FRANCHISE İLKELERİ

FRANCHISE İLKELERİ

Ülkemizde franchise alanları özel olarak koruyan bir yasa yoktur. Ticaret yaşamını düzenleyen yasalar, genel olarak franchise ilişkileri için de geçerlidir. Avrupa´da ve Amerika´da franchise sektörüne disiplin getirmek ve franchise alan yatırımcıları korumak için konmuş olan ilke ve yasalar 1995 yılında UFRAD tarafından kabul edilmiş ve tüzüğe işlenerek üyeleri için zorunlu hale getirilmiştir.

UFRAD üyelerinden franchise alınması halinde bu ilkelere uyulmasını istemek franchise alanların hakkı ve bilinçli yatırımcı / basiretli tacir olarak yükümlülüğüdür. UFRAD üyesi olmayan franchise verenlerin dürüstlük ve açıklık ilkelerine uyma zorunluluğu yoktur. UFRAD üyelik için başvuran firmaları bu kriterlere göre incelemekte ve kabul etmektedir.

UFRAD AÇIKLIK İLKELERİ

A.B.D.’de franchise alanları koruyan U.F.O.C. esas alınarak hazırlanmıştır.

1. Franchise Veren Hakkında Bilgiler;
Franchise veren ana firma veya Türkiye temsilcisinin adı, adresi, statüsü faaliyet konusu, ne kadar süredir franchising sistemi ile isim hakkını sattığı

2 Yöneticileri ve Yönetim Kurulu Üyelerinin İsimleri ve İş Tecrübeleri;
Şirket sorumlularının son 5 yılı kapsayan iş tecrübeleriyle ilgili bilgiler, eğer bölge temsilcisi veya franchise komisyoncusu varsa, bu şahıslarla ilgili bilgi

3. Dava Kayıtları;
2. maddede belirtilen kişilerin veya franchise verenin son 10 yılda taraf olduğu tüm hukuki davalar

4. Konkordato veya İflas Geçmişi;
Franchise verenin veya yöneticilerinin son 15 yılda yaşadıkları iflas ve konkordato

5 Franchise Sisteminin Tanımı;
Franchise veren ürün ağı, içinde bulunduğu sektör ve pazar

6. Franchise Alanın İlk Yatırımı;
Franchise alanın franchise hakkını alması ve işletmeyi kurması için gerekli tüm yatırım miktarı, ödeme şekli, ödeme zamanı ve yatırımın iade edilebilir kısmı, tavsiye edilen işletme sermayesi her franchise alandan aynı ücretin alınıp alınmadığı, alınmıyorsa bu ücretin belirlenmesinde kullanılan yöntem ve formül franchise veren aldığı parayı genel anlamda ne amaçla kullandığı

7. Tekrarlanan Ödemeler;
Franchise verene ödenecek tüm dönemsel ödemeler (franchise giriş bedeli, franchise kullanım bedeli, leasing, royalite, reklam fonu, kira vb.)

8. Belirtilen veya Onaylanan Kaynaklardan Belirli Özellikler Dahilinde Alışveriş Zorunlulukları;
Franchise veren franchise alana bu tür zorunluluklar getiriyorsa, hangi satıcıları, hangi amaçla kullanacağı ve bu satıcılarla kendisinin bir iş ilişkisi bulunup bulunmadığı, franchise alanın satın alması, kiralaması veya finansal kiralaması gereken tüm ekipman, envanter, tabela ve diğer hizmet ve malzemelerin listesi, bunlar için uygulanan özellik ve zorunluluklar

9. Finansman Paketi;
Franchise verenin, finansman konusunda franchise alana sağlayacağı veya aracı olacağı tüm yardımlar

10. Franchise Verenin Franchise Alana Karşı Sorumlulukları;
Franchise verenin açılış öncesi ve sonrası yapacağı tüm yardımlar, sağlayacağı hizmet ve sorumluluklar, verilecek eğitim, eğitimin süresi ve yer seçiminde gösterilecek yardım

11. Satışa ve Korumalı Bölgeye Uygulanan Kısıtlamalar ve Yasaklar;
Franchise alanın satacağı ürün ve hizmetlerin ve satışı yapabileceği coğrafi bölgenin tanımı, uygulanan her kısıtlama için bir açıklama, franchise alana verilen bölgenin korunması için gerekli bir satış hacmi (var ise)

12. Tescilli Tüm Ticari Marka, Logo, Sembol ve İsimler ile İlgili Bilgi;
Tescilli tüm trademark, logo, sembol ve isimler ile ilgili tüm bilgiler, varsa hukuki problem

13. Patent ve marka tescili;
Tescilli tüm patent ve marka tescilleri ile ilgili bilgiler

14. Franchise Alanın İşletmesinde Kendisinin Bulunma Zorunluluğu;
Franchise alanın katılımı zorunlu ise, yapması gereken tüm katılım aktiviteleri ve işletme sorumlulukları

15. Franchise Anlaşmasının İptali, Değiştirilmesi, Devri, Tekrar Satınalınması, Uzatılması;
Bu türlü durumlarda franchise alanın ve franchise verenin yapması gerekenler, hakları ve sorumlulukları

16. İstatistik Bilgiler;
Franchise alanlara ve franchise verene ait kaç tane işletme olduğu, franchise verilmiş fakat henüz açılmamış işletmelerin sayısı, gelecek bir yıl içinde kaç tane franchise satılması hedeflendiği son üç yıl içinde kaç tane anlaşmanın fesh edildiği, yenilendiği veya değiştirildiği

17. Ünlülerin Sistem İçinde Varlığı;
Eğer toplum tarafından ünlü bir kişi franchise sistemi ile ilgili bir faaliyette bulunuyorsa, ilişkinin tür ve şekli

18. Franchise Verenle İlgili Mali Bilgiler;
Yıllık bilançolar ve ödenen vergiler

19. Dökümanlar;
Örnek franchise anlaşması ve diğer imzalanması gereken kontratların örnekleri

20. Teyit;
Franchise alanın franchise bilgi paketini aldığına dair imzalayacağı bölüm, koparılabilir sayfadan ibarettir ve franchise veren için franchise bilgi paketini verdiğinin kanıtıdır
UFRAD DÜRÜSTLÜK İLKELERİ

EFF (European Franchise Federation - Avrupa Franchise Federasyonu) İlkeleri aynen kabul edilmiştir.

BÖLÜM 1: TANIM

Franchising; bir mal ve/veya hizmet ve/veya teknoloji pazarlama yöntemidir. Yasal ve finansal açıdan ayrı ve bağımsız kuruluşlar olan Franchise veren ve Franchise alanın aralarında kurdukları yakın ve sürekli işbirliğine dayanır. Bu ilişkide Franchise veren, Franchise alanlarına bireysel olarak, işlerini Franchise verenin sistemine uygun olarak yürütme hak ve yükümlülüğünü verir.
Franchise alan, doğrudan veya dolaylı bir mali bedel karşılığında Franchise verenin ticari adını ve / veya ticari markasını, know-how’ını, işgörme ve teknik yöntemlerini, iş görme sistemini ve diğer sınai ve/veya fikri mülkiyet haklarını kullanma hak ve zorunluluğunu, taraflar arasında bu amaçla yapılan yazılı bir franchise anlaşmasının süresi ve kapsamı içinde devamlı olarak alacağı ticari ve teknik destek ile üstlenir.

BÖLÜM 2: YÖNLENDİRİCİ İLKELER

2.1. Franchise veren, kendisi ve Bireysel Franchise alanlarından oluşan franchise sisteminin kurucusu ve uzun vadeli koruyucusudur.
2.2. Franchise verenin yükümlülükleri;
Franchise veren aşağıdaki şartları yerine getirmelidir:
(a) Bir iş sistemini franchise zinciri haline getirmeden önce, makul bir süre boyunca ve en azından bir örnek işletmede işini başarıyla yürütmüş olmalıdır.
(b) Zincirin isim, marka ve diğer ayırt edici özelliklerinin sahibi olmalı veya yasal olarak kullanım hakkına sahip olmalıdır.
(c) Anlaşma süresince bireysel Franchise alana başlangıçtaki eğitimi ve sürekli ticari ve/veya teknik desteği vermelidir.
2.3. Bireysel Franchise alanın yükümlülükleri;
Bireysel Franchise alan aşağıdaki şartları yerine getirmelidir;
(a) Franchise işletmesinin gelişmesi ve franchise sisteminin ortak kimliği ve saygınlığının korunması için azami gayreti göstermelidir.
(b) Franchise verenin verimli yönetimi için, Franchise alanın performansının ve mali durumunun belirlenmesini kolaylaştıracak doğrulanabilir işletme bilgilerini vermelidir. Franchise verenin talebi üzerine, Franchise verenin ve/veya temsilcisinin, bireysel Franchise alanın işletme kayıtlarında makul zamanlarda araştırma ve çalışmasına izin vermelidir
(c) Anlaşma süresince ve bitiminden sonra Franchise verenin verdiği know-how’ı üçüncü şahıslara açmamalıdır.
2.4. Her İki Tarafın Sürekli Yükümlülükleri;
Taraflar birbirleriyle ilişkilerinde dürüst davranmalıdırlar.
Franchise veren anlaşmasının her ihlalinde Bireysel Franchise alanı yazılı olarak ikaz etmeli ve kusurun giderilmesi için makul süre tanımalıdır.
Taraflar şikayet, tasa ve anlaşmazlıklarını samimiyet ve iyi niyet ile; dürüst ve makul temas, doğrudan temas ve müzakere ile çözmelidir.

BÖLÜM 3: FRANCHISE ALANI BULMA, REKLAM VE BİLGİLENDİRME

3.1. Bireysel Franchise alanı bulmaya yönelik reklamlar belirsiz ve yanıltıcı olmamalıdır.
3.2. Bireysel Franchise alanın gelecekteki olası sonuçlar, rakamlar ve kazançlarına ilişkin doğrudan veya dolaylı bilgi içeren, Franchise alan arama, reklam ve tanıtım malzemeleri tarafsız olmalı, yanlış ve yönlendirici olmamalıdır.
3.3. Bireysel Franchise alan adaylarının her tür bağlayıcı belgeye tam bilgilendirilmiş olarak katılabilmeleri için onlara işbu Dürüst Franchise İlkeleri’nin güncel bir kopyası ve franchise ilişkisi hakkındaki tüm bilgiler, tam ve doğru olarak, yazılı halde, bağlayıcı belgelerin yürürlüğe girmesinden makul bir süre önce verilmelidir.
3.4. Bir Franchise veren, Bireysel Franchise alan adayının bir ön anlaşma imzalamasını şart koşarsa, aşağıdaki ilkeler kabul edilmelidir;
(a) Herhangi bir ön anlaşma imzalanmadan önce, ön anlaşmanın amacı, ön anlaşma süresince ve ön anlaşma nedeniyle doğacak masraflar için Franchise verenden ödemesi istenebilecek karşılıklar Bireysel Franchise alan adayına yazılı olarak verilmelidir. Franchise anlaşması yürürlüğe girdiğinde söz konusu ödemeler geri verilmeli veya Bireysel Franchise alanın ödeyeceği olası başlangıç bedeline sayılmalıdır.

BÖLÜM 4: BİREYSEL FRANCHISE ALANIN SEÇİMİ

Franchise veren, Bireysel Franchise alan olarak makul bir araştırma sonucu, franchise işini yürütmeye, yeterli temel yeteneklere, eğitime, kişisel niteliklere ve finansal kaynaklara sahip olduğu anlaşılan kişileri seçmeli ve kabul etmelidir.

BÖLÜM 5: FRANCHISE ANLAŞMASI

5.1. Franchise anlaşması, ülke hukukuna, Avrupa Birliği hukukuna ve işbu Dürüst Franchise İlkeleri’ne ve onun her türlü ülkesel ekine uygun olmalıdır.
5.2. Anlaşma, Franchise verenin sınai ve fikri mülkiyet haklarını koruma ve ortak kimliği ve saygınlığı sürdürme konusunda franchise zinciri mensuplarının çıkarlarını yansıtmalıdır. Franchise ilişkisiyle bağlantılı tüm anlaşmalar ve anlaşmaya bağlı düzenlemeler yazılı olmalı, Franchise alanın bulunduğu ülkenin resmi dilinde yapılmalı veya yeminli tercüman kanalıyla resmi diline çevrilmelidir. İmzalanan anlaşmalar derhal Bireysel Franchise alana verilmelidir.
5.3. Franchise anlaşması, belirsizliğe yer vermeden, tarafların karşılıklı yükümlülük ve sorumluluklarını ve ilişkiyi ilgilendiren diğer tüm hususları düzenlemelidir.
5.4. Anlaşmada mutlaka yer alması gereken önemli konular şunlardır;
(a) Franchise verene tanınan haklar
(b) Franchise alana tanınan haklar
(c) Bireysel Franchise alana sunulacak olan mal ve hizmetler
(d) Franchise verenin yükümlülükleri
(e) Bireysel Franchise alanın yükümlülükleri
(f) Bireysel Franchise alanın yapacağı ödemelerin şartları
(g)Bireysel Franchise alanın ilk yatırımını çıkartmasına yetecek uzunlukta olması gereken anlaşma süresi
(h) Anlaşmanın yenilenme şartları
(ı) Bireysel Franchise alanın franchise işini devir ve satışına hak tanıyan şartlar ve Franchise verenin olası ilk alım hakkı
(j) Bireysel Franchise alanın Franchise verenin ayırt edici işaret, ticari ad, ticari marka, hizmet markası, dükkan tabelaları, logo ve diğer ayırt edici belirtilerini kullanma şartları
(k) Franchise verenin franchise sistemini yeni ve değişen yöntemlere uydurabilme hakkı
(l) Anlaşmanın sona ermesinin şartları
(m) Anlaşmanın sona ermesinin akabinde Franchise verene veya başka kişilere ait maddi ve gayri maddi şeylerin teslim şartları

BÖLÜM 6: DÜRÜST FRANCHISE İLKELERİ VE MASTER FRANCHISE SİSTEMİ

İşbu Dürüst Franchise İlkeleri, Franchise veren ile Bireysel Franchise alanları arasındaki ilişkide ve aynı şekilde Master Franchise alan ile Bireysel Franchise alanları arasındaki ilişkide uygulanmalıdır. Franchise veren ile Master Franchise alan arasındaki ilişkide uygulanmamalıdır.

Yorumlar

Popüler Yayınlar