56 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği Yayımlandı

12.07.2008 tarih ve 26934 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 56 seri no.lu Harçlar Kanunu Genel tebliğiyle, 5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’nda yapılan değişiklikler açıklanmıştır. Tebliğde yapılan açıklamalar bültenin konusunu oluşturmaktadır.

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’nda yapılan değişikliklere ilişkin açıklamaların yer aldığı 56 seri no.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği, 12.07.2008 tarih ve 26934 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.

Aşağıda Tebliğde yapılan açıklama ve düzenlemeler açıklanmıştır.

1. Bazı taahhütnamelerde değer gösterme zorunluluğu kaldırılmıştır

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası değiştirilerek, kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen davranış kurallarına uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler, değer gösterilmesi gereken işlemler kapsamından çıkarılmıştır.

Bu değişiklik sonrasında söz konusu taahhütnamelerin;

§ Belli bir değer içermesi halinde maktu esasa göre,

§ Değer gösterilmesi zorunlu olmamakla birlikte, belli bir değeri ihtiva etmeleri halinde ise nispi esasa göre,

harca tabi tutulması gerekmektedir.

2. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamına alınmıştır

5766 sayılı Kanun’la Toplu Konut Kanunu’na eklenen bir madde ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının, Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idarelere tanınan imkânlardan yararlanmasına olanak sağlanmıştır.

Bu değişiklik sonrasında Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Harçlar Kanunu’nun 59. maddesinin (a) ve (j) bentleri kapsamında yapacağı işlemlerde tapu harcından bağışık hale gelmiştir.

Yapılan düzenlemeyle getirilen bağışıklık sadece bu İdareyi kapsamaktadır. Karşılıklı harç mükellefiyeti doğuran tapu işlemlerinde yukarıda belirtilen düzenleme sadece Toplu Konut İdaresi Başkanlığına uygulanacak olup, işlemin karşı tarafına ait olan harç ödenecektir.

492 sayılı Kanun’da özel bütçeli kuruluşlara yönelik olarak başka bir istisna veya muafiyet hükmü bulunmadığından, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının Kanun’un 59. maddesinin (a) ve (j) bentleri kapsamı dışında kalan işlemlerinde harç aranılacaktır.

Öte yandan, Harçlar Kanunu’nun 59. maddesinin (r) bendinde yer alan Toplu Konut İdaresi Başkanlığının işlemlerine yönelik istisna hükmü, mükerrerliğin önlenmesi amacıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

3. Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcının gerçek alım satım bedeli üzerinden hesaplanması öngörülmüştür

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’nun 63. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları değiştirilerek, gayrimenkul devir ve iktisaplarında gerçek alım-satım bedeli üzerinden tapu harcı tahsil edilmesi esasına geçilmiştir.

Değişiklik öncesi düzenlemede gayrimenkul alım-satımlarında; tapuda beyan edilen alım-satım bedeli ile alım satıma konu olan gayrimenkulün emlak vergisi değeri kıyaslanmakta, bunların yüksek olanı üzerinden tapu harcı hesaplanmakta, vergi değerinden daha düşük beyanda bulunulması halinde, harcın hesabında vergi değeri esas alınmakta idi.

Yapılan değişikliğe göre, gayrimenkullere ilişkin işlemlerde harç matrahı, gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli olacak, gayrimenkul devir ve iktisaplarında beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçeği yansıtmadığının belirlenmesi halinde, gerçek devir ve iktisap bedeli üzerinden tapu harcı alınacaktır.

Söz konusu değişiklik, sadece gayrimenkul devir ve iktisaplarına yönelik olduğundan, (4) sayılı tarifenin diğer bentlerine göre yapılacak tapu işlemlerinde ilgili bentte gösterilen değer üzerinden tapu harcı hesaplanacaktır.

Buna göre, yapılan düzenlemenin yürürlüğe girdiği 06.06.2008 tarihinden sonra yapılacak gayrimenkul devir ve iktisaplarında gerçek alım-satım bedelinin tapu işlemine yansıtılmadığının tespit edilmesi halinde, alıcı ve satıcı adına cezalı tarhiyat yapılacaktır. Tapuda işlem yapıldıktan sonra, harcın gerçek alım-satım bedelinden daha düşük bir bedel üzerinden beyan edilip ödendiğinin tespiti halinde, aradaki farka isabet eden harç, % 25 oranında vergi ziyaı cezası ile birlikte ödenecektir.

4. Kredilere ilişkin istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsamı içine aldığı hususu açıklığa kavuşturulmuştur

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’nun 123. maddesinde yapılan değişiklikle kredilere ilişkin istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsamı içine aldığı hususu açıklığa kavuşturulmuştur.

Harçlar Kanunu’nun 123. maddesinin son fıkrasında Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ile (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemlerde harç aranılmayacağı hükme bağlanmıştır.

Kanunda sayılan kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini, teminatları ve geri ödenmelerine ilişkin olarak noterde, tapuda, yargıda ve icrada yapılacak işlemlerden harç aranılmaması gerekmektedir. Ancak, kredilerin geri dönüşüne ilişkin icra işlemlerinde söz konusu istisna hükmünün yargı harçlarını kapsayıp kapsamadığı hususunda icra dairelerinde tereddütler yaşanmıştır. 5766 sayılı Kanun’la yapılan düzenlemeyle, kredilere ilişkin 123. maddede yer alan istisna hükmü daha açık bir şekilde vurgulanarak, söz konusu işlemlerin hiçbir şekilde harca tabi tutulmayacağı belirtilmiş ve yargı harcı açısından uygulamada oluşan tereddütlerin ortadan kaldırılması sağlanmıştır.

5. Harçlar Kanunu’na ekli bazı tarifelerde değişiklik yapılmıştır

a) (1) sayılı tarifede yapılan değişiklikler

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’na bağlı (1) sayılı tarifenin "A) Mahkeme Harçları" bölümünün sonuna eklenen düzenlemeyle aşağıdaki harçlar getirilmiştir:

Temyiz ve itiraz harçları:

Yargıtay ve Danıştay’a yapılacak temyiz başvurularında
60 YTL

Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda
40 YTL

Ağır Ceza Mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda
30 YTL


b) (3) sayılı tarifede yapılan değişiklikler

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’na bağlı (3) sayılı tarifenin "I- Başvurma harcı" başlıklı bölümüne eklenen fıkralarla aşağıdaki harçlar getirilmiştir:

Başvurma harçları:

Danıştay’a temyiz başvurularında
60 YTL

Bölge İdare Mahkemesine itirazen yapılan başvurularda
40 YTL


c) (8) sayılı tarifede yapılan değişiklikler

5766 sayılı Kanun’la Harçlar Kanunu’na bağlı (8) sayılı tarifenin sonuna aşağıdaki madde eklenmiştir.

Transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaşması harçları:

Başvuru harcı
25.000 YTL

Yenileme harcı
20.000 YTL


Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinin beşinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin kullanılacak yöntem konusunda tereddüdü bulunan mükelleflerin, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte Maliye Bakanlığına başvurarak belli bir dönem için yöntem tespiti talebinde bulunabilmesi mümkündür.

Yapılan düzenlemeyle, söz konusu anlaşma sürecine ilişkin başvuru ve yenileme işlemleri yukarıda belirtilen tutarlarda harca tabi tutulmuştur.

İlgili Tebliğe aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

Harçlar Kanunu Genel Tebliğ (Seri No: 56)

Saygılarımızla.

Recep Bıyık

PwC Türkiye MEA Başkanı, YMM