TAŞINIR MAL TASFİYE İŞLEMLERİ

TAŞINIR MAL TASFİYE İŞLEMLERİ

Taşınır mal tasfiye işlemlerinde öncelikle, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından kamu hizmetleri için gerekli görülenler talep edildiği takdirde satışa konu yapılmayarak 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 45 inci maddesi ve aynı Kanunun 44 üncü maddesine istinaden çıkarılan Taşınır Mal Yönetmeliğinin 31 inci maddesinde ön görülen şartlar dâhilinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine bedelsiz verilebilmektedir.

Bu durumda olmayan Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından, Taşınır mal Yönetmeliği hükümlerine göre satılması için defterdarlık veya malmüdürlüklerine bildirilen taşınır malların satışı Genel Müdürlüğümüz merkez ve taşra teşkilatınca yasal hükümlere göre yapılmaktadır.

Diğer taraftan, Devlete intikal eden taşınır mallar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hizmet dışı kalan taşınır mallarından maden aksamlı hurda malzemelerin, 20/3/1971 gün ve 7/2156 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 6 ayda bir belirlenen bedel üzerinden Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğüne satışı yapılması gerekmektedir. Ancak Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunca 5 ay içerisinde alınmayan hurdalar Milli Emlak Birimlerince 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yerinde satışı yapılarak tasfiye edilmektedir. Taşıt satışlarında, pazarlık usulü uygulanmamaktadır.



Yapılacak Taşınır Satış ihalelerinde iİsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için;

Gerçek kişilerde:

•Yasal yerleşim yeri sahibi olmak,
•Tebligat için Türkiye de adres göstermek,
•Gerçek kişilerin TC Kimlik Numarasını, tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasını bildirmeleri,
•İşin gereğine göre defterdarlık veya malmüdürlüğünce tespit edilecek diğer belgeleri vermek,


Tüzel kişilerin:

Yukarıda belirtilen şartlardan ayrı olarak, idare merkezlerinin bulunduğu yer mahkemesinden veya siciline kayıtlı bulunduğu ticaret veya sanayi odasından yahut benzeri meslekî kuruluştan, ihalenin yapıldığı yıl içinde alınmış sicil kayıt belgesi ile tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile tam yetkili olduklarını gösterir noterlikçe tasdik edilmiş imza sirkülerini veya vekâletnameyi vermeleri; kamu tüzel kişilerinin ise, yukarıdaki şartlardan ayrı olarak tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduğunu belirtir belgeyi vermeleri,

Kanuni zorunluluktur.

Röntgen banyo sularının satışında Sadece, Çevre ve Orman Bakanlığından Lisans veya Geçici Çalışma İzni alan kişi/firmalar ihaleye katılabilir.



Geçici teminat miktarı :

Satışlarda İta amirinin onayı ile Tahmini bedelin % 10’undan az olmamak üzere %30’una kadar geçici teminat alınabilir.

Teminat olarak kabul edilecek değerler:

Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir.

•Tedavüldeki Türk Parası,
•Mevduat veya katılım bankalarının verecekleri süresiz teminat mektupları,
•Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise, bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
•Taşınmaz satış ihalelerinde, dışarıda yerleşik kişiler ile geçimini yurt dışında temin eden Türk vatandaşlarından, teminat olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl döviz. Mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez. Üzerinde suç unsuru tespit edilen teminat mektupları, gerekli kovuşturma yapılması için Bakanlığa intikal ettirilir. Her teminat mektubunda daha önce ilgili banka şubesince verilen teminat mektupları toplamı ile aynı şubenin limitlerinin de gösterilmesi zorunludur. Yabancı bankaların ve benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanarak bankaların verecekleri teminat mektupları, yukarıdaki miktarlara dâhil değildir. Mevduat veya katılım bankalarınca verilen teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından ilgili muhasebe birimine yatırılması zorunlu olup, bunlar ihale komisyonlarınca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların teminat mektupları, ihaleden sonra ilgili muhasebe birimine teslim edilir ve üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.Her ne suretle olursa olsun İdarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyatî tedbir konulamaz.
İhale kararlarının kesinleşmesi:

Komisyonlarca karara bağlanan ihalelerden; Kanunun 76 ncı maddesi gereğince her yıl merkezî yönetim bütçe kanunu ile tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihale kararları, karar tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde ita amirlerinin, bu miktarı aşanlar ise aynı süre içinde Bakanlığın onay veya ret kararı ile kesinleşir.

Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi:

esinleşen ihale kararları, kesinleştiği günden itibaren en geç beş iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline imza karşılığı tebliğ edilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine gönderilir. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.

Müşterinin görev ve sorumluluğu:

Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müşteri, Yönetmeliğin 41 inci maddesine göre onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek İdarece düzenlenecek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Müşteri, zorunlu ise aynı süre içinde sözleşmeyi notere tasdik ve tescil ettirerek İdareye vermekle yükümlüdür. Müşterinin, onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde ihale bedeli ile müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları ve diğer giderleri ödemesi, varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat Hazineye gelir kaydedilir.

Müşterinin süresi içinde taşınır malları teslim almaması:

Taşınır mallar, bedeli ödendiği halde şartnamedeki süre içinde teslim alınmaz ise, idare bunları müşteri hesabına b u Kanun hükümleri dairesinde satmaya yetkilidir. Malların süresi içinde teslim alınmaması ve ikinci defa satılması sebebiyle tahakkuk edecek masraflar, varsa idarenin diğer alacakları, ikinci satış bedelinden mahsup edildikten sonra, geri kalan kısmı, ilk müracaatında verilmek üzere müşteri namına emanet hesabına alınır. Satış bedeli idarenin masraflarını ve alacaklarını karşılamazsa, farkı teminattan mahsup edilir ve artanı müşteriye geri verilir.

Yasak fiil ve davranışlar:

İhale işlemlerinin hazırlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması sırasında;

a) Hile, desise, vait, tehdit, nüfuz kullanma ve çıkar sağlama suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek,

b) Açık teklif ve pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde isteklileri tereddüde düşürecek veya rağbeti kıracak söz söylemek ve istekliler arasında anlaşmaya çağrıyı ima edecek işaret ve davranışlarda bulunmak veya ihalenin doğruluğunu bozacak biçimde görüşme ve tartışma yapmak,

c) İhale işlemlerinde sahte belge veya sahte teminat kullanmak veya kullanmaya teşebbüs etmek, taahhüdünü kötü niyetle yerine getirmemek, taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar verecek işler yapmak veya işin yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak,

Yasaktır.

Dairelerce ihalelere katılmaktan geçici yasaklama:

Yukarıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranışlarının özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında bir yıla kadar bütün ihalalere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren idareler, bu kararı, Resmi Gazete'de ilan ettirirler. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müşteri sıfatıyla katılamazlar. Haklarında bu yolda işlem yapılanların sermayesinin çoğunluğuna sahip bulunduğu tespit edilen tüzel kişilere de aynı müeyyide uygulanır.

Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir. Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı haklarında Türk Ceza Kanununun hükümleri uygulanır.

GENEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ

GENEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ


İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili işlemler Genel Müdürlüğümüzdeki Genel İrtifak ve Özel İrtifak Dairelerimizce yürütülmektedir.



Genel İrtifak Hakkı Dairemizce yapılan işlemlere ilişkin yasal düzenlemeler aşağıdaki şekilde gruplandırılabilr.



-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu

-2886 sayılı Devlet İhale Kanunu

-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik

-26.04.2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği

-2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu

-Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik

-6831 sayılı Orman Kanunu

-Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik

-3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun

-4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu

-4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu

-5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun

-5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu

-5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu

-Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik


2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU VE HAZİNE TAŞINMAZLARININ İDARESİ HAKKINDA YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ UYARINCA KIYILARDA GERÇEKLEŞTİRİLECEK OLAN YATIRIMLAR HARİÇ DİĞER AMAÇLI YATIRIMLAR İÇİN TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ

Hazine taşınmazları üzerinde kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç, muhtelif amaçlı yatırımlar yapılmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Bakanlığımıza iletilen irtifak hakkı tesis edilmesi talepleri üzerine öncelikle, Valiliklerden, talep konusu taşınmaz hakkında gerekli bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmektedir.

Valiliklerden gelen bilgi ve belgelerden, taşınmazın hukuki ve fiili durumu açısından talep edilen amaçta değerlendirilmek üzere yatırımcılara üst hakkı tesis edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması üzerine, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden az olmamak üzere tespit edilen rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle irtifak hakkı ihalesi yapılması ve bu ihalenin (Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliğinin “Genel Esaslar” başlıklı II. Bölümünün 8. maddesinin 2. bendinden belirtilen istisnalar hariç) aynı Kanunun 17 nci maddesine göre ilan edilmesi hususunda Bakanlığımız Makamının Olurları da alınarak, Valiliklerden (Defterdarlık) gerekli işlemlerin yapılması istenilmektedir.

Ancak, gerekli görülmesi halinde, öncelikle taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması, ilgili kurum ve kuruluşların da uygun görüşlerinin/izinlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için üzerinde ihale kalan yatırımcıya yapılan irtifak hakkı ihalesinde kararlaştırılan bedelin % 20 si oranındaki bedel karşılığında her defasında 1 (bir) yıl olmak üzere ve toplamda en çok 4 yıla kadar ön izin verilebilmektedir.

Yapılan irtifak hakkı ihalesi sonucunda üzerinde ihale kalan yatırımcılara veya gerekli görülerek adlarına ön izin verilen yatırımcılar tarafından bu ön izin dönemi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması halinde, Bakanlığımızca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 826 vd. maddeleri uyarınca 49 yıl (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) süreli müstakil ve daimi nitelikte üst hakkı dahil kullanma izni verilmekte veya irtifak hakkı tesis edilmektedir.

Bakanlığımızca verilen kullanma izinlerinde veya irtifak haklarında ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilmektedir. Ayrıca buna ilave olarak, bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere adına kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılardan, sonraki yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanarak tahsil edilmektedir.

Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınmaktadır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanmaktadır.

Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmamaktadır.


2634 SAYILI TURİZMİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN TAHSİS YAPILAN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI

Kültür ve Turizm Bakanlığınca, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri içinde ve dışında, imar planları ile turizme ayrılmış yerlerde bulunan ve anılan Bakanlığın tasarrufuna alınmış olan kamu arazilerinden girişimcilere tahsisi uygun görülenlerin yeri, imar durumu, özellikleri, altyapı durumu, krokileri, yatırımın tamamlanma süresi ve tahsis için son başvuru tarihi de belirtilerek Bakanlıkça yapılacak ilan ile girişimcilere duyurulur.

Bu Yönetmelik kapsamındaki kamuya ait taşınmazlarla ilgili turizm amaçlı plan ve proje geliştirilmesi ile diğer işlemlerin tamamlanmasına imkân tanınması amacıyla girişimci adına kesin tahsis aşamasına kadar anılan Bakanlıkça ön izin verilir.

Özel mülkiyete veya tahsisli yatırımlara, Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesindeki duyuru şartı aranmaksızın, tahsise ilişkin diğer hususların da sağlanması ve hisseli parsel teşekkül ettirilmemek şartı ile ek alan olarak tahsis edilebilir.

Ön izin yükümlülüklerini yerine getirerek turizm yatırımı belgesi veya ana turizm yatırımı belgesi alan girişimci adına Kültür ve Turizm Bakanlığı Arazi Tahsis Komisyon kararı ile kesin tahsis yapılır ve kesin tahsis koşulları Bakanlığımıza bildirilir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilmesi hususunda üst hakkı sözleşmesi hazırlanarak, Makam Onayına sunulur.

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla ilgili mevzuatı uyarınca tesis edilen bu sınırlı ayni haklarla ilgili olarak yürütülen diğer iş ve işlemler ile ilgili mevzuatı uyarınca turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin izin verilen ve/veya lehlerine üst hakkı tesis edilen yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı bu yatırımcılar hakkında 4916 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi kapsamında yapılan işlemler Dairemizce yürütülür.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile ormanlık alanlar üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilir.


6831 SAYILI ORMAN KANUNU UYARINCA ORMAN BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN İZİN VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI



Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca kesin izin verilmesini müteakip Bakanlığımızca da, yatırımcılar tarafından irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde 6831 sayılı Orman Kanunun 115 inci maddesi, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesi uyarınca irtifak hakkı tesis edilmektedir.

Ancak, Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin “Kesin İzin Verilen Mevcut Turizm İzinlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlıklı Geçici 2. maddesinin diğer bazı maddelerinin yanında 10. maddesinin de Danıştay 8. Dairesi Esas No: 2007/3614, Karar No: 2008/7916 sayılı Kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, ormanlık alanlar üzerinde turistik yatırım yapılmak amacıyla yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin olarak bu aşamada herhangi bir işlem yapılamamaktadır.


5225 SAYILI KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KULLANDIRMA KARARI VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI

5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve bu Kanun uyarınca 20.10.2005 tarihli ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve işletilmesi, kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi, 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının, bu Kanunun amacı doğrultusunda kullanılması ve kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması vb. amaçlarla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin kullandırma izni verilen yatırımcıları lehine, izin verilen bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı veya bunlardan alt yapı için gerekli olanlar üzerinde, alt yapıyı gerçekleştirecek kamu kurum veya kuruluşu lehine 49 yıla kadar bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir.


3096 SAYILI TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU DIŞINDAKİ KURULUŞLARIN ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ, DAĞITIMI VE TİCARETİ İLE GÖREVLENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ KANUN, 4628 SAYILI ELEKTRİK PİYASASI KANUNU, 4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNU VE 5015 SAYILI PETROL PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA YAPILAN İŞLEMLER

3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun uyarınca görevlendirilmiş yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmektedir.

4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından lisans verilen yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce sonuçlandırılmaktadır.



Ayrıca, Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü gibi özel kanunları uyarınca görevlendirilmiş olan kuruluşların hizmetleri sebebiyle ihtiyaç duyduğu mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların üzerinde, bu kuruluşlar lehine bedeli karşılığında ve bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi işlemleri yine, Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce (Defterdarlık) değerlendirilmektedir.

ÖZEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ

Özel İrtifak Hakkı Dairesince yapılan işlemler ise aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir.

1-Kıyı ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen/edilecek alanlarda (yat limanları dahil) her türlü kıyı yapıları ile proje bütünlüğü içindeki geri sahalarda Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile bütünlük arz eden yatırım ile ilgili işlemlerin yapılması,

2-4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 maddesi uyarınca yayımlanan Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul Ve Esaslar kapsamındaki işlemlerin yürütülmesi,


3-4046 sayılı Özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile ilgili işlemlerin yapılması,

4-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun gereğince tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izni ile ilgili işlemlerin yapılması,

5-Diğer iş ve işlemlerin yürütülmesi,

İşlemlerinden ibarettir.

Özel İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili konulara ilişkin Kanun, Yönetmelik, Genel Tebliğ ve Genelgeler şöyledir:

1-Anayasanın 43’üncü Maddesi



2-3621 Sayılı Kıyı Kanunu (11.madde ve diğer maddeler.)

3-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu (9, 13, 17, 31 ve 51 inci vd. diğer maddeler)

4-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu (ek 7 nci maddesi)

5-3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun

6-4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (19 uncu maddesi)

7-5838 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 23 üncü maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Ek Madde 3

8-178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendi

9-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik

10-Kıyı Kanunu Uygulama Yönetmeliği

11-Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik

12-Hazine Arazilerinin Tersane Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ

13-324 Sıra Numaralı Milli Emlak Genel Tebliği

1-DAİREMİZCE KIYI İLE DOLDURMA VE KURUTMA YOLUYLA ELDE EDİLEN/EDİLECEK ALANLARDA (YAT LİMANLARI DAHİL) HER TÜRLÜ KIYI YAPILARI İLE PROJE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDEKİ GERİ SAHALARDA HAZİNENİN ÖZEL MÜLKİYETİNDE BULUNAN TAŞINMAZLAR İLE BÜTÜNLÜK ARZ EDEN YATIRIMLAR İLE İLGİLİ YAPILAN İŞLEMLER:

Talep sahibi yatırımcı tarafından 3621 sayılı Kıyı Kanunu ile Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen kıyı yapı ve tesisleri için yapılan kullanma izni talepleri ya ilgili Valiliğe (Defterdarlık) ya da doğrudan Bakanlığımıza veya yatırımcılar tarafından hazırlanan/hazırlattırılan teklif imar planlarını onaylama yetkisine sahip (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı vb.) kuruluşlar tarafından Bakanlığımıza görüş sorma şeklinde iletilmektedir.

Kullanma izni talep edilen alana ilişkin olarak ilgili Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile irtifak hakkı/kullanma izni bedeline ilişkin kıymet takdir kararları istenir.

Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde anılan, 324 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği Kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinin onayını müteakip gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale kalan yatırımcıya Yönetmelik eki “Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)” düzenlenmek suretiyle bir yıl süreli ön izin verilecektir. Ön izin sözleşmesi noterde tasdik edilecektir.

Yatırımcının talebi üzerine ve gerekli hâllerde bu süre bedeli karşılığında uzatılabilir. Ancak, ön izin süresinin toplamı dört yılı geçemez.

Tersane yapılmak amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı/kullanma izni talep edilmesi halinde Bakanlığımızca irtifak hakkı tesis edilmeden/kullanma izni verilmeden önce Denizcilik Müsteşarlığının (Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü) uygun görüşü alınmak suretiyle yukarıda belirtilen şekilde irtifak hakkı/kullanma izni işlemleri gerçekleştirilir.

Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesi işlemi

Ön izin sözleşmesinde belirtilen koşulları yerine getiren ve ilgili kuruluşlarca onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve/veya uygulama projeleri mevcut bulunan yatırımcıya;

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “İrtifak hakkı kurulması ve kullanma izni verilmesi” başlıklı 76/2 inci maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ilgili mevzuatı uyarınca yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılması amacıyla, en fazla kırkdokuz yıla kadar kullanma izni verilebilir,

Hükümleri doğrultusunda 49 yıl süreli kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.

Kıyı prosedürü için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 2007/2 nolu. Genelgesine göre iş ve işlemler yürütülür.

Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri

(1) İlk yıl ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri, ihalenin onaylanıp müşteriye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, müteakip yıl bedelleri ise, ön izin ve kullanma izni için sözleşmelerin düzenlenme tarihleri, irtifak hakkı için ise tapuya tescil tarihi esas alınarak her yıl aynı tarihte peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.

(2) Ön izin verilen hâllerde, ilk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı bedeli; ihale bedelinin kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilinceye kadar (dört yılı geçmemek üzere) geçen süre dikkate alınarak Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişim) oranında arttırılması suretiyle tespit edilecek bedeldir.

(3) Kullanma izinlerinde ve irtifak hakkı tesisinde ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak hakkı tesis edildiği tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı amacına uygun kullanımı mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı nitelikte ilave yatırım gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde ilk üç yıl için öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacaktır.

Hasılat Payları

Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin işletmeye geçmesinden itibaren alınacak hasılat paylarına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 79 uncu maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre yürütülecektir.

Buna göre,

Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacaktır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanacaktır.

2-4706 SAYILI HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNUN EK 3 MADDESİ UYARINCA YAYIMLANAN KAMU TAŞINMAZLARININ YATIRIMLARA TAHSİSİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR KAPSAMINDAKİ İŞLEMLER.

29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen Ek 3 üncü maddesiyle, mülkiyeti Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi gereğince 16/07/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/7/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla gruplandırılan illerde ve teşvik edilen sektörlerde yatırım yapacak yatırım teşvik belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilere ilk yıl için taşınmazın emlak vergi değerinin yüzde üçü oranında takdir edilecek bedel karşılığında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi hüküm altına alınmıştır.

Bunun üzerine, 4706 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinin uygulanmasına dair Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslar 03/09/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

3-4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ DÜZENLENMESİNE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI

4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun “Aynı Sermaye Konulması ve Hazine Taşınmazlarının Devri” başlıklı 19 uncu maddesinin B bendinin (e) fıkrasında Özelleştirme programına alınan ve sermayelerinde % 50'den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Hazinenin mülkiyetinde ki taşınmaz mallar ile - özel mevzuatı gereğince tescili mümkün olmayanlar hariç - Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların bu kuruluşlara devrine ve/veya bu kuruluşlar lehine, devredilebilir mülkiyetin gayri ayni haklar da tesis edilebilir.” hükmü bulunmaktadır.

Bu hüküm doğrultusunda irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.

Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, 1 (bir) yıl süreli bedelsiz ön izin verilmesi ya da 49 (kırkdokuz) yıl süreli bedelsiz olarak kullanma izni verilmesine ilişkin Makam onayı hazırlanır. Ön izin verilmesi ya da 49 yıl süreli kullanma izni verilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir. Ön izin ve kullanma izni sözleşmeleri taraflarca imzalanarak noterde tasdik edilir,

4-3996 SAYILI BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN YAP İŞLET DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUN GEREĞİNCE TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI VE KULLANMA İZNİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI

3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, Yüksek Planlama Kurulunca yetki verilen hizmetin asli sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenen yatırımcıya; yap-işlet-devret sözleşmelerinde yatırım ve işletme dönemleri için belirtilen bedel karşılığında, böyle bir bedelin belirtilmemiş olması halinde ise Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden sözleşmelerinde belirtilen süre kadar kullanma izni verilecek veya lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.

Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile kullanma izni/irtifak hakkı bedeline ilişkin kıymet takdir kararları ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.

Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir.

5-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu

3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek Madde 7’de

“Yapılmasının gerekli olduğuna Yüksek Planlama Kurulu tarafından karar verilen sağlık tesisleri, Sağlık Bakanlığınca verilecek ön proje ve belirlenecek temel standartlar çerçevesinde, kendisine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine 49 (kırkdokuz) yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir.”

“Bu amaçla Maliye Bakanlığınca, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine Hazineye ait taşınmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu taşınmazların sözleşme süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair tapu kütüğüne şerh konulur.”

“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usûller ile ihale yöntemi; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve konuya ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarınca müştereken hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur.”

Hükümleri bulunmaktadır.

Anılan Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet Ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.

Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri doğrultusunda talep edilen taşınmazlara ilişkin Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler istenir. Bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda Sağlık Bakanlığına uygun görüş bildirilir. Sağlık Bakanlığınca belirlenen yatırımcıya kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.

MİLLİ EMLAK KİRALAMA İŞLEMLERİ

KİRALAMA İŞLEMLERİ


Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi görev ve yetkisi, Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendine göre Bakanlığımıza aittir.

Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların kiraya verilmesi işlemleri esasen 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ve 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğ hükümleri ile Bakanlığımızca çıkarılan Genelgelere göre yürütülmektedir.



GENEL OLARAK KİRALAMA İŞLEMLERİ
ÖZELLİK ARZEDEN KİRALAMA İŞLEMLERİ
1- Ağaçlandırma Amaçlı Kiraya Verilmesi

2- Balıkçı Barınaklarının Kiraya Verilmesi

3- Kıyı Kanunu Kapsamına Giren Yerlerin Kiraya Verilmesi

4- Yüksek Öğretim Kurumlarına Tahsisli Taşınmazların Kiraya Verilmesi

5- Milli Eğitim Bakanlığına Tahsisli ve Bu Bakanlığa Bağlı Okul ve Kurumlardaki Kantin, Açık Alan, Salon ve Benzeri Yerlerin Kiraya Verilmesi

6- Kültür ve Turizm Bakanlığına Tahsisli Olup Döner Sermaye Hizmetlerinde Kullanılan Taşınmazların Kiraya Verilmesi.

7- Hazinenin Elbirliği veya Paylı Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazların Kiraya Verilmesi

8- Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Verilmesi







GENEL OLARAK KİRALAMA İŞLEMLERİ

Başvuru:

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre, tarımsal, ticari, spor ve sosyal nitelikli vb. diğer amaçlarda kullanılmak amacıyla, talep sahibi tarafından belirlenen taşınmazın kiralanmasının istenilmesi halinde, kiralama amacını ve taşınmazın sınırları gösterir bilgileri içeren bir dilekçeyle taşınmazın bulunduğu yerdeki Defterdarlığa/Malmüdürlüğüne müracaat edilmesi gerekmektedir.

Kiraya Verilmesi Mümkün Olmayan Hazine Taşınmazları:

Talep dilekçesine konu olan taşınmazların kamu hizmetlerine tahsisli olup tahsis amacında kullanılan taşınmazlar (Bu gibi taşınmazların içinde bulunan büfe, kantin, çay ocağı ve benzeri ticari üniteler hariç), kıyı ve sahil şeritleri (Kıyı Kanununda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere kiralanması talep edilen taşınmazlar hariç), sit alanında kalan taşınmazlar (Kültür ve Turizm Bakanlığınca kiraya verilmesi uygun görülen taşınmazlar hariç), millî park sınırları içerisinde kalan taşınmazlar, Tarım Reformu kapsamındaki taşınmazlar (Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce kiraya verilmesi uygun görülen taşınmazlar hariç), Askerî Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamındaki taşınmazlar, (Genelkurmay Başkanlığınca kiraya verilmesi uygun görülen taşınmazlar hariç), ibadet yerleri, özel kanunları gereğince hak sahiplerine devri gereken ve devrine yönelik işlemleri devam eden taşınmazlardan (4070, 4071, 4072 vb.) olması halinde kiraya verilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ayrıca; 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan taşınmazların, 5393 sayılı Belediye Kanununun 79. maddesinin 2 nci fıkrası hükmü uyarınca tasarrufu ilgili belediyelere bırakılan taşınmazların, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da ilan edilmiş olan özel çevre koruma bölgesinde kalan taşınmazların, İl Özel İdarelerince kiraya verilmesi gereken, su ürünü üretim yerleri ile kaynak ve yeraltı sularının kiralanması için ilgili kurumlara başvurulması gerekmekte olup, bu alanlarda kalan taşınmazlar için Defterdarlığa/ Malmüdürlüğüne yapılan başvurular da ilgili Kurumlara iletilmektedir.

İhale Usulleri:

Genel hükümlerle yapılan kira işlemlerinde; kapalı teklif usulü, açık teklif usulü ve pazarlık usulü olmak üzere üç tür ihale usulü uygulanır.

Taşınmazların kiraya verilmesinde tahmin edilen yıllık kira bedeli, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 45 inci maddesine göre her yıl merkezî yönetim bütçe kanunuyla belirlenen parasal sınıra kadar olan ihalelerde açık teklif usulü, bu sınırı aşanlarda ise kapalı teklif usulü uygulanır.

Kullanışlarının özelliği veya İdareye yararlı olması nedeniyle kapalı veya açık teklif usulleriyle ihalesi uygun görülmeyen Hazine taşınmazları, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlıkla kiraya verilebilir.

Pazarlık Usulüyle Kiraya Verilmesi Mümkün Olan Taşınmazlar:

Taşınmazların kiraya verilmesi işlemlerinde; kullanışlarının özelliği veya İdareye yararlı olması hususlarının bulunup bulunmadığı Bakanlıkça belirlenir. Ancak, tarıma elverişli arazilerin topraksız veya az topraklı çiftçilere kiraya verilmesi, tahsisli taşınmazlar ile kamu hizmeti görülmek üzere genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince kiralanan taşınmazların ticari amaçla kullanılması mümkün olan bölümlerinin kiraya verilmesi, geçici iş ve hizmetler için kullanılacak taşınmazların kiraya verilmesi, para çekme makineleri için kullanılacak yerlerin bankalara kiraya verilmesi, baz istasyonları ile radyo ve televizyon vericileri için ihtiyaç duyulan yerlerin kiraya verilmesi, genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine kiraya verme, ağaçlandırma amaçlı kiraya verme, birlikte kullanılacağı parselin maliki veya kiracısı tarafından kiralanması talep edilen, bu parselle bütünlük arz eden ve müstakil kullanımı mümkün olmayan taşınmazların kiraya verilmesi, sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren eski kiracısı tarafından kiralanması talep edilen taşınmazların (otoparklar hariç) kiraya verilmesi, reklam levhası konulmak üzere kiralanması talep edilen taşınmazların kiraya verilmesi, balıkçı barınaklarının o yörede en az oniki aydan beri faaliyette bulunan su ürünü kooperatiflerine veya su ürünü kooperatif birliklerine kiraya verilmesi işlemlerinde, kullanışlarının özelliği veya İdareye yararlı olduğu hususunun varlığı kabul edilir ve taşınmazlar 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlıkla kiraya verilebilir.

İhaleye Katılabilme Şartları:

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğe göre yapılacak ihalelere katılacakların; yasal yerleşim yeri sahibi olmaları, tebligat için Türkiye'de adres göstermeleri, gerçek kişilerin T.C. kimlik numarasını, tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasını bildirmeleri, Yönetmelikte istisna edilen işler dışında geçici teminatı yatırmış olmaları, işin gereğine göre defterdarlık veya malmüdürlüğünce tespit edilecek diğer belgeleri vermeleri, özel hukuk tüzel kişilerinin, yukarıda belirtilen şartlardan ayrı olarak, idare merkezlerinin bulunduğu yer mahkemesinden veya siciline kayıtlı bulunduğu ticaret veya sanayi odasından yahut benzeri meslekî kuruluştan, ihalenin yapıldığı yıl içinde alınmış sicil kayıt belgesi ile tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile tam yetkili olduklarını gösterir noterlikçe tasdik edilmiş imza sirkülerini veya vekâletnameyi vermeleri; kamu tüzel kişilerinin ise, tüzel kişilik adına ihaleye katılacak veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduğunu belirtir belgeyi de vermeleri şarttır.

İhaleye Katılamayacak Olanlar:

1. İhaleyi yapan idarenin;

a) İta amirleri,

b) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar,

c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci

d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç).

2. Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar.

doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamazlar.

Teminat Olarak Kabul Edilebilecek Değerler:

Geçici veya kesin teminat olarak; tedavüldeki Türk Parası, bankalar ve özel finans kurumlarının verecekleri süresiz teminat mektupları, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır) kabul edilir.

Bedel Tespiti:

Kiralanacak taşınmaza ilişkin tahmin edilen bedel, İdarece tespit edilir veya ettirilir ve ihale komisyonunca karara bağlanır. Bedel tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınır. Kiralama işleminde ilk yıl tahmini kira bedeli, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin % 5’ inden (yüzde beşinden) az olmamak üzere tespit ve takdir edilir.

Geçici Teminat:

Kiralama ihalelerinde tahmini kira bedelinin % 10’ undan az olmamak üzere % 30' una kadar geçici teminat alınabilir.

Kira Süresi:

Mülkiyeti Hazineye ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar en fazla 10 (On) yıl süreyle kiralanabilir. Turistik tesis kurulacak yerler ve turistik tesisler, enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan araziler, doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan araziler on yıldan fazla süre ile kiralanabilir.

Kesin Teminat:

Kiracının, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müşteriden ihale bedeli (bir yıllık kira bedeli) üzerinden % 6 (yüzde altı) oranında kesin teminat alınır.

İhale Kararının Bildirilmesinden Sonra Müşterinin Sorumluluğu:

Talep sahibi, onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek İdarece düzenlenecek sözleşmeyi imzalamak, zorunlu ise aynı süre içinde sözleşmeyi notere tasdik ve tescil ettirerek İdareye vermek, ihale bedeli ile müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları ve diğer giderleri ödemek, varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat Hazineye gelir kaydedilir ve 1 (Bir) yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir.

Kira Bedelinin Tahsili:

Kira bedelinin 1/4 ü peşin, kalanı 3 eşit taksitle ödenir. İkinci ve müteakip yıllar kira bedelleri, cari yıl kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca artışın yapılacağı ayda yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim oranı) oranında artırılması suretiyle hesaplanır. Bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla yapılacak kiralamalarda ilk yıl bedeli ihale bedeline, sonraki yıl bedelleri ise sözleşmeleri gereğince tespit edilecek bedellere %50 (yüzde elli) indirim uygulanarak kira bedeli tahsil edilir.

07/06/2008 tarihinden sonra; Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların kiraya verilmesi işlemlerinden KDV tahsil edilmemektedir.

Süresinde ödenmeyen kira bedelleri, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesi gereğince gecikme zammı oranı uygulanarak tahsil edilir.

Sözleşme Devri:

İhale süresiyle sınırlı olmak kaydıyla kira sözleşmesi, Bakanlığın izniyle başkasına devredilebilir veya sözleşmeye ortak alınabilir. Devir alacaklarda ve ortak olacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır. Kira sözleşmelerinin devri için, kiracının yükümlülüklerini yerine getirmiş olması ve devir talebinde bulunduğu tarih itibarıyla sözleşmeden doğan herhangi bir borcunun olmaması gerekmektedir. Kira sözleşmeleri, devir talebinde bulunan kiracının söz konusu taşınmazı sözleşmeye dayalı olarak kullanmaya başladığı tarihten itibaren 3 yıl içinde ve sözleşmenin bitimine 6 ay kala devredilemez. Topraksız ve az topraklı çiftçilere kiraya verilen arazilere ilişkin sözleşmeler devredilemez.

Sözleşmeyi devralacak kişiler devir tarihinden itibaren 3 yıl geçmedikçe yeniden devir talebinde bulunamazlar. Ancak ticaret unvanı ve işletmenin nev’indeki (limited şirketin, anonim şirkete dönüşmesi gibi) değişiklikler nedeniyle yapılacak devirler ile kiracının %50 hissesinden fazlasına sahip olduğu şirketlere yapılacak devirlerde süre şartı aranmaz. Kiracının %50 hissesinden fazlasına sahip olduğu şirketlere yapılacak devirlerde; sözleşme süresince kiracının şirketteki hissesinin %50’nin altına düşmemesi gerekmektedir. İşletmenin nev’inde meydana gelen değişiklikler nedeniyle yapılacak devirlerde; yeni şirketin en az %50 hissesinin eski şirket ortaklarına ait olması ve sözleşme süresince bu oranın %50’nin altına düşmemesi gerekmektedir.

Ticaret unvanı ve işletmenin nev'indeki değişiklikler nedeniyle yapılacak devirler ile kiracının %50 hissesinden fazlasına sahip olduğu şirketlere yapılacak devirlerde devre esas kira bedeli, devredilen sözleşmede öngörülen kira bedelidir. Bu durum dışındaki kira sözleşmelerinin devrinde, sözleşme konusu taşınmaza günün emsal ve rayiç bedelleri dikkate alınmak suretiyle kıymet takdir ettirilerek devre esas kira bedeli tespit edilir. Devir sözleşmesi sözleşmenin devredildiği tarihteki kira bedelinden az olmamak kaydıyla tespit edilen bedel üzerinden düzenlenir.

Kiracının kira şartname ve sözleşmesine aykırı davranması:

Kira sözleşmesi düzenlendikten sonra; kiracının taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, sözleşme feshedilerek, fesih tarihi itibariyle varsa ödenmemiş kira bedelleri 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir, kiracıdan bir yıllık kira bedeli tutarında ayrıca tazminat alınır, kesin teminat kiracının borcuna mahsup edilmeksizin, Hazineye gelir kaydedilir, söz konusu taşınmaz kiracıdan teslim alınır.
































ÖZELLİK ARZEDEN KİRALAMA İŞLEMLERİ



1-AĞAÇLANDIRMA AMAÇLI KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

İlgili Mevzuat:

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki sahaların ağaçlandırma yapmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine kiraya verilmesi işlemleri 09.10.2003 tarih ve 25254 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ağaçlandırma Yönetmeliği (Değişik: R.G.-30.04.2009–27215) ve 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin, Özellik Arzeden Kiralama İşlemlerinin (XVIII.Bölüm) Ağaçlandırma İşlemleri başlıklı (C) Bölümü hükümleri çerçevesinde Bakanlığımızca yürütülmektedir.

Başvuru:

Ağaçlandırma yapılmak amacıyla kiralama talebinde bulunan gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin, Hazinenin özel mülkiyetindeki arazilerden talep edecekleri sahanın ada ve parsel numarasını belirtmek suretiyle, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden talep edecekleri saha için ise sahaya ait kroki veya haritayı ekleyerek (Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde tescil şartı aranmaz) illerde defterdarlıklara, ilçelerde ise malmüdürlüklerine bir dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir.

Ağaçlandırma Amaçlı Kiraya Verilebilecek Ağaç Türleri:

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki sahalar üzerinde Kavak, Okaliptus, Kızılağaç, Kestane, Ceviz, Zeytin, Badem, Harnup, Antepfıstığı, Defne, Menengiç, Sakız Ağacı, Kuşburnu, Alıç, Mahlep vb. odun dışı orman ürünü veren Ağaç ve ağaççıklar, Jojoba, Ahlat Çam türleri, Sedir, Göknar, Ladin, Fıstıkçamı, Sahilçamı, Kızılçam, Karaçam, Sarıçam, Halepçamı ve asli orman ürünü veren diğer ibreliler Kayın, Akasya, Meşe, Dişbudak, Ihlamur, Karaağaç, Akçaağaç vb. asli orman ürünü veren Diğer Yapraklılar Servi, At Kestanesi, Aylantus, Çınar, Söğüt, İğde, Gladiçya türleri yetiştirmek üzere ağaçlandırma yapılmak amacıyla kiralama yapılmaktadır.

Hazinenin özel mülkiyetindeki araziler veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde elma, armut, şeftali, incir ve benzeri meyve ağacı türleri ile ağaçlandırma izni verilmemektedir.

Ağaçlandırma Amaçlı Kiraya Verilebilecek Taşınmazlar:

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, imar planında “Ağaçlandırılacak Alan” olarak ayrılan taşınmazlar, belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup, planı bulunan yerlerde herhangi bir üst ölçekli planda ağaçlandırma amacına ayrılmış yerler ve Bakanlığımızca yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda kiraya verilmesinde sakınca görülmediği tesbit edilen yerler ağaçlandırma yapılmak amacıyla kiraya verilmektedir.

Ağaçlandırma Amaçlı Kiraya Verilemeyecek Taşınmazlar:

Anılan Tebliğin "Kiraya Verilemeyecek Taşınmazlar" bölümünde belirtilen taşınmazlar,

Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde imar planı bulunmayan yerler ile onaylı imar planlarında "ağaçlandırılacak alan" dışında bir amaca ayrılmış yerlerde,

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup, herhangi bir ölçekteki plânda ağaçlandırma dışında başka bir amaca ayrılmış yerlerde,

Mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde,

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 8 inci maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu kararı ile ilan edilen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezleri ile ileride turizm amacına yönelik yatırımlara açılabilme ihtimali olan yerlerde,

Deniz, akarsular, tabii ve suni göllerin kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan alanları ile baraj ve gölet alanlarında, (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün uygun görüş verdiği alanlar hariç)

İmar planları dışında, tek parçada veya birden fazla olmakla birlikte birbirine bitişik 2 hektardan küçük arazi üzerinde,

Gerçek veya tüzel kişilere bir defada tek bir proje için 300 hektardan büyük arazi üzerinde, (maden sahalarının ağaçlandırılması ile asli orman ürünü işleyerek faaliyetlerini sürdüren gerçek ve tüzel kişilerin ihtiyacı olan hammaddenin karşılanması amacıyla yapacakları özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü, özel imar-ihya çalışmalarında saha büyüklüğü sınırlaması aranmaz.)

Paydaş/paydaşlar dışındaki gerçek ve tüzel kişilerin talebine konu paylı mülkiyete tabi araziler üzerinde,

Kavak, kızılağaç, okaliptüs ve benzeri hızlı gelişen orman ağacı türleri ile zeytin, ceviz, kestane, antepfıstığı, badem, iğde, menengiç, harnup gibi ağaç türleri dışındaki ağaç türleri için I, II, III, IV üncü sınıf tarım arazileri üzerinde,

Bakanlığımız veya diğer genel bütçeli kuruluşların gelecekteki ihtiyaçları için gerekli olduğu anlaşılan taşınmazlar üzerinde,

Teferruğ yolu ile edinilip, edinme tarihinden itibaren bir yıl geçmemiş taşınmazlar üzerinde,

Kamulaştırma yolu ile edinilip amacında kullanılmadığı için boş kalan ve 2942 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinde yazılı süresi dolmamış olan taşınmazlar üzerinde,

Üzerinde irtifak hakkı tesis edilmiş ve hak süresi dolmamış olan taşınmazlar üzerinde,

Özel kanunlar gereği olarak, özel amaçlarla tahsisi, kamu kurum ve kuruluşlarına devri veya kullanımlarına verilmesi gereken taşınmazlar üzerinde,

ağaçlandırma izni verilmemektedir.



Ağaçlandırma Amaçlı Kiralama Taleplerinin Değerlendirilmesi:

Aynı yer için birden fazla talep olması halinde Ağaçlandırma Yönetmeliğinin (Değişik: R.G.-30.04.2009–27215) Başvuru ve Projelendirme Başlıklı 11. maddesinde belirtilen öncelik sıralarına göre işlem tesis edilmektedir.

Anılan Yönetmeliğin (Değişik: R.G.-30.04.2009–27215) 11. maddesinde, 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununun 4 üncü maddesinde sayılan kamu kurum ve kuruluşlarının müracaatlarının ilan edilmeksizin öncelikli olarak yerine getirileceği hüküm altına alınmıştır.

Bakanlığımızca yapılan inceleme ve değerlendirmede, talep konusu taşınmazın ağaçlandırma yapılmak amacıyla kiraya verilmesinde sakınca görülmediğinin tesbit edilmesi halinde, anılan Yönetmeliğin (Değişik: R.G.-30.04.2009–27215) 11. maddesi hükmüne göre öncelikle;

Talep konusu taşınmazın belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde ve imar planında “Ağaçlandırılacak Alan” olarak ayrılmış olması halinde müracaatçı adına,

Talep konusu taşınmazın belde mülki hudutları içerisinde kalması ve müracaatçılar arasında belde belediye başkanlığı olması durumunda belde belediye başkanlığı adına, belde belediye başkanlığının müracaatının olmaması durumunda ise, belde belediye başkanlığına yapılacak yazılı tebligat ile taleplerinin olması halinde özel ağaçlandırma müracaatının yedi gün içerisinde yapılması gerektiği bildirilmekte olup, tebligat sonucu müracaatının olmaması halinde ilk müracaatçı adına,

Talep konusu taşınmazın köy mülki hudutları içerisinde kalması ve müracaatçının köy muhtarlığı olması durumunda, öncelikle köy muhtarlığının talebi tahsis yoluyla değerlendirilmektedir.

Talep konusu taşınmazın köy mülki hudutları içerisinde kalması ve müracaatlar arasında o köy nüfusuna kayıtlı ve o köyde ikamet eden gerçek ve tüzel kişinin olması durumunda; köy muhtarlığına yapılacak yazılı tebligat ile taleplerinin olması halinde özel ağaçlandırma müracaatının yedi gün içerisinde yapılması gerektiği bildirilmekte olup, tebligat sonucu müracaatının olmaması halinde, o köy nüfusuna kayıtlı ve o köyde ikamet eden gerçek kişi ile o köyde ikamet eden tüzel kişiye,

Talep konusu taşınmazın köy mülki hudutları içerisinde kalması ve müracaatçıların, taşınmazın bulunduğu köy nüfusuna kayıtlı olmayan ve o köyde ikamet etmeyen gerçek ve tüzel kişiler olması halinde, müracaat yedi gün süreyle köyde ilan edilmekte olup, ilan sonucunda, köy muhtarlığının müracaatta bulunması halinde köy muhtarlığına, köy muhtarlığının müracaatta bulunmaması halinde ise, ilan süresi içerisinde köy halkından müracaat eden gerçek ve tüzel kişiye, o köyde ikamet eden ve o köy nüfusuna kayıtlı hiç kimsenin başvuruda bulunmaması halinde ise ilk müracaatçıya,

proje hazırlanmasına yönelik ön izin verilir.

Ön İzin ve Kiraya Verme İşlemleri:

Yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak talepler değerlendirildikten sonra ağaçlandırma yapılmak amacıyla kiraya verilmesinde sakınca görülmediği tesbit edilen ve öncelik sırası belirlenen gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine Ağaçlandırma Yönetmeliğinin (Değişik: R.G.-30.04.2009–27215) yedinci fıkrası uyarınca ağaçlandırmaya esas teşkil edecek projenin hazırlanmasına yönelik 3 ay süreli ön izin verilmekte olup, uygulama projesinin verilen sürede teslim edilmemesi ve talepte bulunulması halinde ise, 1 ay süreli ek süre verilir.

Bu süreler zarfında Ormancılık Bürolarınca hazırlanan proje Çevre ve Orman Bakanlığına onaylatıldıktan sonra ağaçlandırma yapılmak üzere gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulü ile azami 10 yıl süreyle kiraya verilir.

Ağaçlandırma Amaçlı Kiraya Verilecek Yerlerde Kira Bedeli:

Kira bedelleri, Çevre ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğünce, fidan türleri ve arazi verim sınıfları dikkate alınarak her yıl yeniden belirlenmekte olup, bu bedeller Bakanlığımızca valiliklere duyurulur. Ayrıca tespit edilen bu bedeller ilk beş yıl % 50 indirimli olarak tahsil edilmektedir.

Yapılaşma Şartları:

Kiraya verilen taşınmazlar üzerinde proje sahası yatay alanının % 0,1’ine kadar ağaçlandırma, bakım ve koruma amaçlı yapılaşma izni Bakanlığımızca verilebilmektedir. Bu miktar 3.000 m²’yi geçemez.

Ara Tarım Şartları:

Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanlarda, asli veya odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççıklarla yapılan ağaçlandırmaların altında, projesinde belirtilmek ve projesine uygun olarak ağaç dikimi yapıldığının Çevre ve Orman Bakanlığınca tespit edilmesi kaydıyla ikinci tür olarak, tıbbi, aromatik, yumrulu ve soğanlı bitkiler ile diğer tarım ürünleri yetiştirilebilir. Ara tarım yapılacak alanın kullanım bedeli, ağaçlandırma amacıyla belirlenen kira bedelinden ayrı olarak İdarece 2886 sayılı Kanuna göre rayiç kira bedelleri dikkate alınarak takdir edilmektedir.

Anılan Tebliğin Özellik Arzeden Kiralama İşlemlerinin (XVIII.Bölüm) Ağaçlandırma İşlemleri başlıklı (C) Bölümünün 12. maddesinde belirtilen şartlar gerçekleşmeden ara tarım yapıldığının belirlenmesi halinde, İdarece 2886 sayılı Kanuna göre belirlenecek kullanım bedelleri kiracıdan talep edilerek sözleşmenin feshi yoluna gidilmektedir.

Ağaçlandırma Amaçlı Kiralamalarda Kira Süresi:

Kira süresi içinde yapılacak kontrollerde, arazinin Çevre ve Orman Bakanlığınca onaylanan ağaçlandırma projesine uygun olarak ağaçlandırıldığının tespit edilmesi halinde, kira süresi 10’ar yıllık dilimler halinde, uygulama projesinde belirlenen süreye kadar uzatılabilmektedir.

Kira Sözleşmesinin Feshi:

Bakanlığımızca kiraya verilen taşınmazlar üzerinde Çevre ve Orman Bakanlığınca onaylanan projedeki teknik esaslar doğrultusunda ağaçlandırma çalışması yapılmadığı ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerinin yerine getirilmediği (dikim işlemine zamanında başlamama, izinsiz yapılaşma, izinsiz ara tarım, kira bedellerinin iki yıl üst üste yatırılmaması vs.) tesbit edilenlerin kira sözleşmeleri Bakanlığımızca feshedilmektedir.

Herhangi bir nedenle sözleşmenin feshine neden olunması halinde, İdarece arazinin 2886 sayılı Kanuna göre rayiç kira bedelleri dikkate alınarak takdir edilecek kullanım bedelinden, ağaçlandırma amacıyla ödenen kira bedelleri mahsup edildikten sonra kalan miktar yapılacak tebligat tarihinden itibaren 1 ay içinde kiracı tarafından defaten ödenmekte olup, bu husus düzenlenecek sözleşmelere özel şart olarak konulmaktadır.

Sözleşmenin feshi halinde 2886 sayılı Kanuna göre takdir edilecek yılı rayiç kira bedeli tutarı ayrıca tazminat olarak alınacak ve arazi mevcut haliyle Hazineye teslim edilmekte, arazi üzerinde fesih tarihine kadar yapılmış işler ve dikilmiş ağaçlar için kiracı tarafından herhangi bir hak veya tazminat talebinde bulunulmamaktadır.

































II- BALIKÇI BARINAKLARININ KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

Balıkçı Barınaklarının Tanımı

Her türlü balıkçı gemilerine hizmet vermek maksadı ile mendireklerle korunmuş, yeterli havuz ve geri saha ile barınacak gemilerin manevra yapabilecekleri su alanı ve derinliğe sahip, yükleme, boşaltma, bağlama rıhtımları ile suyu, elektriği, ağ kurtarma sahası, satış yeri, idare binası, ön soğutma ve çekek yeri bulunan, büyüklüğüne ve sağladığı imkanlara göre balıkçı limanı, barınma yeri veya çek çek yeri olarak adlandırılan kıyı yapılarıdır.

Mevzuat

Balıkçı barınakları, 13/12/1996 tarihli ve 22846 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Balıkçı Barınakları Yönetmeliği ile 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğine göre kiralanmaktadır.

Balıkçı Barınaklarının Kiralanması

Balıkçı barınakları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının olumlu görüşlerine dayanılarak, Bakanlığımız tarafından kiraya verilmektedir.

Kiralamada öncelikle;

-Balıkçı barınağının mülki idare sınırları içerisinde bulunan,

-Ortakları orada ikamet eden,

-En az on iki aydan beri faaliyette bulunan,

-Münhasıran su ürünleri ile iştigal eden,

-Otuz günlük ilan süresi içerisinde kiralamak için müracaat eden,

Su ürünleri kooperatif veya kooperatif birliklerine, on yıldan az olmamak üzere açık pazarlık usulüyle kiraya verilir.

Balıkçı barınağının bulunduğu mülki idari sınırlar içerisinde birden fazla su ürünleri kooperatifinin olması ve bu kooperatiflerin ayrı ayrı barınak kiralama taleplerinin bulunması halinde, gerekli şartları taşıyan kooperatiflerin aralarında anlaşarak müşterek ve müteselsil sorumlu olarak kiralama istekleri olduğu takdirde, barınak açık pazarlık usulüyle bu kooperatiflere kiralanmaktadır.

Kooperatiflerin aralarında anlaşma olmaması halinde gerekli şartları taşıyan ve barınağın bulunduğu mülki idari sınırlar içerisinde balıkçı gemilerinin yarısından fazlasının üye olduğu kooperatife açık pazarlık usulüyle kiraya verilmektedir.

Yukarıda belirtilen şartların sağlanamaması halinde ise kooperatifler arasında yapılacak ihaleyle barınak kiralanmaktadır.

Su ürünleri Kooperatif ve birlikleri ilan edilen süre içinde kiralama talebinde bulunmadığı veya gerekli şartları taşımadıkları taktirde barınak, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince Bakanlığımız tarafından talep bulunması halinde öncelikle yerel yönetimlere aksi taktirde diğer gerçek ve tüzel kişilere kiralanmak üzere ihale edilir.

Balıkçı Barınaklarına Kıymet Takdir Edilmesi

Balıkçı barınaklarının İlk yıl tahmini kira bedeli, sınıf ve maliyet durumları ile Balıkçı Barınağı yönetmeliğinin EK - 1'de belirtilen kriterlere göre Tarım İl Müdürlüklerince tesbit ve hesap edilerek Defterdarlığa (Milli Emlak Müdürlüğü) bildirilir. Tarım İl Müdürlüğünce bildirilen bedel 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 13 üncü maddesine göre oluşturulan komisyonca incelenir ve Tarım İl Müdürlüğünce belirlenen bedelden az olmamak üzere, yıllık kira bedeli olarak karara bağlanır.

Daha sonraki yıllara ait kira bedeli, bir önceki yıl kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim oranı) oranında artırılması suretiyle hesaplanır.

Geçici ve Ek Taminat

Balıkçı barınaklarının kiralama ihalelerinde geçici teminatın yanı sıra tahmini bedelin % 30’u oranında ek teminat alınır.

Balıkçı Barınaklarının Kira Süresi

Bakanlığımızca balıkçı barınakları 10 yıllık dönemler halinde kiralanmaktadır.

Kira Süresinin Sona Ermesi

Kira süresinin sona ermesiyle kiracının tüm hakları sona erer ve yeniden yapılacak kiralamada eski kiracıya herhangi bir öncelik ve tercih hakkı tanınmaz. Kira süresinin sonunda veya kira sözleşmesinin süresinden önce feshi halinde kiracı tarafından hiçbir hak ve tazminat iddiasında bulunulmadan barınak ve üzerindeki tesisler Hazineye teslim edilir.

Kiracı barınakta yapmış olduğu her türlü ek tesis ve onarım giderlerinin ödenmesi için herhangi bir talepte bulunamaz.

Kiralanması Yapılan Balıkçı Barınaklarında Uyulması Gereken Genel Esaslar

Kiralanan barınak ve üst yapılar hiç bir şekilde üçüncü şahıslara devredilemez, kiraya verilemez ve bunların kiralanmasında ve işletilmesinde ortak alınamaz Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Bakanlığımızdan izin alınmadan şartnamesinde belirtilen amaçlar dışında kullanılamaz, barınağın üzerinde tadil veya tevsi inşaatı yapılamaz.

Balıkçı Barınaklarının Geçici ya da Kesin Devrinin Kaldırılması

Geçici devri yapılmış olan balıkçı barınaklarını kiralamak için su ürünleri kooperatif veya birliklerinden talep gelmesi halinde, barınağın Tarım ve Köyişleri Bakanlığına geçici devir işlemleri tamamlandıktan sonra kiralama işlemlerine başlanır.

Kesin devri yapılmış olan balıkçı barınaklarını kiralamak için ise, su ürünleri kooperatif veya kooperatif birliklerinden gelen talepler Tarım ve Köyişleri Bakanlığına iletilir. Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldığı taktirde barınak kiraya verilir.

Balıkçı Barınaklarının Taranması İşlemleri

Barınakta ihtiyaç duyulan tarama çalışmaları Ulaştırma Bakanlığınca belirlenecek esas ve usullere göre bütçe imkanları dahilinde gerçekleştirilir.

Ulaştırma Bakanlığınca yapılan tarama sonucu çıkarılan kum ticari amaçla kullanılamaz. Ancak, kumun karaya çıkarılabilmesi halinde, bu kum Bakanlık yerel teşkilatınca değerlendirilir.

Ulaştırma Bakanlığınca tarama çalışmalarının yapılamaması halinde, bu Bakanlıkça belirlenen esaslarda çıkarılmasına karar verilen kum ve diğer malzemelerin belirlenen bedeli esas alınarak, tarama işleri 2886 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin (g) bendi gereğince barınak işletmecisine, talebinin olmaması halinde diğer gerçek veya tüzel kişilere ihale yoluyla yaptırılır.

Barınak işletmecisi ile diğer gerçek ve tüzel kişilere yaptırılacak barınak ve basen taramalarının şekli ve miktarı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşü doğrultusunda Ulaştırma Bakanlığı taşra teşkilatınca belirlenir ve bu kuruluşların denetiminde gerçekleştirilir.



































III- KIYI KANUNU KAPSAMINA GİREN YERLERİN KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

3621 sayılı Kıyı Kanununun kapsamında kalan kıyı, sahil şeridi ve dolgu alanları Kıyı Kanunu ile Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun ve amacında kullanılmak üzere belediyelere veya mahalli idare birliklerine kiraya verilebilmektedir.

Bu alanlarda yapılacak düzenlemelerin kapsamı, gelirlerin paylaşımı, sona ermeye ve üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde elde edilecek hasılatın paylaşımı esasına dayalı protokol İdare ile ilgili kuruluşlar arasında düzenlenerek belirlenir.

Ahşap İskele olarak kullanılacak alanların kiralama işlemleri

Ahşap iskelelerin yapım süreci Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yayımlanan 2006/3 ve 2007/7 sayılı Genelgelerde belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenmiş olup, kiralama talepleri bu Genelgelerdeki şartların yerine getirilmesi halinde değerlendirilmektedir.



































IV- YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARINA TAHSİSLİ TAŞINMAZLARIN KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun Ek 25 inci maddesi hükmü gereğince, yüksek öğretim kurumlarına tahsisli olan taşınmazların, üzerinde herhangi bir inşaat yapılmaması ve irtifak hakkına konu edilmemesi, eğitim, sağlık ve sosyal amaçlı kullanılması, elde edilen gelirin tamamının ilgili yüksek öğretim kurumunun her çeşit mal ve hizmet alımlarında ve sermaye harcamalarında (yüksek öğretim kurumları adına tapuda kayıtlı taşınmazların satılması suretiyle elde edilen gelirlerin tamamı sadece sermaye harcamalarında) kullanılması artıyla, Bakanlığımızca kiraya verilmesinden elde edilen gelirler ilgili yüksek öğretim kurumu bütçesine yılı bütçe kanunu hükümleri çerçevesinde özel ödenek/öz gelir olarak kaydedilmektedir.







































V- MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINATAHSİSLİ VE BU BAKANLIĞA BAĞLI OKUL VE KURUMLARDAKİ KANTİN, AÇIK ALAN, SALON VE BENZERİ YERLERİN KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

Milli Eğitim Bakanlığına tahsisli ve bu Bakanlığa bağlı okul ve kurumlarda bulunan büfe, kantin, çay ocakları, yemekhane, kafeterya, bahçe ve boş alanlar ile spor, konferans ve çok amaçlı kapalı salonların eğitsel, sosyal, kültürel, sportif ve ticari amaçlarda kullanılması amacıyla okul aile birliğince kiralanmasının talep edilmesi halinde, okulun bulunduğu yerdeki defterdarlık veya malmüdürlüğünce 2886 sayılı Kanunun 51/g maddesi gereğince pazarlık usulüyle okul aile birliğine kiraya verilebilmektedir. Bu alanlar okul aile birlikleri tarafından işletilebileceği gibi, üçüncü kişilere de işlettirilebilmektedir.





































VI- KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA TAHSİSLİ OLUP DÖNER SERMAYE HİZMETLERİNDE KULLANILAN TAŞINMAZLARIN KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

Bakanlığımız ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında düzenlenen 10/05/2005 tarihli protokol gereğince, Hazineye ait olup Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilen ve döner sermaye hizmetlerinde kullanılmak üzere ayrılan taşınmazlar ile tesislerdeki, sergi, yeme, içme, satış, hizmet, kültürel etkinlik ve dinlenme yerleri ile salon, büfe ve otoparklar 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığınca (Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü) kiraya verilmektedir.





































VII- HAZİNENİN ELBİRLİĞİ VEYA PAYLI MÜLKİYETİNDE BULUNAN TAŞINMAZLARIN KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

Taşınmaz, biri Hazine olmak üzere iki kişiye ait ise İdarenin kiralama önerisini kabul etmesi hâlinde paydaşına rayiç bedel üzerinden 2886 sayılı Kanunun 51/f bendine göre pazarlık usulü ile kiraya verilebilir.

İkiden fazla paydaşı olan taşınmazdaki Hazine payı, kabul etmeleri hâlinde payları oranında diğer paydaşlara veya pay ve paydaş çoğunluğunun vereceği karara göre diğer paydaşa pazarlıkla kiraya verilebilir.

Hazinenin paydaşı olduğu taşınmazlardaki payının paydaşlar dışında üçüncü kişilerce kiralanmasının talep edilmesi hâlinde, pay ve paydaş çoğunluğunun vereceği olumlu karara göre açık teklif usulü veya pazarlıkla kiraya verilebilir.































VIII- HAZİNEYE AİT TARIM ARAZİLERİNİN TOPRAKSIZ VEYA YETERLİ TOPRAĞI OLMAYAN ÇİFTÇİLERE KİRAYA VERİLMESİ İŞLEMLERİ

İlgili Mevzuat:

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki sahaların tarımsal amaçlarda kullanılmak üzere kiraya verilmesi işlemleri Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ve 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin, Özellik Arzeden Kiralama İşlemlerinin (XVIII.Bölüm) Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Verilmesi başlıklı (A) Bölümü hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir.

Başvuru:

Arazi kiralamak isteyenler, taşınmazın bulunduğu Malmüdürlüğü veya Defterdarlıklardan temin edecekleri "Tarım Arazisi Kiralama Talep Formunu" (Ek 6) eksiksiz olarak doldurup taşınmazın bulunduğu yer muhtarlığına ve Tapu Sicil Müdürlüğüne formun ilgili bölümlerini onaylatarak, yine taşınmazın bulunduğu Malmüdürlüğü veya Defterdarlığa onaylı nüfus kayıt örneği ile birlikte teslim ederler. Formdaki imza veya mühürlerin form sahiplerine ait olup olmadığı, formlarda eksiklik bulunup bulunmadığı, gerçeğe aykırı beyan olup olmadığı milli emlak servislerince kontrol edildikten sonra varsa eksiklikleri tamamlanmaktadır. Daha sonra, millî emlâk servisince, Formun "gerçek durum"a ilişkin bölümü doldurulur.

Muhtaç Çiftçilere Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilemeyecek Taşınmazlar:

1. Kamu hizmetlerine tahsisli olup tahsis amacında kullanılan taşınmazlar, (Bu gibi taşınmazların içinde bulunan büfe, kantin, çay ocağı ve benzeri ticari üniteler hariç)

2. 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında bulunup, bu Kanunda belirtilen amaçlar dışında kullanılmak üzere kiralanması talep edilen taşınmazlar,

3. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup, Kültür ve Turizm Bakanlığınca kiraya verilmesi uygun görülmeyen taşınmazlar,

4. 2873 sayılı Kanun uyarınca; millî park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiat koruma alanları içinde kalan ve Çevre ve Orman Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar,

5. 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu kapsamında olup, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce kiraya verilmesi uygun görülmeyen taşınmazlar,

6. 2565 sayılı Askerî Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında olup, Genelkurmay Başkanlığınca kiraya verilmesi uygun görülmeyen taşınmazlar,

7. 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar,

8. 5393 sayılı Belediye Kanununun 79. maddesinin 2 nci fıkrası kapsamında kalan taşınmazlar,

9. İbadet yerleri,

10. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da ilan edilmiş olan özel çevre koruma bölgesinde kalan taşınmazlar,

11. Özel kanunları gereğince hak sahiplerine devri gereken ve devrine yönelik işlemleri devam eden taşınmazlar. (4070, 4071, 4072 vb.)

12. İl Özel İdarelerince kiraya verilmesi gereken, su ürünü üretim yerleri ile kaynak ve yer altı suları.

Bu bölümün 7, 8, 10 ve 12. maddelerinde belirtilen taşınmazların kiralanmasına yönelik talepler ilgili kurumlara yönlendirilecek, diğerleri ise reddedilmektedir.



Kiracılarda Aranacak Şartlar:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

b) Medenî hakları kullanma ehliyetine sahip olmak,

c) Çiftçi olmak,

d) Aile başkanı olmak,

e) En az üç yıldan beri sürekli olarak o köyde ya da beldede ikamet etmek (Ancak, 2510 sayılı İskân Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre tarımsal yerleşime tabi tutulanlarda üç yıllık oturma şartı aranmaz),

f) Topraksız veya yeterli toprağı olmamak.



Kiraya Vermede Öncelik Sırası:

Taşınmazın kiracıda aranacak şartları taşıyan birden fazla kişi tarafından kiralanmasının talep edilmesi halinde, aşağıdaki öncelik sırası göz önünde bulundurulmaktadır.

a) 2510 sayılı İskân Kanununa göre tarımsal yerleştirmeye tabi tutulup çeşitli sebeplerle topraklandırılamayanlar.

b) Kendisinin veya ailesi üyelerinin hiç toprağı olmayanlar.

c) Yeterli toprağı olmayanlar.

d) Topraksız veya yeterli toprağı olmayıp en az üç yıldan beri kiracılık, ortakçılık veya tarım işçiliği yapanlar.

Aynı Grup İçinde Olanlar Arasında Öncelik Sırası:

Kiraya Vermede Öncelik Sırası bölümünde belirtilen gruplardan, aynı grup içinde olanlar arasında öncelik sırası aşağıdaki şekilde yapılmaktadır.

Evli ve çocuğu çok olanlar.

Evli olup çocuğu olmayanlar.

Evli olmayanlar.

Kiraya Verilecek Arazi Miktarı:

Bir çiftçiye kiraya verilecek arazi miktarı, kendisi ve aile üyelerinin sahibi bulunduğu arazi ile varsa başkalarından kiraladıkları veya ortakçılıkla işlettikleri arazi toplamının, anılan Tebliğe 7 numaralı eki listede yer alan miktardan çıkarılması suretiyle tespit edilen miktardan fazla olamaz.

Kiralanması talep edilen taşınmazın tamamının kiraya verilmesi durumunda, anılan Tebliğe 7 numaralı eki listesinde belirtilen miktarın aşılması, kısmi kiralama yapılması durumunda da arta kalan Hazine arazisinin verimli kullanımının mümkün olmaması durumunda taşınmazın tamamı kiraya verilebilmektedir. (Bu Genel Tebliğin yürürlüğe girmesinden sonra, il teşkilatı kurulan yerlerde uygulanacak arazi miktarı konusunda, o ilin il olmadan önceki arazi miktarları dikkate alınmaktadır.)

Kuru Arazinin Devletçe Sulanabilir Duruma Getirilmesi:

Kiraya verilecek arazi ile kiracının işletmekte olduğu arazinin ne miktarının sulu, ne miktarının kuru olduğunun tespiti 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre yapılacaktır.

Arazi, kira süresi içinde Devletçe sulanır hale getirilirse, o hasat dönemi sonunda, kiralama işlemleri yeniden yapılır. Ancak, eski hak sahipliği devam edenlere kiralamada öncelik tanınır. Daha önce kira sözleşmesi yapılan hak sahipleriyle önceki kira sözleşmesinde kullanılan süre dikkate alınarak kalan süre için de yeni sözleşme yapılır.

Kiracı, bu hüküm gereğince yapılan değişiklikten sonra, yeniden sözleşme yapmak istemediği takdirde, Hazineye olan borçlarının tamamını ödemiş olması şartıyla, hasat dönemi sonunda sözleşmeyi feshedebilir.

Kira Bedelinin Tespiti:

Kiraya verilecek yerlerdeki sulu ve kuru arazinin bir dönümünün yıllık kira bedeli anılan Tebliğin VI. bölümüne göre hesap edilmektedir.

Kira Süresi:

Kiracılarda aranacak şartlar, öncelik sırası ve bir çiftçiye verilebilecek arazi miktarları açısından yapılan değerlendirme sonucunda hak sahibi olduğu tespit edilenlere, tarım arazileri, 2886 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin (g) fıkrası hükmü gereğince pazarlık usulüne göre kiraya verilmekte, kira sözleşmeleri, 5 yıla kadar düzenlenebilmekte olup, ancak arazi üzerinde ekim yapmadan ayrı olarak bağ ve bahçe gibi dikim işleri de yapılmak istenirse, bu süre 10 yıla kadar uzatılabilmektedir. Sözleşmenin başlama ve bitiş tarihleri, mümkün olduğu hallerde, ekim ve hasat dönemleri dikkate alınarak tespit edilmektedir.

Milli Emlak Genel Satış

GENEL SATIŞ


GİRİŞ
Mülkiyeti devir borcu doğuran işlemlerin başında gelen satış, bir sözleşme sonucu meydana gelir. Satış konusu birçok kanunda düzenlenmiştir. En genel biçimde de 22.04.1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Özel kanunlarda düzenleme olmayan konularda Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.

Borçlar Kanununun 182 nci maddesi satım sözleşmesini şöyle tanımlar:

''Satım öyle bir sözleşmedir ki, onunla satıcı, satılan malı alıcının iltizam ettiği (üstlendiği) semen mukabilinde (bedel karşılığında) alıcıya teslim ve mülkiyeti nakletmek borcunu tahammül eder.(yüklenir)''

Tanımdan da anlaşılacağı üzere, satım sözleşmesi; tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanıyla meydana geldiği için bir ''rızai sözleşme'', taraflar, malla semeni mübadele ettikleri için de ''tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşme'' niteliğindedir.


1.) Satıcının Borçları
-Mülkiyeti devir ve teslim borcu: Satıcının satış sözleşmesinden doğan en önemli borcudur. Menkul mallarda, mülkiyetin devri için o malın zilyetliğinin teslimi yeterlidir. Medeni Kanunun 705 inci maddesine göre; taşınmazlarda mülkiyetin devri ancak ''tapu siciline tescil'' ile olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ve kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.
-Zararı ödeme borcu: Satıcı, sorumluluğunu tam olarak yerine getirmediği takdirde alıcının zararını ödemekle yükümlüdür.
-Zapta karşı tekeffül borcu: Satıcının, satılan şey üzerinde üçüncü şahısların ayni veya kuvvetlendirilmiş şahsi bir hakkı bulunmadığını garanti etmesi ve aksi durumda bunun sonuçlarından sorumlu tutulmasını ifade eder.
-Ayıba karşı tekeffül: Satılan şeyin, satıcının vaat ettiği niteliklere sahip olmamasından veya şeyin kıymetini yahut sözleşme gereği, alıcının satın aldığı şeyden beklediği faydaları azaltan veya kaldıran noksanlardan, satıcının sorumlu olmasıdır.
-Satılanı saklama borcu,
-Satılanı gönderme borcu,
-Teslim masraflarını (gerekirse nakil masrafları da dahil) ödeme borcu.

2.) Alıcının borçları şunlardır:
Bedeli ödeme borcu, Malı teslim alma borcu.

II. MİLLİ EMLAK AÇISINDAN TAŞINMAZ SATIŞI

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 46 ncı maddesinde, “Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmazlarının satışına Maliye Bakanlığı yetkilidir. Satış bedelleri genel bütçeye gelir kaydedilir. Diğer kamu idarelerine ait taşınır ve taşınmazların elden çıkarılması özel kanunlarında belirtilen yetkili organlarının kararıyla mümkündür. Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin taşınmazlarından değeri her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen sınırın üzerinde olanlar, Bakanlar Kurulu kararıyla satılır.” hükmü yer almaktadır.

Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendinde de; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı Milli Emlak Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır.

Hazineye ait taşınmazların satışı ile ilgili değişik kanunlarda hükümler bulunmakla birlikte, 08.09.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 18.07.2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmazların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda Hazineye ait taşınmazların satışına ilişkin genel hükümler yer almaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve bu Kanunun 74 üncü maddesine istinaden çıkarılan Devlete Ait Taşınmaz Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliğinde genel olarak Hazineye ait taşınmazların ihale yöntemiyle satışı düzenlenmiştir. Anılan yönetmelik, 19.06.2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikle yürürlükten kaldırılmıştır. Daha sonra 18.07.2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanun çıkarılmış, bu Kanunla mevcut mevzuat hükümleri yürürlükten kaldırılmamış, ilave bazı düzenlemeler getirilmiştir. 19.07.2003 tarih ve 4916 sayılı ve 16.07.2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunlar ile Hazine taşınmazlarının satışı ile ilgili bazı kanunlarda ve Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede bazı değişiklikler yapılmıştır.


III. SATIŞLARLA İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER

1.) Bedelin Ödenmesi

2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 57 nci maddesinde satış ihalelerinde bedelin peşin ödeneceği belirtilmiştir. Ancak, 4706 Kanun ile taksitle satış ve sertifika ile ödeme usulleri getirilmiştir.

(A) Taksitle Ödeme
4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde, Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin taksitle de ödenebileceği hükmü getirilmiştir. Taksitle ödeme halinde, satış bedelinin en az dörtte biri peşin, kalanı en fazla iki yılda ve taksitlerle kanunî faizi ile birlikte ödenir.

Taksitli satışlarda taksit tutarını ve kanunî faizlerini karşılayacak miktarda kesin ve süresiz banka teminat mektubu verilmesi veya satışı yapılan taşınmazın üzerinde 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümleri uyarınca Hazine lehine kanunî ipotek tesis edilmesi halinde, taşınmaz alıcısı adına devredilir.

Taksitlendirme dışında bırakılacak bedel ile taksit süresi ve sayısını köy sınırları veya belediye ve mücavir alan sınırları itibarıyla belirlemeye Bakanlık yetkilidir. 313 sıra no.lu Milli Emlak Genel Tebliğindeki düzenlemeye göre; bedelin taksitle ödenmek istenilmesi halinde, satış tutarı belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde 5.000,00 YTL, bu sınırlar dışında ise 1.000,00 YTL’ sını geçtiği takdirde taksitlendirme yapılabilecektir. Taksitlerin vadesinden önce ödenmesi durumunda, tahsil tarihi itibariyle faiz hesaplanacaktır. Satış bedelinin taksitle ödenmesinin talep edilmesi ve üst üste iki taksitin vadesinde ödenmemesi halinde, idarece, alıcıya borcunu onbeş gün içerisinde ödemesi, borcunu bu süre içinde de hesaplanacak faizi ile birlikte ödememesi durumunda, sözleşmenin feshedileceği bildirilecektir. Tebligata rağmen borcun ödenmemesi halinde, taşınmaz Hazine mülkiyetinde ise sözleşme feshedilerek, ihale ile yapılan satışlarda geçici teminat olarak belirlenmiş tutar, doğrudan satışlarda ise satış bedelinin yüzde onu, bütçeye irat kaydedilecek ve satış bedeli olarak tahsil edilen tutarlardan mahsup edilerek kalanı faizsiz olarak alıcıya iade edilecektir. Taşınmaz, banka teminat mektubu veya ipotek tesis edilerek alıcı adına tescil edilmiş ise teminat mektubu veya ipotek paraya çevrilerek, kalan borç faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

(B) Sertifika İle Ödeme
4706 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, sit alanı ilan edilmiş ve onanlı koruma amaçlı imar planında kesin inşaat yasağı getirilmiş arsa ve arazilerin, Hazineye ait taşınmazlarla değiştirilmesi işlemlerinde, taşınmaz maliklerinin kabul etmesi halinde taşınmazın bedelini gösteren bir belge verilmekte ve bu belge Hazineye ait taşınmazların satış işlemlerinde ödeme aracı olarak kabul edilmekteydi. 313 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin XIV. Maddesi ile de sit alanlarında kalan taşınmazlar için düzenlenen belgelerin satış ihalelerinde kullanılmasına ilişkin işlemler açıklanmıştı.

Ancak 5838 sayılı kanunun 32 nci maddesiyle birlikte, 4706 sayılı kanunun 6 ncı maddesi ile 313 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin XIV. maddesi yürürlükten kaldırılmış ve 322 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğle, 313 sıra sayılı Tebliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

"Geçici Madde 1 – 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, sit alanı ilan edilen taşınmazlar hakkında ilgili mevzuatı uyarınca malikleri adlarına düzenlenen belgelere ilişkin olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılır.

(1) Maliklerince, sit alanında kalması nedeniyle adlarına düzenlenen ve kullanılmayan veya kısmen kullanılan belgeler en geç 31/12/2011 tarihine kadar Hazineye ait taşınmazların satış ihalelerinde ödeme aracı olarak kabul edilecek, bu tarihten sonra ise kabul edilmeyecektir.

(2) Belgenin işleme tabi tutulacağı tarihteki bedeli, belgede yazılı bedele kıymet takdir tarihinden itibaren kanuni faiz uygulanmak suretiyle tespit edilecektir.

(3) Düzenlenen bu belgeler, satış gelirleri özel ödenek kaydedilen taşınmazlar için ödeme aracı olarak kullanılamayacaktır. Bu taşınmazların satış ihalelerine ilişkin şartname ve ilanlarında, bu belgelerin ödeme aracı olarak kullanılamayacağı belirtilecektir.

(4) Satışı yapılan taşınmazın bedelinin belge ile ödenmek istenmesi halinde, ihale bedeline bakılmaksızın geçici ihale kararı onay için Bakanlığa gönderilecektir.

(5) Taşınmaz satış şartnamesinde, isteklilerce ihale bedelinin belge ile ödenmek istenilmesi halinde, bu hususu bir dilekçe ile ihale komisyonuna bildirmesi gerektiği, belge ile ödeme talebinin daha sonra yapılması halinde talep hakkında herhangi bir işlem yapılmayacağı özel hüküm olarak belirtilecektir."

(C) Vergi, Resim ve Harçtan Muafiyet

4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesine göre Hazineye ait taşınmazların satış ve devir işlemleri ve bu işlemler sırasında düzenlenen belgeler vergi, resim ve harçtan müstesnadır.

Satışı yapılan taşınmazlar, satış tarihini takip eden yıldan itibaren beş yıl süre ile emlak vergisine tabi tutulmaz.

(Ç) Katma Değer Vergisinden Muafiyet
4706 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre, Hazineye ait taşınmazların satışlarından Katma Değer Vergisi alınmaz. Çünkü 25.10.1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 3 üncü fıkrasının (d) bendinde Hazineye ait taşınmazların satışlarında Katma Değer Vergisi muafiyeti getirilmiştir.

(D) Geçici Teminat Oranı
2886 sayılı Kanunun 25 inci maddesine göre, isteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin % 3'ü oranında geçici teminat alınması gerekmektedir.

Ancak 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin kiralanması, satışı, sınırlı ayni hak tesisi veya ön izin verilmesi ihalelerinde tahmini bedelin % 3 ünden az olmamak üzere % 30 una kadar geçici teminat alınabileceği hükmü getirilmiştir.

313 sıra no.lu Milli Emlak Genel Tebliğindeki düzenlemeye göre; taşınmaz satış ihalelerinde, tahmin edilen bedelin yüzde onundan az olmamak üzere yüzde otuzuna kadar, işin niteliğine göre ihale yetkilisince belirlenecek miktarda geçici teminat alınır ve Taşınmaz Satış Şartnamesinde belirtilir.



2.) Alıcı Adına Tescil
2886 sayılı Kanunun 58 inci maddesi göre bedeli kanunda belirtilen süre içinde ödemek şartıyla, müşteri, şartnamede yazılı süre içinde taşınmazları namına tescil ettirmeye mecburdur. Aksi takdirde müşteri, vukua gelecek hasar, zarar, fuzuli işgal ve diğer sebeplerle idareden bir talepte bulunamaz.


3.) Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Satış Gelirinden Pay Verilmesi
4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre, Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir.

Belediye mücavir alan sınırları dışındaki köylerde bulunan Hazine ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından, % 25 oranında; dörtte biri ilgili köy tüzel kişiliğine ödenmek ve kalanı diğer köylere götürülecek hizmetlerde kullanılmak üzere, il özel idarelerine pay verilir. Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır. Belediyelere veya köy tüzel kişiliklerine yapılan satış ve devirlerden elde edilen gelirler ile özel ödenek kaydedilen satış gelirlerinden pay verilmez.

Bu payların ne şekilde ilgili idarelerin hesaplarına aktarılacağı 16.08.2004 tarihli Muhasebat Genel Müdürlüğünün “1 Sıra No.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genelgesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Genelgesi”nde belirtilmiştir.

4.) Diğer Hükümler

- Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesi işlemlerinde, ilgili kurumlardan çok sayıda bilgi ve belge istenilmektedir. Uygulamada, bu bilgi ve belgelerin temini uzun süre almakta ve beklenen verim alınamamaktadır. Ayrıca, talep edilen bu bilgi ve belgeleri mevzuatı gereğince sonuçlandırması gereken bazı kuruluşlar ücret, bedel ve gider karşılığı talep etmektedirler.

- 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde yapılan düzenleme ile Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesi ile ilgili işlemlerde, Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı tarafından istenilen bilgi ve belgelerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca öncelikle gönderilmesi, görüş yazılarının en geç iki ay içinde cevaplandırılması, bu süre içinde cevap verilmediği takdirde olumlu görüş verilmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu hususun, ilgili idarelere yazılacak talep yazılarında belirtilmesi gerekmektedir.

- 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde yapılan bir diğer düzenleme ile ifraz, tevhit, tescil ve tespit işlemlerinin imar mevzuatındaki kısıtlamalara tâbi olmaksızın ve ilgili idarelerce herhangi bir ücret, bedel ve gider karşılığı talep edilmeksizin talebi izleyen iki ay içinde yerine getirilmesi hükmü yer almaktadır. Bu hususun da ilgili idarelere yazılacak talep yazılarında belirtilmesi gerekmektedir.

Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesine yönelik ifraz, tevhit, tespit, tescil, cins tashihi, yer gösterme ve aplikasyon işlemleri ile mahkeme kararlarının infazı sırasında ilgili kuruluşlarca Hazineden herhangi bir ücret talep edilmeyecektir.

- İhale komisyonları, gerektiğinde basın ve yayın organlarının satış işlemlerini izlemesi de dahil olmak üzere, ihalenin rekabet ve açıklık ilkelerine uygun şekilde yapılmasını sağlayan her türlü tedbiri alacaktır. Onaylanan ihale kararları, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla internet aracılığı ile ayrıca yayınlanacaktır.

- Hazineye ait taşınmazların satışında, kiraya verilmesinde veya sınırlı ayni hak tesisinde; 4.1.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kanuna tabi olmaksızın, 28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Kanuna tabi ekspertiz şirketlerine ve Bakanlığımız merkez denetim elemanlarına değer tespiti yaptırılabilecektir. Ayrıca, ilan, reklam veya pazarlama gibi konularda hizmet satın alınabilecektir. Bu talepler Bakanlık tarafından değerlendirilerek, sonuçlandırılacaktır.

5) Bazı Satışlardan Elde Edilen Gelirlerin Özel Ödenek Kaydedilmesine İlişkin Hükümler


(A) 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanuna Göre Satış

5502 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesine göre Kuruma, bu Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca devrolunan taşınmazlardan, Kurumun hizmet gereği ihtiyaç duymadığı taşınmazlar, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek, rayiç bedeli üzerinden satılmak üzere Maliye Bakanlığına bildirilir. Bu taşınmazlar bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde tapuda re'sen Hazine adına tescil edilir. Bu taşınmazlar, Maliye Bakanlığınca satılır ve satış bedelleri, satış tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma ödenir. Bu fıkra uyarınca Hazine adına tescil edilen taşınmazlardan, beş yıl içinde satılamayanların bedeli rayiç bedel üzerinden Hazine tarafından Kuruma ödenir. Bu fıkra kapsamında gerçekleştirilen taşınmaz devirlerinde devralan taraf, devreden tarafa küllî halef olur.

(B) Milli Savunma Bakanlığına Tahsisli Yerlerin Satışı

28.12.1960 tarih ve 189 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince, bu kanunun yayım tarihi olan 02.01.1961 tarihine kadar, milli savunma ihtiyaçları için çeşitli kanunlarla edinilen ve gerek tahsisli gerekse tahsissiz olarak kullanılan Devlete ait taşınmazlardan hizmet için lüzumu kalmayanların, Milli Savunma Bakanlığı ile mutabık kalınarak tahsislerini kaldırmaya ve satmaya Maliye Bakanı yetkilidir. Bu taşınmazların satış bedelleri Milli Savunma Bakanlığı Bütçesine özel ödenek kaydedilir.

(C) Milli Eğitim Bakanlığı Kullanımındaki Bazı Okulların Satışı

03/12/2003 tarihli ve 5005 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 51 inci maddesinin madde başlığı, “Okul Yapıları ve Taşınmazları” olarak değiştirilmiş ve 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir:

Milli Eğitim Bakanlığına tahsisli Hazine mülkiyetindeki taşınmazların Milli Eğitim Bakanlığı ile mutabık kalınarak tahsislerini kaldırmaya ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 46 ncı maddesine bağlı olmaksızın satışına Maliye Bakanı yetkilidir. Ayrıca bu taşınmazlardan Milli Eğitim Bakanlığınca uygun görülenler, Maliye Bakanlığı tarafından, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirilmek üzere Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilir. Bunun üzerine söz konusu taşınmazlar Özelleştirme Yüksek Kurulunca özelleştirme kapsam ve programına alınır. Özelleştirme uygulamasına ilişkin iş ve işlemler 4046 sayılı Kanuna göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yürütülür.

4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde taşınmazların özelleştirilmesi sonucu elde edilecek gelirler, özelleştirme giderleri düşüldükten sonra Hazineye aktarılır. Bu taşınmazların satışından elde edilen gelirleri, bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir, diğer yandan ihtiyaç duyulan yerlerde okul yapımı ve onarımı amacıyla kullanılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri yılı yatırım programıyla ilişkilendirilir.

(D) Karayolları Genel Müdürlüğüne Tahsisli veya Kullanımında Olan Taşınmazların Satışı

4706 sayılı Kanunun 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile eklenen Geçici 10 uncu maddesinin (a) bendine göre;

Hazineye ait taşınmazlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte; Karayolları Genel Müdürlüğüne tahsisli veya kullanımında olanlardan, bu Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanın talebi, Maliye Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile tespit edilenlerin satışından elde edilecek gelirleri, bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir, diğer yandan bölünmüş yol veya Devlet ve il yolları yapım, bakım ve kamulaştırma hizmetlerinde kullanılmak üzere Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.

(E) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne Tahsisli veya Kullanımında Olan Taşınmazların Satışı

4706 sayılı Kanunun 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile eklenen Geçici 10 uncu maddesinin (b) bendine göre;

Hazineye ait taşınmazlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte; Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne tahsisli veya kullanımında olanlardan, bu Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanın talebi, Maliye Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile tespit edilenlerin satışından elde edilecek gelirleri, bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir; diğer yandan baraj, sulama ve içme suyu tesislerinin yapım, bakım ve kamulaştırma hizmetlerinde kullanılmak üzere Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.

(F) Sağlık Bakanlığına Tahsisli Taşınmazların Satışı
07.05.1987 tarih ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa 14.07.2004 tarih ve 5220 sayılı Kanun ile eklenen ek 2 inci madde hükümlerine göre Sağlık Bakanlığına tahsisli taşınmazlar ile ilgili olarak aşağıdaki hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir:

Sağlık Bakanlığına tahsisli Hazine mülkiyetindeki taşınmazlar ile Sağlık Bakanlığı kullanımında bulunan diğer taşınmazlardan gerekli görülenlerin mülkiyetinin Hazineye bedelsiz devrinden sonra Sağlık Bakanlığı ile mutabık kalınarak tahsislerini kaldırmaya ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 24 üncü maddesine bağlı olmaksızın satmaya Maliye Bakanı yetkilidir.

Satış bedelleri bütçeye gelir kaydedilir. Sağlık kurum ve kuruluşlarının yapımı, onarımı ile tıbbi araç ve gereçlerinin alımında kullanılmak üzere Sağlık Bakanlığı bütçesine gerekli ödenek öngörülür.

Bakanlığın kullanımı için şartlı bağış yapan kişilerin taşınmazları amacına yönelik kullanılmaması halinde kişilere iade edilir.

IV. 2886 Sayılı Kanuna Göre Satış

08.09.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 1 inci maddesine göre, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülmesi gerekmektedir. Bu Kanunun 74 üncü maddesine istinaden çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte ise Hazineye ait taşınmazların satışı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

1.) Satış Yetkisi

08.09.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 76 ncı maddesinde, taşınır ve taşınmazların satış, kira, trampa edilmesi ve mülkiyetin gayri ayni hak tesislerinde, mahalli komisyonların ne miktara kadar ihaleye salahiyetleri olduklarının, her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterileceği hükmü yer almaktadır. Bu Kanunun 74 üncü maddesine istinaden çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 60 ıncı maddesinin 1 inci fıkrasında ise, Hazineye ait taşınmazların satışa çıkarılmadan önce Bakanlıktan izin alınacağı ve izin alınmadan satışa çıkarılabilecek taşınmazların Bakanlıkça belirleneceği belirtilmiştir.
Buna göre, 313 sıra sayılı Genel Tebliğin “satışa çıkarma yetkisi” başlıklı III. bölümünde aşağıdaki şekilde düzenleme yapılmıştır:

Tahmin edilen satış bedeli yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun (İ) cetvelinde 2886 sayılı Kanunun 76 ncı maddesi için belirlenen parasal sınırların dört katına kadar olan taşınmazların satışa çıkarılmasına ilgili Valilikler (Defterdarlıklar) yetkilidir. İlçelerden gelen satış talepleri Valiliklerce (Defterdarlık) incelenerek yukarıda belirtilen yetki çerçevesinde en geç 1 ay içinde karara bağlanacaktır.

2.) Satılamayacak Taşınmazlar

Yönetmeliğin 59 uncu maddesine göre özel mevzuatı gereğince satışı mümkün olmayan taşınmazlar ile satışı izne tabi olup ilgili kamu idaresince satışına izin verilmeyen taşınmazlar satılamaz.

Ayrıca, Hazineye ait taşınmazların satışını düzenleyen 313 sıra sayılı Milli Emlâk Genel Tebliğinin III. kısmında da satışında kısıtlama bulunan taşınmazlar daha geniş şekilde sayılmıştır.

Buna göre, satışı mümkün olmayan taşınmazlar:

a) Kamu hizmetlerine tahsisli bulunan taşınmazlar,
b) Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup tescili mümkün olmayan taşınmazlar,
c) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında bulunan taşınmazlar,
ç) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup, Kültür ve Turizm Bakanlığınca satılması uygun görülmeyen taşınmazlar,
d) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanları içinde kalması nedeniyle Çevre ve Orman Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar,
e) 22/11/1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre uygulama alanı ilan edilen bölgelerde kalan ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce satışı uygun görülmeyen taşınmazlar,
f) 18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında kalıp Genelkurmay Başkanlığınca satılması uygun görülmeyen taşınmazlar,
g) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar ile 17/10/1983 tarih ve 2924 sayılı Kanun gereğince Çevre ve Orman Bakanlığı emrine geçen taşınmazlar,
ğ) 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında kalması nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar (Hazineye ait olmayanlarla tevhit şartı olanlar ile Hazinenin hissedar olduğu taşınmazlar hariç),
h) 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna göre tapu tahsis belgesi verilen taşınmazlar,
ı) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında kalması nedeniyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar,
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar,
j) Teferruğ yoluyla edinilen ve edinme tarihinden itibaren bir yıl geçmemiş taşınmazlar,
k) Kamulaştırma yoluyla edinilip 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23 üncü maddesinde yazılı süresi dolmamış taşınmazlar,
l) Özel kanun hükümleri gereği kamu kurum ve kuruluşlarına tahsisi, devri, terki ve kullanım hakkı verilmesi gereken taşınmazlar,
m) Elbirliği halindeki mülkiyet durumu paylı mülkiyete dönüştürülmemiş taşınmazlar,
n) İmar planlarında bir kamu hizmeti için ayrılmış olan taşınmazlar (ilgili idare tarafından bu hizmette kullanılmayacağı belirtilen taşınmazlar hariç),
o) Kısmi satın alma talebi olan ancak, ifrazı Hazine lehine olmayan taşınmazlar,


3.) Satış İhale Komisyonunun Teşekkülü
Yönetmeliğin “İhale Komisyonları” başlıklı 17 inci maddesine göre; İhale komisyonlarına, ita amirleri tarafından;

a) Başkan olarak, illerde millî emlak müdürü veya emlak müdürü; ilçelerde millî emlak müdürü, millî emlak müdürlüğü bulunmayan ilçelerde malmüdürü,
b) İdareden üye olarak, illerde millî emlak dairesi başkanlığı veya millî emlak müdürlüğü; ilçelerde millî emlak müdürlüğü veya malmüdürlüğü memurlarından biri,
c) Maliye üyesi olarak, illerde emlak müdürü veya millî emlak müdürünün önereceği millî emlak müdür yardımcısı, emlak müdür yardımcısı, millî emlak uzmanı, millî emlak şefi veya memuru; ilçelerde millî emlak müdürü, emlak müdürü, bunların bulunmadığı yerlerde malmüdürünün önereceği millî emlak müdür yardımcısı, millî emlak uzmanı, millî emlak şefi veya memuru, bunlar bulunmadığı takdirde diğer şef ve memurlardan biri,
görevlendirilir.

(2) Gerekli görülen hâllerde, il ve ilçelerde birden fazla ihale komisyonu kurulabilir. Bu durumda, komisyon başkanı olarak millî emlak müdür yardımcısı, emlak müdür yardımcısı, millî emlak uzmanı veya millî emlak şefi görevlendirilebilir.

(3) İtâ amiri veya komisyon başkanınca lüzum görüldüğü takdirde komisyonlara yardımcı olmak üzere, ihale kararlarına katılmamak şartıyla yeteri kadar memur ve uzman görevlendirilir. Bu takdirde İdarece, ihale gün ve saatinde hazır bulunacak şekilde görevlendirilecek memur veya uzmana tebligat yapılır. Onay belgesinde ihaleye katılacak olan memur veya uzmanın adı, soyadı ve memuriyet unvanı belirtilir. Komisyonda görev yaptıklarını belirlemek bakımından ihale kararını, ihaleye katılan memur veya uzman da imzalar.


4.) Tahmin Edilen Satış Bedelinin Tespit Edilmesi

Kanunun 9 uncu maddesinde tahmin edilen bedelin, idarelerce tespit edileceği veya ettirileceği hükmü yer almaktadır.

Yönetmeliğin 12 nci maddesinde yukarıdaki hükme ilaveten aşağıdaki esaslar belirtilmiştir:

Tahmin edilen bedel, İdarece tespit edilir veya ettirilir ve ihale komisyonunca karara bağlanır. Bedel tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınır.
Ancak bu bedel; taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinden az olmamak üzere tespit ve takdir edilir.
İdarece bedel tespit ve takdir edilirken gerektiğinde bedel veya bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar, ilgili kuruluş veya bilirkişilerden de araştırılabilir.
Tahmin edilen bedel; 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi olmaksızın, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi ekspertiz şirketleri ile Bakanlık merkez denetim elemanlarına tespit ettirilebilir. Bu şekilde tespit ettirilen bedel, tahmin edilen bedel olarak dikkate alınır.

Ayrıca, 313 sıra sayılı Tebliğin “Tahmin Edilen Bedelin Tesbiti” başlıklı bölümünde de satış bedelinin tespitine ilişkin esas ve usuller ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

5.) Taşınmaz Satış Şartnamesi
Yönetmeliğinin 10 uncu maddesine göre, İhale konusu işlerin her türlü özelliğini gösteren şartname ve varsa ekleri İdarece hazırlanır.
Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların da gösterilmesi zorunludur.
a) İşin niteliği, nevi ve miktarı,
b) Taşınmaz tapuda kayıtlı ise, bu kayda göre mahalle veya köyü, mevkii, sokağı, cinsi, yüzölçümü, hisse ve imar durumu, varsa tapu tarihi, pafta, ada, parsel veya cilt, sahife ve sıra numaraları ve fiilî durumu, taşınmaz tapuda kayıtlı değil ise, ölçekli krokisi, yüzölçümü ve fiilî durumu,
c) Tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait şartlar,
ç) Taşınmazın teslim şekli ve şartları,
d) İşe başlama ve işi bitirme tarihi, gecikme hâlinde alınacak cezalar,
e) İsteklilerde aranılan şartlar ve belgeler,
f) İhaleyi yapıp yapmamakta İdarenin serbest olduğu,
g) İhale kararının karar tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde ita amirince onaylanacağı veya feshedilebileceği,
ğ) Vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceği,
h) Ödeme yeri ve şartları,
ı) İhtilafların çözüm şekli ve yeri.

Şartnamelerde tekniğe uygun olmayan veya gerçekleşmesi mümkün bulunmayan kayıt ve şartların bulunduğu anlaşıldığı takdirde ihale komisyonu, İdareye şartnameyi düzelttirmek üzere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale, yeniden düzenlenecek şartnameye ve Yönetmeliğin 19 uncu maddesi uyarınca yapılacak ilana göre yürütülür.

Şartname ve varsa eklerinin tasdikli örnekleri bedelsiz veya özelliklerine göre İdarece takdir edilecek bir bedel karşılığında isteyenlere verilir ya da İdarede bedelsiz görülebilir.

Ayrıca, 313 sıra no.lu Genel Tebliğin “Taşınmaz Satış Şartnamesi” başlıklı V. Bölümünde, “Taşınmaz satış işlemlerinde bu genel tebliğin ekinde yer alan "Satış Şartnamesi" (Ek-1) düzenlenecek ve taşınmazın niteliği dikkate alınarak şartnameye ayrıca ilave edilmesi istenilen şartlar "özel şartlar" bölümünde gösterilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

6.) İhale Usulü

Kanunun 51/a maddesinde, yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dahil) ve nitelikleri itibariyle her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen, bu Kanunun 1 inci maddesinde gösterilen işlerin, (alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri) ihalesinin, pazarlık usulüyle yapılabileceği hükmü yer almaktadır.

Ancak, Yönetmeliğin 58 inci maddesine göre; taşınmaz satışlarında tahmin edilen bedeli, Kanunun 45 inci maddesine göre her yıl merkezî yönetim bütçe kanunuyla belirlenen parasal sınıra kadar olanlarda açık teklif usulü, bu sınırı geçenlerde ise kapalı teklif usulü uygulanır. Kapalı veya açık teklif usulüyle satılamayan taşınmazlar, uygun zamanda tekrar aynı usulle satış ihalesine çıkarılır ve bunlar Kanunun 43 üncü ve 49 uncu maddeleri uyarınca pazarlık ihalesine bırakılmaz. Kanunun 51 inci maddesinin (a) bendine göre her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen parasal sınır içinde kalsa da satış ihalesi pazarlıkla yapılamaz.

Buna göre, taşınmaz satışlarında pazarlık usulünün uygulanması mümkün olmayıp ihalenin yeniden açık teklif veya kapalı teklif usulü ile yapılması gerekmektedir.

Bu kuralın istisnası Diplomatik Site Alanında yabancı misyonlara pazarlık usulü ile arsa satılabilmesidir.

7.) İhale Sonrası İşlemler
Yönetmeliğe göre, komisyonlar, gerekçesini kararda belirtmek suretiyle ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. Komisyonların ihaleyi yapmama kararı kesindir.

Komisyonlarca karara bağlanan ihalelerden; Kanunun 76 ncı maddesi gereğince her yıl merkezî yönetim bütçe kanunu ile tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihale kararları, karar tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde ita amirlerinin, bu miktarı aşanlar ise aynı süre içinde Bakanlığın onay veya ret kararı ile kesinleşir.

Onay talepleri, valiliklerle yazışmaksızın doğrudan kaymakamlıklarca veya valiliklerce, ihale onay süresi dikkate alınarak Bakanlığa gönderilir.
Kesinleşen ihale kararları, kesinleştiği günden itibaren en geç beş iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline imza karşılığı tebliğ edilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine gönderilir. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.
İhale sırasında hazır bulunmayan veya noterden tasdikli vekâletnameyi haiz bir vekil göndermeyen istekliler, ihalenin yapılış tarzına ve sonucuna itiraz edemezler.

Yönetmelik uyarınca yapılan ve onaylanan ihaleler sözleşmeye bağlanır. Sözleşme, İdare adına ita amiri tarafından imzalanır. Peşin satışlarda sözleşme yapılması zorunlu değildir. Taksitli satış sözleşmelerinin notere tasdik ve tescili zorunlu değildir.
Satış ihalelerinde kesin teminat alınmaz.

Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müşteri, Yönetmeliğin 41 inci maddesine göre onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek İdarece düzenlenecek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Müşteri, zorunlu ise aynı süre içinde sözleşmeyi notere tasdik ve tescil ettirerek İdareye vermekle yükümlüdür. Müşterinin, aynı süre içinde ihale bedeli ile müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları ve diğer giderleri ödemesi, varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat Hazineye gelir kaydedilir.

İdare, Yönetmeliğin 50 nci maddesinde yazılı süre içinde sözleşme yapılması hususunda kendisine düşen görevleri yapmak ve taşınmazların satışında ve trampasında, ferağa ait işlemleri tamamlamak, şartnamede belirtilen sınır ve evsafa göre; satılan, trampa edilen, kiraya verilen ve irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazları teslim etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde müşteri, sürenin bitiminden itibaren onbeş gün içinde, on gün müddetli bir noter ihtarnamesiyle bildirmek şartıyla taahhüdünden vazgeçebilir. Bu takdirde teminat geri verilir. Müşteri, ihaleye girmek ve teminat vermek için yaptığı masrafları istemeye hak kazanır. Tebligatın, Yönetmeliğin 44 üncü maddesindeki sürede yapılmamasından dolayı İdarenin zararına sebep olanlar hakkında kanunî işlem yapılır.

8.) İhaleden Yasaklama

313 sıra no.lu Genel Tebliğin “İhaleden Yasaklama” başlıklı X. Bölümünde, “2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 83 üncü maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunanlar ile;

a) Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayanlar,
b) Sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçenler,
c) Mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyenler,

hakkında bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilecektir.”düzenlemesi bulunmaktadır.

ÖZEL SATIŞ

I- 4706 SAYILI HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNA GÖRE SATIŞLAR

1- Rayiç Bedel Üzerinden Doğrudan Satışlar

4706 sayılı Kanunun 4. maddesine göre Hazineye ait taşınmazlar;

a) Karşılıklı olmak, Dışişleri Bakanlığının olumlu görüşü alınmak ve diplomatik amaçlarla kullanılmak kaydıyla yabancı devletlere rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
b) Üzerinde çeşitli amaçlarla kişiler lehine sınırlı ayni hak tesis edilmiş ise, zemini ile üzerindeki bina ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısmı, talep edilmesi halinde hak lehdarlarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
c) Hisse oranı yüzde kırkı, hisse miktarı uygulama imar planı sınırları içinde dörtyüz, dışında ise dörtbin metrekareyi aşmamak kaydıyla talepte bulunan hissedarlarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
d) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, köy ve mezraların yerleşme alanı içinde bulunan ve yüzölçümü beş bin metre kareye kadar olan Hazineye ait taşınmaz mallar kullanıcılarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
Bu taşınmazları satın alacakların veya bunların kanunî ve akdi haleflerinin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, taşınmazın bulunduğu köy nüfusuna kayıtlı olmaları veya 31.12.2000 tarihinden beri o köyde ikamet etmeleri şarttır.
e) 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre kurulan vakıflara rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
Bu kapsamda satılan yerlerin satış amacı dışında kullanılmayacağı hususunda tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh konulur
f) Kuruluş amaçlarında kullanılmak ve ticari faaliyete konu edilmemek üzere; kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir. Bu kapsamda satılan yerlerin satış amacı dışında kullanılmayacağı hususunda tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh konulur
g) Tapu kayıtlarında tapu fazlalıklarının Hazineye ait olduğuna ilişkin şerh bulunan taşınmazlardaki fazlalıklar, tapu malikine veya mirasçılarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
h) Serbest bölge olarak kullanılmak üzere, bu amaçla tahsis edilmiş taşınmazlar da dahil, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
i) Toplu konut amaçlı olarak kullanılmak üzere, düzenlenecek protokolle belediyelere rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilir. Bu kapsamda satılan yerlerin satış amacı dışında kullanılmayacağı hususunda tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh konulur.


2. Harca Esas Bedelden Doğrudan Satışlar


(A) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrasına göre Hazineye ait taşınmazlar;

a- Küçük sanayi sitesi yapılmak üzere bu amaçla kurulmuş kooperatifler ile kamu kurum ve kuruluşlarına,
b- Borsa yapılmak üzere ticaret borsalarına,
c- Serbest bölge olarak kullanılmak üzere, bu amaçla tahsis edilmiş taşınmazlar da dahil, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına,
d- Teknoloji geliştirme bölgelerinde yönetici şirkete,
e- Toplu konut üretmek amacıyla Toplu Konut İdaresi Başkanlığına,

492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden doğrudan satılabilir. Bu yerlerin amacı dışında kullanılamayacağına dair tapu kütüğüne şerh konulur.


(B) 4706 sayılı Kanunun Ek 3. maddesine göre harca esas bedelden satış

Hazineye ait taşınmazlar; tarım ve hayvancılık yatırımları hariç olmak üzere, aynı maddenin birinci fıkrası kapsamında en az ellimilyon ABD Doları karşılığı Türk Lirası tutarında, en az yüz kişiye istihdam sağlayacak şekilde ve taşınmazın rayiç değerinin en az üç katı tutarında yatırım yapacaklara, 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden doğrudan satılabilir. Bu yerlerin amacı dışında kullanılmayacağına dair tapu kütüğüne şerh konulur.

3- Konut Yapılmak Amacıyla Rayiç Bedel Üzerinden Konut Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine Veya Bu Birliklerin Oluşturduğu Üst Birliklere Bunlar Arasında Yapılacak İhale İle Satışlar

4706 sayılı Kanunun 7/B maddesine göre Hazineye ait taşınmazlar; konut yapılmak amacıyla rayiç bedel üzerinden konut yapı kooperatiflerine, kooperatif birliklerine veya bu birliklerin oluşturduğu üst birliklere, bunlar arasında yapılacak ihale ile satılabilir. Bunların ihaleye katılabilmeleri için, ihale konusu taşınmazın tahmini bedelinin dörtte birini bir bankada adlarına açılan hesapta bloke etmeleri şarttır. Bu taşınmazların satış amacı dışında kullanılamayacağına, amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde, satılan taşınmazın satış bedelinin faizsiz iade edilerek Hazinece geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh konulur. Bu maddeye göre satılan taşınmazlarla ilgili olarak yapılacak imar uygulaması sonucunda kamu hizmet alanlarına ayrılan yerler, bedelsiz ve müstakil parsel olarak Hazine adına resen tescil edilir.

4- Üzerinde 31.12.2000 tarihinden önce yapılanma olan taşınmazların belediyelere bedelsiz devri ve belediyelerce satılması

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, Bakanlıkça tespit edilen, Hazineye ait taşınmazlardan, 31.12.2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olanlar; öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine satılmak ya da genel hükümlere göre değerlendirilmek üzere ilgili belediyelere bedelsiz olarak devredilir.

Bu şekilde devredilen taşınmazlar, haczedilemez ve üzerinde üçüncü kişiler lehine herhangi bir sınırlı ayni hak tesis edilemez. Bu taşınmazlar belediyelerce öncelikle talepleri üzerine yapı sahipleri ile bunların kanunî veya akdi haleflerine, rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az dörtte biri peşin ödenmek üzere üç yıla kadar taksitlendirilebilir. Taksit tutarlarına kanunî faiz oranının yarısı uygulanır. Taksitle satışa esas bedel ile taksit süresi ve sayısını belirlemeye belediyeler yetkilidir.

Yapılacak yazılı tebligat tarihinden itibaren altı ay içinde satın alınma talebinde bulunulmayan veya üzerinde yapılanma olmayan ve bu madde kapsamında devredilen taşınmazlar genel hükümlere göre belediyece satılabilir. Devir tarihinden itibaren üç yıl içinde belediyece satılamayan taşınmazlar, belediyelerin muvafakatine ve hükme gerek olmaksızın Hazine adına resen tescil edilir.

Belediyece satılan taşınmazların satış bedelleri, alıcıları tarafından Bakanlıkça belirlenecek saymanlık hesabına yatırılır. Bu bedeller hiçbir şekilde haczedilemez. Tahsil edilen bedellerden beşinci fıkraya göre pay ayrılır.

II- 4070 SAYILI HAZİNEYE AİT TARIM ARAZİLERİNİN SATIŞI HAKKINDA KANUNA GÖRE SATIŞLAR

1- Amaç ve Kapsam, Satılacak Araziler, İhalelere Katılabilecekler

4070 sayılı Kanunun amacı, Hazineye ait tarım arazilerinin satış esaslarını belirlemektir.

Hazineye ait tarım arazileri, kanundaki hükümlere göre, peşin veya taksitle satılabilir.

Tarım arazilerinin satışı ile ilgili ihalelere, taşınmaz malın bulunduğu köy veya belde nüfusuna kayıtlı, o köyde veya beldede oturmakta olan veya 31.12.2002 tarihinden önce o köyde bir taşınmaz malı malik veya zilyed olarak tasarruf eden gerçek kişiler katılabilir.

2- Doğrudan Satışlar

a) Kiracılara Satış

4070 sayılı Kanunun 5. maddesine göre Topraksız veya yeterli toprağı olmaması nedeniyle 31.12.2002 tarihinden önce kendilerine Hazineye ait tarım arazisi kiraya verilen kiracılara, talep etmeleri halinde, takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satış yapılabilir.

b) Hissedarlara Satış

Kanunun 6. maddesine göre, Hazineye ait tarım arazilerindeki Hazine hissesi, talepte bulunan hissedarlara takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satılabilir.

c) Tarımsal Amaçla Kullananlara Arazi Satışı

Kanunun 7. maddesine göre; Hazineye ait tarım arazileri, 31.12.2002 tarihinden önce beş yıl süreyle fiilen tarımsal amaçla kullanılması ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, kullananlara doğrudan satılabilir.

Bu Kanunun 5, 6, 7 nci maddelerinden yararlanacak kişilere satış yapılabilmesi için birikmiş kira ve ecrimisil borçlarının asıllarının % 20 fazlasıyla ödenmesi şarttır. Bu Şekilde ödeme yapıldığı takdirde ayrıca gecikme zammı ve faiz alınmaz.

3- Tarım Arazilerini Kullananların Öncelikli Alım Hakkı

Kanunun 8. maddesine göre; 31.12.2002 tarihinden önce Hazineye ait tarım arazilerini kullananlardan, doğrudan satış hakkından yararlanamamış olanlar veya bunların kanunî mirasçıları; taşınmazı fiilen kullanmaları ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, satışa çıkarılacak bu arazileri öncelikli alım hakkına sahiptir.

Alım hakkı olan ihaleye katılsın veya katılmasın ihale ita amirince onaylanmadan önce kendisine 7 gün içinde yapılacak tebligat üzerine 15 gün zarfında ihale bedelinin tamamını veya 1/4'ü ile vergi, resim ve harçları yatırır, kalan borcunu ödeyeceğini taahhüt eder ve istenecek belgeleri idareye verirse, ihale hak sahibine yapılır ve durum üzerinde ihale kalan müşteriye bildirilir. Hak sahibi, bu süre içinde üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmez ise, müşteriye tebligat yapılarak işlemler tamamlanır.

İhalede istekli bulunmadığı takdirde ikinci ve müteakip ihalelerde öncelikli alım hakkı kullanılamaz ve taşınmaz mal genel hükümlere göre satılır.

4- Satışta Hak Düşürücü Süre

Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre doğrudan taşınmaz satın almak veya ön alım hakkından yararlanmak isteyenlerin taleplerinin değerlendirilebilmesi için Kanunun müracaat tarihi olan 19/3/1995 ve 19/3/1997, 13/7/2001 ve 13/7/2003 ile 19/7/2003 ve 19/7/2006 tarihleri arasında ilgili defterdarlık veya malmüdürlüğüne başvuruda bulunmuş olmaları gerekmektedir.

5- Tarım Dışı Kullanımın Yasaklanması

Bu Kanuna göre satılan tarım arazileri on yıl süre ile tarım dışı amaçlarla kullanılamaz, bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Bu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım Tarım ve Köyişleri Bakanlığından alınacak izne tâbidir.

III- 3 MART 1340 (1924) TARİHLİ VE 431 SAYILI KANUNLA HAZİNEYE KALAN TAŞINMAZ MALLARDAN BAZILARININ ZİLYEDLERİNE DEVRİ HAKKINDA 4071 sayılı KANUN

1- Amaç

Bu Kanunun amacı; 3 Mart 1340 (1924) tarihli ve 431 sayılı Hilafetin ilgasına ve Hanedanı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun gereğince Hazineye İntikal eden taşınmaz malların tapu kaydı içinde kalmaları sebebiyle Hazine adına tescil edilen veya edilmesi gereken yerlerin, zilyedlerine verilmesi esas ve usullerini düzenlemektir.

2- Kapsam

Bu Kanun, tapu sicilinde intikal işlemi yapılmış olsun veya olmasın, Osmanlı padişahlarından Hazineye intikal eden taşınmaz malların tapu kaydı sınırları içinde uygulanır.


5- Bedelin Hesaplanması, Ödenmesi ve Tescil

Devre konu taşınmaz malın bedeli, 02.07.1964 tarih ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak harca esas değerdir.

Bedel peşin veya taksitle ödenebilir. Taksitle ödemelerde, bedelin 1/4'ü peşin alınır, kalanı 2 yıl içinde ve 4 eşit taksitle kanuni faizi ile birlikte ödenir.

Bedelin tamamı ödenmedikçe ferağ verilmez.

6- Ecrimisil

Bu Kanundan yararlanmak amacıyla başvuruda bulunanlardan, taşınmaz malın bedelini ödemeleri şartıyla, ayrıca ecrimisil alınmaz; alınmış ecrimisiller iade edilmez ve henüz tahsilatı gerçekleşmemiş olanlar tahsil edilmez.

7- Başvuru Süresi

Kadastro görmüş yerlerdeki hak sahiplerinin bu Kanundan yararlanabilmeleri için başvuru süresi olan 19/2/1995 ve 19/2/1996 tarihleri ile 4707 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile getirilen düzenleme çerçevesinde 13/7/2001 ve 13/7/2003 tarihleri arasında başvuruda bulunmuş olmaları gerekir. Ancak davası devam eden taşınmazlar için başvuru süresi devam etmekte olup, bu Kanundan yararlanmak isteyenler bir dilekçe ile başvurmak zorundadırlar

IV- MÜLGA 2613 VE 766 SAYILI KANUNLARLA HAZİNE ADINA TESCİL EDİLEN MİKTAR FAZLALIKLARININ İLGİLİLERİNE DEVRİNE DAİR 4072 SAYILI KANUN

1- Amaç ve Kapsam

Kanunun . maddesine göre Hazinenin mülkiyetinde iken herhangi bir nedenle ve yolla mülkiyetinden çıkmış ya da başka Yasaların kapsamı içinde kalan yerler ile üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen yerler hariç olmak üzere; 26.7.1972 - 9.10.1987 tarihleri arasında mülga 2613 ve 766 sayılı Yasalar gereğince miktar fazlası olarak Hazine adına tescil edilmiş taşınmaz mallar senetsizden tescil edilen kısımlar dahil olmak üzere 21.6.1989 tarih ve 3402 sayılı Yasanın 14 üncü maddesindeki miktarlara kadar olan kısmı,kadastro tutanağı,komisyon kararı veya mahkeme ilamı ile belgelendirilmek koşuluyla zilyedine veya mirasçılarına 2.7.1964 tarih ve 492 sayılı Harçlar kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak değer üzerinden devredilir.

Mülga 2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu ve 766 sayılı Tapulama Kanunu ile halen yürürlükte olan 3402 sayılı Kadastro Kanununun uygulamasında kişilerin senetsizden zilyedlik yoluyla taşınmaz edinmesinde yüzölçüm yönünden farklılıklar ortaya çıkmıştır.

766 sayılı Tapulama Kanununun 33 üncü maddesine göre, senetsizden zilyedlik yoluyla taşınmaz edinilmesinde azamî miktar yüz dönüm olarak belirlenmiş, ancak anılan madde 19/7/1972 tarihli ve 1617 sayılı Kanun ile değiştirilmiş ve bir tapulama bölgesinde parsel bazında yirmi dönüm, toplamda ise elli dönüm sınırlamaları getirilmiştir. Uygulamada bu yüzölçümleri aşan kısımlar miktar fazlası olarak ifraz edilerek Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Bu hüküm genel nitelikte olduğu için, 2613 sayılı Kanun kapsamındaki yerlerde de uygulanmıştır.

9/10/1987 tarihinde yürürlüğe giren 3402 sayılı Kadastro Kanunu ile yukarıda belirtilen yüzölçümler, sulu arazide kırk dönüme, kuru arazide yüz dönüme yükseltilmiştir.

16/2/1995 tarihli ve 4072 sayılı Kanun kapsamına 26/7/1972-9/10/1987 tarihleri arasında miktar fazlası olarak Hazine adına tescil edilmiş taşınmazlar girmektedir.

2- Kanundan Yararlanacak Olanlar

2613 ve 766 sayılı Kanunlar uygulanırken miktar fazlası olarak Hazine adına kaydedilen taşınmazın kadastro veya tapulama tutanağındaki zilyedi veya zilyedi ölmüş ise mirasçıları bu Kanundan yararlanacaktır. Miktar fazlası kesintisi yapılan taşınmazı satış, bağış, trampa vb. yollarla sonradan edinen malikler bu Kanundan yararlanamayacaktır.

3- Satış Bedelinin hesaplanması, ödenmesi ve tescil

Bu Kanuna göre, taşınmazlar 492 sayılı Harçlar kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak değer üzerinden devredilir.

Taşınmaz malların devir bedelleri,peşin veya taksitle ödenebilir. Taksitle ödeme durumunda,devir bedelinin 1/4'ünün 30 gün içinde ödenmesi gerekir. Taksitle ödenecek miktar,bedelinin 1/4'ünün ödenmesini izleyen en çok 24 ayda ve hasat mevsimi dikkate alınarak belirlenecek 4 eşit taksitle ve kanuni faizi ile birlikte ödenir.

Taksit tutarı ve faizleri ödenmedikçe taşınmaz mal devralan adına tescil edilemez.

5- Başvurunun Şartı, Şekli, Yeri ve Ekleri

4072 sayılı Kanundan yararlanacak olanların, başvuru süresi olan 19/2/1995 ve 16/2/1997 tarihleri ile 13/7/2001 ve 13/7/2003 tarihleri arasında başvuruda bulunmuş olmaları gerekmektedir

6- Devredilebilecek Taşınmaz Miktarı

Bir kişinin bu Kanundan yararlanarak devrini isteyebileceği taşınmazın miktarı sınırlıdır. Kişinin daha önceden 2613 ve 766 sayılı Kanunlara dayanılarak senetsizden adına tescil edilen miktarlar da göz önünde tutulacaktır. Bunun için de, tapulama ve kadastro tutanakları incelenecek, bu konuda tapulama ya da kadastro müdürlüklerinde tutulan defterlere bakılacak, başvuran kişinin bir tapulama bölgesinde senetsizden edindiği taşınmaz miktarı saptanacaktır. Saptanan bu miktarlar da dahil olmak üzere, 9/7/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen sulu arazide toplam kırk dönüme, kuru arazide ise toplam yüz dönüme kadar taşınmaz verilebilecektir.

V- KAMULAŞTIRMA KANUNUN 30. MADDESİNE GÖRE SATIŞ

Kamulaştırma Kanunun 30. maddesi:

Kamu tüzelkişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakları diğer bir kamu tüzelkişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamaz.

Taşınmaz mala; kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idare, Kamulaştırma Kanunun 8 inci maddesi uyarınca bedeli tespit eder. Bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlık, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara bağlanır.

Taraflar bedelde anlaşamadıkları takdirde; alıcı idare, devirde anlaşma tarihinden veya Danıştay kararının tebliği tarihinden itibaran otuz gün içinde, 10 uncu maddede yazılı usule göre mahkemeye başvurarak, kamulaştırma bedelinin tespitini ister. Bu durumda yapılacak yargılamada mahkemece, 29/6/1938 tarihli ve 3533 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.

Mahkemece, Kanunun 10 uncu maddesinde öngörülen usule göre kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın, peşin ve nakit olarak mal sahibi idareye verilmek üzere belirleyeceği bir bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için alıcı idareye onbeş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir. Alıcı idare tarafından kamulaştırma bedelinin mal sahibi idare adına bankaya yatırıldığına dair makbuzun ibrazı halinde mahkemece, taşınmaz malın alıcı idare adına tesciline ve kamulaştırma bedelinin mal sahibi idareye ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve paranın yatırıldığı bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup tarafların bedele ilişkin temyiz hakları saklıdır.

Bu suretle devir alınan taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakkı, sahibinden kamulaştırma yolu ile alınmış sayılır ve devir amacı veya devreden idarenin izni dışında başkaca bir kamusal amaçla kullanılamaz. Aksi takdirde devreden idare, 23 üncü madde uyarınca taşınmaz malı geri alabilir. Bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh verilir.

Hazineye ait taşınmazlar için bu hükmün uygulanmasına yönelik işlemler 313 sayılı Tebliğin XI-C-4 bölümünde yer almaktadır. Tebliğe göre; Hazineye ait taşınmazların 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi kapsamında yapılan satış işlemlerinde; satışa konu taşınmazın bedel tespiti, bu tebliğin IV üncü bölümünde belirtilen esaslara göre 2886 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi uyarınca oluşturulan komisyonca yapılacaktır.

VI- 4562 SAYILI ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KANUNUNA GÖRE SATIŞ

Taşınmazların; imar planında organize sanayi bölgesi alanı olarak ayrılan veya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı koordinatörlüğünde oluşturulan "Organize Sanayi Bölgesi Yer Seçimi Komisyonunca" yer seçimi kesinleşen ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca OSB sınırları belirlenmiş alanlarda kalan taşınmazlar; bu Kanunun 4. maddesinin “Yer seçiminin Hazine veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait arazilerden yapılması halinde, bu araziler, talep edilmesi ve başkaca bir sakıncası bulunmaması durumunda, 29.1.2004 tarihli ve 5084 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendi kapsamındaki illerde bedelsiz devredilebilir, diğer illerde ise 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan harca esas değerleri, üzerinden peşin veya taksitle ödenmek üzere pazarlık usulüyle OSB`lere satılabilir.” Hükmü gereğince harca esas bedel üzerinden OSB’lere satılabilir.
VII- 15/6/1987 TARİHLİ VE 3385 SAYILI KÜÇÜK SANAYİ BÖLGELERİ İÇİNDE DEVLETÇE İNŞA EDİLMİŞ ÖRNEK SANAYİ SİTESİ İŞ YERLERİNİN MÜLKİYETİNİN DEVREDİLMESİNE DAİR KANUNUNA GÖRE SATIŞ

- Küçük sanayi bölgeleri içerisinde Hazineye ait arsa veya arazi üzerinde Devletçe inşa edilen örnek sanayi siteleri işyerlerinin mülkiyeti, talepleri halinde, bu yerleri en az beş yıl süre ile kiracı olarak kullanan, belirtilen yatırımları gerçekleştiren ve üretim yapmakta olan sanayicilere, rayiç bedel üzerinden satılabilir.

VIII- 2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNUNUN 72 NCİ MADDESİNE GÖRE KAMU YARARINA ÇALIŞAN DERNEKLERE SATIŞ

(1) Bakanlar Kurulu Kararı ile kamu yararına çalışan dernek statüsünde olduğu belirlenen derneklere, kuruluş amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere, Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan ve kamu hizmetlerine tahsisli olmayan taşınmazlar, satış tarihindeki alım satım rayici dikkate alınarak, 2886 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen komisyonca takdir edilen bedel üzerinden satılır.
(2) Bu şekilde satılan taşınmazların tapu kütüğüne de veriliş amacı dışında kullanılamayacağı ve satılamayacağına dair şerh konulur.
(3) Beş yıl içerisinde veriliş amacına uygun olarak kullanılmayan taşınmazlar, satış bedeli üzerinden idarece geri alınır.

IX- 5228 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 7 MADDESİNE GÖRE BULGARİSTAN’DAN ZORUNLU GÖÇE TABİ TUTULAN VE DAHA SONRA TÜRK VATANDAŞLIĞINA ALINANLARA SATIŞ

5228 sayılı Kanunun Geçici 7. maddesine göre,- Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi tutulan ve daha sonra Türk vatandaşlığına alınanlardan, konut veya arsa sahibi olmak üzere başvuruda bulunarak, öngörülen avansı açılan banka hesaplarına yatırmış olanlarca (avansları iade edilenler hariç) kurulan kooperatifler tarafından 2000, 2001, 2002 ve 2003 Mali Yılı Genel Bütçe Kanunları hükümleri gereğince satışı talep edilen ancak, satış işlemleri sonuçlandırılamayan Hazineye ait arazi ve arsalar; bu kooperatiflere metrekare değeri birmilyonikiyüzbin Türk Lirasından aşağı olmamak üzere harca esas değeri üzerinden doğrudan satılır. Söz konusu kişilerce yatırılmış olan avansın yatırıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası Amerikan Doları alış kuru cinsinden karşılığı, satışın yapılacağı tarihteki T.C. Merkez Bankası Amerikan Doları alış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilir ve bu yolla bulunacak tutar satış bedelinden mahsup edilir.
Geçmiş yıllarda bu kooperatiflere satışı yapılan Hazineye ait arazi ve arsalar ile ilgili olarak belirlenen esas ve usullere uyulmaması nedeniyle açılmış tapu iptal ve tescil davalarından hangi safhada olursa olsun vazgeçilir, dava açılması gerekenler için dava açılmaz.

X- 5502 SAYILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU KANUNU GEREĞİNCE DEVRONULAN TAŞINMAZLARIN SATIŞI

5538 sayılı Kanunla değişik 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kanununun Geçici 3 üncü maddesi uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumu hizmetleri için ihtiyaç duyulmayan taşınmazların rayiç bedeli üzerinden satışı yapılmak ve satış bedeli Kurum bütçesine aktarılmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunca belirlenen taşınmazların Hazine adına tescil edimesi ve satışları Bakanlığımızca gerçekleştirilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumunun kuruluş, teşkilât, görev ve yetkilerine ilişkin usûl ve esaslarını düzenleyen kanunun Geçici 3’üncü maddesi gereğince;Kuruma, bu Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca devrolunan taşınmazlardan, Kurumun hizmet gereği ihtiyaç duymadığı taşınmazlar, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren (Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.Yayım tarihi 20/05/2006 tarihli Resmi Gazetedir) bir yıl içerisinde Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek, rayiç bedeli üzerinden satılmak üzere Maliye Bakanlığına bildirilir.

Bu taşınmazlar bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde tapuda re’sen Hazine adına tescil edilir. Bu taşınmazlar, Maliye Bakanlığınca satılır ve satış bedelleri, satış tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma ödenir. Bu fıkra uyarınca Hazine adına tescil edilen taşınmazlardan, beş yıl içinde satılamayanların bedeli rayiç bedel üzerinden Hazine tarafından Kuruma ödenir. Bu fıkra kapsamında gerçekleştirilen taşınmaz devirlerinde devralan taraf, devreden tarafa küllî halef olur.

XI- BAZI SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN GELİRLERİN ÖZEL ÖDENEK KAYDEDİLMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER

Çeşitli Kanunlar uyarınca yapılan taşınmaz satışlarından elde edilecek satış bedellerinin özel ödenek kaydedilmesi hususunda aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılması gerekmektedir.

1) 28/12/1960 tarihli ve 189 sayılı Milli Savunma Bakanlığı İskan İhtiyaçları İçin Sarfiyat İcrası ve Bu Bakanlıkça Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmayanların Satılmasına Salahiyet Verilmesi Hakkında Kanunun 1 inci maddesi,
2) 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun, 3/12/2003 tarih ve 5005 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değişik 51 inci maddesi,
3) 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa 14/7/2004 tarih ve 5220 sayılı Kanun ile eklenen ek 2 nci maddesi,
4) 12/4/2001 tarihli ve 4645 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğüne Ait Araç, Gereç, Mal ve Malzemenin Satış, Hibe, Hek ve Hurda Durum ve İşlemleri ile Hizmet Satışına Dair Kanuna 8/2/2006 tarih ve 5455 sayılı Kanun ile eklenen Ek 1 inci maddesi,
5) 4706 sayılı Kanun Geçici 10. Maddesi

Hazineye ait taşınmazlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte;

a) Karayolları Genel Müdürlüğüne tahsisli veya kullanımında olanlardan, bu Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanın talebi, Maliye Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile tespit edilenlerin satışından elde edilecek gelirleri, bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir, diğer yandan bölünmüş yol veya Devlet ve il yolları yapım, bakım ve kamulaştırma hizmetlerinde kullanılmak üzere Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.

b) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne tahsisli veya kullanımında olanlardan, bu Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanın talebi, Maliye Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile tespit edilenlerin satışından elde edilecek gelirleri, bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir; diğer yandan baraj, sulama ve içme suyu tesislerinin yapım, bakım ve kamulaştırma hizmetlerinde kullanılmak üzere Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.

Hükümleri kapsamında satışı yapılan Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin, 189 sayılı Kanuna göre yapılanların Milli Savunma Bakanlığı bütçesine özel ödenek, diğer Kanunlara göre yapıların ise bütçeye gelir kaydedildikten sonra ilgili kamu idareleri bütçesine ödenek kaydedilmesi hususu ilgili muhasebe birimine bildirilecektir.