Mirastan Feragat Nedir ? Mirastan Feragat Ne Demektir ? Nasıl Yapılır ?
Mirastan Feragat kısaca , miras hakkından vazgeçme , miras reddine denir.
Medeni Kanunun 528. Maddesine göre, “Mirasbırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder.” denmektedir.
Miras bırakan kişi sağlığında mirasçılardan biri veya birkaçı ile mirastan feragat sözleşmesi yapılabilir. Mirastan feragat karşılıklı yapılabileceği gibi, karşılıksız da olabilir. Yani mirasçılardan biri hiçbir bedel ( mal , ücret ) almadan ve istemeden de mirasçılık haklarından feragat edebilir. Miras bırakan ile bu tip bir feragat sözleşmesi yapılması durumunda , bu sözleşmenin tarafı olan mirasçı; miras bırakanın ölümü ile herhangi bir hak talep edemez. Miras o kişi yokmuş gibi diğer mirasçılar arasında yasal oranlar çerçevesinde paylaştırılır.
Mirastan feragat sözleşmesi ile bir mal ya da para alınmış ise ; yapılan feragat sözleşmesi bu hakkı alan mirasçının çocuklarını ve onların çocukların da bağlar. Yani bu kişiler de yapılan feragat sözleşmesinden etkilenirler. Tabii ki sözleşme özgürlüğü çerçevesinde taraflar bu durumun aksini de öngörebilirler.
Günümüzde mirastan feragat sözleşmeleri çoğunlukla bir karşılık karşılığında yapılmaktadır. Bu koşullarda mirasçı ileride doğacak hakkını peşin olarak almakta ve miras bırakanın ölümünden sonra kalan miktar ne olursa olsun denkleştirme talebinde de bazı istisnalar hariç bulunamamaktadır. Mirasçının, feragat sözleşmesi karşılığında aldığı ücret ( bedel ) , yasal saklı payından düşük dahi olsa bunu talep etmesi mümkün değildir.
Mirastan feragati işlemi , her iki tarafın da katıldığı bir sözleşme ile mümkündür. Taraflardan birinin kendi başına bir hukuki işlemle mirastan feragat yapabilmesi mümkün olamaz.
Mirastan feragat sözleşmesi diğer mirasçılardan birinin lehine olarak da yapılabilir. Bu sözleşme belli bir kişi lehine yapılmış olup bu kişinin herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde, feragat hükümden düşer. Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmamışsa, en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılır ve bunların herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde, feragat yine hükümden düşer.
Miras, sadece mirasçıdan kalan malları değil, aynı zamanda borçları da kapsar. Bu nedenle mirastan feragat söz konusu ise, bu feragatin karşılıklı olup olmamasına göre durum değişmektedir. Mirasın açılması anında mirasçının kalan malları, borçları karşılayamıyorsa ve borçlar mirasçılar tarafından da ödenmiyorsa, feragat eden ve mirasçıları, alacaklılara karşı feragat için ölümünden önceki beş yıl içinde miras bırakandan almış oldukları karşılıktan, mirasın açılması anındaki zenginleşmeleri tutarında sorumludurlar. Eğer feragat karşılıksız olarak yapılmışsa feragat eden mirasçının böyle bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
Mirastan feragat sözleşmesinin yapılabilmesi gereken unsurlar :
- Mirastan feragat sözleşmesi mutlaka miras sözleşmesi ile yapılmak zorundadır.
- Mirastan feragat sözleşmesine mirasbırakanın katılması zorunlu olduğu gibi karşı tarafında mirasçı olma zorunluluğu vardır. Bu mirasçı ilk mirasçı olabileceği gibi ikinci sırada hatta daha sonraki sıralarda yer alan mirasçı olmasının önemi yoktur. Ancak, mirasbırakan saklı paylı olmayan mirasçının miras hakkı üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceğinden, bunlarla mirastan feragat sözleşmesi yapmasının pratik olarak bir faydası bulunmamakta ise de, yapılmış olan mirastan feragat sözleşmesi geçersiz olmaz.
- Feragat, miras payının tamamını veya bir kısmını kapsayabilir.
- Feragat ivazlı veya ivazsız olabilir. Mirastan feragat esas itibariyle bir ivaz karşılığı olarak yapılmakta ise de bu zorunlu değildir. İvaz, belli bir mal veya mallar olabileceği gibi herhangi bir eda olmasını engelleyen bir hükümde bulunmamaktadır.
- Mirastan feragat ivazlı olarak yapılmış olmasında, ivaz diğer saklı paylı mirasçıların saklı payına saldırı teşkil ettiğinde, saklı paylı mirasçıların tenkis isteme hakları saklıdır.
