17 Ekim 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27027
Dışişleri Bakanlığından:
4982 SAYILI BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VE BUNA BAĞLI
YÖNETMELİK UYARINCA KARŞILIKLILIK İLKESİ
KAPSAMINDA BULUNAN ÜLKELER
HAKKINDA TEBLİĞ
Amaç
MADDE 1 � (1) Bu Tebliğin amacı, Türkiye�de ikamet eden yabancılar ile Türkiye�de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve buna bağlı Yönetmelik hükümlerinden yararlanarak gerçekleştirecekleri bilgi edinme başvurularında, karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkelerin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 � (1) Bu Tebliğ, Türkiye�de ikamet eden yabancılar ile Türkiye�de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca gerçekleştirdikleri bilgi edinme başvurularında uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 � (1) Bu Tebliğ, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve 19/4/2004 tarihli ve 2004/7189 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
MADDE 4 � (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkeler aşağıda belirtilmektedir.
- Amerika Birleşik Devletleri Kazakistan
- Almanya Federal Cumhuriyeti KKTC
- Arnavutluk Kosta Rika
- Avustralya Liechtenstein
- Avusturya Litvanya
- Azerbaycan Lüksemburg
- Arjantin Macaristan
- Bulgaristan Makedonya
- Çek Cumhuriyeti Meksika
- Çin Halk Cumhuriyeti Mali
- Danimarka Malta
- Endonezya Norveç
- Finlandiya Pakistan
- Güney Kore (Kore Cumhuriyeti) Paraguay
- Gürcistan Portekiz
- Hırvatistan Peru
- Hollanda Polonya
- İngiltere Rusya Federasyonu
- İrlanda Romanya
- İsveç Senegal
- İsviçre Sırbistan
- İspanya Slovakya
- İsrail Slovenya
- İtalya Tacikistan
- Japonya Uruguay
- Karadağ Ukrayna
- Kanada Yunanistan
MADDE 5 � (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamındaki ülkelere ait ayrıntılı liste aşağıda belirtilmektedir.
ÜLKE | BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VEYA BENZERİ BİR MEVZUAT BULUNMAKTA MI? | YABANCILAR (TÜRKLER) YARARLANABİLİYOR MU? | ÖZEL HÜKÜMLER |
ABD | Bulunmakta. �Freedom of Information� ve �Federal Privacy Act� | Evet. İkamet eden gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | - |
Almanya | Bulunmakta. a) Federal Bilgi Edinme Hakkı Kanunu b)Tüketici Bilgi Yasası ve Çevre Bilgi Yasası (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar) c) İdari Usul Kanunu (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar-işlem dosyasını görme hakkıdır) d)16 Eyaletten 8�inde Bilgi Edinme Yasaları mevcut, diğer 7 eyalette bulunmamaktadır. | Evet. a) Federal yasalar çerçevesinde yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler (herkes), ancak 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunumuza kıyasla daha dar. Eyalet makamlarını bağlamamaktadır. d) Baden-Württemberg, Hessen, Bavyera, Aşağı saksonya, Rheinland-Pfalz, Sachsen, Sahsen-Anhalt veThüringen eyaletlerinde Bilgi Edinme Yasaları bulunmadığından yabancılar, bilgi edinme haklarını kullanamamaktadır. -münferit olay bazında araştırılmasında fayda olduğu değerlendirilmekte. | - |
Afganistan | Bulunmamakta | Hayır | - |
Avustralya | Bulunmakta. Bilgi Özgürlüğü Yasası (1982) | Evet Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanmakta. | - |
Avusturya | Bulunmakta. Bilgi Verme Yükümlülüğüne ilişkin Kanun (1998) (Federal) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | En geç 8 hafta içinde yanıt verme yükümlülüğü var. |
Arnavutluk | Bulunmakta. �Yabancıların Bilgi Edinme Hakkı ile İlgili Avrupa Sözleşmesi�ne 2000 yılında taraf olmuştur. Resmi Belgeler ile İlgili Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (1999) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | - |
Azerbaycan | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Kanun (2005) | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler. Yabancılarla ilgili bir istisna getirilmemiştir. | - |
Arjantin | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde |
Bangladeş | Bulunmamakta | Hayır | - |
Bahreyn | Bulunmamakta | Hayır | - |
Belarus | Bulunmamakta | Hayır | - |
Birleşik Arap Emirlikleri | Bulunmamakta | Hayır. Olay bazında değerlendirilmekte. | - |
Bolivya | Bulunmakta.31.01 2004 tarihli kararname | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | - |
Bosna-Hersek | Bulunmakta | Hayır. Sadece Bosna-Hersek vatandaşı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | Yabancı gerçek ve tüzel kişiler taleplerini diplomatik misyonlar aracılığıyla yapıyor. |
Bulgaristan | Bulunmaktadır. �Law for Access to Public Information� (Md.4) | Evet. Yabancılar ve vatansızlar da yararlanıyor. Tüzel kişiler de yararlanıyor. | - |
Çek Cumhuriyeti | (ıcabA nabaŞ) Bulunmakta. �Law on Free Access to Information� (1999) | Evet. Yerleşik yerli/ yabancı gerçek/ tüzel kişiler yararlanıyor | Başvuruların, Çekçe, İngilizce veya Almanca gibi ülkede yaygın dillerde yapılması gerekiyor. |
Çin | Bulunmakta | Evet. Yabancı gerçek/tüzel kişilerin talepleri uluslararası hukuk ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde değerlendiriliyor. | Bilgi taleplerine 15 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.(Devlet sırları, ticari sırlar ve kişiler bilgiler hariç) |
Danimarka | Bulunmakta. �Danish Access to Public Administration Files Act� 1985 | Evet | - |
El Salvador | Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 18. maddesi bu hakkı tanımakta | Hayır | - |
Endonezya | Bulunmakta Bilgi Edinme Hakkı Kanunu(2008) | Evet. | Yabancılar, Büyükelçilikleri vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmekte. |
Etyopya | Bulunmamakta (yazılı bir mevzuat bulunmamakta) | Hayır. Ancak uygulamada gerçek ve tüzel kişiler, kendilerini ilgilendiren konularda bilgi talep edebiliyor. | - |
Fas | Bulunmamakta | Hayır | - |
Finlandiya | Bulunmakta a)Anayasa�nın 112. maddesi b)Hükümet Çalışmalarının Açıklığı | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Sağlık, vergi, idari düzenlemeler gibi hususlarda sınırlandırmalar olabilmekte. |
Filipinler | Bulunmakta. Anayasa�nın 3. maddesinin 7. bölümü.( sadece Filipinler vatandaşlarına-bu hak da kanunla sınırlandırılabilir) | Hayır | - |
Güney Kore | Bulunmakta. �Act on Disclosure of Information by Public Agencies� (1998) | Evet. İkamet izni hamili olan veya akademik amaçla geçici olarak ülkede bulunan yabancılar ile ülkede ofisi bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanıyor. | Devlet sırları, ticari sırlar, kişisel bilgiler hariç, Güney Kore Kamu İdaresi ve Güvenlik Bakanlığı isim, kimlik numarası adres ve iletişim bilgileri ile yazılı/sözlü başvuruları yanıtlıyor. |
Gürcistan | Bulunmakta. Genel İdare Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç |
Hırvatistan | Bulunmakta. Bilgi edinme Hakkı Kanunu (2003) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | - |
Hindistan | Bulunmakta. �Freedom of Information Act� (2002) ve �Right of Information Act� (2005) Bu hak sadece Hint vatandaşlarına tanınmış. | Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. Yasalarda yabancılar için bir düzenleme öngörülmemiş. | En geç 30 gün içinde yanıtlama yükümlülüğü var. |
Hollanda | Bulunmakta. Government Information Public Information Act� 1991 | Evet. Yabancı ve yerli gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | - |
Irak | Bulunmamakta | Hayır (Uygulamada bilgi talepleri sınırlı ölçüde karşılanmaya çalışılmakta) | 1990 yılında onaylanan �Irak Cum. İle Türkiye Cum. Arasında Adli ve Hukuki İşbirliği Anlaşması�nın 1. maddesi� Türklere kendilerini ve faaliyetlerini ilgilendiren konularda bilgi talep etme hakkı tanımaktadır. |
İngiltere | Bulunmakta. Freedom of Information Act (2005) | Evet. | - |
İsviçre | Bulunmakta a)Bilgilerin Korunmasına dair Kanun b) Bilgi Edinmeye dair Federal Kanun | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | - |
İspanya | Açık bir kanun maddesi bulunmamakta. | Evet.Uygulamada yerli ve yabancılar bilgi talep edebilmektedir. | - |
İran | Bulunmamakta | Evet. Uygulamada Türk tüzel kişiler, doğrudan veya Büyükelçiliğimiz aracılığıyla başvurmaları halinde yanıtlanıyor | - |
İrlanda | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu �Freedom of Information Act.�(1997) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | - |
İsrail | Bulunmamakta. Bilgi Serbestliği Yasası (1998) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | - |
İsveç | Bulunmakta. �Freedom of the Pres Act.� | Evet.Yabancı ve tüzel kişiler yararlanıyor. | - |
İtalya | Bulunmakta | Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor | - |
Japonya | Bulunmakta. �Law Concerning Access to Information Held by Administrative Organs� (1999) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | Gizlilik derecesi olan bilgilerde yanıt verilmeyebiliyor. Başvuruların Japonca yapılması tercih ediliyor. |
Karadağ | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Kanunu (2005) | Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler | - |
Katar | Bulunmamaktadır. | Hayır | - |
Kazakistan | Bulunmamakta. Ancak Anayasa�nın 12. ve 18. maddesi bu hakkı tanımaktadır. | Evet. Uygulamada gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir. | - kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgileri talep edebilirler. |
Kanada | Bulunmakta. �Access to Information Act.� (1985) | Evet. Sürekli mukim tüm gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | - |
Kenya | Bulunmamakta | Hayır | Askeri ve güvenlik konuları hariç, �Citizens Advice Bureau� kısıtlama ve ayırım yapmaksızın sözkonusu talepleri karşılıyor. |
KKTC | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler. | - |
Kongo Dem.Cum. | Bulunmamakta | Hayır | - |
Kuveyt | Bulunmamakta | Hayır | - |
Küba | Bulunmamakta | Hayır | - |
Kırgızistan | Bulunmamakta | Hayır | Anayasa�daki hüküm uyarınca, yerli/yabancı herkes başvurabilir. Uygulamada farklılıklar görülüyor. |
Kosta Rika | Bulunmakta. Anayasa�nın 19. maddesi. | Evet. Yerli ve yabancılar aynı bireysel hak ve yükümlülüklere sahip. | Yabancılar başvurularını diplomatik kanallardan yapmaları gerekiyor. |
Libya | Bulunmamakta. Uygulamada, başvuruda bulunulabiliyor. | Evet. Yabancı gerçek ve kişiler, prensipte yararlanabiliyor. | - |
Litvanya | Bulunmakta. 5008 sayılı Litvanya Devlet Kurumlarından ve Belediyelerden Bilgi Edinme Hakkı Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | - |
Lübnan | Bulunmamakta | Hayır (Fiili uygulama, kurumlar bazında ve bilgi talebinin içeriğine göre farklılık göstermekte) | - |
Lüksemburg | Bulunmamakta. Bununla birlikte Meclis Dilekçe Komisyonu ve Ombudsman kurumları mevcuttur. | Yazılı mevzuat olmamasına rağmen, yerli ve yabancı şahıslar Ombudsman�a başvurabilmekte. | - |
Liechtenstein | Bulunmakta Bilgilerin Korunmasına dair Kanun | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | - |
Mali | Bulunmakta | Evet | - |
Macaristan | Bulunmakta Kişisel Verilerin Korunması ve Kamuoyunu İlgilendiren Bilgilerine Açıklanmasına dair Kanun (1992) | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Özel kişiyle bağlantılı bilgilerine ülke dışına çıkarılması yasak. Başvuru sahibinin Macaristan�da olması gerekir. |
Makedonya | Bulunmakta. Kamusal Bilgiye Özgür Erişim Yasası (2006) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | - |
Malezya | Bulunmamakta | Hayır | - |
Meksika | Bulunmakta | Evet | - |
Mısır | Bulunmamakta. Bununla birlikte çeşitli kurumlarda farklı yöntemler mevcut. | Hayır | - |
- | |||
Maldivler | Bulunmamakta | Hayır | - |
Malta | Bulunmakta | Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor | - |
Mikronezya | Bulunmamakta | Hayır | - |
Moğolistan | Bulunmamakta. Anayasa�da vatandaşlara dilekçe hakkı tanınmıştır. | Hayır. Ancak, uygulamada yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlandırılmaktadır.(Sadece yazılı başvuru) | Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç |
Moritanya | Bulunmamakta | Hayır | - |
Nepal | Bulunmakta | Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. | - |
Norveç | Bulunmakta. �Freedom of Information Act� ve �Act Relating to Procedure in Cases Concerning Public Administration | Evet.Yerleşik yerli/yabancı gerçek/tüzel kişiler yararlanıyor. | Bilgi taleplerine 14 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor. |
Nijerya | Bulunmamakta | Hayır | - |
Oman | Bulunmamakta | Hayır | - |
Özbekistan | Bulunmamakta | Hayır | - |
Palau | Bulunmamakta | Hayır | - |
Pakistan | Bulunmakta Freedom of Information Ordiance (2002) | Evet. Yabancı tüzel kişiler konusunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. | - |
Paraguay | Bulunmakta a) Anayasa�nın 28. maddesi b) �İdari şeffaflık ve Bilgiye Erişim� başlıklı kanun | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Talebe ilişkin sebep belirtmek zorunda. |
Portekiz | Bulunmakta. Anayasa�nın 268. maddesi ve İdari belgelere Erişim Kanunu (2007) | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileriyle ilgili bilgi talep edebilirler | - |
Peru | Bulunmakta. 26366 sayılı yasa | Evet. Yerli/yabancı özel kişiler yararlanabiliyor | Başvurular, Ulusal Kamu Kayıtları Sistemi ve Peru Kamu Kayıtları Amirliğine 001-2002-JUS sayılı Yönetmelik çerçevesinde yatırılacak harç ile yapılıyor. |
Polonya | Bulunmakta. Anayasanın 61.nci maddesi ile Kamu Bilgilerine Erişim Kanunu (2001) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | - |
Rusya Federasyonu | Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 29. maddesi bu hakkı tanımakta | Evet | Devlet sırrı olarak görülenler konular hariç. |
Romanya | Bulunmakta a)Kamuyu İlgilendiren Bilgilere Serbestçe Erişim Kanunu (2001) b)Gizli Bilgilerin Korunması Hakkında Kanun (2002) | Evet. Gerçek ve Tüzel kişi | - |
Senegal | Bulunmakta | Evet. | - |
Slovenya | Bulunmakta. | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler. | Hükümetdışı otorite (Information Commissioner) aracılığıyla mümkün |
Sırbistan | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Kanunu (2004) | Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler. | - |
Slovakya | Bulunmakta Bilgiye Serbest Erişim Kanunu | Evet. Gerçek ve Tüzel kişiler | - |
Singapur | Bulunmamakta. Bununla birlikte uygulamada bilgi talepleri e-posta yoluyla iletilebiliyor. | İkamet izni olan yabancılar da e-posta ile başvurabiliyor. | - |
Srilanka | Bulunmakta. �Freedom of Information�(2003) | Hayır. Yabancılar için herhangi bir düzenleme yok. | - |
Suriye | Bulunmamakta | Hayır | Suriye Nüfus İdaresi, Suriye�de yaşayan yabancılarla ilgili olarak sadece doğum, ölüm, evlenme ve boşanma gibi hususlara ilişkin bilgileri kayda geçirmekte ve talep halinde bu konularda bilgilendirmektedir. Sadece gerçek kişiler bu haktan yararlanabilmekte. |
Suudi Arabistan | Bulunmamakta | Hayır | Yabancı gerçek/ tüzel kişiler yerel makamlardan bir Suudi vatandaşı aracılığıyla bilgi alabiliyor. |
Tacikistan | Bulunmakta a)Bilgi Hakkında Kanun b)Enformatizasyon Hakkında Kanun c)Bilgi Koruma Hakkında Kanun | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler (İdari Erkin bilgi edinme hakkı konusunda şeffaf olmadığı söylenebilir) | - |
Tanzanya | Bulunmamakta | Hayır | Gerçek kişiler ilgili makama doğrudan, tüzel kişiler ise �Tanzanian Investment Center� a başvuruyor. |
Tunus | - | - | - |
Türkmenistan | Bulunmamakta | Hayır(Uygulamada, verilen dilekçe 3 gün içinde işleme konulması gerekmektedir. Ancak, uygulamada aksaklıklar var.) | - |
Uganda | Bulunmamakta | Hayır | Yabancı özel/tüzel yerel makamlardan bilgi edinme hakkına sahipler |
Uruguay | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Kişi, neden bilgi talep ettiğini açıklamak zorunda |
Ukrayna | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu | Evet | - |
Vietnam | Bulunmamakta | Hayır. (Ancak, gerçek ve tüzel kişiler, devlet kurumlarınca gerçekleştirilen somut işlemler hakkında, yönetmelikler uyarınca, bilgi talep edebilmekteler) | - |
Venezuela | Bulunmamakta. Bununla birlikte Anayasa�nın 58. maddesi benzeri bir hak tanımakta, ancak uygulamada mümkün olmamaktadır. | Hayır | - |
Yunanistan | Bilgi edinmeyle ilgili farklı düzenlemeler bulunmakta. 2690 sayılı �İdari İşlemler Kanunu� ve �Anayasa�nın 5A maddesi�, bunların önemli olanları. | Evet. Yerli-Yabancı ve �mütekabiliyet ilkesi� şeklinde sınırlama bulunmamakta. | - Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin resmi ikamet/kuruluş izni sahibi olması gerekir. |
Yürürlük
MADDE 6 � (1) Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7 � (1) Bu Tebliği Dışişleri Bakanı yürütür.
