve emir türü, - Emrin geçerlilik süresi, - Emrin verildiği seans, - Hesap tipi (müşteri, global hesap vs.), - Müşteri hesap numarası, - Tarih ve zaman, - Müşterinin ad, soyadı ya da unvanı ile imzası, - Emri alan aracı kuruluş görevlisinin adı, soyadı ve imzası, - İşlem yapılacak borsa, pazar ve takas kurumu, - İşlem yapılacak para birimi (Türk Lirası, ABD doları ve diğer).
Madde 2
Emirlerde Miktar ve Fiyat Belirleme Şekilleri

Müşteri, Aracı Kurum’a verdiği Emirlerde alım veya satım fiyatları ile miktarlarını kendisi belirleyebileceği gibi bu konularda Aracı Kurum’u serbest de bırakabilirler.
Emirlerde alım veya satım fiyatları "piyasa fiyatlı", "limitli" ya da " kapanış fiyatından" olmak üzere üç türlü belirlenebilir. Emirler’de açıklık yoksa Müşterinin Aracı Kurum’u serbest bıraktığı kabul edilir.

Emirlerde alım ve satım fiyatları aşağıdaki şekillerde belirlenebilir.

(i) Piyasa Fiyatlı Emir: Piyasada o an için mümkün olan en iyi fiyattan başlayarak alım veya satım yapılmasını öngören emirdir.
(ii) Limitli Emir: Alım veya satımın müşteri tarafından belirlenmiş sabit bir fiyattan gerçekleştirilmesini öngören emirdir. Limitli alım emrinde, piyasa fiyatından veya piyasa fiyatının altındaki fiyattan; limitli satım emrinde ise piyasa fiyatından veya piyasa fiyatının üstündeki fiyattan işlem yapılabilir.

(iii) Kapanış Fiyatından Emir: Gün sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatı üzerinden işlem gerçekleştirmek amacıyla kullanılan emir yöntemidir. Uzlaşma fiyatı hesaplandıktan sonra “kapanış fiyatından” emirler karşı tarafta bekleyen “kapanış fiyatından” emirlerle eşleşir. Alış ve satış tarafında bekleyen “kapanış fiyatından” emirler eşleştikten sonra kalan “kapanış fiyatından” emirler uzlaşma fiyatını karşılayan normal seans emirleri ile eşleşir.
Madde 3
Emirlerin İletilme Esasları

Aracı Kurum, yazıyla teyid edilmemiş olan telefaks, elektronik ortamdaki iletişim sistemleri (Internet, Intranet, vb,), telgraf, teleks, sözlü, telefon veya başkaca iletişim veya ulaştırma veya taşıma araçlarıyla yapılan bildirimleri veya verilen alım satım emri, virman, havale ve diğer talimatları yerine getirmeye yetkilidir. Telefonla emir alınmasında Borsa Kuralları hükümlerine uyulur.

Aracı Kurum müşteri emrinin Borsa’ya iletilmesi hususunda gerekli özeni gösterir. Ancak Aracı Kurum, kendisine atfedilemeyecek bir nedenle bu emirlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesinden sorumlu değildir.

Aracı Kurum'a bir sorumluluğun yükletileceği durumlarda, Aracı Kurum, ancak Müşteri'nin, doğrudan doğruya uğradığı fiili zararlardan sorumlu tutulabilir.

Aracı Kurum,Müşterilerin vereceği emri, kısmen veya tamamen kabul etmemek hakkına sahip olmakla birlikte, söz konusu durumu müşterilerine veya onların temsilcilerine emrin alındığı anda bildirmek zorundadır.

Müşterinin Borsa Kuralları ve bu Sözleşme uyarınca yatırması gereken teminatları süresi içinde yatırmaması durumunda, Aracı Kurum Müşteri’nin riskin artmasına yol açacak şekilde pozisyon almaya yönelik yeni emirleri kabul etmez.

Aracı Kurum Müşterinin Borsa tarafından belirlenen pozisyon limitlerinin aşılmasına yol açacak emirlerini kabul etmez.

Borsa Yönetim Kurulu tarafından Müşterinin emirlerinin Borsa üyeleri tarafından kabul edilmemesi kararı alınması ve bu kararın Borsa bülteninde yayımlanmasından sonra Aracı Kurum, Müşterinin pozisyonunu veya riskini azaltacak emirler dışındaki emirlerini kabul etmez.

Madde 4
Emirlerin Elektronik Ortamda İletimi

Müşteri, Aracı Kurum ile gerçekleştireceği işlemlerde Aracı Kurum’a gitmeden ve işlemlerin daha süratle gerçekleşmesi için telefaks, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intranet v.b.) teleks veya telefon ile talimat vermeyi talep etmekte ve telefaks, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intranet v.b.), teleks veya telefon ile emir, talimat iletmesi ve işlem yapması ile ilgili olarak bu Sözleşme’de yer alan hükümlere ek olarak aşağıdaki hususları kabul etmektedir.

(i) Müşteri, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intranet v.b.) ile işlem yapmak üzere Aracı Kurum’dan aldığı hesap numarası ve şifresini gizli tutmak ile yükümlüdür. Aksi takdirde, Müşteri hesap numarası ve şifresinin üçüncü kişiler tarafından kullanılması suretiyle gerçekleştirilen tüm işlemler Müşteri tarafından gerçekleştirilmiş sayılacak ve tüm sonuçları Müşteri’ye ait olacaktır. Müşteri tarafından şifrenin üçüncü kişilerce öğrenildiği, çalındığı veya kullanıldığının Aracı Kurum’a bildirilmesi üzerine Aracı Kurum, mümkün olan en kısa sürede söz konusu şifrenin kullanılarak emir ve talimat verilmesini engelleyecek tedbirleri alır.

(ii) Aracı Kurum’un telefaks, teleks veya telefon veya elektronik iletişim sistemlerinin (Internet, Intranet v.b.) birinde arıza meydana gelmesi durumunda, Müşteri emir ve talimatlarını çalışan diğer alternatif sistemlerle veya yazılı olarak iletir.

Müşteri, Aracı Kurum’un bu Sözleşme uyarınca yapacağı işlem teyidi, işlem sonuç formu, hesap durumu ve diğer her türlü bildirimlerinin elektronik iletişim sistemleri ile gönderilmesini ve bu şekilde yapılan bildirimlerin geçerli olacağını beyan ve kabul eder.

Madde 5
Emirlerin Geçerlilik Süresi

Müşteri aşağıda yer alan dört seçenekten bir tanesini seçerek vermiş olduğu Emirin geçerlilik süresini belirler.
Süresi belirlenmemiş emirler sadece verildiği seans için geçerlidir. Emirler, belirlenen süre içinde gerçekleşmedikleri takdirde geçerliliklerini kendiliğinden yitirirler.

Emir girişinde emrin sistemde geçerli olacağı süreye ilişkin aşağıda yer alan dört seçenekten bir tanesinin seçilmesi gerekmektedir:
Seans Emri (SNS): Emir sadece girildiği seansta geçerlidir. Seans sonuna kadar eşleşemezse sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Günlük Emir (GUN): Emir girildiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşemezse sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
İptale Kadar Geçerli Emir (İKG): Emir girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir. Bu emir süresi seçildiğinde, emrin iptal edilmediği ve eşleşmediği durumda, emir sözleşmenin vade sonuna kadar geçerli olur ve vade sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Tarihli Emir (TAR): Emir, sisteme girilen tarihe kadar geçerlidir. Belirtilen tarihe kadar eşleşmezse ya da iptal edilmezse, bu tarihte gün sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir. Sistemde, sözleşmenin vade sonundan daha ileri bir tarih girilmesine izin verilmez.

Madde 6
Gerçekleşen Emirlerin Hükmü, Tasfiyesi, Hesaplara Kaydı ve Hesapların Güncelleştirilmesi

Müşteri, Türev Araçları alım ve satımında bulunmakla ilgili Türev Araçları sözleşmesine ilişkin hükümlerin ve Borsa Kurallarının kendisine uygulanacağını kabul eder.

Gerçekleşen işlemler Türev Piyasalar Emir Takip Formundaki ilgili bölüme işlenir. Söz konusu formdaki bilgiler, sıralama işlemine imkan verecek şekilde bilgisayar ortamına aktarılır. Geçerlilik süresi bir günden uzun olan emirlerden verildiği gün gerçekleşmeyenler, izleyen günlerde Türev Piyasalar Emir Takip Formuna kaydedilir

Gerçekleşen işlemler Müşteriye en geç gün sonunda bildirilir. Aynı gün, alınan ve satılan sözleşmenin cins, miktar, fiyat veya primi ile müşteriye tahakkuk ettirilen komisyon ve gider karşılıklarını gösterecek şekilde düzenlenecek "Türev Araçlar Alım Satım Teyit Formu" müteselsil numara taşıyacak şekilde düzenlenerek Müşteriye gönderilir.
Borsalarda alınıp satılan türev araçlar Aracı Kurum tarafından Borsa Kuralları’na uygun olarak kayıtlara yansıtılır.

Borsada işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri Aracı Kurum tarafından Borsa Kurallarına ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerine uygun olarak Günlük Uzlaşma Fiyatları üzerinden güncellenir, Müşteri hesaplarına yansıtılır ve Müşteri’ye bildirilir. Müşteri hesabının bu şekilde güncelleştirilmesi neticesinde elde edilen karlar, Borsa Kuralları çerçevesinde bulundurulması zorunlu teminatların uygun olması koşulu ile Müşteri tarafından çekilebileceği gibi Aracı Kurum ile olan diğer işlemlerinde kullanabilir. Hesapların güncelleşmesi neticesinde oluşan zararlar, teminatlardan karşılanır ve Aracı Kurum tarafından Müşteri hesaplardan çekilerek Takas Merkezi’ne yatırılır.

Madde 7
Ödenecek Komisyon ve Masraf

Müşteri her Alım ve Satım Emri için bu Sözleşme’nin 3 No’lu Ekinde belirlenmiş olan şekil ve oranlarda Komisyonu Aracı Kurum'a ödemekle yükümlüdür. Aracı Kurum söz konusu Komisyon'un tahsilini Müşteri'nin Aracı Kurum nezdindeki her türlü hesaplarından ihbara gerek olmaksızın mahsup etmek suretiyle gerçekleştirebilir.

30 gün sonra yürürlüğe girmek ve Müşteri’nin bu nedenle Sözleşme’yi feshetme hakkı saklı kalmak üzere, Aracı Kurum dilediği anda Müşteri’ye uyguladığı komisyon oranını değiştirebilir. Sözleşmenin feshi durumunda Sözleşmenin 18. maddesi hükmü saklıdır.

Bu Sözleşme ve Türev Araçlar kapsamında yapılması gereken iş ve işlemlerin Aracı Kurum, Borsa, Takas Merkezi /veya üçüncü kişiler tarafından yapılması ile ilgili olarak ortaya çıkan her türlü masraf ve hizmet bedelleri (hesap işletim gideri, hesap ekstresi ve diğer bildirimlere ilişkin posta ve noter ücretleri, EFT ve diğer virman masrafları, menkul kıymetlere ilişkin saklama, takas ücreti ile bunlara ilişkin rüçhan hakkı kullanımı, temettü ödemesi ve diğer hakların kullanımına ilişkin ücretler ve üçüncü kişilere ödenen diğer gider ve hizmet bedelleri) Müşteri tarafından ödenecektir.

Mahiyeti ne olursa olsun vergi, fon ve yükümlerin vesair her türlü yükümlülüklerin ödenmesi ve sorumluluğu ister Türkiye içinde ister Türkiye dışında olsun Müşteri'ye aittir.

Müşteri, Aracı Kurum'un vergi, resim, harç, fon, damga vergisi, komisyon, posta masrafı, kendisine ait olan muamele ücreti ve kendi namına yapılan bütün masraflar için hesabını borçlandırmaya yetkili olduğunu kabul eder.


II. Teminat ve Takasa İlişkin Hükümler

Madde 8
İşlem Teminatları

Müşteri, Vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmelerinin hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla aldıkları veya almak istedikleri her pozisyon için ilgili sözleşmeye ilişkin olarak aşağıda 8. ve 9. maddede belirtildiği şekilde Başlangıç Teminatı ve Sürdürme Teminatını Aracı Kurum’a yatırmakla yükümlüdür.

İşlem teminat tutar ve oranları ile teminata kabul edilebilecek kıymetler, bunların değerleme katsayısı ve teminat yatırma süreleri gibi hususlarda Borsa Kurallarına ve ilgili Vadeli İşlem Sözleşmesi veya Opsiyon Sözleşmesi hükümlerine uyulur.
Bu Sözleşme hükümleri uyarınca Aracı Kurum’a tevdi edilmesi gereken işlem teminatları, iade edilmesi gerektiğinde aynen değil misli olarak iade edilir. Bu teminatlar Müşteri tarafından, Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları’nın hükümlerine göre nakit dışı olanları nakde çevirme ve bunlarla açık pozisyonlardan oluşan zararları karşılama dahil olmak üzere teminatlar üzerindeki tüm tasarruf haklarının inançlı mülkiyet esaslarına göre Aracı Kurum’a geçmesini ve Aracı Kurum tarafından kullanılmasını sağlayacak şekilde Aracı Kurum’a teslim edilir. Müşteri tarafından Aracı Kurum’a tevdi edilen teminatların, başkaca her hangi bir işleme gerek olmaksızın bu madde hükmüne uygun olarak tevdi edildiği kabul edilir ve Aracı Kurum, teminat olarak tevdi edilen söz konusu varlıklar üzerinde Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümleri uyarınca tasarruf edebilir ve Müşteri’nin Türev Araçları’ndan doğan yükümlülüklerinin karşılanması için Takas Merkezi’ne tevdi edebilir. Bu şekilde Aracı Kurum nezdinde bulunan işlem teminatları münhasıran türev Araçları’ndan kaynaklanan Müşteri’nin yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla kullanılır, Müşteri’nin Aracı Kurum’a karşı olan diğer yükümlülükleri nedeniyle kullanılamaz.
Madde 9
Başlangıç Teminatı
Müşteri, Türev Araçları alım ve satımı neticesinde sahip olacağı açık pozisyonlar için Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerinde belirtilen şekil ve miktarlarda Başlangıç Teminatı’nı Aracı Kurum’a yatırmakla yükümlüdür.

Madde 10
Sürdürme Teminatı ve Teminat Tamamlama Çağrısı
Müşteri, sahip olduğu açık pozisyonlarına ilişkin olarak Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümlerinde belirtilen şekil ve miktarlarda Sürdürme Teminatı’nı Aracı Kurum nezdindeki hesaplarında bulundurmakla yükümlüdür. Hesapların güncelleştirilmesi neticesinde vadeli işlem veya opsiyon sözleşmelerinde değer kaybı veya diğer nedenlerle Müşteri’nin mevcut teminatın Sürdürme Teminatının altına düşmesi durumunda, Aracı Kurum Müşteri’ye teminat tamamlama çağrısı yaparak teminat tutarını başlangıç teminatı seviyesine çıkarmasını talep edebilir. Müşteri bu durumda teminatlarını Başlangıç Teminatı seviyesine çıkarmakla yükümlüdür.

Sürdürme Teminatı’nın zamanında sağlanmasını temin için Müşteri’nin talebi ve ilgili bankanın kabulüne bağlı bankaların otomatik ödeme sisteminden faydalanılabilir. Bu durumda teminat tamamlama çağrısı Aracı Kurum tarafından bu hizmeti veren bankaya yapılır ve Müşteri’ye bilgi verilir.

Teminat tamamlama çağrıları Aracı Kurum Tarafından Müşteri’ye elektronik ortamda veya faks ile yapılabilir. Aracı Kurum’un bu çağrıyı göndermesi durumunda Müşteri’nin bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın çağrıyı aldığı kabul edilir.
Borsa Kuralları ile Başlangıç Teminatları ve Sürdürme Teminatları’nın artırılması veya ilave olarak Olağanüstü Durum Teminatı talep edilmesi durumunda Aracı Kurum teminatların artırılmasını ve/veya olağanüstü durum teminatı yatırılmasını talep edebilir. Bu durumda Müşteri işlem teminatlarını artırılan teminat tutarlarına göre yatırmakla yükümlüdür.

Madde 11
İşlem Teminatı Olarak Kabul Edilebilecek Kıymetler

İşlem teminatı olarak kabul edilebilecek nakit ve nakit-dışı varlıklar, bunların dağılımı ile bulundurulması zorunlu asgari nakit teminat tutarları hususunda ilgili Borsa Genelgeleri ile sözleşme hükümlerine uyulması zorunludur.
Aracı Kurum, Müşteri’den Borsa Kuralları tarafından belirlenmiş asgari işlem teminatlarının üstünde teminat istemeye yetkilidir.

Madde 12
Müşterinin Temerrüdü ve Ters İşlemle Pozisyonun Kapatılması

Müşterinin teminat tamamlama çağrısına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda Aracı Kurum, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın Borsa Kurallarına göre pozisyonlarının bir kısmı veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. Müşteri, Aracı Kurum tarafından pozisyonun ters işlem ile kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan tüm borçları Aracı Kurum’a ödemekle yükümlüdür.
Müşteri yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla, bu madde uyarınca müşteri varlıklarının kullanılmasında Aracı Kurum varlıkların makul değerleri üzerinden nakde çevrilmesi için gereken özeni göstermekle yükümlüdür.

Borsa Kuralları ve ilgili türev araçları hükümleri çerçevesinde; Müşteri teminat tamamlama yükümlülüğünü Borsa Kuralları ve ilgili türev araç sözleşmesi hükümlerine göre zamanında yerine getirmediği takdirde temerrüde düşmüş olur. Müşteri teminat yükümlülüğünü aynı gün EFT kapanış saatine kadar yerine getirdiği takdirde Aracı Kurum’a İMKB Repo-Ters Repo Pazarında veya TCMB Bankalar arası Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından daha yüksek olanı oranında bir günlük temerrüt faizi ödemekle yükümlü olur. Teminat yükümlülüğünün EFT kapanışına kadar yerine getirilmemesi durumunda ise İMKB Repo-Ters Repo Pazarında veya TCMB Bankalar arası Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından daha yüksek olanının 3 katı oranında temerrüt faizi uygulanır.

Temerrüt faizi yürütülmesine ilişkin hüküm saklı kalmak üzere, teminat tamamla yükümlüğünün yerine getirilmemesi durumunda Aracı Kurum tarafından ve /veya , Borsa veya Takas Merkezi tarafından re’sen Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları Sözleşmesi hükümlerine göre Müşteri’nin nakit dışı teminatları nakde çevrilebilir ve/veya açık pozisyonları ters işlem ile kapatılabilir.

Müşteri kendisinin Aracı Kuruma karşı olan teminat tamamlama yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi durumunda doğacak tüm zararlardan sorumludur.

Borsa Kuralları ve ilgili türev araçları hükümlerinde temerrüt uygulama şekli ve temerrüt faizi oranlarında bir değişiklik yapılması durumunda söz konusu değişiklik, değişikliğin yürürlüğe girmesinden itibaren Müşteri’ye uygulanır.

Madde 13
Teminatların Nemalandırılması

Aracı Kurum tarafından Takas Merkezi’ne yatırılan Müşteri’ye ait nakit işlem teminatları Takas Merkezi tarafından Borsa Kuralları çerçevesinde nemalandırılır. Takas Merkezi tarafından nemalandırılan tutarlar Aracı Kurum tarafından Müşteri hesabına aktarılır.
III Diğer Hususlar

Madde 14
Bildirimler

Aracı Kurum tarafından “Türev piyasalar hesap ekstresi”, “Türev piyasalar açık pozisyon raporu”, “Türev piyasalar müşteri kar zarar raporu”, “Türev piyasalar gayrinakdi teminatlar raporu”, “Türev araçlara konu standart varlıklar ekstresi” ve “Türev araçlar nakit hareketleri ektresi” aylık dönemler itibariyle en geç ilgili dönemin bitimini izleyen ikinci iş günü içerisinde Müşteriye gönderilir.

Müşteri Aracı Kurum'un göndereceği ve yapacağı herhangi bir bildirime, hesap tespitine veya hesap ekstresi veya işlem sonuç formuna karşı yapacağı itirazlar ya da düzeltme taleplerini, bunların kendisine teslim ve tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten sonra derhal Aracı Kurum'a ulaştırır.

Aracı Kurum'un kanuni ikametgahı ve tebligat adresi yetkili Ticaret Sicili Memurluğu’nda tescilli bulunan ticari ikametgah adresidir.

Müşteri yetkili Ticaret Sicili Memurluğu’ndan Aracı Kurum'un ticari ikametgahını ve bundaki değişiklikleri izlemekle yükümlü olup Aracı Kurum'a her türlü tebligatı ve bildirimi bu tarihteki ticari ikametgahına yapacaktır. Müşteri'nin ikametgahı ve tebligat adresi işbu Sözleşmenin başında yazılı adrestir. Müşteri ikametgah ve tebligat adresinde vaki olacak değişiklikleri Aracı Kurum'a yazılı olarak ulaştırmış olmadıkça Aracı Kurum'un bilinen son adrese yaptığı bütün tebliğler ve bildirimler geçerlidir ve sonuçdoğurur.

Aracı Kurum, seçiminde gerekli özeni göstermek kaydıyla, posta, internet servis sağlayıcısı, kurye, sigorta şirketi gibi hizmet veren üçüncü kişilerin neden olduğu zararlardan sorumlu değildir.

Madde 15
Müşterinin Risk ve Getiri Tercihleri, Türev Araçlarına İlişkin Riskler ve Müşteriye Ait Nakdin Değerlendirilmesi

Müşteri’nin risk ve getiri tercihleri, yatırım amaçları ve mali durumu ile ilgili bilgiler Müşteri Tanıma Formunda yer almaktadır. Müşteri bu formdaki bilgilerde meydana gelen değişiklikleri Aracı Kurum’a yazılı olarak bildirinceye kadar bu formdaki bilgiler geçerli olmaya devam eder.

Türev araçlarının içerdiği riskler Aracı Kurum tarafından Müşteri’ye Ek 2’de yer alan Türev Araçlar Risk Bildirim Formu ile bildirilmiş ve formun bir örneği Müşteri’ye verilmiştir. Müşteri Risk Bildirim Formu’nda yazılı riskleri okuyarak ve bilerek bu Sözleşme’yi akdettiğini ve türev araçları üzerinde bu Sözleşme hükümleri çerçevesinde alım ve satım işlemleri yaptığını kabul ve beyan eder. Müşteri ayrıca Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yönetmeliği 77-79 maddesi, Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi ve diğer Borsa Kuralları’nda belirtildiği üzere Borsa işlemleri neticesinde bir temerrüt oluşması ve Müşteri’nin bu temerrüt nedeniyle alacaklı olması durumunda, temerrüdün giderilmesi için işlem teminatları ve Garanti Fonu’na başvurulacağını, işlem teminatları ve Garanti Fonundan karşılanmayan Müşteri alacakları için Aracı Kurum, Borsa ve Takas Merkezinin kendi kaynaklarına başvurulamayacağını bildiğini kabul ve beyan eder.

Müşteri, Türev Araçları alım ve satım işlemleri neticesinde hesabının alacak bakiyesi vermesi durumunda, Aracı Kurum’un, Müşteri’ye ait nakdi Aracı Kurum’un diğer müşterilerinin veya Aracı Kurum’un kendisine ait nakit ile birlikte toplu veya yalnız olarak bu Sözleşme’nin ekinde yer alan Müşteri Tercih Formu’nda belirtilen tercihlere uygun olmak üzere değerlendirmeye, bu amaçla Müşteri hesabına borç kaydı yapmaya, bu şekilde elde edilen nemaları Müşteri hesabına alacak kaydederek Müşteri’ye aktarmaya ve bu işlemler nedeniyle kendisini temsile yetkili olduğunu kabul eder. Ancak alacak bakiyesinin 250,000,000.-TL.’dan (Alt Limit) az olması durumunda Aracı Kurum bu bakiyeyi nemalandırmadan hesapta tutmaya yetkilidir. Aracı Kurum, Müşteri’ye bildirmek suretiyle söz konusu Alt Limit’i değiştirebilir. Müşteri, bu fıkrada belirtilen işlemler nedeniyle ortaya çıkacak her türlü masraf ve vergiden kendisinin sorumlu olacağını, Borsa Para Piyasası’nda karşı üyenin veya paranın yatırıldığı banka veya aracı kuruluşların ödeme güçlüğüne düşmesi veya her hangi bir şekilde geri ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda Aracı Kurum’dan her hangi bir talebi olmayacağını kabul ve taahhüüt eder.


Madde 16
Hapis ve Rehin Hakkı

Aracı Kurum’un merkezi, şubeleri veya acentaları nezdinde açılan Müşteri’ye ait hesaplarda Müşteri’nin diğer menkul kıymet alım ve satım işlemleri ile bunlar neticesinde oluşan borç ve alacaklar ile Müşteri’nin sahip olduğu Türev Araçları ve diğer menkul kıymetler izlenir.

Müşterinin bu Sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleşen Türev Araçları alım ve satım ve diğer işlemleri neticesinde oluşan borç ve alacakları aynı mahiyette olduğundan Aracı Kurum, Müşteri’nin borç ve alacakları üzerinde herhangi bir beyana gerek olmaksızın takas ve mahsup yetkisine sahiptir.

Aracı Kurum, Müşteri’nin bu Sözleşme’den kaynaklanan borçlarının tamamı ödeninceye kadar, bu sözleşme hükümlerine göre Müşteri hesabında bulunan ve Takasbank nezdinde saklanan teminatlar üzerinde rehin ve hapis hakkına sahiptir.

Madde 17
Delil Şartı

Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerinde yer alan ispat hükümleri saklı kalmak kaydıyla Aracı Kurum'un telefon, telefax, elektronik ortamdaki iletişim sistemleri (Internet, elektronik posta, Intranet vb.), veya telex gibi iletişim araçları ile veya sözlü olarak Müşteri'den emir aldığı durumlarda, Aracı Kurum'un defter, kayıt ve belgeleri ile mevcut olması durumunda elindeki telefon kayıtları, telefaks, elekronik ortamdaki iletişim sistemleri (Internet, Intranet, vb.) veya teleks sistemiyle gönderilen talimat örnekleri Aracı Kurum ile Müşteri arasındaki ilişkilerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 287. maddesine göre geçerli bir delil niteliğindedir.

Aracı Kurum tarafından elektronik posta veya faks ile gönderilen teminat tamamlama çağrıları Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 287. maddesine göre geçerli bir delil niteliğindedir.

Madde 18
Sözleşmenin Süresi ve Sona Ermesi

İşbu sözleşme süresiz olup, taraflarca on beş gün önceden yazılı ihbarda bulunmak suretiyle Sözleşme feshedilebilir.

Sözleşmenin feshi durumunda Müşteri’nin talimatı doğrultusunda Müşteri’ye ait nakit ve menkul kıymetler bir başka kuruluşa transfer edilir. Müşteri’ye ait menkul kıymetler mislen teslim edilir.

Müşteri’nin Sözleşmeyi feshettiğinde Aracı Kurum nezdinde açık pozisyon bulunması durumunda, açık pozisyon ve açık pozisyondan doğan tüm riskler sona erinceye ve Sözleşmeden doğan borçların tamamı ödeninceye kadar bu Sözleşme hükümleri uygulanmaya devam eder.

Madde 19
Temsil
Aracı Kurum'a karşı yalnızca Kurul mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş vekaletname ile yetkilendirilmiş kişiler tasarruf yetkilisi sayılacaklardır. Aksi açıkça belirtilmedikçe Temsilcilerin bu sözleşme ile Müşterinin yetkili olduğu her konuda yetkili olduğu kabul edilir.

Bu kimselerin tasarruf yetkisi, yapılan değişiklikler Müşteri tarafından yazılı olarak Aracı Kurum'a bildirilinceye kadar, Aracı Kurum yönünden geçerli olacaktır.

Madde 20
Ortak Hesap

Birden fazla kişinin ortak hareket etmek suretiyle Aracı Kurum nezdinde ortak hesap açtırmaları durumunda, aksi yazılı olarak Aracı Kurum’a bildirilmedikçe, ortak hesap sahiplerinden her biri, diğer ortak hesap sahiplerinin muvafakatine gerek olmaksızın, münferiden Aracı Kurum’a her türlü talimat ve emir vermeye ve ortak hesapta bulunan menkul kıymet ve nakitlerin tamamı üzerinde tasarruf etmeye bu Sözleşme’de yazılı hükümlerden faydalanmaya yetkili olacaktır. Ortak hesap sahiplerinden her biri, bu Sözleşme’den doğacak borç ve yükümlülüklerden Aracı Kurum’a karşı müteselsilen sorumludur. Aracı Kurum ortak hesap sahiplerinden birine yükümlülüğünü yerine getirmekle diğerlerine karşı da yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.

Madde 21
İş Günü Sayılmayan Günler

Cumartesi Günleri: Müşteri, Aracı Kurum'un kendi isteğine göre Cumartesi günleri kapalı olacağını kabul eder ve Aracı Kurum'un Cumartesi günlerini tatil günü olarak mütalaa etmeye haklı bulunduğunu teyit eder.

Müşteri, Aracı Kurum'un ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinde kapalı olacağını ve Aracı Kurum'la olan ilişkilerde bu günlerin iş günü sayılmayacağını kabul eder. Aracı Kurum günlük çalışma saatlerini dilediği şekilde tespite yetkili olup, gişelerini yalnızca sabah saatlerinde Müşteri'ye ve ilgililere açık tutmaya mezundur. Müşteri, Aracı Kurum'un öğleden sonraki saatlerde gişelerini kapalı tutmasını ve ödeme yapmamasını şimdiden kabul eder.

Zorunlu nedenlerle ve grev ve/veya lokavt uygulamaları ve/veya buna benzer durumlardan ötürü Aracı Kurum'un kapalı olmasını ve bu yüzden herhangi bir talepte bulunmamayı Müşteri kabul eder. Müşteri, Aracı Kurum'un kapalı olduğu bu gibi günlerin Aracı Kurum tarafından iş günü sayılmamasını şimdiden kabul eder. Müşteri bu gibi durumlarla Aracı Kurum'un gerekli göreceği tedbirleri almasını şimdiden kabul eder.

Madde 22
Uygulanacak Hükümler, Borsa Kuralları ve Sözleşmede Yapılacak Değişiklikler

Bu sözleşme Borsa Kuralları ve Müşteri’nin açık pozisyon sahibi bulunduğu Türev Araçları hükümleri ile birlikte uygulanır. Bu sözleşmenin Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa düzenlemelerine aykırı hükümleri uygulanmaz. Sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde Sermaye Piyasası Kurulu ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. düzenlemeleri ve genel hükümler uygulanır.

Müşteri Borsa Kuralları’nda ve ilgili Türev Araçları sözleşmesi hükümlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde söz konusu değişik herhangi bir bildirimde bulunmaya gerek olmaksızın yürürlük tarihinden itibaren Müşteri’ye uygulanacaktır

Sözleşme hükümleri, Borsa Kuralları ve Türev Araçları sözleşmelerinde meydana gelecek değişiklikler ile ilgili bu Sözleşmede yer alan diğer hükümler saklı kalmak kaydıyla, 30 gün sonra yürürlüğe girmek ve Müşteri’nin bu nedenle Sözleşme’yi feshetme hakkı saklı kalmak üzere, Aracı Kurum tarafından dilediği anda değiştirilebilir. Sözleşmenin feshi durumunda Sözleşmenin 18. maddesi hükmü saklıdır.

Madde 23
Uyuşmazlıkların Çözümü

İşbu Sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda İstanbul Merkez Mahkemeleri ve İcra Müdürlükleri yetkilidir.

İşbu Sözleşme iki nüsha olarak düzenlenmiş ve bir örneği Müşteriye verilmiştir.

Tarih :
Müşteri : Aracı Kurum
Ad-Soyad :

Adres :

Telfon :
Fax :

İmza :





EK-1


MÜŞTERİ TANIMA FORMU


Hesap No : Ana adı :
Müşteri Adı : Baba adı :
Doğum Yeri/Tarihi: Cinsiyet : K  E 
Kimlik Türü :

Ehliyet  Nüfus Cüzdanı  Veli / Vasi Durumu

Yok  Veli  Vasi 
Kimlik No :

Müşteri Türü

Yerli  Yabancı  Bireysel  Kurumsal 

Ev Adresi : ___________________________________________________________

Bu Ev Kendi Eviniz   Lojman
Kira   Aile bireylerinden birine ait  Diğer

Bu adreste oturduğunuz süre : ____________yıl

Telefon

Ev:________ iş:________ Cep:_________ Faks:________

E-mail:____________________

Eğitim Durumu :

Medeni Durumu : Evli  Bekar 

Çocuk Sayısı : ____


Mesleğiniz :

 Asker  Müşavir / Hukuk  Banka / Finans  Mimar / Mühendis

 Doktor  İşçi  Serbest Meslek  Diğer________________

Çalıştığınız Şirket / Kurum :_____________________ ________ Kamu  Özel

Unvanınız ._________________

İş Adresi :__________________________________________________________



Mali Bilgiler

Vergi Dairesi : Vergi No :

Banka Bilgileri

Banka Adı :____________________ Şube Adı :________________

_____________________ ________________

Daha önce çalıştığınız Aracı Kurumlar:_________________________________________

Kullanmakta olduğunuz kredi kartları var mı?  Evet  Hayır

Banka adı :_________________ Limit:__________________


Sahip olduğunuz gayrimenkuller : 1 __________________ ili: İlçesi:
2 __________________ ili: İlçesi:

Otomobiliniz var mı? : Evet  Hayır 

Aylık ortalama geliriniz

 500 milyon altı  500 milyon – 1 milyar  1 – 3 milyar  3 milyar üstü


Aylık tasarruf tutarınız

 0 – 500 milyon  500 – 1 milyar  1 milyar ve üzeri

Yatırımcı profili





Risk Tercihi.

Yatırım yaparken aşağıdakilerden hangisi sizi en çok ilgilendirir?

Riski az ve Garanti Getiri 

Biraz Daha Fazla Getiri İçin Sınırlı Risk Almak 

Risk Alarak Yüksek Getiri Elde Etmeye Çalışmak 


Hesaptaki Alacak Bakiyesinin Değerlendirilme Esasları

Türev Araçları ve satım işlemleri neticesinde hesabımın alacak bakiyesi vermesi durumunda hesabımdaki nakdin, aşağıda işaretlenmiş olan tercihlerim doğrultusunda değerlendirilmesini talep ederim.


a- Borsa Para Piyasasında
b- Bankalar nezdinde açılacak vadesiz Türk Lirası hesaplarında
c- Bankalar nezdinde açılacak döviz tevdiat hesaplarında

d- B tipi yatırım fonu katılma belgelerinde

Aracı Kurum Müşteri hesabındaki nakdi, yukarıda işaretli müşteri tercihleri arasından uygun gördüğü birinde veya bir kaçında değerlendirebilir.


Yukarıda vermiş olduğum bilgilerin tümünün doğru ve eksiksiz olduğunu kabul ve beyan ederim.


Müşteri Adı/ Soyadı :

İmza :




Yukarıda yer alan formu kendi isteğimle bilinçli bir şekilde boş bıraktığımı ve sorumluluğun bana ait olacağı hususunda yetkili personelce uyarıldığımı beyan ederim.


Müşteri Adı/ Soyadı :

İmza :






EK-2


TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU
(Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. nezdindeki işlemlere ilişkindir)

Önemli Açıklama:

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası nezdinde yapacağınız alım-satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda işlem yapmaya karar vermeden önce, piyasada karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız, mali durumunuzu ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir.

Bu amaçla, “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti”ne ilişkin Seri:V No:46 “Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”in 57. maddesinde öngörüldüğü üzere “Türev Araçlar Risk Bildirim Formu”nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerekmektedir.

Uyarı:

İşlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesi” olup olmadığını kontrol ediniz. Türev araçların alım satımına aracılık faaliyeti konusunda yetkili olan banka ve sermaye piyasası aracı kurumlarını www.spk.gov.tr veya www.tspakb.org.tr web sitelerinden öğrenebilirsiniz.

Tanımlar:

Borsa : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.’ni,
Aracı Kuruluş :Borsa üyesi olan ve Sermaye Piyasası Kurulu’ndan “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesi” almış olan, bu risk bildirim formunu imzalayan müşterinin birlikte “türev araçların alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi imzalayacağı” aracı kurum veya bankayı,
Piyasa : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. sözleşmelerinin işlem gördüğü piyasaları,
Vadeli İşlem
Sözleşmesi : Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi,
Opsiyon
Sözleşmesi : Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi,
Uzun Pozisyon
(Vadeli İşlem
Sözleşmelerinde) : Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü,

Uzun Pozisyon
(Opsiyon
Sözleşmelerinde) : 1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını,
2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını,
Kısa Pozisyon
(Vadeli İşlem
Sözleşmelerinde) : Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü
Kısa Pozisyon
(Opsiyon
Sözleşmelerinde) : 1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlamayükümlülüğünü,
2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü,
Ters İşlem -
Pozisyon
Kapatma : Aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, söz konusu sözleşmenin işlem gördüğü piyasadaki son işlem gününe kadar uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında ise uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini,
Opsiyon Primi : Opsiyon sözleşmesini alan tarafın, opsiyon sözleşmesini satan tarafa, sözleşmede yer alan haklar karşılığında ödemekle yükümlü olduğu primi,
Kullanım Fiyatı : Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya
satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı,
Uzlaşma Fiyatı : Gün sonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere sözleşme türü bazında Borsa kuralları uyarınca hesaplanan fiyatı,
Pozisyon Limitleri : Her bir sözleşme, hesap ve/veya Borsa üyesi bazında, tüm teslimat vadelerinde toplam olarak veya aynı sözleşme türü bazında çeşitli teslimat vadelerinde ara toplam olarak sahip olunabilecek azami pozisyonu,
Başlangıç Teminatı : Pozisyon açılırken yatırılması zorunlu olan tutarı,
Sürdürme Teminatı : Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat tutarlarının koruması gereken alt sınırı,ifade etmektedir.


RİSK BİLDİRİMİ
(VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDE İŞLEMLERLE İLGİLİ OLARAK YATIRIMCILAR İÇİN GENEL AÇIKLAMALAR)

İşlem yapacağınız aracı kuruluş ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi alım satım aracılığına ilişkin olarak imzalanacak “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi”nde belirtilen hususlara ek olarak, aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir.

1. Aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Merkezi tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri tüm idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yönetmeliği 77-79 maddesi, Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi ve diğer Borsa Kuralları’nda belirtildiği üzere Borsa işlemleri neticesinde bir temerrüt oluşması ve bu temerrüt nedeniyle alacağınız olması durumunda, Takas Merkezi’nin temerrüdün giderilmesi için işlem teminatları ve Garanti Fonu’na başvuracağını, işlem teminatları ve Garanti Fonundan karşılanmayan alacağınız için Borsa ve Takas Merkezi kendi kaynakları ile sorumlu olmayacaktır.


2. Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda aracı kuruluşa yatırdığınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi, kayıplarınız toplam teminatınızı dahi aşabilecektir.

3. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda pozisyon almak üzere aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız ve teminat yatıracağınız hesabınızdan piyasada alım-satım işleminde bulunacağınız her vadeli işlem (futures) sözleşmesi için en az Borsa’nın belirlediği tutarda bir başlangıç teminatı yatırılması gerekmektedir.

4. Aracı kuruluş tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarını istenen süre içinde ve şekilde yerine getirilmesi, aksi takdirde hiçbir ihbara gerek duymadan pozisyonun piyasa değerinden, özen borcu çerçevesinde zararına da olsa kapatılmasına razı olunması gerekmektedir..

5. Borsa Yönetim Kurulu, mevzuatta yer alan belli koşulların varlığı halinde, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihlerini değiştirmeye ve pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir.

6. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi, opsiyon primi ve buna ek olarak ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür.

7. Bir opsiyon satarsınız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu yerine getirmeniz istendiğinde, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek sermayeye sahip deneyimli kişiler opsiyon satmaya teşebbüs etmelidirler.

8. Opsiyonların birçok çeşidi vardır ve kendinizi bir taahhüt altına sokmadan önce, aracı kurumunuzla yatırım ihtiyaçlarınız ve tip sözleşmelere taraf olmanın içerdiği riskler konusunda fikir alışverişinde bulunmalısınız.

9. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareketinin gerçekleştiği bir ortamda, sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcılarının en geniş banttan kotasyon verdikleri piyasa şartlarında, riski sınırlama imkanı veren “şarta bağlı emirler” ile “strateji emirleri” de dahil olmak üzere aracı kuruluş vasıtasıyla piyasaya iletilmesi istenilen emrin gerçekleşmeme ihtimali dikkate alınmalıdır.

10. Vadeli işlem sözleşmesinde “spread” (fark veya yayılma) pozisyonu almak normal şartlarda daha az risklidir. Ancak olağanüstü piyasa şartlarında yayılma pozisyonu vadeli işlemler piyasasında doğrudan uzun veya kısa pozisyon almaktan her zaman daha az riskli olmayabilir.

11. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

12. Borsa tarafından, hesap ve firma bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde pozisyonunuzu kapatmak dışında vereceğiniz emirler piyasada gerçekleşmeyebilecektir.

13. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış olduğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesabınız Borsa tarafından “riskli” hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda Borsaya pasif emir girişi yapılamayabilecektir.

14. Aracı kuruluşun türev piyasalarda yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır.

15. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımına ilişkin olarak aracı kuruluşun yetkili personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği ve bu analizlerde yapılan öngörülerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır.

16. Yabancı para cinsinden menkul kıymetlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin olduğunu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği ve teslimat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim edilmeme riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir.

17. İşlemlerinize başlamadan önce, aracı kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer muamele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse, (sözleşme fiyatının belli bir yüzdesi dışında) ücretlerin parasal olarak size nasıl yansıyacağı ile ilgili anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz. Komisyonun belli bir yüzde olarak tahsil edileceği durumlarda, sizin yatırdığınız paranın değil de, sözleşme değerinin belli bir yüzdesi olarak tahsil edileceği şeklinde anlaşmaya varmalısınız.

İşbu türev araçlar risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında bilgilendirmeyi amaçlamakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satımından ve uygulamadan kaynaklanabilecek tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip yatırımlara yönlendirmeden önce dikkatli bir şeklide araştırma yapmalısınız.


Yukarıda yer alan formu Türev Araçları Risk Bildirim Formu’nu (Form), Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesini (Sözleşme) imzalamadan önce okudum, anladım ve bundan sonra Sözleşme’yi imzalayarak Form’un bir örneğini elden teslim aldım.


Müşteri Adı/ Soyadı :

İmza :





















KOMİSYON













GENEL VİRMAN TALİMATI



-----------------------------------A.Ş.’ne


Şirketiniz ile akdetmiş olduğum ---------------tarihli Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi(Çerçeve Sözleşmesi) çerçevesinde hesabımdaki açık pozisyonlarla ilgili olarak doğacak teminat yükümlülüklerimin yerine getirilmesini temin edecek miktarda nakit ve/veya menkul kıymetin Şirketiniz nezdindeki diğer hesaplarımdan ----------------no’lu hesabıma virman edilmesini talep ettiğimi, başkaca bir talimata gerek olmaksızın hesaplarım arasında söz konusu virmanın yapılması hususunda Şirketinizi yetkilendirdiğimi, virman ettiğim menkul kıymetlerin iadesi gerekmesi durumunda mislen iade edilmesini, bu menkul kıymetler üzerindeki her türlü tasarruf yetkisinin Çerçeve Sözleşmesi, ilgili Türev Araçları Sözleşmesi ve Borsa Kuralları çerçevesinde tarafınıza ait olacağını beyan ederim.



Saygılarımla,

Tarih:

Müşteri Ad-Soyad:

İmza:

Yorumlar

Popüler Yayınlar