İllere göre 2010 Emlak Vergisi zammı
Emlak vergisinde 2010′dan itibaren geçerli metrekare birim değerleri belirlendi. Emlak vergisinde en son değer belirleme işlemi 2005 yılında yapıldı. Yeni değerlerin ilk uygulama yılı olan 2006′da bu rakamlar tartışma konusu olunca, mevcut değerlerin düzeltilmesi için yeni bir yasa çıkarıldı. Ancak değerlerde çok fazla değişiklik olmadı, hatta bazı illerde eski rakamlar daha da artırıldı. 2006 yılında yeni değerler üzerinden vergi ödendi. 2007, 2008 ve 2009 yıllarında ise söz konusu değerler, kanun gereğince yeniden değerleme oranının yarısı kadar artış gördü.
Bu süreçte yeniden değerleme oranındaki artış yüzde 29,4, emlak vergisi değerlerindeki artış da yüzde 14,2 düzeyinde gerçekleşti. Ancak belediyeler, bu yıl yapılan son tespitler sırasında 2006 başındaki değerleri, bazılarında 3′e, 4′e katladı. Artış oranları, İstanbul ve İzmir gibi illerde yüzde 200′leri buldu. Ankara’da bazı ilçelerde değer artışı yüzde 20 seviyesinde tutuldu, bazı ilçelerde ise bu rakam yüzde 100′e yaklaştı. Diğer birçok ilde de enflasyonun çok üzerinde değer tespitleri yapıldı.
- Türkiye’nin en değerli yeri, İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Anıt Caddesi oldu. Bu caddede metrekare birim değeri 25 bin 500 lira olarak saptandı. Yine Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi’nin metrekare birim değeri 20 bin liraya, Takı Zafer Caddesinin 24 bin liraya, Kadıköy’de Bağdat Caddesinin de 5 bin liraya yükseltildi. 2005 yılındaki tespitlerde, İstiklal Caddesinin metre kare birim değeri, kayıtlara 7.500 lira, Takı Zafer Caddesinin 8.000 lira, Bağdat Caddesinin ise 2.194 lira olarak geçmişti.
Toplu Konut İdaresinin (TOKİ) hasılat paylaşımı yoluyla inşa ettirdiği Uphill Court, My World, Meridian gibi projelerle ünlenen Batı Ataşehirde’de birim değerler 2′ye katlandı ve 1.800 lira oldu. Bahçeşehir 1. kısımda da bu rakam 2.000 lira olarak belirlendi.
- Ankara’nın Kızılay ve diğer merkezi yerlerindeki değer artışı yüzde 20′de tutuldu. Değer tespitleri sonucunda metrekare birim değeri 5.000 liradan 6.000 liraya yükselen Zafer Meydanı, başkentin en pahalı yeri özelliğini korudu. Zafer Meydanını, birim değerleri 4.000 liradan 4 bin 800 liraya yükselen Atatürk Bulvarı ile Ziya Gökalp Caddesi izledi.
Tespitler sonrasında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in oturduğu Güniz Sokağın değeri 480 liraya, eski Başbakanlardan Bülent Ecevit’in sokağının değeri de 360 lira oldu. Ankara’da Ahmet Taner Kışlalı Caddesinin metrekare birim değeri 200 liradan 300 liraya, Angora Caddesinin 250 liradan 350 liraya, Demetevler İvedik Caddesinin de 310 liradan 500 liraya yükseltildi.
İzmir’de de Bornova Fatih Caddesinin metrekaresi son tespitlerde 600 liraya, Konak’ta Atatürk Caddesi ile Mustafa Kemal Sahil Bulvarının da 4.076 liraya çıktı. Bursa’da da yeni tespitlerin ardından Kapalıçarşı’da metrekare birim değeri 8 bin liradan 10 bin liraya, Atatürk Caddesinde de 6 bin liradan 7 bin 531 liraya yükseldi.
||| NE İLLER ARASINDA, NE DE İL İÇİNDE DENGE VAR -
Birim değerlerin tespitinde, coğrafi durum, sosyoekonomik düzey ve gelişmişlik gibi ölçütler gözardı edildi. Bu nedenle de iller arasında büyük dengesizlikler meydana geldi. En yüksek birim değer, İstanbul’da 25.500 lira, Bursa’da 10.000 lira, Ankara ve Antalya’da 6.000 lira ve İzmir’de 4.076 lira düzeyinde bulunurken, bu rakam Niğde’de 856 lira, Hakkari’de 830 lira, Tunceli’de 108 lira, Bitlis’te 90 lira, Giresun’da 1.400 lira, Amasya’da 450 lira, Kars’ta 170 lira, Iğdır’da 25 lira, Zonguldak’ta 3.000 lira, Van’da 1.250 lira, Bolu’da 301 lira, Kütahya’da 1.500 lira, Malatya’da 1.900 lira, Erzurum’da 420 lira, Edirne’de 400 lira, Çorum’da 1.840 lira, Çankırı’da 300 lira, Kayseri’de 900 lira, Gümüşhane’de 1.250 lira, Diyarbakır’da 1.500 lira, Mardin’de 35 lira, Gaziantep’de ise 440 lira oldu. Aynı şekilde Mersin’de en yüksek metrekare birim değer 160 lira, Aydın’da 487 lira, Balıkesir’de 2.500 lira, Manisa’da da 4.500 lira şeklinde tespit edildi.
- İlçelerde de illeri geride bırakanlar oldu. Hatay il merkezinde en yüksek birim değer 117 lira olarak belirlenirken, bu rakam ilçelerinden Dörtyol’da 150 lira, İskenderun’da ise 800 lira oldu. Aynı şekilde Sinop’ta 208 lira olan en yüksek değerin, ilçesi Ayancık’ta 400 lirayı, Mersin’de 160 lira olan birim değerin ilçeleri Erdemli’de 200, Silifke’de de 240 lirayı bulduğu dikkat çekti. – Turizm yöreleri: Antalya’da 6.000 lira olan en yüksek birim değer, Alanya’da 950 lira, Kemer’de 2.000 lira, Kaş’ta 400 lira, Manavgat’ta 350 lira, Side’de 460 lira’ya ulaştı. Muğla il merkezinde 514 lira olan azami değer de Bodrum’da 4.000 lira, Marmaris’te ise 1.800 lira olarak tespit edildi.
||| HAKKARİ’DE TERSİ OLDU
Bu arada 2005′deki değer tespitleri sırasında 1.200 liralık metrekare birim değer ile İstanbul’un yalılarını geride bırakan Hakkari’nin Cumhuriyet Caddesinde indirime gidildi. Değer Tespit Komisyonu, son tespitte Bulvar ve Cumhuriyet Caddesinde metrekare birim değeri 830 liraya çekti.
EMLAK VERGİSİ DEĞERİ İLLER (M2/TL)
———————————— ——————–
||| ANKARA:
- Ahlatlıbel Mah. Küme Evler 1,20
- Aşağıdikmen Mah. Turan Güneş Bulv. 1.440,00
- Çankaya Mah. Cinnah Cad. 1.200,00
- Barbaros Mah. Tunalıhilmi Cad. 1.440,00
- Cumhuriyet Mah. Atatürk Bulvarı 4.800,00
- Zafer Meydanı 6.000,00
- Ziya Gökalp Cad. 4.800,00
- Mithatpaşa Cad. 2.400,00
- Sakarya Cad. 1.800,00
- Çukurambar Mah. Dumlupınar Bul. 960,00
- Devlet Mah. Dikmen Cad. 780,00
- Hilal Mah. Turan Güneş Bulvarı 1.440,00
- Kızılay Mah. GMK Bulvarı 2.400,00
- İzmir Cad. 1.800,00
- Oran Mah. Panora İş Merkezi 1.560,00
||| İSTANBUL:
- Büyükada 23 Nisan Cad. 2.570,00
- Kınalıada Akasya Cad. 2.990,00
- Arnavutköy Anadolu Mah. Sokaklar 130,00
- Sazlıbosna Mah. Bahar Sok. 15,00
- Ataşehir Barbaros Mah. Açelya 1.800,00
- Avcılar Merkez Mah. Marmara 900,00
- Ambarlı Mah. Marmara Sahili 500,00
- Bağcılar-Bağcılar Cad. 1.200,00
- Bahçelievler-Adnan Kahveci Bulvarı 1.800,00
- D 100 Yan Yol 2.300,00
- Bakırköy-Ataköy Rauf Orbay Cad. 2.140,00
- Başakşehir-Bahçeşehir 1. kısım 2.000,00
- Bayrampaşa-Akpınar Cad. 580,00
- Otogar, TEM bağlantı yolu 1.010,00
- Beşiktaş-Nispetiye Cad. 2.500,00
- Bebek-Arnavutköy Cad. 2.500,00
- Bebek Mah. Cevdet Paşa Cad. 3.000,00
- Cihannüma Mah. Conrad Otel 3.700,00
- Konaklar Mah. Sabancı İş Merkezi 3.750,00
- Levent Mah. Büyükdere Cad. Plazalar 3.700,00
- Beykoz-Anadolufeneri Fener Cad. 25,00
- Beykoz Konakları, Acarkent 180,00
- Çengeldere Mah. Sokaklar 8,00
- Beylikdüzü-Barış Mah. Adakent Cad. 250,00
- Beyoğlu-Bankalar Cad. 11.000,00
- Hacıhüseyin Mah. İstiklal Cad. 20.000,00
- Gümüşsuyu Mah. Taki Zafer Cad. 24.000,00
- Mete Cad. 20.000,00
- Anıt Cad. 25.500,00
- K.M.Çelebi Mah. Sıraselviler Cad. 13.500,00
- B.Çekmece-19 Mayıs Mah. Mutlak 1,02
- Çekmeköy-Ekşioğlu Mah. Sokaklar 30,00
- Eyüp-Merkez Mah. F. Korutürk Cad. 1.000,00
- Göktürk-İstanbul Cad. 750,00
- Fatih-Aksaray Mah. GMK Cad. 5.200,00
- Akşemsettin Mahl. Akdeniz Cad. 3.200,00
- G.Osmanpaşa-Hürriyet Mah. Sokaklar 500,00
- Kadıköy-Dumlupınar Mah. E-5 Cad. 5.000,00
- Fenerbahçe Mah. A.M. Efendi Cad. 4.000,00
- Bostancı Mah. Bağdat Cad. 5.000,00
- Göztepe Mah. Sokaklar 2.000,00
- Kartal-Esentepe Kartal Oto San. 370,00
- Sarıyer-Baltahisar Cad. 1.300,00
- Yeniköy Mah. Yalı Sok. 1.600,00
- Zekeriyaköy Mah. 1,2,3,4,5. Cad. 430,00
- Balaban Çıkmazı 35,00
- Sultanbeyli-Adil Mah. Murat Cad. 100,00
- Sultangazi-50 Yıl Mah. Sokaklar 300,00
- Gazi Mah. 1342, 1342, 1344 Sok. 240,00
- Şişli-19 Mayıs Mah. 1905 Ada 10.500,00
- Üsküdar-Altunizade Aka Gündüz Sok. 4.200,00
- Beylerbeyi Mah. Arabacılar Sok. 1.170,00
- Beylerbeyi İskele Cad. 2.600,00
- Yalıboyu Cad. 2.400,00
||| İZMİR:
- Balçova-Bahçelerarası Mah. M. Paşa Cad. 2.500,00
-Üçkuyular Semt Pazarı 3.000,00
- Çetin Emek Mah. Kızıldağ Şasesi Mevkii 25,00
- Bayraklı-Adalet Mah. Altınyol 1.600,00
- Bornova-Atatürk Mah. Barbaros Cad. 95,00
- Ergene Mah. Mustafa Kemal Caddesi 925,00
- Işıklar Mah. 6010 Sok. 27,00
- Çiğli-Aydınlıkevler Mah. Anadolu Cad. 1.500,00
- İstasyon Mah. Dudayev Bulvarı 2.500,00
- Anadolu Cad. 3.000,00
- Evka 2 Mah. 250,00
- Gaziemir-Aktepe Mah. Sokaklar 35,00
- Karabağlar-Cennetoğlu Mah. Yeşillik Cad. 1.753,00
- Esenyol Mah. İnönü Cad. 2.482,00
- Karşıyaka-Alaybey Mah. Cemal Gürsel Cad. 2.153,00
- Atakent Mah. Cengiz Topel Cad., Mavişehi 2.870,00
- Konak-1. Kadriye Mah. 697 Sok. 43,00
- Akdeniz Mah. Atatürk Caddesi 4.076,00
- Fevzipaşa Bulvarı 3.597,00
- Akın Simav Mah. Mithatpaşa Cad. 4.076,00
- Alsancak Mah. Altay Meydanı 2.877,00
- Etiler Mah. 9 Eylül Meydanı 3.870,00
ÇEŞME: 20-1750 TL,
FOÇA: 409 TL
||| BURSA
- Çekirge Mah. Çiftlik Sok. 13,00
- Nalbantoğlu Mah. Kapalı Çarşı 10.000,00
- Kuruçeşme Mah. Altıparmak Cad. (İşyeri) 6.275,00
- Altıparmak Cad. (Konut) 1.632,00
- Alacamescit Mah. Atatürk Caddesi (İşyeri) 7.531,00
- Atatürk Cad. (Konut) 1.632,00
||| NİĞDE
- Tepebağı Çeşme Başı 17,00
- Ahipaşa Mah. Dr. Sami Yağız-İstasyon Cad. 856,00
||| HAKKARİ
- Keklikpınarı Mah. Depin 10,00
- Bulvar-Cumhuriyet Caddeleri 830,00
||| GİRESUN:
- Teyyare Düzü Mah. 145, 146, 147 Sok. 70,00
- Kapu-Sultan Selim Mah. Gazi Cad. 1.400,00
||| AMASYA:
- Akbilek Mah. K. Nehrazoğlu Cad. 40,00
- Yüzevler Mah. Mustafa Kemal Paşa Cad. 450,00
||| TUNCELİ:
- İsmet İnönü Mah. Guri Küme Evler 7,00
- Moğultay Mah. Cumhuriyet Cad. 108,00
- ÇEMİŞKEZEK: 2-12 TL,
PÜLÜMÜR: 8-25 TL
||| IĞDIR:
- 7 Kasım Mah. 264. Sok. 10,00
- 12 Eylül Mah. Evren Paşa, Fatih Cad. 25,00 -
||| ZONGULDAK:
- 10 Temmuz Mah. Mehmet Aksan Sok. 10,00
- Bahçelievler Mah. Balkaya-Küme Sok. 500,00
- Meşrutiyet-Mithatpaşa Mah. Gazipaşa Cad. 3.000,00
KOZLU: 5-30
MUSLU: Cumhuriyet Mah. Termik Santral Ars. 1.700,00
ÇAYCUMA: 40-200 TL,
K.EREĞLİ: 30-900 TL
||| ELAZIĞ:
- Göllübağ Mah. Küme Evleri 1,30
- İzzetpaşa Mah. Gazi Cad. 879,00
- Nailbey Mah. Gazi Cad. 1.050,00
KEBAN: Baraj Mahallesi 10.000,00
- Değirmenbaşı Mah. Pafta 4, Ada 199 10.000,00
||| KARAMAN:
- Organize Sanayi Bölgesi 6,50
- Ali Osman Mah. İsmet Paşa Cad. 400,00
||| VAN:
- Karşıyaka Mah. 7,00
- Bahçıvan Mah. Cumhuriyet Cad. 1.250,00
- Kazım Karabekir Cad. 1.000,00
EDREMİT: 5-30 TL
ERCİŞ: 1,5-350 TL
||| BOLU:
- Yaşamkent-Çivril Mah. 12,00
- Akpınar Mah. İzzet Baysal Cad. 205,00
- Aktaş Mah. İzzet Baysal Cad. 301,00
GEREDE:3-600 TL,
MENGEN: 15-30 TL
||| KÜTAHYA:
- İkiyüzük Mah. Köyiçi 7,00
- Alipaşa Mah. Cumhuriyet Cad. 1.500,00
||| MALATYA:
- Kiltepe Mah. Sokaklar 6,00
- Büyükhüseyin Mah. Atatürk Cad. 1.900,00
- Kavaklıbağ Mah. İnönü Cad. 1.900,00
||| DÜZCE:
- Sarayyeri Mah. Kozulluk Küme Evler 10,00
- Cedidiye Mah. İstanbul Cad. 1.313,00
AKÇAKOCA:20-180 TL
||| AFYONKARAHİSAR:
- Taşpınar Mah. Bayırdere Arkası 6,00
- Karaman Mah. Millet Cad. 3.000,00
||| BURDUR:
- Değirmenler Mah. Hatip Çıkmazı 10,00
- Konak Mah. Gazi Cad. 950,00
||| EDİRNE:
- Abdurrahman Tabya 15,00
- Fatih Mah. Ümran Akkan Cad. 400,00
KEŞAN: 25-600 TL
||| ERZURUM:
- Aktoprak Mah. Kümeevler 1,00
- Kuloğlu Mah. Hükümet Meydanı 420,00
||| BİTLİS:
- Taş Mah. Serpik Sok. 1,00
- Gazibey Mah. Nur Cad. 90,00
TATVAN: 2-39 TL
||| KARS:
- Aydınlıkevler Mah. Aydın Çelik Çiftliği 2,50
- Kazım Paşa Cad. 170,00
SARIKAMIŞ: 1-12 TL,
KAĞIZMAN: 1-30 TL
||| ARTVİN:
- Farklı bölgeler 20,00
- İnönü Caddesi 1.800,00
- ARHAVİ:3-75 TL,
- ŞAVŞAT: 10-125 TL
||| ÇORUM:
- Çepni Mah. Ağaç Pazarı 4,00
- Gazi Caddesi 1.840,00
||| KAYSERİ:
- Kızılırmak Mah. Dr. Fazıl Küçük Sok. 1,00
- Cumhuriyet, Kazancılar, Millet Cad. 900,00
- Alparslan Mah. Kandil Sok. 350,00
||| AKSARAY:
- Bahçesaray Mahallesi, sokaklar 3,00
- M. Altınsoy Caddesi 400,00
||| ÇANKIRI:
- 61 pafta 609 ada 10,00
- Elif Caddesi 300,00
||| GÜMÜŞHANE
- Çamlıca Mah. Topal semti 15,00
- Karaer Mah. Atatürk Caddesi 1.250,00
TORUL: 13-21 TL,
KELKİT: 3-45,7 TL
||| DİYARBAKIR:
- Küme evler 4,00
- Camikebir Mah. Gazi Caddesi 1.500,00
- Caminebi Mah. İnönü Caddesi 1.500,00
||| MARDİN:
- Çubuk ve Necmettin Mahalleleri 10,00
- Nur Mah. Ana cadde kenarı 35,00
NUSAYBİN: 3-25 TL
||| TOKAT:
- Bahçelievler Mah. Arınç Sok. 6,00
- Akdeğirmen Mah. G.Osmanpaşa Bulvarı 400,00
||| AĞRI:
- Sokak dışı arsalar 10,00
- Leylekpınar Mah. Cumhuriyet Cad. 700,00
||| OSMANİYE:
- Ali Bekirli Mah. 1, 2, 24, 28 Sokaklar 7,00
- Alibeyli Mah. Cevdet Sunay Cad. 110,00
||| NEVŞEHİR:
- Bağevleri ve mandıraları 5,00
- Yenimahalle Atatürk Bulvarı 1.600,00
AVANOS: 10 -300 TL,
ÜRGÜP: 15-1.427 TL
||| SİNOP:
- Abalı-Osmaniye Yalı Köyü 2,45
- Yenimahalle, Gazi Caddesi 208,00
- AYANCIK: 50-400 TL,
GERZE: 30-200 TL
||| SAMSUN:
- Bulaç Mah. Köy Merk. 2,00
- Kale Mah. Gazi Cad. 3.500,00
||| HATAY:
- Dutdibi Mah. Gökçen Sok. 5,00
- Haraparası Mah. İstiklal Cad. 117,00
DÖRTYOL: 5-150 TL,
İSKENDERUN: 150-800 TL
||| DENİZLİ:
- Üçler Hacıeyüplü 3052 10,00
- Bayramyeri Meydanı 3.000,00
||| BATMAN:
- İstasyon Cad. 15,00
- Akyürek Mah. Cumhuriyet Bulvarı 750,00
||| AYDIN:
- 560. Sok. 10,00
- Ramazanpaşa Mah. Hükümet Bulvarı 487,00
DİDİM: 20-700 TL,
AKBÜK: 40-200 TL
KUŞADASI: 25-246 TL,
DAVUTLAR: 34-273 TL
||| KIRIKKALE:
- Çullu Mah. Öküz Öldüren Mevkii 3,00
- Yenidoğan Mah. Zafer Cad. 950,00
||| BAYBURT:
- Esertepe Mah. Armağan Sok. 10,00
- Saathane Meydanı 210,00
||| ARDAHAN:
- Halilefendi Mah. Barış Sok. 5,71
- Kaptanpaşa Mah. Atatürk Cad. 102,69
||| ADIYAMAN:
- Bahçecik Mah. Sokaklar 8,00
- Eskisaray Mah. Gölbaşı Cad. 375,00
||| BİLECİK:
- İstasyon Mah. Demir Sok. 5,00
- Gazipaşa Mah. Atatürk Bulvarı 380,00
||| ERZİNCAN:
- Kurutilek Köyü 8,00
- İnönü Mah. Ordu Cad. 685,00
||| BİNGÖL:
- Yenimahalle Çamlık civarı 15,00
- İnönü Mah. Genç Cad. 450,00
||| KIRKLARELİ:
- Doğu Mah. Baraj Yolu 5,00
- Vilayet Meydanı 685,00
||| ÇANAKKALE:
- Yenimahalle Çamlık civarı 15,00
- Cevatpaşa Mah. K.Ahmet Paşa Cad. 1.300,00
BOZCAADA: 15-128 TL
GÖKÇEADA: 3-20 TL
||| UŞAK:
- Kemalöz Mah. Asil Sok. 3,00
- Durak Mah. İsmetpaşa Cad. 600,00
||| ESKİŞEHİR:
- Aşağı Çalan Mah. 2,50
- İsmet İnönü-1 Cad. 2.740,00
||| BALIKESİR:
- Atatepe San. Sts. 7,00
- E.Kuyumcular Mah. Milli Kuvvetler Cad. 2.500,00
AYVALIK: 20-450 TL
BANDIRMA: 2-856 TL
MANYAS: 3-61 TL
||| ANTALYA:
- Yörükler Mah. 39-41 Sok. 1,75
- Kepez Mahallesi 10,00
- Sinan Mah. Atatürk Cad. 6.000,00
- Tuzcular Mah. Cumhuriyet Cad. 3.500,00
- Altındağ Mah. Güllük 2.520,00
ALANYA: 15-950 KAŞ: 6-400
KEMER: 25-2.000
MANAVGAT: 20-350 TL
SİDE: 40-460 TL
||| MUŞ:
- Muratpaşa Mah. Mezarlık Mevkii 3,00
- Kültür Mah. Atatürk Bulvarı 75,00
||| KAHRAMANMARAŞ:
- Karacasu Ferhuş Mah. Küme Evler 5,00
- Menderes Mah. Trabzon Bulvarı 400,00
||| KIRŞEHİR:
- Gölhisar Mah. Sokaklar 15,00
- Ahi Evran Mah. Mehmet Ali Yapıcı Bulvarı 320,00
||| KARABÜK:
- Belen Mah. Nes Deresi Mevkii 4,00
- Bayır Mah. Kemal Güneş Cad. 1.500,00
- Ergenekon Mah. Atatürk Bulvarı 1.500,00
||| GAZİANTEP:
- Kerer Mah. Ağdere, Çakmak 0,30
- Alaybey Mah. Gaziler Cad. 414,00
- Beydilli, Ocaklar Mah. Sokaklar 11,00
- Düğmeci Mah. Suburcu Cad. 440,00
||| YOZGAT:
- Merkez Mah. Hamamderesi mevkii 1,50
- Aşağınohutlu Mah. Lise Caddesi 750,00
||| TRABZON:
- Yeşilova Mah. Çamlık Sok 4,50
- Gazipaşa Atatürk Bulvarı 4.200,00
||| ISPARTA:
- Dere Mah. 2618 Sok. 9,00
- İstiklal Mah. Mimar Sinan Caddesi 908,00
||| BARTIN:
- Aladağ Mah. Sokaklar 7,50
- Kemerköprü Mah. Kemerköprü Cad. 23,50
||| MANİSA:
- Kazım Karabekir Mah. 461. Sok. 50,00
- Yarhasanlar Mah. 8 Eylül Cad 4.500,00
||| MUĞLA:
- Ortaköy Mah. Yaraş 6,00
- Şeyh Mah. Faruk Aksoy Sok. 514,00
BODRUM: 80-4.000 TL
MARMARİS: 285-1.800 TL
||| MERSİN:
- Adanalıoğlu Mah. Sokaklar 1,50
- Kültür Mah. İsmet İnönü Cad. 160,00
ERDEMLİ: 200 TL,
SİLİFKE: 240 TL
Kaynak : Sabah
5 Ocak 2010 Salı
2010 yılında emlak vergisi ne kadar artacak
Şükrü KIZILOT
31.10.2009
Haberler Anında Cebinizde Hürriyet Mobil
Haberler Anında Bilgisayarınızda Haber Alarmı
Haber Kaçırmaya Son Hürriyet Mind
Sitene Haber Ekle Kazan Bumerang
2010 yılı için ilan edilen bina metrekare maliyet bedellerindeki yüzde 12-25 oranındaki artış, kafaları karıştırdı.
Emlak vergisi, yaklaşık 22 milyon vatandaşı ilgilendirdiği için, artış oranı ve 2010 yılı vergisi çok önemli.
ARTIŞ ORANI KAÇ?
Bina metrekare maliyet bedelindeki yüzde 12-25’lik artışı öğrenip, 2010 yılı emlak vergisinin yüzde kaç arttığını öğrenmek için arayanlara şunu söyledim;
“2010 yılında emlak vergisinin yüzde kaç artacağını, ben dahil kimse bilmiyor. Kim ne söylerse itibar etmeyin.”
Şimdi diyeceksiniz ki; “Niye kimse bilmiyor?”
Hemen açıklayalım; 2010 yılı emlak vergisi sabit bir oranda artmayacakta onun için!..
Herkesin emlak vergisi artışı, oran ve tutar olarak farklı olacak.
2010 yılında Türkiye genelinde mahalle, cadde ve sokaklar itibariyle tüm arsaların değeri yeniden belirlendi. Bazılarında yüzde 10-20, bazılarında yüzde 40-50 artış yapıldı. Değeri yüzde 100 ya da yüzde 300 artırılan arsalar bile var!..
EMLAK VERGİSİ DEĞERİ
Binanın emlak vergisine esas olan değeri;
1) Binanın (dairenin) metrekaresine göre (kalorifer ve asansör farkı ilavesi ve aşınma payı ilavesi suretiyle) hesaplanan maliyet bedeli,
2) Asgari ölçülere göre belirlenmiş (daireye isabet eden) arsa değeri,
toplamı şeklinde bulunuyor.
2010 yılında, arsa değeri yukarıda belirttiğimiz gibi Türkiye genelinde yeniden belirlendiği için, emlak vergisi değeri tüm il ve ilçelerde, caddeler ve sokaklar itibariyle farklı oranda arttı.
O nedenle, bina sahipleri muhtarlıktan ya da ilgili belediyeden, binalarının bulunduğu cadde veya sokak için belirlenen en son değerleri öğrenip, ona göre 2010 yılı emlak vergisini hesaplayacaklar. Ancak, çok sayıda mahalle, cadde ve sokakla ilgili değerler için itiraz edilip dava açıldığı için, Türkiye genelinde emlak vergisine esas değerler, tüm gayrimenkuller için henüz belli değil.
VERGİ ORANI VE ÖDEME
Şu anda acele etmeye gerek yok.
2010 yılı emlak vergisinin birinci taksiti Mart-Mayıs 2010’da, ikinci taksiti ise Kasım 2010’da ödeniyor. O tarihe kalmadan, belediye size yeni verginizi bildirir ya da gidip öğrenirsiniz.
Emlak vergisinin 2010 yılındaki oranı değişmedi. Gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden;
Konutlarda binde 1, konut dışındaki binalarda binde 2, arsalarda binde 3, arazilerde binde 1 oranında emlak vergisi alınıyor. Büyükşehir Belediyesi sınırları ve mücavir alanlarda, emlak vergisi oranı yüzde 100 artırımlı olarak uygulanıyor. Buna göre örneğin İstanbul’daki bir evin emlak vergisi oranı binde 2, İzmir’deki işyerinin emlak vergisi oranı ise binde 4 oluyor.
Tahakkuk eden emlak vergisinin yüzde 10’u oranında “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı” da ayrıca ödeniyor.
EMEKLİLER VE EV HANIMLARI
Emekliler, ev hanımları, özürlüler ve işsizler, brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir konuta sahip olmaları koşuluyla, öteden beri emlak vergisi ödemiyorlar.
2010 yılında da değişen bir durum yok. Emlak Vergisini ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’nı yine ödemeyecekler.
Baz istasyonu kirasına beyan yok
GSM operatörleri ya da reklam veren kuruluşların ödedikleri kira bedelinin, kat maliklerince vergi dairesine beyanı gerekmiyor.
Nedenine gelince, ödenen kiralardan yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapılıyor. Bu durumda kat maliki gerçek kişilerin 2009 yılında elde ettikleri kira geliri, kişi başına yıllık 22 bin TL’yi aşmadığı için beyan edilmiyor. Bu tutar 2008’de 19.800, 2007’de 19.000 TL idi.
Kaldı ki ödemeyi yapanın vergi kesmemesinden apartman yönetimi ya da kat maliki sorumlu değil.
Ayrıca, stopaja tabi kira geliri elde edenler, bu gelirlerini beyan ettiklerinde, 2009 yılında 95.600 TL’ye, 2008’de 85.600 TL’ye kadar olan gelirleri için vergi ödemedikleri gibi üste vergi iadesi alacaklar.
31.10.2009
Haberler Anında Cebinizde Hürriyet Mobil
Haberler Anında Bilgisayarınızda Haber Alarmı
Haber Kaçırmaya Son Hürriyet Mind
Sitene Haber Ekle Kazan Bumerang
2010 yılı için ilan edilen bina metrekare maliyet bedellerindeki yüzde 12-25 oranındaki artış, kafaları karıştırdı.
Emlak vergisi, yaklaşık 22 milyon vatandaşı ilgilendirdiği için, artış oranı ve 2010 yılı vergisi çok önemli.
ARTIŞ ORANI KAÇ?
Bina metrekare maliyet bedelindeki yüzde 12-25’lik artışı öğrenip, 2010 yılı emlak vergisinin yüzde kaç arttığını öğrenmek için arayanlara şunu söyledim;
“2010 yılında emlak vergisinin yüzde kaç artacağını, ben dahil kimse bilmiyor. Kim ne söylerse itibar etmeyin.”
Şimdi diyeceksiniz ki; “Niye kimse bilmiyor?”
Hemen açıklayalım; 2010 yılı emlak vergisi sabit bir oranda artmayacakta onun için!..
Herkesin emlak vergisi artışı, oran ve tutar olarak farklı olacak.
2010 yılında Türkiye genelinde mahalle, cadde ve sokaklar itibariyle tüm arsaların değeri yeniden belirlendi. Bazılarında yüzde 10-20, bazılarında yüzde 40-50 artış yapıldı. Değeri yüzde 100 ya da yüzde 300 artırılan arsalar bile var!..
EMLAK VERGİSİ DEĞERİ
Binanın emlak vergisine esas olan değeri;
1) Binanın (dairenin) metrekaresine göre (kalorifer ve asansör farkı ilavesi ve aşınma payı ilavesi suretiyle) hesaplanan maliyet bedeli,
2) Asgari ölçülere göre belirlenmiş (daireye isabet eden) arsa değeri,
toplamı şeklinde bulunuyor.
2010 yılında, arsa değeri yukarıda belirttiğimiz gibi Türkiye genelinde yeniden belirlendiği için, emlak vergisi değeri tüm il ve ilçelerde, caddeler ve sokaklar itibariyle farklı oranda arttı.
O nedenle, bina sahipleri muhtarlıktan ya da ilgili belediyeden, binalarının bulunduğu cadde veya sokak için belirlenen en son değerleri öğrenip, ona göre 2010 yılı emlak vergisini hesaplayacaklar. Ancak, çok sayıda mahalle, cadde ve sokakla ilgili değerler için itiraz edilip dava açıldığı için, Türkiye genelinde emlak vergisine esas değerler, tüm gayrimenkuller için henüz belli değil.
VERGİ ORANI VE ÖDEME
Şu anda acele etmeye gerek yok.
2010 yılı emlak vergisinin birinci taksiti Mart-Mayıs 2010’da, ikinci taksiti ise Kasım 2010’da ödeniyor. O tarihe kalmadan, belediye size yeni verginizi bildirir ya da gidip öğrenirsiniz.
Emlak vergisinin 2010 yılındaki oranı değişmedi. Gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden;
Konutlarda binde 1, konut dışındaki binalarda binde 2, arsalarda binde 3, arazilerde binde 1 oranında emlak vergisi alınıyor. Büyükşehir Belediyesi sınırları ve mücavir alanlarda, emlak vergisi oranı yüzde 100 artırımlı olarak uygulanıyor. Buna göre örneğin İstanbul’daki bir evin emlak vergisi oranı binde 2, İzmir’deki işyerinin emlak vergisi oranı ise binde 4 oluyor.
Tahakkuk eden emlak vergisinin yüzde 10’u oranında “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı” da ayrıca ödeniyor.
EMEKLİLER VE EV HANIMLARI
Emekliler, ev hanımları, özürlüler ve işsizler, brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir konuta sahip olmaları koşuluyla, öteden beri emlak vergisi ödemiyorlar.
2010 yılında da değişen bir durum yok. Emlak Vergisini ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’nı yine ödemeyecekler.
Baz istasyonu kirasına beyan yok
GSM operatörleri ya da reklam veren kuruluşların ödedikleri kira bedelinin, kat maliklerince vergi dairesine beyanı gerekmiyor.
Nedenine gelince, ödenen kiralardan yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapılıyor. Bu durumda kat maliki gerçek kişilerin 2009 yılında elde ettikleri kira geliri, kişi başına yıllık 22 bin TL’yi aşmadığı için beyan edilmiyor. Bu tutar 2008’de 19.800, 2007’de 19.000 TL idi.
Kaldı ki ödemeyi yapanın vergi kesmemesinden apartman yönetimi ya da kat maliki sorumlu değil.
Ayrıca, stopaja tabi kira geliri elde edenler, bu gelirlerini beyan ettiklerinde, 2009 yılında 95.600 TL’ye, 2008’de 85.600 TL’ye kadar olan gelirleri için vergi ödemedikleri gibi üste vergi iadesi alacaklar.
2010 Emlak Vergileri, Emlak Vergisi 2010
2010 Emlak Vergileri, Emlak Vergisi 2010
2010 yılında emlak vergisi ne kadar artacak?
2010 emlak vergisi ücretleri
2010 yılına girerken emlak vergisi bina m² inşaat maliyet bedeli artıyor.
Emlak vergisine esas olmak üzere 2010 yılında ''bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri'' geçen yıla göre yüzde 12 - 25 arasında artırıldı.
2010 yılı emlak vergisi sabit bir oranda artmayacak.
Herkesin emlak vergisi artışı, oran ve tutar olarak farklı olacak.
2010 yılında Türkiye genelinde mahalle, cadde ve sokaklar itibariyle tüm arsaların değeri yeniden belirlendi. Bazılarında yüzde 10 - 20, bazılarında yüzde 40 - 50 artış yapıldı.
Binanın emlak vergisine esas olan değeri;
1) Binanın (dairenin) metrekaresine göre (kalorifer ve asansör farkı ilavesi ve aşınma payı ilavesi suretiyle) hesaplanan maliyet bedeli,
2) Asgari ölçülere göre belirlenmiş (daireye isabet eden) arsa değeri,
toplamı şeklinde bulunuyor.
2010 yılında, arsa değeri yukarıda da belirtildiği gibi Türkiye genelinde yeniden belirlendiği için, emlak vergisi değeri tüm il ve ilçelerde, caddeler ve sokaklar itibariyle farklı oranda arttı.
Bu sebeple, bina sahipleri muhtarlıktan ya da ilgili belediyeden, binalarının bulunduğu cadde veya sokak için belirlenen en son değerleri öğrenip, ona göre 2010 yılı emlak vergisini hesaplayacaklar. Ancak, çok sayıda mahalle, cadde ve sokakla ilgili değerler için itiraz edilip dava açıldığı için, Türkiye genelinde emlak vergisine esas değerler, tüm gayrimenkuller için henüz belli değil.
2010 yılı emlak vergisinin birinci taksiti Mart - Mayıs 2010’da, ikinci taksiti ise Kasım 2010’da ödeniyor. O tarihe kalmadan, belediye size yeni verginizi bildirir ya da gidip öğrenebilirsiniz.
Emlak vergisinin 2010 yılındaki oranı değişmedi. Gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden;
Konutlarda binde 1, konut dışındaki binalarda binde 2, arsalarda binde 3, arazilerde binde 1 oranında emlak vergisi alınıyor. Büyükşehir Belediyesi sınırları ve mücavir alanlarda, emlak vergisi oranı yüzde 100 artırımlı olarak uygulanıyor. Buna göre örneğin İstanbul’daki bir evin emlak vergisi oranı binde 2, İzmir’deki işyerinin emlak vergisi oranı ise binde 4 oluyor.
Tahakkuk eden emlak vergisinin yüzde 10’u oranında “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı” da ayrıca ödeniyor.
EMEKLİLER VE EV HANIMLARI
Emekliler, ev hanımları, özürlüler ve işsizler, brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir konuta sahip olmaları koşuluyla, öteden beri emlak vergisi ödemiyorlar.
2010 yılında da değişen bir durum yok. Emlak Vergisini ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’nı yine ödemeyecekler.
Baz istasyonu kirasına beyan yok
GSM operatörleri ya da reklam veren kuruluşların ödedikleri kira bedelinin, kat maliklerince vergi dairesine beyanı gerekmiyor.
Sebebine gelince, ödenen kiralardan yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapılıyor. Bu durumda kat maliki gerçek kişilerin 2009 yılında elde ettikleri kira geliri, kişi başına yıllık 22 bin TL’yi aşmadığı için beyan edilmiyor. Bu tutar 2008’de 19.800, 2007’de 19.000 TL idi.
Ayrıca, stopaja tabi kira geliri elde edenler, bu gelirlerini beyan ettiklerinde, 2009 yılında 95.600 TL’ye, 2008’de 85.600 TL’ye kadar olan gelirleri için vergi ödemedikleri gibi üste vergi iadesi alacaklar.
2010 yılında emlak vergisi ne kadar artacak?
2010 emlak vergisi ücretleri
2010 yılına girerken emlak vergisi bina m² inşaat maliyet bedeli artıyor.
Emlak vergisine esas olmak üzere 2010 yılında ''bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri'' geçen yıla göre yüzde 12 - 25 arasında artırıldı.
2010 yılı emlak vergisi sabit bir oranda artmayacak.
Herkesin emlak vergisi artışı, oran ve tutar olarak farklı olacak.
2010 yılında Türkiye genelinde mahalle, cadde ve sokaklar itibariyle tüm arsaların değeri yeniden belirlendi. Bazılarında yüzde 10 - 20, bazılarında yüzde 40 - 50 artış yapıldı.
Binanın emlak vergisine esas olan değeri;
1) Binanın (dairenin) metrekaresine göre (kalorifer ve asansör farkı ilavesi ve aşınma payı ilavesi suretiyle) hesaplanan maliyet bedeli,
2) Asgari ölçülere göre belirlenmiş (daireye isabet eden) arsa değeri,
toplamı şeklinde bulunuyor.
2010 yılında, arsa değeri yukarıda da belirtildiği gibi Türkiye genelinde yeniden belirlendiği için, emlak vergisi değeri tüm il ve ilçelerde, caddeler ve sokaklar itibariyle farklı oranda arttı.
Bu sebeple, bina sahipleri muhtarlıktan ya da ilgili belediyeden, binalarının bulunduğu cadde veya sokak için belirlenen en son değerleri öğrenip, ona göre 2010 yılı emlak vergisini hesaplayacaklar. Ancak, çok sayıda mahalle, cadde ve sokakla ilgili değerler için itiraz edilip dava açıldığı için, Türkiye genelinde emlak vergisine esas değerler, tüm gayrimenkuller için henüz belli değil.
2010 yılı emlak vergisinin birinci taksiti Mart - Mayıs 2010’da, ikinci taksiti ise Kasım 2010’da ödeniyor. O tarihe kalmadan, belediye size yeni verginizi bildirir ya da gidip öğrenebilirsiniz.
Emlak vergisinin 2010 yılındaki oranı değişmedi. Gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden;
Konutlarda binde 1, konut dışındaki binalarda binde 2, arsalarda binde 3, arazilerde binde 1 oranında emlak vergisi alınıyor. Büyükşehir Belediyesi sınırları ve mücavir alanlarda, emlak vergisi oranı yüzde 100 artırımlı olarak uygulanıyor. Buna göre örneğin İstanbul’daki bir evin emlak vergisi oranı binde 2, İzmir’deki işyerinin emlak vergisi oranı ise binde 4 oluyor.
Tahakkuk eden emlak vergisinin yüzde 10’u oranında “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı” da ayrıca ödeniyor.
EMEKLİLER VE EV HANIMLARI
Emekliler, ev hanımları, özürlüler ve işsizler, brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir konuta sahip olmaları koşuluyla, öteden beri emlak vergisi ödemiyorlar.
2010 yılında da değişen bir durum yok. Emlak Vergisini ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’nı yine ödemeyecekler.
Baz istasyonu kirasına beyan yok
GSM operatörleri ya da reklam veren kuruluşların ödedikleri kira bedelinin, kat maliklerince vergi dairesine beyanı gerekmiyor.
Sebebine gelince, ödenen kiralardan yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapılıyor. Bu durumda kat maliki gerçek kişilerin 2009 yılında elde ettikleri kira geliri, kişi başına yıllık 22 bin TL’yi aşmadığı için beyan edilmiyor. Bu tutar 2008’de 19.800, 2007’de 19.000 TL idi.
Ayrıca, stopaja tabi kira geliri elde edenler, bu gelirlerini beyan ettiklerinde, 2009 yılında 95.600 TL’ye, 2008’de 85.600 TL’ye kadar olan gelirleri için vergi ödemedikleri gibi üste vergi iadesi alacaklar.
EMLAK VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
EMLAK VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
Seri No: 2009/1
06 Nisan 2009
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : B.07.1.GİB.0.01.66/6650-150-36272
Konu :
EMLAK VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
Seri No: 2009/1
...............VALİLİĞİNE /...............VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA
I - GİRİŞ
1- 2009 yılı, bina, arsa ve araziler için 2010 yılına ait uygulanacak emlak vergi değerinin tespitiyle ilgili asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdirlerinin yapılacağı yıldır. Söz konusu takdir işlemlerinin aşağıdaki esaslara göre yapılması uygun görülmüştür.
2- Bilindiği üzere, 2005 yılında asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri takdir edilerek karara bağlanmıştır. Ancak, 2006 yılında, 5538 sayılı Bütçe Kanunlarında Yer Alan Bazı Hükümlerin İlgili Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelere Eklenmesi ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun[1] 7 nci maddesi ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa[2] eklenen geçici 22 nci madde hükmü uyarınca, düzeltmeye gerek görülenler için 2005 yılından geçerli olmak üzere söz konusu takdirler yenilenmiştir.
3- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun[3] mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasında;
"Takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin (Emlak Vergisi Kanununun 33 üncü maddesinin (8) numaralı fıkrasına göre yapılacak takdirler dahil) yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarına ve belediyelere imza karşılığında verilir.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde takdir komisyonu kararları, vali veya vekalet vereceği memurun başkanlığında, defterdar veya vekalet vereceği memur, vali tarafından görevlendirilecek tapu sicil müdürü ile ticaret odası, serbest muhasebeci mali müşavirler odası ve esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek birer üyeden oluşan merkez komisyonuna imza karşılığında verilir. Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen kararları onbeş gün içinde inceler ve inceleme sonucu belirlenen değerleri ilgili takdir komisyonuna geri gönderir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi halinde bu değerler ilgili takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılmak suretiyle dikkate alınır.
Takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları onbeş gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler. Vergi mahkemelerince verilecek kararlar aleyhine onbeş gün içinde Danıştaya başvurulabilir.
Kesinleşen asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelerde ve muhtarlıklarda uygun bir yere asılmak suretiyle tarh ve tahakkukun yapıldığı yılın başından Mayıs ayı sonuna kadar ilân edilir.
Bakanlar Kurulu bu fıkrada yer alan dört yıllık süreyi sekiz yıla kadar artırmaya veya iki yıla kadar indirmeye yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
4- Arsa takdirleri; arsalar ve arsa sayılan parsellenmemiş araziler için 2010 yılına ait emlak vergi değeri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından her mahalle ve arsa sayılan parsellenmemiş araziyi sınırları içerisinde bulunduran her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre hesaplanacaktır. Turistik bölgelerde, valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parsellere ait 2010 yılı emlak vergisi değerinin hesabı da bu esasa göre yapılacaktır.
5- Arazi takdirleri; araziler için 2010 yılına ait emlak vergi değeri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından her il veya ilçe için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla takdir olunan metrekare birim değerlerine göre hesaplanacaktır.
II- SÜRE UZATIMI
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (d) fıkrasında,
"(a) ve (b) fıkralarındaki bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreleri gerektiği ölçüde kısaltmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
2- Anılan hükmün Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdiri işlemlerinin tamamlanmasını temin için birim değer tespitlerinin ve bu tespitlerle ilgili tebliğlerin 17 Ağustos 2009 günü mesai saati bitimine kadar yapılması uygun bulunmuştur.
III - KOMİSYONLARIN OLUŞUMU
1- Arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti 213 sayılı Kanun gereğince kurulan takdir komisyonlarınca yapılacaktır.
2- Arsalara ait takdir komisyonu, 213 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca;
a) Belediye başkanı veya tevkil edeceği bir memur (başkan),
b) İlgili belediyeden yetkili bir memur,
c) Tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur,
d) Ticaret odasınca seçilmiş bir üye,
e) İlgili mahalle veya köy muhtarından,
Oluşur.
3- Arazilere ait takdir komisyonu, 213 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca;
a) Vali (başkan),
b) Defterdar,
c) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il müdürü,
ç) İl merkezlerindeki ticaret odasından seçilmiş bir üye,
d) İl merkezlerindeki ziraat odasından seçilmiş bir üyeden,
Oluşur.
4- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi hükmüne göre, büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsa ve araziye ait takdir komisyonu kararlarını inceleyecek merkez komisyonu ise;
a) Vali veya vekâlet vereceği memurun başkanlığında,
b) Defterdar veya vekâlet vereceği memur,
c) Vali tarafından görevlendirilecek tapu sicil müdürü,
ç) Ticaret odasınca görevlendirilecek bir üye,
d) Serbest muhasebeci mali müşavirler odasınca görevlendirilecek bir üye,
e) Esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek bir üyeden,
Oluşur.
IV - ARSALARA AİT TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1- Arsalar ile arsa sayılan parsellenmemiş araziler için asgari ölçüde birim değer tespiti, arsalara ait takdir komisyonu tarafından yapılacaktır.
2- Arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti mahalleler ve arsa sayılacak parsellenmemiş araziyi sınırları içinde bulunduran köyler itibarıyla yapılacaktır. Her mahalle veya köyün cadde, sokak yahut değer bakımından farklı bölgeleri için ayrı ayrı değer tespit edilecektir.
3- Turistik bölgelerde, değeri emsallerine nazaran yüksek bulunan pafta, ada veya parseller müstakilen değerlemeye tabi tutulacaktır. Bu gibi yerlerde; cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler için yapılacak takdirlerin, söz konusu pafta, ada veya parsellerin dışında kalan bölümler için geçerli olacağı tabiidir.
4- Turistik bölgelerde, hangi pafta, ada veya parsellerin müstakilen değerlemeye tabi tutulacağı ilgili valilerce tespit edilecektir.
5- Arsalara ait asgari ölçüde birim değer takdirleri cadde ve sokaklar itibarıyla yapılacaktır. Arsa sayılacak parsellenmemiş araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri ise, değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla gerçekleştirilecektir.
6- Değer bakımından farklı bölge deyimi, her mahalle veya her köy sınırları içinde bulunan arsa sayılacak parsellenmemiş arazilerin değerlerindeki farklılıklara göre gruplara ayrılmasını ifade etmektedir.
7- Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır.
a) Değeri birbirine eşit veya çok yakın olan (aynı veya benzer vasıfta bulunan) yerler bir bölge olarak belirlenecektir. Bu bölgelerin geniş veya dar olmasını, değerleri arasındaki farklılıklar tayin edecektir.
b) Kesin zorunluluk bulunmadıkça bu bölgelerin çok dar veya çok geniş olarak belirlenmesinden kaçınılacaktır.
c) Değerler arasındaki farklılıkların tespitinde; bu yerlerin genel kullanış biçimleri, başlıca bölge tipleri, bölgelerin nüfus ve yapı yoğunlukları, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri, iş yeri merkezlerine ve meskûn yerlere uzaklık ve yakınlıkları, ulaşım durumu, su, elektrik, doğalgaz ve kanalizasyon gibi alt yapı hizmetlerinin olup olmadığı, imar planlarındaki durumu, topografik durumu ve turizm, sanayi, toplu konut, sit, rekreasyon vb. alanlar içerisinde bulunup bulunmadığı dikkate alınacaktır.
ç) Cadde veya sokak teşekkül etmiş bulunan yerlerde, bu cadde ve sokaklar farklı bölge olarak kabul edilecektir. Cadde veya sokakların dışında kalan yerler ise ayrıca farklı bölgelere ayrılacaktır.
d) Cadde veya sokak teşekkül etmemiş olan yerler farklı bölgelere ayrılırken, mükellefler tarafından kolayca bilinip öğrenilebilmesi bakımından bu bölgelerin tapu kayıtlarında belirlenen mevkiler veya halk arasında maruf ve meşhur olan mevkiler itibarıyla tespit edilmesine özen gösterilecektir.
e) Bu bölgeler birbirine bitişik olan arazi parçaları itibarıyla tespit edilecek, ayrı ayrı yerlerde bulunan arazi parçalarının bir bölge olarak tespiti yoluna gidilmeyecektir.
f) Tapuda kayıtlı olan ve kadastrosu yapılmış bulunan yerlerde, bu bölgelerin sınırları içinde bulunan pafta ve ada numaraları takdir komisyonu kararlarında mutlaka gösterilecek, aynı ada birden fazla farklı bölge içinde yer almayacaktır. Ancak, bir paftada bulunan arazi parçalarının (adaların) iki veya daha ziyade farklı bölgede yer alması mümkündür.
g) Kadastrosu yapılmamış olan yerlerde yapılacak değer bakımından farklı bölge tespitlerinde, bu bölgelerin mevki isimlerinin belirtilmesi yanında, varsa tabii sınırları da takdir komisyonu kararlarında gösterilecektir.
ğ) Bataklık veya kayalık gibi özellik arz eden arazilerin bulunduğu yerlerin ayrı bir farklı bölge olarak tespiti de mümkün olabilecektir.
h) Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde, imar planlarından, hâlihazır haritalardan, kadastral haritalardan, çevre düzeni plan ve haritalarından, ilgili kuruluşlardaki diğer bilgi ve belgelerden faydalanılacaktır.
8- Hangi arazilerin arsa sayılacağı 28/2/1983 tarihli ve 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"[4] da belirtilmiştir. Ayrıca, konuya ilişkin olarak 16 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde[5] yer alan açıklamaların da dikkate alınacağı tabiidir.
9- İdari bakımdan köy sınırları içinde bulunan bazı yerler, imar uygulaması açısından belediye mücavir alanlarının içine girebilmektedir. Buralarda bulunan ve "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar" uyarınca arsa sayılan yerler için, her köy itibarıyla yukarıdaki esaslara göre ayrı ayrı tespit yapılması gerekmektedir.
10- 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"ın 1 inci maddesinin (c) bendi uyarınca arsa sayılan "Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup da konut, turistik veya sınai tesis yapılmak amacıyla, her ne şekilde olursa olsun parsellenen ve tapuya bu yolda şerh verilen arazi ve arazi parçaları" ile (d) bendi uyarınca arsa sayılan "Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup da deniz, nehir, göl ve ulaşım yolları kenarında veya civarında bulunması veya sınai veya turistik önemi yahut hızlı şehirleşme faaliyetleri dolayısıyla ve İmar ve İskan Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen alanların sınırları içinde, imar planı ile iskan sahası olarak ayrılan yerlerdeki arazi ve arazi parçaları" için, her köy itibarıyla yukarıda belirtilen esaslara göre ayrı ayrı tespit yapılacaktır.
11- Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve köy sınırları içinde bulunan mahaller için herhangi bir tespit yapılmayacaktır.
12- Asgari ölçüde arsa birim değer tespitleri, Emlak Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük[6] hükümlerinden (Tüzük madde 26, 29, 30, 31, 32) yararlanılarak, ilgili cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgelerdeki arsa bedellerinden metrekare fiyatı en düşük olanlar dikkate alınmak suretiyle gerçekleştirilecektir.
13- Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan, bilirkişiden, arsanın konumu itibarıyla gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de faydalanılır.
14- Asgari ölçüde değer tespitinde esas, her bir cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki tüm arsalar için tek bir değer tespit edilmesidir. Ancak, turistik bölgelerde valilerce tespit edilecek parseller için ayrı değer tespiti yapılabilecektir.
15- Takdir komisyonlarınca; ilgili cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler ile turistik bölgelerde ilgili valilerce tespit edilecek pafta ve adalarda metrekare değeri en düşük olan arsaların, turistik bölgelerde parsel itibarıyla yapılacak takdirlerde ilgili parsellerin takdirin yapıldığı tarihteki asgari ölçüde metrekare birim değeri tespit edilecektir. Asgari ölçüde arsa metrekare birim değer tespiti, bu Bölümün 7/c, 12 ve 13 üncü maddelerinde yer alan açıklamalar dikkate alınarak yapılacaktır.
16- Bir cadde veya sokağın, birden fazla mahalle veya köy sınırları içinde yer alması halinde, söz konusu cadde veya sokakların her mahalle yahut köy sınırları içinde bulunan bölümleri için ayrı ayrı asgari ölçüde birim değer tespiti yapılacağı tabiidir.
17- Bir cadde veya sokağın birden çok mahallenin sınırını teşkil etmesi halinde, bu cadde veya sokak her mahalle bakımından takdire konu edilecektir.
18- Bir cadde veya sokağın bir tarafının bir belediyeye, diğer tarafının ise başka belediyeye ait olması halinde, farklı takdir komisyonlarınca yapılacak takdirlerde ortaya çıkabilecek değer farklılıklarını en aza indirmek ve vatandaşların mağduriyetini önlemek bakımından, takdir komisyonları arasında gerekli eşgüdümün sağlanarak olabildiğince uyumsuzlukların giderilmesine çalışılacaktır.
19- Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar Kurulu'nca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacaktır. Ancak, vergi değerini tadil eden sebeplerin bulunması nedeniyle mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin hesabında, söz konusu değerler gelecek yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye yönelik muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler üzerinde durulmayacaktır. Buna göre, takdirler, takdir işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki en düşük değerli arsanın asgari ölçüdeki birim değerine göre gerçekleştirilecektir.
20- Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak, dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri kullanılmayacaktır.
21- Mahalle ve köylerin sınırları, her muhtarlığın mülki idare açısından yetki ve sorumluluğunda bulunan bölge esas alınarak belirlendiğinden, bu hususa açıklık getirilmesi ve herhangi bir karışıklığa meydan verilmemesi için öncelikle bunların haritaları temin edilecek, bu sınırlar esas alınarak tespitler gerçekleştirilecektir.
22- Belediye ve mücavir alan sınırları ilgili belediyelerden öğrenilecek, bu sınırların plan ve haritalarda gösterilmesi sağlanacaktır.
23- 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 1 inci maddesinin (c) ve (d) bentlerine göre arsa sayılan araziye ait bilgi ve belgeler, valiliklerden temin edilecektir.
24- Her mahalle ve köy için ayrı ayrı takdir komisyonu kararı verilecek, takdir komisyonu kararlarında cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler ekli (Ek: 1) listedeki esaslar dikkate alınarak alfabetik sıra dâhilinde gösterilecektir.
V - ARAZİLERE AİT TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1- Arazi takdirleri, arazilere ait takdir komisyonu tarafından yapılacaktır.
2- Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti her ilde, il çapında veya ilçeler itibarıyla yapılacaktır. Tespitlerin il itibarıyla mı yoksa ilçeler itibarıyla mı yapılacağına, ilin tamamındaki arazinin vasıfları ve ilçeler itibarıyla gösterdiği değer farklılıkları dikkate alınarak takdir komisyonlarınca karar verilecektir.
3- Araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri her ilin tamamı veya her bir ilçe (merkez ilçeler dâhil) için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla gerçekleştirilecektir.
4- Arazi cinsinin belirlenmesinde esas alınacak özellikler aşağıdaki şekilde tespit olunacaktır.
a) Kıraç arazi: Bariz olarak civardan yüksekte bulunan, meyilli ve sulanmayan arazidir. Yıllık yağış miktarı yeterli ve yağış dağılımı uygun olmayan düz ve düze yakın, nadas sistemiyle kültür bitkileri yetiştirilmesi mümkün olan ve sulanmayan arazi de kıraç sayılır.
b) Taban arazi: Yağışların ve akarsuların toplandığı taban konumunda (pozisyonunda) genellikle düz ve düze yakın meyilde ve iyi, kifayetsiz ve fena drenaj şartlarındaki arazidir.
c) Sulak arazi: Kıraç ve taban arazilerden sulananlara sulak arazi denir.
5- Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespitleri, 1319 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük hükümlerinden (Tüzük Madde: 33, 34, 35, 40, 41, 42, 43) yararlanılarak ilgili il veya ilçede bulunan kıraç, taban ve sulak arazi itibarıyla her arazi cinsi için bu arazi bedellerinden metrekare fiyatı en düşük olanlar dikkate alınmak suretiyle gerçekleştirilecektir. Buna ilişkin örnek aşağıda yer almaktadır.
Örnek: Asgari ölçüde arazi m2 birim değeri (Kr)
İli
İlçesi
Arazinin Cinsi
Rakamla
Yazıyla
A
B
Kıraç
10
On
Taban
27
Yirmiyedi
Sulak
37
Otuzyedi
A
C
Kıraç
20
Yirmi
Taban
35
Otuzbeş
Sulak
45
Kırkbeş
6- Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan, bilirkişiden, arazinin konumu itibarıyla gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de faydalanılır.
7- Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki arazi birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar Kurulunca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacaktır. Ancak, vergi değerini tadil eden sebeplerin bulunması nedeniyle mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin hesabında, söz konusu değerler gelecek yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye yönelik muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler üzerinde durulmayacaktır. Buna göre takdirler, takdir işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) kıraç, taban ve sulak arazinin asgari ölçüdeki birim değerine göre gerçekleştirilecektir.
8- Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak, dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri kullanılmayacaktır.
VI - TAKDİR KOMİSYONLARINCA YAPILACAK İŞLER
1- a) Arsalara ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit edeceklerdir. Arsalara ilişkin takdir komisyonu kararları mutlaka gerekçeli olacak ve 7 örnek halinde hazırlanacaktır. Ticaret ve ziraat odası bulunmayan yerlerde karar sayısı 5, bunlardan sadece biri bulunan yerlerde karar sayısı 6 örnek olacaktır. Bu tespitlere ilişkin olarak hazırlanacak kararın aslı kararı veren komisyonda dosyalanacak, iki örneği ilgili belediyeye, birer örneği defterdarlıklara (gelir müdürlükleri), vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına, birer örneği ise takdirin ilgili bulunduğu il veya ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına, ilgili mahalle veya köy muhtarlıklarına en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar tevdi edilecektir.
b) Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsalara ait takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arsalara ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen yerlere imza karşılığında verilecektir.
c) Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında verilecektir.
2- a) Arazilere ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arazi metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit edeceklerdir. Arazilere ilişkin takdir komisyonu kararları da gerekçeli olacak aslı, kararı veren komisyonda dosyalanacak ve kararın birer örneği il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile ilde mevcut (ilçeler ve beldeler dahil) belediyelere en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar verilecektir. Bu durumda komisyon kararının ilde mevcut belediye sayısından 3 örnek fazla olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
b) Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arazilere ait takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arazilere ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen yerlere imza karşılığında verilecektir.
c) Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında verilecektir.
3- Kadastro görmemiş veya imar planı yapılmamış yerler için yetkili teknik elemanlara çizdirilecek krokilerden de yararlanılacaktır.
4- Cadde ve sokakların tespitinde belediyelerden ve gerekli görülen hallerde nüfus müdürlükleri ile ilçe seçim kurullarından da bilgi alınması yoluna gidilecektir.
5- Takdirin yapılmasında faydalanılacak olan kadastral haritalar, hali hazır haritalar, çevre düzeni haritaları ve imar planları; belediyeler veya belediyeler vasıtasıyla İller Bankası bölge müdürlükleri, tapu sicil müdürlükleri, valilikler ve diğer ilgili kuruluşlardan süratle temin edilecektir. Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan da faydalanılacaktır.
6- Takdir komisyonu kararları, 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) bendinde yer alan dava açma süresini ve yerini de içerecek bir yazı ile ilgililere tebliğ edilecek, tebliğlerin memur eliyle yapılması sağlanacaktır.
7- Bir mahallenin veya köyün birden fazla belediyenin yetki alanına girmesi halinde, bu mahalle veya köye ait takdir işlemi, mahalle veya köyün alan itibarıyla büyük bölümünü yetki alanı içerisinde bulunduran belediyenin takdir işlerine bakan komisyonca yapılacaktır. Ayrıca bu tür kararlar başka belediyeleri de ilgilendirdiğinden, kararın tasdikli birer örneği ilgili belediyelere gönderilecektir.
8- Takdir komisyonu kararlarında ismi değişen mahalle, cadde ve sokakların yeni isimlerinin karşısına, eski isimleri de yazılacaktır.
9- Asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerine ilişkin genel takdirin 2009 yılında yapılması nedeniyle emlak (bina ve arazi) vergisi tarh ve tahakkukunun 2010 yılının Ocak ve Şubat aylarında yapılmasının zorunlu olduğu hususu göz önünde bulundurularak, takdir komisyonlarınca asgari ölçüde arsa ve arazi birim değer tespitlerinin önceki maddelerdeki açıklamalara göre yapılması ve bu tespitlerin, en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar ilgili yerlere tevdi edilmesi gerekmektedir.
VII - BELEDİYELER, VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIKLARI VE DEFTERDARLIKLARCA YAPILACAK İŞLER
1- Belediyeler tarafından yetki alanı içinde bulunan mahalle ve köy isimlerinin alfabetik sırasına göre ekteki liste (Ek: 1) eksiksiz ve beş örnek olarak düzenlenecek, bir örneği ilgili muhtarlığa gönderilecek, bir örneği belediyenin ilana mahsus yerlerine 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar asılacak, diğer bir örneği ise dosyalanacaktır. Listenin kalan iki örneği, dava açma süresinin bitimini takip eden 15 gün içinde defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına gönderilecektir. Dava dilekçelerinin belediyelere gelmesinde gecikme olabileceği ihtimali göz önünde bulundurularak, takdir komisyonu kararlarına karşı dava açılıp açılmadığı dava açmaya yetkili olanlardan ve gerekirse ilgili vergi mahkemelerinden görüşmelerle (şifahi) en kısa sürede öğrenilecektir.
2- Yukarıdaki maddeye göre hazırlanacak listede, başka belediyelerden alınan karar örneklerinde yer alan cadde, sokak ve değer bakımından farklı bölgelere (turistik bölgelerde pafta, ada veya parsellere) ait bilgiler ve değerler de yer alacak, ayrıca listenin açıklama bölümüne kararın hangi belediyeden alındığı yazılacaktır. Defterdarlıklarca, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarınca bu açıklamalar titizlikle dikkate alınarak, hazırlanacak kitaplar ile cd'lerde ilgili bilgilerin mükerrer olarak yer alması önlenecektir.
3- Bu Bölümün (1) inci maddesinde, muhtarlığa gönderileceği bildirilen listenin 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesindeki "uygun bir yere asılmak suretiyle 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar ilan edilmesi" hükmünü hatırlatır bir yazı ile tevdi edilmesi gerekmektedir.
4- Defterdarlıklar, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıkları, kendilerine gönderilen takdir komisyonu kararları ve listelere dayanarak o il'e ait tüm ilçelere ilişkin takdirleri ihtiva edecek bir kitap ve cd hazırlayacaklardır. Yeteri kadar çoğaltılacak olan söz konusu kitaplar (5 adet) ile cd'ler (2 adet) en geç 25 Aralık 2009 tarihine kadar Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilecektir.
5- Önceki takdirlerde verilen takdir komisyonu kararlarına karşı açılan davalar üzerine Danıştay'ca takdir komisyonu kararlarının gerekçeli olmadığı, en düşük değerli arsa veya arsaların değerinin dikkate alınmadan karar verildiği, bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı veya yaptırılan bilirkişi incelemelerinin yetersiz olduğu, takdirler sırasında Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük hükümlerinin dikkate alınmadığı belirtilerek, bu durumdaki takdir komisyonu kararları ya iptal edilmiş ya da bu kararları iptal eden vergi mahkemesi kararları tasdik edilmiştir. Belirtilen bu durumların yeniden meydana gelmemesi için takdirlerin yapılmasında gereken titizlik gösterilecektir.
VIII - TAKDİR KOMİSYONU KARARLARININ DAVA KONUSU OLMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49/b maddesi hükmü gereğince, takdir komisyonu kararlarına karşı 15 günlük süre içinde ilgili daire, kuruluş ve muhtarlıklarca vergi mahkemeleri nezdinde dava açılabilecek ve vergi mahkemesi kararlarına karşı da 15 gün içinde Danıştay'a başvurulabilecektir. Aynı maddenin (c) fıkrasında, "... Danıştay ve vergi mahkemelerinde dava açılması halinde, davalının onbeş gün içinde vereceği tek savunma ile dosya tekemmül etmiş sayılır. Danıştay ve vergi mahkemelerince bu davalar, dosyanın tekemmül ettiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanır." hükmü yer almaktadır.
2- Takdir komisyonu kararlarına karşı dava açılmış olup olmamasına göre yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir:
a) Takdir komisyonu kararları aleyhine 15 gün içinde vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmamış ise, takdir edilen değerler kesinleşecektir.
b) Takdir komisyonu kararlarına karşı vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmakla beraber esasa ilişkin bir karar verilmedikçe takdir komisyonu kararlarının uygulanmasına devam edilecektir.
c) Açılan davalar sonucu vergi mahkemelerince takdir komisyonu kararının iptali yolunda karar verilmiş olması halinde;
i- İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu yapılması uygun görülmeyen kararlar için takdir komisyonlarının derhal toplanarak yeni bir karar vermesi,
ii- İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu yapılması uygun görülen vergi mahkemesi kararları için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun[7] 28 inci maddesinin bir numaralı fıkrası uyarınca gecikmeksizin işlem tesis edilmesi, bu sürenin hiç bir şekilde 30 günü geçmemesi, bu süre içerisinde vergi mahkemesi kararları göz önünde bulundurulmak suretiyle takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılması,
Gerekmektedir.
ç) Yeniden yapılacak takdirlerle ilgili takdir komisyonu kararları gerekçeli olacak ve gerekçede asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerlerinin vergi mahkemesi kararı dikkate alınarak belirlendiği açıklanacaktır.
d) Vergi mahkemesince takdir komisyonu kararları üzerine kısmen iptal, kısmen tasdik kararı verilmesi halinde, kararın iptal edilen kısmı için yukarıdaki (c) bendinde belirtilen açıklamalara göre işlem yapılacaktır.
3- Bu durumda takdir komisyonları sadece iptal edilen değerler hakkında karar vereceklerdir. Takdir komisyonu kararlarının tasdik edilen kısmının uygulanmasına devam edilecektir.
4- Yargı kararları üzerine takdir komisyonlarınca yeniden verilen kararlar ile daha evvel verilen kararlardan kesinleşenler, belediye ve muhtarlıklarda ilana mahsus yerlere asılmak suretiyle 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar mükelleflere duyurulacaktır.
5- Vergi mahkemesi kararları üzerine yeniden takdir edilen değerlerin Danıştay'dan nihai karar alınıncaya kadar uygulanmasına devam edilecektir.
6- Takdir komisyonlarınca yeniden verilecek kararlar üzerine ilgililerce vergi mahkemesine başvurulması halinde, bu mahkemelerce verilecek kararlara karşı Danıştay nezdinde dava açılabilmesi için Genelgenin bu maddesi ile bu Bölümün (1) ve (2) nci maddelerindeki açıklamalar da dikkate alınarak ilgili valilerden muvafakat talep edilecektir.
7- Vergi mahkemeleri veya Danıştay nezdinde dava açılması halinde, bu mercilerden kararların süratle alınmasını temin etmek için belediyeler, savunma ve dava dilekçelerinin adı geçen mercilere mümkün olan en kısa süre içinde ulaştırılmasını sağlayacaklardır.
8- Takdir komisyonu kararlarına karşı açılacak davalarda muhatap, karara iştirak eden belediye olacaktır. Danıştay'ın kesin kararı (veya vergi mahkemesinin kesinleşen kararı) başka belediyeleri de ilgilendirdiği takdirde, kararın birer örneği ilgili belediyelere gönderilecektir. Bu kararın örneğini alan belediyelerce, kendi listesinin açıklama bölümüne bu Genelgenin (VII) nci Bölümünün (2) nci maddesinde belirlenen hususlar not edildikten sonra karar dosyalanacak ayrıca, bir yazı ile durum defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlığına bildirilecektir.
9- Yargı mercileri kararlarına göre kesinleşen asgari ölçüde arsa birim değerleri aylık dönemlerle defterdarlıklara, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına bildirilecek, defterdarlıklar veya vergi dairesi başkanlıkları bunları ek listeler halinde Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına göndereceklerdir.
10- Vergi mahkemesi kararı uyarınca takdir komisyonu tarafından yeniden belirlenen değerler dikkate alınarak tahakkuk ettirilen emlak vergisi; yargı kararının temyiz edilmesi halinde, Danıştay kararına göre kesinleşen birim değerler dikkate alınmak suretiyle düzeltilecektir.
IX - DİĞER HUSUSLAR
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (d) fıkrasında, arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreyi gerektiği ölçüde kısaltma konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
2- Bu yetki, elde olmayan herhangi bir nedenle, asgari ölçüde birim değer tespiti yapılmamış olan yerlerin takdir dışı kalmamasını sağlamaya da yönelik bulunmaktadır.
3- Takdir komisyonları, takdire konu edilmesi gereken herhangi bir yerin takdir dışı kalmaması için gereken titizliği göstereceklerdir. Ancak elde olmayan sebeplerle takdir dışı kalan bir yerin tespit edilmesi halinde; bir yandan ilgili yerin takdir işlemi derhal gerçekleştirilecek, diğer yandan olay en kısa sürede faks da kullanılmak suretiyle Bakanlığımız Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilecektir.
4- Tespitlerin süresinde ve sağlıklı olarak tamamlanabilmesi için takdir komisyonlarına gerekli olan her türlü araç, gereç ve personel yardımı ivedilikle yapılacak ve konu valiliklerce yakından izlenecektir.
5- Bu Genelgede belirtilen işlemlerin süresinde tamamlanması zorunlu bulunduğundan, bu sürelere riayet etmeyen görevli ve sorumlular hakkında valiliklerce gerekli tedbir alınacak ve müeyyide uygulanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre ifasını önemle rica ederim.
Kemal UNAKITAN
Maliye Bakanı
EK: 1 ARSALARA AİT ASGARİ ÖLÇÜDE M2 BİRİM DEĞER CETVELİ
EK: 2 EK: 1 CETVELİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK
--------------------------------------------------------------------------------
[1] 12/7/2006 tarihli ve 26226 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[2] 11/8/1970 tarihli ve 13576 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[3] 10/1/1961 tarihli ve 10703 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[4] 11/3/1983 tarihli ve 17984 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[5] 3/7/1984 tarihli ve 18447 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[6] 15/3/1972 tarihli ve 14129 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Bu Tüzükte yapılan değişiklik ise 2/12/1982 tarihli ve 17886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[7] 20/1/1982 tarihli ve 17580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Seri No: 2009/1
06 Nisan 2009
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : B.07.1.GİB.0.01.66/6650-150-36272
Konu :
EMLAK VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
Seri No: 2009/1
...............VALİLİĞİNE /...............VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA
I - GİRİŞ
1- 2009 yılı, bina, arsa ve araziler için 2010 yılına ait uygulanacak emlak vergi değerinin tespitiyle ilgili asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdirlerinin yapılacağı yıldır. Söz konusu takdir işlemlerinin aşağıdaki esaslara göre yapılması uygun görülmüştür.
2- Bilindiği üzere, 2005 yılında asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri takdir edilerek karara bağlanmıştır. Ancak, 2006 yılında, 5538 sayılı Bütçe Kanunlarında Yer Alan Bazı Hükümlerin İlgili Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelere Eklenmesi ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun[1] 7 nci maddesi ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa[2] eklenen geçici 22 nci madde hükmü uyarınca, düzeltmeye gerek görülenler için 2005 yılından geçerli olmak üzere söz konusu takdirler yenilenmiştir.
3- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun[3] mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasında;
"Takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin (Emlak Vergisi Kanununun 33 üncü maddesinin (8) numaralı fıkrasına göre yapılacak takdirler dahil) yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarına ve belediyelere imza karşılığında verilir.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde takdir komisyonu kararları, vali veya vekalet vereceği memurun başkanlığında, defterdar veya vekalet vereceği memur, vali tarafından görevlendirilecek tapu sicil müdürü ile ticaret odası, serbest muhasebeci mali müşavirler odası ve esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek birer üyeden oluşan merkez komisyonuna imza karşılığında verilir. Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen kararları onbeş gün içinde inceler ve inceleme sonucu belirlenen değerleri ilgili takdir komisyonuna geri gönderir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi halinde bu değerler ilgili takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılmak suretiyle dikkate alınır.
Takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları onbeş gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler. Vergi mahkemelerince verilecek kararlar aleyhine onbeş gün içinde Danıştaya başvurulabilir.
Kesinleşen asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelerde ve muhtarlıklarda uygun bir yere asılmak suretiyle tarh ve tahakkukun yapıldığı yılın başından Mayıs ayı sonuna kadar ilân edilir.
Bakanlar Kurulu bu fıkrada yer alan dört yıllık süreyi sekiz yıla kadar artırmaya veya iki yıla kadar indirmeye yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
4- Arsa takdirleri; arsalar ve arsa sayılan parsellenmemiş araziler için 2010 yılına ait emlak vergi değeri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından her mahalle ve arsa sayılan parsellenmemiş araziyi sınırları içerisinde bulunduran her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre hesaplanacaktır. Turistik bölgelerde, valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parsellere ait 2010 yılı emlak vergisi değerinin hesabı da bu esasa göre yapılacaktır.
5- Arazi takdirleri; araziler için 2010 yılına ait emlak vergi değeri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından her il veya ilçe için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla takdir olunan metrekare birim değerlerine göre hesaplanacaktır.
II- SÜRE UZATIMI
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (d) fıkrasında,
"(a) ve (b) fıkralarındaki bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreleri gerektiği ölçüde kısaltmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
2- Anılan hükmün Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdiri işlemlerinin tamamlanmasını temin için birim değer tespitlerinin ve bu tespitlerle ilgili tebliğlerin 17 Ağustos 2009 günü mesai saati bitimine kadar yapılması uygun bulunmuştur.
III - KOMİSYONLARIN OLUŞUMU
1- Arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti 213 sayılı Kanun gereğince kurulan takdir komisyonlarınca yapılacaktır.
2- Arsalara ait takdir komisyonu, 213 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca;
a) Belediye başkanı veya tevkil edeceği bir memur (başkan),
b) İlgili belediyeden yetkili bir memur,
c) Tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur,
d) Ticaret odasınca seçilmiş bir üye,
e) İlgili mahalle veya köy muhtarından,
Oluşur.
3- Arazilere ait takdir komisyonu, 213 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca;
a) Vali (başkan),
b) Defterdar,
c) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il müdürü,
ç) İl merkezlerindeki ticaret odasından seçilmiş bir üye,
d) İl merkezlerindeki ziraat odasından seçilmiş bir üyeden,
Oluşur.
4- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi hükmüne göre, büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsa ve araziye ait takdir komisyonu kararlarını inceleyecek merkez komisyonu ise;
a) Vali veya vekâlet vereceği memurun başkanlığında,
b) Defterdar veya vekâlet vereceği memur,
c) Vali tarafından görevlendirilecek tapu sicil müdürü,
ç) Ticaret odasınca görevlendirilecek bir üye,
d) Serbest muhasebeci mali müşavirler odasınca görevlendirilecek bir üye,
e) Esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek bir üyeden,
Oluşur.
IV - ARSALARA AİT TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1- Arsalar ile arsa sayılan parsellenmemiş araziler için asgari ölçüde birim değer tespiti, arsalara ait takdir komisyonu tarafından yapılacaktır.
2- Arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti mahalleler ve arsa sayılacak parsellenmemiş araziyi sınırları içinde bulunduran köyler itibarıyla yapılacaktır. Her mahalle veya köyün cadde, sokak yahut değer bakımından farklı bölgeleri için ayrı ayrı değer tespit edilecektir.
3- Turistik bölgelerde, değeri emsallerine nazaran yüksek bulunan pafta, ada veya parseller müstakilen değerlemeye tabi tutulacaktır. Bu gibi yerlerde; cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler için yapılacak takdirlerin, söz konusu pafta, ada veya parsellerin dışında kalan bölümler için geçerli olacağı tabiidir.
4- Turistik bölgelerde, hangi pafta, ada veya parsellerin müstakilen değerlemeye tabi tutulacağı ilgili valilerce tespit edilecektir.
5- Arsalara ait asgari ölçüde birim değer takdirleri cadde ve sokaklar itibarıyla yapılacaktır. Arsa sayılacak parsellenmemiş araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri ise, değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla gerçekleştirilecektir.
6- Değer bakımından farklı bölge deyimi, her mahalle veya her köy sınırları içinde bulunan arsa sayılacak parsellenmemiş arazilerin değerlerindeki farklılıklara göre gruplara ayrılmasını ifade etmektedir.
7- Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır.
a) Değeri birbirine eşit veya çok yakın olan (aynı veya benzer vasıfta bulunan) yerler bir bölge olarak belirlenecektir. Bu bölgelerin geniş veya dar olmasını, değerleri arasındaki farklılıklar tayin edecektir.
b) Kesin zorunluluk bulunmadıkça bu bölgelerin çok dar veya çok geniş olarak belirlenmesinden kaçınılacaktır.
c) Değerler arasındaki farklılıkların tespitinde; bu yerlerin genel kullanış biçimleri, başlıca bölge tipleri, bölgelerin nüfus ve yapı yoğunlukları, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri, iş yeri merkezlerine ve meskûn yerlere uzaklık ve yakınlıkları, ulaşım durumu, su, elektrik, doğalgaz ve kanalizasyon gibi alt yapı hizmetlerinin olup olmadığı, imar planlarındaki durumu, topografik durumu ve turizm, sanayi, toplu konut, sit, rekreasyon vb. alanlar içerisinde bulunup bulunmadığı dikkate alınacaktır.
ç) Cadde veya sokak teşekkül etmiş bulunan yerlerde, bu cadde ve sokaklar farklı bölge olarak kabul edilecektir. Cadde veya sokakların dışında kalan yerler ise ayrıca farklı bölgelere ayrılacaktır.
d) Cadde veya sokak teşekkül etmemiş olan yerler farklı bölgelere ayrılırken, mükellefler tarafından kolayca bilinip öğrenilebilmesi bakımından bu bölgelerin tapu kayıtlarında belirlenen mevkiler veya halk arasında maruf ve meşhur olan mevkiler itibarıyla tespit edilmesine özen gösterilecektir.
e) Bu bölgeler birbirine bitişik olan arazi parçaları itibarıyla tespit edilecek, ayrı ayrı yerlerde bulunan arazi parçalarının bir bölge olarak tespiti yoluna gidilmeyecektir.
f) Tapuda kayıtlı olan ve kadastrosu yapılmış bulunan yerlerde, bu bölgelerin sınırları içinde bulunan pafta ve ada numaraları takdir komisyonu kararlarında mutlaka gösterilecek, aynı ada birden fazla farklı bölge içinde yer almayacaktır. Ancak, bir paftada bulunan arazi parçalarının (adaların) iki veya daha ziyade farklı bölgede yer alması mümkündür.
g) Kadastrosu yapılmamış olan yerlerde yapılacak değer bakımından farklı bölge tespitlerinde, bu bölgelerin mevki isimlerinin belirtilmesi yanında, varsa tabii sınırları da takdir komisyonu kararlarında gösterilecektir.
ğ) Bataklık veya kayalık gibi özellik arz eden arazilerin bulunduğu yerlerin ayrı bir farklı bölge olarak tespiti de mümkün olabilecektir.
h) Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde, imar planlarından, hâlihazır haritalardan, kadastral haritalardan, çevre düzeni plan ve haritalarından, ilgili kuruluşlardaki diğer bilgi ve belgelerden faydalanılacaktır.
8- Hangi arazilerin arsa sayılacağı 28/2/1983 tarihli ve 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"[4] da belirtilmiştir. Ayrıca, konuya ilişkin olarak 16 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde[5] yer alan açıklamaların da dikkate alınacağı tabiidir.
9- İdari bakımdan köy sınırları içinde bulunan bazı yerler, imar uygulaması açısından belediye mücavir alanlarının içine girebilmektedir. Buralarda bulunan ve "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar" uyarınca arsa sayılan yerler için, her köy itibarıyla yukarıdaki esaslara göre ayrı ayrı tespit yapılması gerekmektedir.
10- 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"ın 1 inci maddesinin (c) bendi uyarınca arsa sayılan "Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup da konut, turistik veya sınai tesis yapılmak amacıyla, her ne şekilde olursa olsun parsellenen ve tapuya bu yolda şerh verilen arazi ve arazi parçaları" ile (d) bendi uyarınca arsa sayılan "Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup da deniz, nehir, göl ve ulaşım yolları kenarında veya civarında bulunması veya sınai veya turistik önemi yahut hızlı şehirleşme faaliyetleri dolayısıyla ve İmar ve İskan Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen alanların sınırları içinde, imar planı ile iskan sahası olarak ayrılan yerlerdeki arazi ve arazi parçaları" için, her köy itibarıyla yukarıda belirtilen esaslara göre ayrı ayrı tespit yapılacaktır.
11- Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve köy sınırları içinde bulunan mahaller için herhangi bir tespit yapılmayacaktır.
12- Asgari ölçüde arsa birim değer tespitleri, Emlak Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük[6] hükümlerinden (Tüzük madde 26, 29, 30, 31, 32) yararlanılarak, ilgili cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgelerdeki arsa bedellerinden metrekare fiyatı en düşük olanlar dikkate alınmak suretiyle gerçekleştirilecektir.
13- Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan, bilirkişiden, arsanın konumu itibarıyla gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de faydalanılır.
14- Asgari ölçüde değer tespitinde esas, her bir cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki tüm arsalar için tek bir değer tespit edilmesidir. Ancak, turistik bölgelerde valilerce tespit edilecek parseller için ayrı değer tespiti yapılabilecektir.
15- Takdir komisyonlarınca; ilgili cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler ile turistik bölgelerde ilgili valilerce tespit edilecek pafta ve adalarda metrekare değeri en düşük olan arsaların, turistik bölgelerde parsel itibarıyla yapılacak takdirlerde ilgili parsellerin takdirin yapıldığı tarihteki asgari ölçüde metrekare birim değeri tespit edilecektir. Asgari ölçüde arsa metrekare birim değer tespiti, bu Bölümün 7/c, 12 ve 13 üncü maddelerinde yer alan açıklamalar dikkate alınarak yapılacaktır.
16- Bir cadde veya sokağın, birden fazla mahalle veya köy sınırları içinde yer alması halinde, söz konusu cadde veya sokakların her mahalle yahut köy sınırları içinde bulunan bölümleri için ayrı ayrı asgari ölçüde birim değer tespiti yapılacağı tabiidir.
17- Bir cadde veya sokağın birden çok mahallenin sınırını teşkil etmesi halinde, bu cadde veya sokak her mahalle bakımından takdire konu edilecektir.
18- Bir cadde veya sokağın bir tarafının bir belediyeye, diğer tarafının ise başka belediyeye ait olması halinde, farklı takdir komisyonlarınca yapılacak takdirlerde ortaya çıkabilecek değer farklılıklarını en aza indirmek ve vatandaşların mağduriyetini önlemek bakımından, takdir komisyonları arasında gerekli eşgüdümün sağlanarak olabildiğince uyumsuzlukların giderilmesine çalışılacaktır.
19- Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar Kurulu'nca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacaktır. Ancak, vergi değerini tadil eden sebeplerin bulunması nedeniyle mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin hesabında, söz konusu değerler gelecek yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye yönelik muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler üzerinde durulmayacaktır. Buna göre, takdirler, takdir işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki en düşük değerli arsanın asgari ölçüdeki birim değerine göre gerçekleştirilecektir.
20- Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak, dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri kullanılmayacaktır.
21- Mahalle ve köylerin sınırları, her muhtarlığın mülki idare açısından yetki ve sorumluluğunda bulunan bölge esas alınarak belirlendiğinden, bu hususa açıklık getirilmesi ve herhangi bir karışıklığa meydan verilmemesi için öncelikle bunların haritaları temin edilecek, bu sınırlar esas alınarak tespitler gerçekleştirilecektir.
22- Belediye ve mücavir alan sınırları ilgili belediyelerden öğrenilecek, bu sınırların plan ve haritalarda gösterilmesi sağlanacaktır.
23- 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 1 inci maddesinin (c) ve (d) bentlerine göre arsa sayılan araziye ait bilgi ve belgeler, valiliklerden temin edilecektir.
24- Her mahalle ve köy için ayrı ayrı takdir komisyonu kararı verilecek, takdir komisyonu kararlarında cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler ekli (Ek: 1) listedeki esaslar dikkate alınarak alfabetik sıra dâhilinde gösterilecektir.
V - ARAZİLERE AİT TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1- Arazi takdirleri, arazilere ait takdir komisyonu tarafından yapılacaktır.
2- Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti her ilde, il çapında veya ilçeler itibarıyla yapılacaktır. Tespitlerin il itibarıyla mı yoksa ilçeler itibarıyla mı yapılacağına, ilin tamamındaki arazinin vasıfları ve ilçeler itibarıyla gösterdiği değer farklılıkları dikkate alınarak takdir komisyonlarınca karar verilecektir.
3- Araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri her ilin tamamı veya her bir ilçe (merkez ilçeler dâhil) için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla gerçekleştirilecektir.
4- Arazi cinsinin belirlenmesinde esas alınacak özellikler aşağıdaki şekilde tespit olunacaktır.
a) Kıraç arazi: Bariz olarak civardan yüksekte bulunan, meyilli ve sulanmayan arazidir. Yıllık yağış miktarı yeterli ve yağış dağılımı uygun olmayan düz ve düze yakın, nadas sistemiyle kültür bitkileri yetiştirilmesi mümkün olan ve sulanmayan arazi de kıraç sayılır.
b) Taban arazi: Yağışların ve akarsuların toplandığı taban konumunda (pozisyonunda) genellikle düz ve düze yakın meyilde ve iyi, kifayetsiz ve fena drenaj şartlarındaki arazidir.
c) Sulak arazi: Kıraç ve taban arazilerden sulananlara sulak arazi denir.
5- Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespitleri, 1319 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük hükümlerinden (Tüzük Madde: 33, 34, 35, 40, 41, 42, 43) yararlanılarak ilgili il veya ilçede bulunan kıraç, taban ve sulak arazi itibarıyla her arazi cinsi için bu arazi bedellerinden metrekare fiyatı en düşük olanlar dikkate alınmak suretiyle gerçekleştirilecektir. Buna ilişkin örnek aşağıda yer almaktadır.
Örnek: Asgari ölçüde arazi m2 birim değeri (Kr)
İli
İlçesi
Arazinin Cinsi
Rakamla
Yazıyla
A
B
Kıraç
10
On
Taban
27
Yirmiyedi
Sulak
37
Otuzyedi
A
C
Kıraç
20
Yirmi
Taban
35
Otuzbeş
Sulak
45
Kırkbeş
6- Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan, bilirkişiden, arazinin konumu itibarıyla gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de faydalanılır.
7- Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki arazi birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar Kurulunca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacaktır. Ancak, vergi değerini tadil eden sebeplerin bulunması nedeniyle mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin hesabında, söz konusu değerler gelecek yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye yönelik muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler üzerinde durulmayacaktır. Buna göre takdirler, takdir işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) kıraç, taban ve sulak arazinin asgari ölçüdeki birim değerine göre gerçekleştirilecektir.
8- Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak, dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri kullanılmayacaktır.
VI - TAKDİR KOMİSYONLARINCA YAPILACAK İŞLER
1- a) Arsalara ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit edeceklerdir. Arsalara ilişkin takdir komisyonu kararları mutlaka gerekçeli olacak ve 7 örnek halinde hazırlanacaktır. Ticaret ve ziraat odası bulunmayan yerlerde karar sayısı 5, bunlardan sadece biri bulunan yerlerde karar sayısı 6 örnek olacaktır. Bu tespitlere ilişkin olarak hazırlanacak kararın aslı kararı veren komisyonda dosyalanacak, iki örneği ilgili belediyeye, birer örneği defterdarlıklara (gelir müdürlükleri), vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına, birer örneği ise takdirin ilgili bulunduğu il veya ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına, ilgili mahalle veya köy muhtarlıklarına en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar tevdi edilecektir.
b) Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsalara ait takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arsalara ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen yerlere imza karşılığında verilecektir.
c) Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında verilecektir.
2- a) Arazilere ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arazi metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit edeceklerdir. Arazilere ilişkin takdir komisyonu kararları da gerekçeli olacak aslı, kararı veren komisyonda dosyalanacak ve kararın birer örneği il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile ilde mevcut (ilçeler ve beldeler dahil) belediyelere en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar verilecektir. Bu durumda komisyon kararının ilde mevcut belediye sayısından 3 örnek fazla olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
b) Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arazilere ait takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arazilere ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen yerlere imza karşılığında verilecektir.
c) Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında verilecektir.
3- Kadastro görmemiş veya imar planı yapılmamış yerler için yetkili teknik elemanlara çizdirilecek krokilerden de yararlanılacaktır.
4- Cadde ve sokakların tespitinde belediyelerden ve gerekli görülen hallerde nüfus müdürlükleri ile ilçe seçim kurullarından da bilgi alınması yoluna gidilecektir.
5- Takdirin yapılmasında faydalanılacak olan kadastral haritalar, hali hazır haritalar, çevre düzeni haritaları ve imar planları; belediyeler veya belediyeler vasıtasıyla İller Bankası bölge müdürlükleri, tapu sicil müdürlükleri, valilikler ve diğer ilgili kuruluşlardan süratle temin edilecektir. Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik elemanlardan da faydalanılacaktır.
6- Takdir komisyonu kararları, 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) bendinde yer alan dava açma süresini ve yerini de içerecek bir yazı ile ilgililere tebliğ edilecek, tebliğlerin memur eliyle yapılması sağlanacaktır.
7- Bir mahallenin veya köyün birden fazla belediyenin yetki alanına girmesi halinde, bu mahalle veya köye ait takdir işlemi, mahalle veya köyün alan itibarıyla büyük bölümünü yetki alanı içerisinde bulunduran belediyenin takdir işlerine bakan komisyonca yapılacaktır. Ayrıca bu tür kararlar başka belediyeleri de ilgilendirdiğinden, kararın tasdikli birer örneği ilgili belediyelere gönderilecektir.
8- Takdir komisyonu kararlarında ismi değişen mahalle, cadde ve sokakların yeni isimlerinin karşısına, eski isimleri de yazılacaktır.
9- Asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerine ilişkin genel takdirin 2009 yılında yapılması nedeniyle emlak (bina ve arazi) vergisi tarh ve tahakkukunun 2010 yılının Ocak ve Şubat aylarında yapılmasının zorunlu olduğu hususu göz önünde bulundurularak, takdir komisyonlarınca asgari ölçüde arsa ve arazi birim değer tespitlerinin önceki maddelerdeki açıklamalara göre yapılması ve bu tespitlerin, en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar ilgili yerlere tevdi edilmesi gerekmektedir.
VII - BELEDİYELER, VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIKLARI VE DEFTERDARLIKLARCA YAPILACAK İŞLER
1- Belediyeler tarafından yetki alanı içinde bulunan mahalle ve köy isimlerinin alfabetik sırasına göre ekteki liste (Ek: 1) eksiksiz ve beş örnek olarak düzenlenecek, bir örneği ilgili muhtarlığa gönderilecek, bir örneği belediyenin ilana mahsus yerlerine 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar asılacak, diğer bir örneği ise dosyalanacaktır. Listenin kalan iki örneği, dava açma süresinin bitimini takip eden 15 gün içinde defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına gönderilecektir. Dava dilekçelerinin belediyelere gelmesinde gecikme olabileceği ihtimali göz önünde bulundurularak, takdir komisyonu kararlarına karşı dava açılıp açılmadığı dava açmaya yetkili olanlardan ve gerekirse ilgili vergi mahkemelerinden görüşmelerle (şifahi) en kısa sürede öğrenilecektir.
2- Yukarıdaki maddeye göre hazırlanacak listede, başka belediyelerden alınan karar örneklerinde yer alan cadde, sokak ve değer bakımından farklı bölgelere (turistik bölgelerde pafta, ada veya parsellere) ait bilgiler ve değerler de yer alacak, ayrıca listenin açıklama bölümüne kararın hangi belediyeden alındığı yazılacaktır. Defterdarlıklarca, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarınca bu açıklamalar titizlikle dikkate alınarak, hazırlanacak kitaplar ile cd'lerde ilgili bilgilerin mükerrer olarak yer alması önlenecektir.
3- Bu Bölümün (1) inci maddesinde, muhtarlığa gönderileceği bildirilen listenin 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesindeki "uygun bir yere asılmak suretiyle 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar ilan edilmesi" hükmünü hatırlatır bir yazı ile tevdi edilmesi gerekmektedir.
4- Defterdarlıklar, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıkları, kendilerine gönderilen takdir komisyonu kararları ve listelere dayanarak o il'e ait tüm ilçelere ilişkin takdirleri ihtiva edecek bir kitap ve cd hazırlayacaklardır. Yeteri kadar çoğaltılacak olan söz konusu kitaplar (5 adet) ile cd'ler (2 adet) en geç 25 Aralık 2009 tarihine kadar Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilecektir.
5- Önceki takdirlerde verilen takdir komisyonu kararlarına karşı açılan davalar üzerine Danıştay'ca takdir komisyonu kararlarının gerekçeli olmadığı, en düşük değerli arsa veya arsaların değerinin dikkate alınmadan karar verildiği, bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı veya yaptırılan bilirkişi incelemelerinin yetersiz olduğu, takdirler sırasında Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük hükümlerinin dikkate alınmadığı belirtilerek, bu durumdaki takdir komisyonu kararları ya iptal edilmiş ya da bu kararları iptal eden vergi mahkemesi kararları tasdik edilmiştir. Belirtilen bu durumların yeniden meydana gelmemesi için takdirlerin yapılmasında gereken titizlik gösterilecektir.
VIII - TAKDİR KOMİSYONU KARARLARININ DAVA KONUSU OLMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49/b maddesi hükmü gereğince, takdir komisyonu kararlarına karşı 15 günlük süre içinde ilgili daire, kuruluş ve muhtarlıklarca vergi mahkemeleri nezdinde dava açılabilecek ve vergi mahkemesi kararlarına karşı da 15 gün içinde Danıştay'a başvurulabilecektir. Aynı maddenin (c) fıkrasında, "... Danıştay ve vergi mahkemelerinde dava açılması halinde, davalının onbeş gün içinde vereceği tek savunma ile dosya tekemmül etmiş sayılır. Danıştay ve vergi mahkemelerince bu davalar, dosyanın tekemmül ettiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanır." hükmü yer almaktadır.
2- Takdir komisyonu kararlarına karşı dava açılmış olup olmamasına göre yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir:
a) Takdir komisyonu kararları aleyhine 15 gün içinde vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmamış ise, takdir edilen değerler kesinleşecektir.
b) Takdir komisyonu kararlarına karşı vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmakla beraber esasa ilişkin bir karar verilmedikçe takdir komisyonu kararlarının uygulanmasına devam edilecektir.
c) Açılan davalar sonucu vergi mahkemelerince takdir komisyonu kararının iptali yolunda karar verilmiş olması halinde;
i- İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu yapılması uygun görülmeyen kararlar için takdir komisyonlarının derhal toplanarak yeni bir karar vermesi,
ii- İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu yapılması uygun görülen vergi mahkemesi kararları için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun[7] 28 inci maddesinin bir numaralı fıkrası uyarınca gecikmeksizin işlem tesis edilmesi, bu sürenin hiç bir şekilde 30 günü geçmemesi, bu süre içerisinde vergi mahkemesi kararları göz önünde bulundurulmak suretiyle takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılması,
Gerekmektedir.
ç) Yeniden yapılacak takdirlerle ilgili takdir komisyonu kararları gerekçeli olacak ve gerekçede asgari ölçüdeki arsa metrekare birim değerlerinin vergi mahkemesi kararı dikkate alınarak belirlendiği açıklanacaktır.
d) Vergi mahkemesince takdir komisyonu kararları üzerine kısmen iptal, kısmen tasdik kararı verilmesi halinde, kararın iptal edilen kısmı için yukarıdaki (c) bendinde belirtilen açıklamalara göre işlem yapılacaktır.
3- Bu durumda takdir komisyonları sadece iptal edilen değerler hakkında karar vereceklerdir. Takdir komisyonu kararlarının tasdik edilen kısmının uygulanmasına devam edilecektir.
4- Yargı kararları üzerine takdir komisyonlarınca yeniden verilen kararlar ile daha evvel verilen kararlardan kesinleşenler, belediye ve muhtarlıklarda ilana mahsus yerlere asılmak suretiyle 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar mükelleflere duyurulacaktır.
5- Vergi mahkemesi kararları üzerine yeniden takdir edilen değerlerin Danıştay'dan nihai karar alınıncaya kadar uygulanmasına devam edilecektir.
6- Takdir komisyonlarınca yeniden verilecek kararlar üzerine ilgililerce vergi mahkemesine başvurulması halinde, bu mahkemelerce verilecek kararlara karşı Danıştay nezdinde dava açılabilmesi için Genelgenin bu maddesi ile bu Bölümün (1) ve (2) nci maddelerindeki açıklamalar da dikkate alınarak ilgili valilerden muvafakat talep edilecektir.
7- Vergi mahkemeleri veya Danıştay nezdinde dava açılması halinde, bu mercilerden kararların süratle alınmasını temin etmek için belediyeler, savunma ve dava dilekçelerinin adı geçen mercilere mümkün olan en kısa süre içinde ulaştırılmasını sağlayacaklardır.
8- Takdir komisyonu kararlarına karşı açılacak davalarda muhatap, karara iştirak eden belediye olacaktır. Danıştay'ın kesin kararı (veya vergi mahkemesinin kesinleşen kararı) başka belediyeleri de ilgilendirdiği takdirde, kararın birer örneği ilgili belediyelere gönderilecektir. Bu kararın örneğini alan belediyelerce, kendi listesinin açıklama bölümüne bu Genelgenin (VII) nci Bölümünün (2) nci maddesinde belirlenen hususlar not edildikten sonra karar dosyalanacak ayrıca, bir yazı ile durum defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlığına bildirilecektir.
9- Yargı mercileri kararlarına göre kesinleşen asgari ölçüde arsa birim değerleri aylık dönemlerle defterdarlıklara, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına bildirilecek, defterdarlıklar veya vergi dairesi başkanlıkları bunları ek listeler halinde Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına göndereceklerdir.
10- Vergi mahkemesi kararı uyarınca takdir komisyonu tarafından yeniden belirlenen değerler dikkate alınarak tahakkuk ettirilen emlak vergisi; yargı kararının temyiz edilmesi halinde, Danıştay kararına göre kesinleşen birim değerler dikkate alınmak suretiyle düzeltilecektir.
IX - DİĞER HUSUSLAR
1- 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (d) fıkrasında, arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreyi gerektiği ölçüde kısaltma konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
2- Bu yetki, elde olmayan herhangi bir nedenle, asgari ölçüde birim değer tespiti yapılmamış olan yerlerin takdir dışı kalmamasını sağlamaya da yönelik bulunmaktadır.
3- Takdir komisyonları, takdire konu edilmesi gereken herhangi bir yerin takdir dışı kalmaması için gereken titizliği göstereceklerdir. Ancak elde olmayan sebeplerle takdir dışı kalan bir yerin tespit edilmesi halinde; bir yandan ilgili yerin takdir işlemi derhal gerçekleştirilecek, diğer yandan olay en kısa sürede faks da kullanılmak suretiyle Bakanlığımız Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilecektir.
4- Tespitlerin süresinde ve sağlıklı olarak tamamlanabilmesi için takdir komisyonlarına gerekli olan her türlü araç, gereç ve personel yardımı ivedilikle yapılacak ve konu valiliklerce yakından izlenecektir.
5- Bu Genelgede belirtilen işlemlerin süresinde tamamlanması zorunlu bulunduğundan, bu sürelere riayet etmeyen görevli ve sorumlular hakkında valiliklerce gerekli tedbir alınacak ve müeyyide uygulanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre ifasını önemle rica ederim.
Kemal UNAKITAN
Maliye Bakanı
EK: 1 ARSALARA AİT ASGARİ ÖLÇÜDE M2 BİRİM DEĞER CETVELİ
EK: 2 EK: 1 CETVELİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK
--------------------------------------------------------------------------------
[1] 12/7/2006 tarihli ve 26226 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[2] 11/8/1970 tarihli ve 13576 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[3] 10/1/1961 tarihli ve 10703 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[4] 11/3/1983 tarihli ve 17984 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[5] 3/7/1984 tarihli ve 18447 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[6] 15/3/1972 tarihli ve 14129 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Bu Tüzükte yapılan değişiklik ise 2/12/1982 tarihli ve 17886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[7] 20/1/1982 tarihli ve 17580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
30 Aralık 2009 Çarşamba
TAŞINIR MAL TASFİYE İŞLEMLERİ
TAŞINIR MAL TASFİYE İŞLEMLERİ
Taşınır mal tasfiye işlemlerinde öncelikle, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından kamu hizmetleri için gerekli görülenler talep edildiği takdirde satışa konu yapılmayarak 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 45 inci maddesi ve aynı Kanunun 44 üncü maddesine istinaden çıkarılan Taşınır Mal Yönetmeliğinin 31 inci maddesinde ön görülen şartlar dâhilinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine bedelsiz verilebilmektedir.
Bu durumda olmayan Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından, Taşınır mal Yönetmeliği hükümlerine göre satılması için defterdarlık veya malmüdürlüklerine bildirilen taşınır malların satışı Genel Müdürlüğümüz merkez ve taşra teşkilatınca yasal hükümlere göre yapılmaktadır.
Diğer taraftan, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından maden aksamlı hurda malzemelerin, 20/3/1971 gün ve 7/2156 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 6 ayda bir belirlenen bedel üzerinden Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğüne satışı yapılması gerekmektedir. Ancak Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunca 5 ay içerisinde alınmayan hurdalar Milli Emlak Birimlerince 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yerinde satışı yapılarak tasfiye edilmektedir. Taşıt satışlarında, pazarlık usulü uygulanmamaktadır.
Yapılacak Taşınır Satış ihalelerinde iİsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için;
Gerçek kişilerde:
•Yasal yerleşim yeri sahibi olmak,
•Tebligat için Türkiye de adres göstermek,
•Gerçek kişilerin TC Kimlik Numarasını, tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasını bildirmeleri,
•İşin gereğine göre defterdarlık veya malmüdürlüğünce tespit edilecek diğer belgeleri vermek,
Tüzel kişilerin:
Yukarıda belirtilen şartlardan ayrı olarak, idare merkezlerinin bulunduğu yer mahkemesinden veya siciline kayıtlı bulunduğu ticaret veya sanayi odasından yahut benzeri meslekî kuruluştan, ihalenin yapıldığı yıl içinde alınmış sicil kayıt belgesi ile tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile tam yetkili olduklarını gösterir noterlikçe tasdik edilmiş imza sirkülerini veya vekâletnameyi vermeleri; kamu tüzel kişilerinin ise, yukarıdaki şartlardan ayrı olarak tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduğunu belirtir belgeyi vermeleri,
Kanuni zorunluluktur.
Röntgen banyo sularının satışında Sadece, Çevre ve Orman Bakanlığından Lisans veya Geçici Çalışma İzni alan kişi/firmalar ihaleye katılabilir.
Geçici teminat miktarı :
Satışlarda İta amirinin onayı ile Tahmini bedelin % 10’undan az olmamak üzere %30’una kadar geçici teminat alınabilir.
Teminat olarak kabul edilecek değerler:
Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir.
•Tedavüldeki Türk Parası,
•Mevduat veya katılım bankalarının verecekleri süresiz teminat mektupları,
•Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise, bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
•Taşınmaz satış ihalelerinde, dışarıda yerleşik kişiler ile geçimini yurt dışında temin eden Türk vatandaşlarından, teminat olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl döviz. Mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez. Üzerinde suç unsuru tespit edilen teminat mektupları, gerekli kovuşturma yapılması için Bakanlığa intikal ettirilir. Her teminat mektubunda daha önce ilgili banka şubesince verilen teminat mektupları toplamı ile aynı şubenin limitlerinin de gösterilmesi zorunludur. Yabancı bankaların ve benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanarak bankaların verecekleri teminat mektupları, yukarıdaki miktarlara dâhil değildir. Mevduat veya katılım bankalarınca verilen teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından ilgili muhasebe birimine yatırılması zorunlu olup, bunlar ihale komisyonlarınca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların teminat mektupları, ihaleden sonra ilgili muhasebe birimine teslim edilir ve üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.Her ne suretle olursa olsun İdarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyatî tedbir konulamaz.
İhale kararlarının kesinleşmesi:
Komisyonlarca karara bağlanan ihalelerden; Kanunun 76 ncı maddesi gereğince her yıl merkezî yönetim bütçe kanunu ile tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihale kararları, karar tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde ita amirlerinin, bu miktarı aşanlar ise aynı süre içinde Bakanlığın onay veya ret kararı ile kesinleşir.
Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi:
esinleşen ihale kararları, kesinleştiği günden itibaren en geç beş iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline imza karşılığı tebliğ edilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine gönderilir. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.
Müşterinin görev ve sorumluluğu:
Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müşteri, Yönetmeliğin 41 inci maddesine göre onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek İdarece düzenlenecek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Müşteri, zorunlu ise aynı süre içinde sözleşmeyi notere tasdik ve tescil ettirerek İdareye vermekle yükümlüdür. Müşterinin, onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde ihale bedeli ile müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları ve diğer giderleri ödemesi, varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat Hazineye gelir kaydedilir.
Müşterinin süresi içinde taşınır malları teslim almaması:
Taşınır mallar, bedeli ödendiği halde şartnamedeki süre içinde teslim alınmaz ise, idare bunları müşteri hesabına b u Kanun hükümleri dairesinde satmaya yetkilidir. Malların süresi içinde teslim alınmaması ve ikinci defa satılması sebebiyle tahakkuk edecek masraflar, varsa idarenin diğer alacakları, ikinci satış bedelinden mahsup edildikten sonra, geri kalan kısmı, ilk müracaatında verilmek üzere müşteri namına emanet hesabına alınır. Satış bedeli idarenin masraflarını ve alacaklarını karşılamazsa, farkı teminattan mahsup edilir ve artanı müşteriye geri verilir.
Yasak fiil ve davranışlar:
İhale işlemlerinin hazırlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması sırasında;
a) Hile, desise, vait, tehdit, nüfuz kullanma ve çıkar sağlama suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek,
b) Açık teklif ve pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde isteklileri tereddüde düşürecek veya rağbeti kıracak söz söylemek ve istekliler arasında anlaşmaya çağrıyı ima edecek işaret ve davranışlarda bulunmak veya ihalenin doğruluğunu bozacak biçimde görüşme ve tartışma yapmak,
c) İhale işlemlerinde sahte belge veya sahte teminat kullanmak veya kullanmaya teşebbüs etmek, taahhüdünü kötü niyetle yerine getirmemek, taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar verecek işler yapmak veya işin yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak,
Yasaktır.
Dairelerce ihalelere katılmaktan geçici yasaklama:
Yukarıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranışlarının özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında bir yıla kadar bütün ihalalere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren idareler, bu kararı, Resmi Gazete'de ilan ettirirler. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müşteri sıfatıyla katılamazlar. Haklarında bu yolda işlem yapılanların sermayesinin çoğunluğuna sahip bulunduğu tespit edilen tüzel kişilere de aynı müeyyide uygulanır.
Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir. Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı haklarında Türk Ceza Kanununun hükümleri uygulanır.
Taşınır mal tasfiye işlemlerinde öncelikle, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından kamu hizmetleri için gerekli görülenler talep edildiği takdirde satışa konu yapılmayarak 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 45 inci maddesi ve aynı Kanunun 44 üncü maddesine istinaden çıkarılan Taşınır Mal Yönetmeliğinin 31 inci maddesinde ön görülen şartlar dâhilinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine bedelsiz verilebilmektedir.
Bu durumda olmayan Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından, Taşınır mal Yönetmeliği hükümlerine göre satılması için defterdarlık veya malmüdürlüklerine bildirilen taşınır malların satışı Genel Müdürlüğümüz merkez ve taşra teşkilatınca yasal hükümlere göre yapılmaktadır.
Diğer taraftan, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından maden aksamlı hurda malzemelerin, 20/3/1971 gün ve 7/2156 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 6 ayda bir belirlenen bedel üzerinden Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğüne satışı yapılması gerekmektedir. Ancak Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunca 5 ay içerisinde alınmayan hurdalar Milli Emlak Birimlerince 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yerinde satışı yapılarak tasfiye edilmektedir. Taşıt satışlarında, pazarlık usulü uygulanmamaktadır.
Yapılacak Taşınır Satış ihalelerinde iİsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için;
Gerçek kişilerde:
•Yasal yerleşim yeri sahibi olmak,
•Tebligat için Türkiye de adres göstermek,
•Gerçek kişilerin TC Kimlik Numarasını, tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasını bildirmeleri,
•İşin gereğine göre defterdarlık veya malmüdürlüğünce tespit edilecek diğer belgeleri vermek,
Tüzel kişilerin:
Yukarıda belirtilen şartlardan ayrı olarak, idare merkezlerinin bulunduğu yer mahkemesinden veya siciline kayıtlı bulunduğu ticaret veya sanayi odasından yahut benzeri meslekî kuruluştan, ihalenin yapıldığı yıl içinde alınmış sicil kayıt belgesi ile tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile tam yetkili olduklarını gösterir noterlikçe tasdik edilmiş imza sirkülerini veya vekâletnameyi vermeleri; kamu tüzel kişilerinin ise, yukarıdaki şartlardan ayrı olarak tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduğunu belirtir belgeyi vermeleri,
Kanuni zorunluluktur.
Röntgen banyo sularının satışında Sadece, Çevre ve Orman Bakanlığından Lisans veya Geçici Çalışma İzni alan kişi/firmalar ihaleye katılabilir.
Geçici teminat miktarı :
Satışlarda İta amirinin onayı ile Tahmini bedelin % 10’undan az olmamak üzere %30’una kadar geçici teminat alınabilir.
Teminat olarak kabul edilecek değerler:
Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir.
•Tedavüldeki Türk Parası,
•Mevduat veya katılım bankalarının verecekleri süresiz teminat mektupları,
•Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise, bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
•Taşınmaz satış ihalelerinde, dışarıda yerleşik kişiler ile geçimini yurt dışında temin eden Türk vatandaşlarından, teminat olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl döviz. Mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez. Üzerinde suç unsuru tespit edilen teminat mektupları, gerekli kovuşturma yapılması için Bakanlığa intikal ettirilir. Her teminat mektubunda daha önce ilgili banka şubesince verilen teminat mektupları toplamı ile aynı şubenin limitlerinin de gösterilmesi zorunludur. Yabancı bankaların ve benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanarak bankaların verecekleri teminat mektupları, yukarıdaki miktarlara dâhil değildir. Mevduat veya katılım bankalarınca verilen teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından ilgili muhasebe birimine yatırılması zorunlu olup, bunlar ihale komisyonlarınca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların teminat mektupları, ihaleden sonra ilgili muhasebe birimine teslim edilir ve üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.Her ne suretle olursa olsun İdarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyatî tedbir konulamaz.
İhale kararlarının kesinleşmesi:
Komisyonlarca karara bağlanan ihalelerden; Kanunun 76 ncı maddesi gereğince her yıl merkezî yönetim bütçe kanunu ile tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihale kararları, karar tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde ita amirlerinin, bu miktarı aşanlar ise aynı süre içinde Bakanlığın onay veya ret kararı ile kesinleşir.
Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi:
esinleşen ihale kararları, kesinleştiği günden itibaren en geç beş iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline imza karşılığı tebliğ edilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine gönderilir. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.
Müşterinin görev ve sorumluluğu:
Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müşteri, Yönetmeliğin 41 inci maddesine göre onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek İdarece düzenlenecek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Müşteri, zorunlu ise aynı süre içinde sözleşmeyi notere tasdik ve tescil ettirerek İdareye vermekle yükümlüdür. Müşterinin, onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde ihale bedeli ile müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları ve diğer giderleri ödemesi, varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat Hazineye gelir kaydedilir.
Müşterinin süresi içinde taşınır malları teslim almaması:
Taşınır mallar, bedeli ödendiği halde şartnamedeki süre içinde teslim alınmaz ise, idare bunları müşteri hesabına b u Kanun hükümleri dairesinde satmaya yetkilidir. Malların süresi içinde teslim alınmaması ve ikinci defa satılması sebebiyle tahakkuk edecek masraflar, varsa idarenin diğer alacakları, ikinci satış bedelinden mahsup edildikten sonra, geri kalan kısmı, ilk müracaatında verilmek üzere müşteri namına emanet hesabına alınır. Satış bedeli idarenin masraflarını ve alacaklarını karşılamazsa, farkı teminattan mahsup edilir ve artanı müşteriye geri verilir.
Yasak fiil ve davranışlar:
İhale işlemlerinin hazırlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması sırasında;
a) Hile, desise, vait, tehdit, nüfuz kullanma ve çıkar sağlama suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek,
b) Açık teklif ve pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde isteklileri tereddüde düşürecek veya rağbeti kıracak söz söylemek ve istekliler arasında anlaşmaya çağrıyı ima edecek işaret ve davranışlarda bulunmak veya ihalenin doğruluğunu bozacak biçimde görüşme ve tartışma yapmak,
c) İhale işlemlerinde sahte belge veya sahte teminat kullanmak veya kullanmaya teşebbüs etmek, taahhüdünü kötü niyetle yerine getirmemek, taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar verecek işler yapmak veya işin yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak,
Yasaktır.
Dairelerce ihalelere katılmaktan geçici yasaklama:
Yukarıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranışlarının özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında bir yıla kadar bütün ihalalere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren idareler, bu kararı, Resmi Gazete'de ilan ettirirler. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müşteri sıfatıyla katılamazlar. Haklarında bu yolda işlem yapılanların sermayesinin çoğunluğuna sahip bulunduğu tespit edilen tüzel kişilere de aynı müeyyide uygulanır.
Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir. Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı haklarında Türk Ceza Kanununun hükümleri uygulanır.
GENEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
GENEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili işlemler Genel Müdürlüğümüzdeki Genel İrtifak ve Özel İrtifak Dairelerimizce yürütülmektedir.
Genel İrtifak Hakkı Dairemizce yapılan işlemlere ilişkin yasal düzenlemeler aşağıdaki şekilde gruplandırılabilr.
-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
-2886 sayılı Devlet İhale Kanunu
-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
-26.04.2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği
-2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu
-Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik
-6831 sayılı Orman Kanunu
-Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik
-3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun
-4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
-4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu
-5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
-5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu
-5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu
-Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik
2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU VE HAZİNE TAŞINMAZLARININ İDARESİ HAKKINDA YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ UYARINCA KIYILARDA GERÇEKLEŞTİRİLECEK OLAN YATIRIMLAR HARİÇ DİĞER AMAÇLI YATIRIMLAR İÇİN TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ
Hazine taşınmazları üzerinde kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç, muhtelif amaçlı yatırımlar yapılmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Bakanlığımıza iletilen irtifak hakkı tesis edilmesi talepleri üzerine öncelikle, Valiliklerden, talep konusu taşınmaz hakkında gerekli bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmektedir.
Valiliklerden gelen bilgi ve belgelerden, taşınmazın hukuki ve fiili durumu açısından talep edilen amaçta değerlendirilmek üzere yatırımcılara üst hakkı tesis edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması üzerine, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden az olmamak üzere tespit edilen rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle irtifak hakkı ihalesi yapılması ve bu ihalenin (Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliğinin “Genel Esaslar” başlıklı II. Bölümünün 8. maddesinin 2. bendinden belirtilen istisnalar hariç) aynı Kanunun 17 nci maddesine göre ilan edilmesi hususunda Bakanlığımız Makamının Olurları da alınarak, Valiliklerden (Defterdarlık) gerekli işlemlerin yapılması istenilmektedir.
Ancak, gerekli görülmesi halinde, öncelikle taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması, ilgili kurum ve kuruluşların da uygun görüşlerinin/izinlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için üzerinde ihale kalan yatırımcıya yapılan irtifak hakkı ihalesinde kararlaştırılan bedelin % 20 si oranındaki bedel karşılığında her defasında 1 (bir) yıl olmak üzere ve toplamda en çok 4 yıla kadar ön izin verilebilmektedir.
Yapılan irtifak hakkı ihalesi sonucunda üzerinde ihale kalan yatırımcılara veya gerekli görülerek adlarına ön izin verilen yatırımcılar tarafından bu ön izin dönemi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması halinde, Bakanlığımızca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 826 vd. maddeleri uyarınca 49 yıl (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) süreli müstakil ve daimi nitelikte üst hakkı dahil kullanma izni verilmekte veya irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Bakanlığımızca verilen kullanma izinlerinde veya irtifak haklarında ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilmektedir. Ayrıca buna ilave olarak, bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere adına kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılardan, sonraki yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanarak tahsil edilmektedir.
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınmaktadır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanmaktadır.
Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmamaktadır.
2634 SAYILI TURİZMİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN TAHSİS YAPILAN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Kültür ve Turizm Bakanlığınca, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri içinde ve dışında, imar planları ile turizme ayrılmış yerlerde bulunan ve anılan Bakanlığın tasarrufuna alınmış olan kamu arazilerinden girişimcilere tahsisi uygun görülenlerin yeri, imar durumu, özellikleri, altyapı durumu, krokileri, yatırımın tamamlanma süresi ve tahsis için son başvuru tarihi de belirtilerek Bakanlıkça yapılacak ilan ile girişimcilere duyurulur.
Bu Yönetmelik kapsamındaki kamuya ait taşınmazlarla ilgili turizm amaçlı plan ve proje geliştirilmesi ile diğer işlemlerin tamamlanmasına imkân tanınması amacıyla girişimci adına kesin tahsis aşamasına kadar anılan Bakanlıkça ön izin verilir.
Özel mülkiyete veya tahsisli yatırımlara, Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesindeki duyuru şartı aranmaksızın, tahsise ilişkin diğer hususların da sağlanması ve hisseli parsel teşekkül ettirilmemek şartı ile ek alan olarak tahsis edilebilir.
Ön izin yükümlülüklerini yerine getirerek turizm yatırımı belgesi veya ana turizm yatırımı belgesi alan girişimci adına Kültür ve Turizm Bakanlığı Arazi Tahsis Komisyon kararı ile kesin tahsis yapılır ve kesin tahsis koşulları Bakanlığımıza bildirilir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilmesi hususunda üst hakkı sözleşmesi hazırlanarak, Makam Onayına sunulur.
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla ilgili mevzuatı uyarınca tesis edilen bu sınırlı ayni haklarla ilgili olarak yürütülen diğer iş ve işlemler ile ilgili mevzuatı uyarınca turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin izin verilen ve/veya lehlerine üst hakkı tesis edilen yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı bu yatırımcılar hakkında 4916 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi kapsamında yapılan işlemler Dairemizce yürütülür.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile ormanlık alanlar üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilir.
6831 SAYILI ORMAN KANUNU UYARINCA ORMAN BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN İZİN VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca kesin izin verilmesini müteakip Bakanlığımızca da, yatırımcılar tarafından irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde 6831 sayılı Orman Kanunun 115 inci maddesi, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesi uyarınca irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Ancak, Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin “Kesin İzin Verilen Mevcut Turizm İzinlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlıklı Geçici 2. maddesinin diğer bazı maddelerinin yanında 10. maddesinin de Danıştay 8. Dairesi Esas No: 2007/3614, Karar No: 2008/7916 sayılı Kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, ormanlık alanlar üzerinde turistik yatırım yapılmak amacıyla yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin olarak bu aşamada herhangi bir işlem yapılamamaktadır.
5225 SAYILI KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KULLANDIRMA KARARI VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve bu Kanun uyarınca 20.10.2005 tarihli ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve işletilmesi, kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi, 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının, bu Kanunun amacı doğrultusunda kullanılması ve kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması vb. amaçlarla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin kullandırma izni verilen yatırımcıları lehine, izin verilen bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı veya bunlardan alt yapı için gerekli olanlar üzerinde, alt yapıyı gerçekleştirecek kamu kurum veya kuruluşu lehine 49 yıla kadar bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir.
3096 SAYILI TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU DIŞINDAKİ KURULUŞLARIN ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ, DAĞITIMI VE TİCARETİ İLE GÖREVLENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ KANUN, 4628 SAYILI ELEKTRİK PİYASASI KANUNU, 4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNU VE 5015 SAYILI PETROL PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA YAPILAN İŞLEMLER
3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun uyarınca görevlendirilmiş yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmektedir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından lisans verilen yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce sonuçlandırılmaktadır.
Ayrıca, Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü gibi özel kanunları uyarınca görevlendirilmiş olan kuruluşların hizmetleri sebebiyle ihtiyaç duyduğu mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların üzerinde, bu kuruluşlar lehine bedeli karşılığında ve bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi işlemleri yine, Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce (Defterdarlık) değerlendirilmektedir.
ÖZEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
Özel İrtifak Hakkı Dairesince yapılan işlemler ise aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir.
1-Kıyı ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen/edilecek alanlarda (yat limanları dahil) her türlü kıyı yapıları ile proje bütünlüğü içindeki geri sahalarda Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile bütünlük arz eden yatırım ile ilgili işlemlerin yapılması,
2-4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 maddesi uyarınca yayımlanan Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul Ve Esaslar kapsamındaki işlemlerin yürütülmesi,
3-4046 sayılı Özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile ilgili işlemlerin yapılması,
4-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun gereğince tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izni ile ilgili işlemlerin yapılması,
5-Diğer iş ve işlemlerin yürütülmesi,
İşlemlerinden ibarettir.
Özel İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili konulara ilişkin Kanun, Yönetmelik, Genel Tebliğ ve Genelgeler şöyledir:
1-Anayasanın 43’üncü Maddesi
2-3621 Sayılı Kıyı Kanunu (11.madde ve diğer maddeler.)
3-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu (9, 13, 17, 31 ve 51 inci vd. diğer maddeler)
4-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu (ek 7 nci maddesi)
5-3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun
6-4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (19 uncu maddesi)
7-5838 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 23 üncü maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Ek Madde 3
8-178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendi
9-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
10-Kıyı Kanunu Uygulama Yönetmeliği
11-Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik
12-Hazine Arazilerinin Tersane Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ
13-324 Sıra Numaralı Milli Emlak Genel Tebliği
1-DAİREMİZCE KIYI İLE DOLDURMA VE KURUTMA YOLUYLA ELDE EDİLEN/EDİLECEK ALANLARDA (YAT LİMANLARI DAHİL) HER TÜRLÜ KIYI YAPILARI İLE PROJE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDEKİ GERİ SAHALARDA HAZİNENİN ÖZEL MÜLKİYETİNDE BULUNAN TAŞINMAZLAR İLE BÜTÜNLÜK ARZ EDEN YATIRIMLAR İLE İLGİLİ YAPILAN İŞLEMLER:
Talep sahibi yatırımcı tarafından 3621 sayılı Kıyı Kanunu ile Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen kıyı yapı ve tesisleri için yapılan kullanma izni talepleri ya ilgili Valiliğe (Defterdarlık) ya da doğrudan Bakanlığımıza veya yatırımcılar tarafından hazırlanan/hazırlattırılan teklif imar planlarını onaylama yetkisine sahip (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı vb.) kuruluşlar tarafından Bakanlığımıza görüş sorma şeklinde iletilmektedir.
Kullanma izni talep edilen alana ilişkin olarak ilgili Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile irtifak hakkı/kullanma izni bedeline ilişkin kıymet takdir kararları istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde anılan, 324 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği Kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinin onayını müteakip gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale kalan yatırımcıya Yönetmelik eki “Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)” düzenlenmek suretiyle bir yıl süreli ön izin verilecektir. Ön izin sözleşmesi noterde tasdik edilecektir.
Yatırımcının talebi üzerine ve gerekli hâllerde bu süre bedeli karşılığında uzatılabilir. Ancak, ön izin süresinin toplamı dört yılı geçemez.
Tersane yapılmak amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı/kullanma izni talep edilmesi halinde Bakanlığımızca irtifak hakkı tesis edilmeden/kullanma izni verilmeden önce Denizcilik Müsteşarlığının (Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü) uygun görüşü alınmak suretiyle yukarıda belirtilen şekilde irtifak hakkı/kullanma izni işlemleri gerçekleştirilir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesi işlemi
Ön izin sözleşmesinde belirtilen koşulları yerine getiren ve ilgili kuruluşlarca onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve/veya uygulama projeleri mevcut bulunan yatırımcıya;
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “İrtifak hakkı kurulması ve kullanma izni verilmesi” başlıklı 76/2 inci maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ilgili mevzuatı uyarınca yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılması amacıyla, en fazla kırkdokuz yıla kadar kullanma izni verilebilir,
Hükümleri doğrultusunda 49 yıl süreli kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
Kıyı prosedürü için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 2007/2 nolu. Genelgesine göre iş ve işlemler yürütülür.
Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri
(1) İlk yıl ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri, ihalenin onaylanıp müşteriye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, müteakip yıl bedelleri ise, ön izin ve kullanma izni için sözleşmelerin düzenlenme tarihleri, irtifak hakkı için ise tapuya tescil tarihi esas alınarak her yıl aynı tarihte peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(2) Ön izin verilen hâllerde, ilk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı bedeli; ihale bedelinin kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilinceye kadar (dört yılı geçmemek üzere) geçen süre dikkate alınarak Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişim) oranında arttırılması suretiyle tespit edilecek bedeldir.
(3) Kullanma izinlerinde ve irtifak hakkı tesisinde ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak hakkı tesis edildiği tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı amacına uygun kullanımı mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı nitelikte ilave yatırım gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde ilk üç yıl için öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacaktır.
Hasılat Payları
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin işletmeye geçmesinden itibaren alınacak hasılat paylarına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 79 uncu maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre yürütülecektir.
Buna göre,
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacaktır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanacaktır.
2-4706 SAYILI HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNUN EK 3 MADDESİ UYARINCA YAYIMLANAN KAMU TAŞINMAZLARININ YATIRIMLARA TAHSİSİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR KAPSAMINDAKİ İŞLEMLER.
29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen Ek 3 üncü maddesiyle, mülkiyeti Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi gereğince 16/07/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/7/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla gruplandırılan illerde ve teşvik edilen sektörlerde yatırım yapacak yatırım teşvik belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilere ilk yıl için taşınmazın emlak vergi değerinin yüzde üçü oranında takdir edilecek bedel karşılığında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi hüküm altına alınmıştır.
Bunun üzerine, 4706 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinin uygulanmasına dair Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslar 03/09/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
3-4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ DÜZENLENMESİNE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun “Aynı Sermaye Konulması ve Hazine Taşınmazlarının Devri” başlıklı 19 uncu maddesinin B bendinin (e) fıkrasında Özelleştirme programına alınan ve sermayelerinde % 50'den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Hazinenin mülkiyetinde ki taşınmaz mallar ile - özel mevzuatı gereğince tescili mümkün olmayanlar hariç - Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların bu kuruluşlara devrine ve/veya bu kuruluşlar lehine, devredilebilir mülkiyetin gayri ayni haklar da tesis edilebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm doğrultusunda irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, 1 (bir) yıl süreli bedelsiz ön izin verilmesi ya da 49 (kırkdokuz) yıl süreli bedelsiz olarak kullanma izni verilmesine ilişkin Makam onayı hazırlanır. Ön izin verilmesi ya da 49 yıl süreli kullanma izni verilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir. Ön izin ve kullanma izni sözleşmeleri taraflarca imzalanarak noterde tasdik edilir,
4-3996 SAYILI BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN YAP İŞLET DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUN GEREĞİNCE TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI VE KULLANMA İZNİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, Yüksek Planlama Kurulunca yetki verilen hizmetin asli sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenen yatırımcıya; yap-işlet-devret sözleşmelerinde yatırım ve işletme dönemleri için belirtilen bedel karşılığında, böyle bir bedelin belirtilmemiş olması halinde ise Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden sözleşmelerinde belirtilen süre kadar kullanma izni verilecek veya lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile kullanma izni/irtifak hakkı bedeline ilişkin kıymet takdir kararları ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir.
5-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek Madde 7’de
“Yapılmasının gerekli olduğuna Yüksek Planlama Kurulu tarafından karar verilen sağlık tesisleri, Sağlık Bakanlığınca verilecek ön proje ve belirlenecek temel standartlar çerçevesinde, kendisine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine 49 (kırkdokuz) yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir.”
“Bu amaçla Maliye Bakanlığınca, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine Hazineye ait taşınmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu taşınmazların sözleşme süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair tapu kütüğüne şerh konulur.”
“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usûller ile ihale yöntemi; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve konuya ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarınca müştereken hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur.”
Hükümleri bulunmaktadır.
Anılan Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet Ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri doğrultusunda talep edilen taşınmazlara ilişkin Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler istenir. Bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda Sağlık Bakanlığına uygun görüş bildirilir. Sağlık Bakanlığınca belirlenen yatırımcıya kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili işlemler Genel Müdürlüğümüzdeki Genel İrtifak ve Özel İrtifak Dairelerimizce yürütülmektedir.
Genel İrtifak Hakkı Dairemizce yapılan işlemlere ilişkin yasal düzenlemeler aşağıdaki şekilde gruplandırılabilr.
-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
-2886 sayılı Devlet İhale Kanunu
-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
-26.04.2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği
-2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu
-Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik
-6831 sayılı Orman Kanunu
-Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik
-3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun
-4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
-4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu
-5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
-5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu
-5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu
-Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik
2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU VE HAZİNE TAŞINMAZLARININ İDARESİ HAKKINDA YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ UYARINCA KIYILARDA GERÇEKLEŞTİRİLECEK OLAN YATIRIMLAR HARİÇ DİĞER AMAÇLI YATIRIMLAR İÇİN TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ
Hazine taşınmazları üzerinde kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç, muhtelif amaçlı yatırımlar yapılmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Bakanlığımıza iletilen irtifak hakkı tesis edilmesi talepleri üzerine öncelikle, Valiliklerden, talep konusu taşınmaz hakkında gerekli bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmektedir.
Valiliklerden gelen bilgi ve belgelerden, taşınmazın hukuki ve fiili durumu açısından talep edilen amaçta değerlendirilmek üzere yatırımcılara üst hakkı tesis edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması üzerine, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden az olmamak üzere tespit edilen rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle irtifak hakkı ihalesi yapılması ve bu ihalenin (Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliğinin “Genel Esaslar” başlıklı II. Bölümünün 8. maddesinin 2. bendinden belirtilen istisnalar hariç) aynı Kanunun 17 nci maddesine göre ilan edilmesi hususunda Bakanlığımız Makamının Olurları da alınarak, Valiliklerden (Defterdarlık) gerekli işlemlerin yapılması istenilmektedir.
Ancak, gerekli görülmesi halinde, öncelikle taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması, ilgili kurum ve kuruluşların da uygun görüşlerinin/izinlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için üzerinde ihale kalan yatırımcıya yapılan irtifak hakkı ihalesinde kararlaştırılan bedelin % 20 si oranındaki bedel karşılığında her defasında 1 (bir) yıl olmak üzere ve toplamda en çok 4 yıla kadar ön izin verilebilmektedir.
Yapılan irtifak hakkı ihalesi sonucunda üzerinde ihale kalan yatırımcılara veya gerekli görülerek adlarına ön izin verilen yatırımcılar tarafından bu ön izin dönemi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması halinde, Bakanlığımızca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 826 vd. maddeleri uyarınca 49 yıl (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) süreli müstakil ve daimi nitelikte üst hakkı dahil kullanma izni verilmekte veya irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Bakanlığımızca verilen kullanma izinlerinde veya irtifak haklarında ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilmektedir. Ayrıca buna ilave olarak, bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere adına kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılardan, sonraki yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanarak tahsil edilmektedir.
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınmaktadır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanmaktadır.
Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmamaktadır.
2634 SAYILI TURİZMİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN TAHSİS YAPILAN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Kültür ve Turizm Bakanlığınca, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri içinde ve dışında, imar planları ile turizme ayrılmış yerlerde bulunan ve anılan Bakanlığın tasarrufuna alınmış olan kamu arazilerinden girişimcilere tahsisi uygun görülenlerin yeri, imar durumu, özellikleri, altyapı durumu, krokileri, yatırımın tamamlanma süresi ve tahsis için son başvuru tarihi de belirtilerek Bakanlıkça yapılacak ilan ile girişimcilere duyurulur.
Bu Yönetmelik kapsamındaki kamuya ait taşınmazlarla ilgili turizm amaçlı plan ve proje geliştirilmesi ile diğer işlemlerin tamamlanmasına imkân tanınması amacıyla girişimci adına kesin tahsis aşamasına kadar anılan Bakanlıkça ön izin verilir.
Özel mülkiyete veya tahsisli yatırımlara, Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesindeki duyuru şartı aranmaksızın, tahsise ilişkin diğer hususların da sağlanması ve hisseli parsel teşekkül ettirilmemek şartı ile ek alan olarak tahsis edilebilir.
Ön izin yükümlülüklerini yerine getirerek turizm yatırımı belgesi veya ana turizm yatırımı belgesi alan girişimci adına Kültür ve Turizm Bakanlığı Arazi Tahsis Komisyon kararı ile kesin tahsis yapılır ve kesin tahsis koşulları Bakanlığımıza bildirilir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilmesi hususunda üst hakkı sözleşmesi hazırlanarak, Makam Onayına sunulur.
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla ilgili mevzuatı uyarınca tesis edilen bu sınırlı ayni haklarla ilgili olarak yürütülen diğer iş ve işlemler ile ilgili mevzuatı uyarınca turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin izin verilen ve/veya lehlerine üst hakkı tesis edilen yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı bu yatırımcılar hakkında 4916 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi kapsamında yapılan işlemler Dairemizce yürütülür.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile ormanlık alanlar üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilir.
6831 SAYILI ORMAN KANUNU UYARINCA ORMAN BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN İZİN VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca kesin izin verilmesini müteakip Bakanlığımızca da, yatırımcılar tarafından irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde 6831 sayılı Orman Kanunun 115 inci maddesi, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesi uyarınca irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Ancak, Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin “Kesin İzin Verilen Mevcut Turizm İzinlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlıklı Geçici 2. maddesinin diğer bazı maddelerinin yanında 10. maddesinin de Danıştay 8. Dairesi Esas No: 2007/3614, Karar No: 2008/7916 sayılı Kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, ormanlık alanlar üzerinde turistik yatırım yapılmak amacıyla yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin olarak bu aşamada herhangi bir işlem yapılamamaktadır.
5225 SAYILI KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KULLANDIRMA KARARI VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve bu Kanun uyarınca 20.10.2005 tarihli ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve işletilmesi, kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi, 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının, bu Kanunun amacı doğrultusunda kullanılması ve kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması vb. amaçlarla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin kullandırma izni verilen yatırımcıları lehine, izin verilen bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı veya bunlardan alt yapı için gerekli olanlar üzerinde, alt yapıyı gerçekleştirecek kamu kurum veya kuruluşu lehine 49 yıla kadar bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir.
3096 SAYILI TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU DIŞINDAKİ KURULUŞLARIN ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ, DAĞITIMI VE TİCARETİ İLE GÖREVLENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ KANUN, 4628 SAYILI ELEKTRİK PİYASASI KANUNU, 4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNU VE 5015 SAYILI PETROL PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA YAPILAN İŞLEMLER
3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun uyarınca görevlendirilmiş yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmektedir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından lisans verilen yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce sonuçlandırılmaktadır.
Ayrıca, Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü gibi özel kanunları uyarınca görevlendirilmiş olan kuruluşların hizmetleri sebebiyle ihtiyaç duyduğu mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların üzerinde, bu kuruluşlar lehine bedeli karşılığında ve bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi işlemleri yine, Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce (Defterdarlık) değerlendirilmektedir.
ÖZEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
Özel İrtifak Hakkı Dairesince yapılan işlemler ise aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir.
1-Kıyı ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen/edilecek alanlarda (yat limanları dahil) her türlü kıyı yapıları ile proje bütünlüğü içindeki geri sahalarda Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile bütünlük arz eden yatırım ile ilgili işlemlerin yapılması,
2-4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 maddesi uyarınca yayımlanan Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul Ve Esaslar kapsamındaki işlemlerin yürütülmesi,
3-4046 sayılı Özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile ilgili işlemlerin yapılması,
4-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun gereğince tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izni ile ilgili işlemlerin yapılması,
5-Diğer iş ve işlemlerin yürütülmesi,
İşlemlerinden ibarettir.
Özel İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili konulara ilişkin Kanun, Yönetmelik, Genel Tebliğ ve Genelgeler şöyledir:
1-Anayasanın 43’üncü Maddesi
2-3621 Sayılı Kıyı Kanunu (11.madde ve diğer maddeler.)
3-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu (9, 13, 17, 31 ve 51 inci vd. diğer maddeler)
4-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu (ek 7 nci maddesi)
5-3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun
6-4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (19 uncu maddesi)
7-5838 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 23 üncü maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Ek Madde 3
8-178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendi
9-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
10-Kıyı Kanunu Uygulama Yönetmeliği
11-Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik
12-Hazine Arazilerinin Tersane Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ
13-324 Sıra Numaralı Milli Emlak Genel Tebliği
1-DAİREMİZCE KIYI İLE DOLDURMA VE KURUTMA YOLUYLA ELDE EDİLEN/EDİLECEK ALANLARDA (YAT LİMANLARI DAHİL) HER TÜRLÜ KIYI YAPILARI İLE PROJE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDEKİ GERİ SAHALARDA HAZİNENİN ÖZEL MÜLKİYETİNDE BULUNAN TAŞINMAZLAR İLE BÜTÜNLÜK ARZ EDEN YATIRIMLAR İLE İLGİLİ YAPILAN İŞLEMLER:
Talep sahibi yatırımcı tarafından 3621 sayılı Kıyı Kanunu ile Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen kıyı yapı ve tesisleri için yapılan kullanma izni talepleri ya ilgili Valiliğe (Defterdarlık) ya da doğrudan Bakanlığımıza veya yatırımcılar tarafından hazırlanan/hazırlattırılan teklif imar planlarını onaylama yetkisine sahip (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı vb.) kuruluşlar tarafından Bakanlığımıza görüş sorma şeklinde iletilmektedir.
Kullanma izni talep edilen alana ilişkin olarak ilgili Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile irtifak hakkı/kullanma izni bedeline ilişkin kıymet takdir kararları istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde anılan, 324 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği Kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinin onayını müteakip gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale kalan yatırımcıya Yönetmelik eki “Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)” düzenlenmek suretiyle bir yıl süreli ön izin verilecektir. Ön izin sözleşmesi noterde tasdik edilecektir.
Yatırımcının talebi üzerine ve gerekli hâllerde bu süre bedeli karşılığında uzatılabilir. Ancak, ön izin süresinin toplamı dört yılı geçemez.
Tersane yapılmak amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı/kullanma izni talep edilmesi halinde Bakanlığımızca irtifak hakkı tesis edilmeden/kullanma izni verilmeden önce Denizcilik Müsteşarlığının (Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü) uygun görüşü alınmak suretiyle yukarıda belirtilen şekilde irtifak hakkı/kullanma izni işlemleri gerçekleştirilir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesi işlemi
Ön izin sözleşmesinde belirtilen koşulları yerine getiren ve ilgili kuruluşlarca onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve/veya uygulama projeleri mevcut bulunan yatırımcıya;
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “İrtifak hakkı kurulması ve kullanma izni verilmesi” başlıklı 76/2 inci maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ilgili mevzuatı uyarınca yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılması amacıyla, en fazla kırkdokuz yıla kadar kullanma izni verilebilir,
Hükümleri doğrultusunda 49 yıl süreli kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
Kıyı prosedürü için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 2007/2 nolu. Genelgesine göre iş ve işlemler yürütülür.
Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri
(1) İlk yıl ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri, ihalenin onaylanıp müşteriye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, müteakip yıl bedelleri ise, ön izin ve kullanma izni için sözleşmelerin düzenlenme tarihleri, irtifak hakkı için ise tapuya tescil tarihi esas alınarak her yıl aynı tarihte peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(2) Ön izin verilen hâllerde, ilk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı bedeli; ihale bedelinin kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilinceye kadar (dört yılı geçmemek üzere) geçen süre dikkate alınarak Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişim) oranında arttırılması suretiyle tespit edilecek bedeldir.
(3) Kullanma izinlerinde ve irtifak hakkı tesisinde ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak hakkı tesis edildiği tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı amacına uygun kullanımı mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı nitelikte ilave yatırım gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde ilk üç yıl için öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacaktır.
Hasılat Payları
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin işletmeye geçmesinden itibaren alınacak hasılat paylarına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 79 uncu maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre yürütülecektir.
Buna göre,
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacaktır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanacaktır.
2-4706 SAYILI HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNUN EK 3 MADDESİ UYARINCA YAYIMLANAN KAMU TAŞINMAZLARININ YATIRIMLARA TAHSİSİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR KAPSAMINDAKİ İŞLEMLER.
29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen Ek 3 üncü maddesiyle, mülkiyeti Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi gereğince 16/07/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/7/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla gruplandırılan illerde ve teşvik edilen sektörlerde yatırım yapacak yatırım teşvik belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilere ilk yıl için taşınmazın emlak vergi değerinin yüzde üçü oranında takdir edilecek bedel karşılığında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi hüküm altına alınmıştır.
Bunun üzerine, 4706 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinin uygulanmasına dair Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslar 03/09/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
3-4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ DÜZENLENMESİNE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun “Aynı Sermaye Konulması ve Hazine Taşınmazlarının Devri” başlıklı 19 uncu maddesinin B bendinin (e) fıkrasında Özelleştirme programına alınan ve sermayelerinde % 50'den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Hazinenin mülkiyetinde ki taşınmaz mallar ile - özel mevzuatı gereğince tescili mümkün olmayanlar hariç - Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların bu kuruluşlara devrine ve/veya bu kuruluşlar lehine, devredilebilir mülkiyetin gayri ayni haklar da tesis edilebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm doğrultusunda irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, 1 (bir) yıl süreli bedelsiz ön izin verilmesi ya da 49 (kırkdokuz) yıl süreli bedelsiz olarak kullanma izni verilmesine ilişkin Makam onayı hazırlanır. Ön izin verilmesi ya da 49 yıl süreli kullanma izni verilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir. Ön izin ve kullanma izni sözleşmeleri taraflarca imzalanarak noterde tasdik edilir,
4-3996 SAYILI BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN YAP İŞLET DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUN GEREĞİNCE TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI VE KULLANMA İZNİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, Yüksek Planlama Kurulunca yetki verilen hizmetin asli sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenen yatırımcıya; yap-işlet-devret sözleşmelerinde yatırım ve işletme dönemleri için belirtilen bedel karşılığında, böyle bir bedelin belirtilmemiş olması halinde ise Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden sözleşmelerinde belirtilen süre kadar kullanma izni verilecek veya lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile kullanma izni/irtifak hakkı bedeline ilişkin kıymet takdir kararları ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir.
5-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek Madde 7’de
“Yapılmasının gerekli olduğuna Yüksek Planlama Kurulu tarafından karar verilen sağlık tesisleri, Sağlık Bakanlığınca verilecek ön proje ve belirlenecek temel standartlar çerçevesinde, kendisine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine 49 (kırkdokuz) yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir.”
“Bu amaçla Maliye Bakanlığınca, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine Hazineye ait taşınmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu taşınmazların sözleşme süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair tapu kütüğüne şerh konulur.”
“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usûller ile ihale yöntemi; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve konuya ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarınca müştereken hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur.”
Hükümleri bulunmaktadır.
Anılan Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet Ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri doğrultusunda talep edilen taşınmazlara ilişkin Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler istenir. Bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda Sağlık Bakanlığına uygun görüş bildirilir. Sağlık Bakanlığınca belirlenen yatırımcıya kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
