Bahçe Bakımı

1.1. TÜRLÜ, TORBALI, TENEKELİ FİDAN DİKİMİ
(TOPRAKLI FİDAN DİKİMİ)Fidanın kökünü saran toprak tabakasının her tarafından (yanlar ve alt kısım) 20-30 cm'lik boşluk kalacak genişlik ve derinlikte çukur açılır. Üst toprak (20-30 cm'lik üst kısım) bir tarafa, alt toprak bir tarafa konur. Çukur açıldıktan sonra kürek veya bel ile çukur dibi işlenir. Fidan çukura konduğunda, fidanın kök boğazı toprak seviyesinde olacak şekilde, çukur üst toprakla doldurulur.
Tüp, torba veya kabın dışına çıkmış kök varsa çıkan kısımlar kesilerek uzaklaştırılır. Fidan toprağı dağıtılmadan, kaptan çıkartılır, dip kısım 2 parmak kalınlığında toprağı ile birlikte kesilir. Böylece kök kıvrıklığı ortadan kaldırılmış olur. Fidan toprağı dağıtılmadan, çukur merkezine dik olarak konur. Önce üst toprak çukura doldurulur. Bu doldurma işlemi azar azar yapılır ve ayakla iyice sıkıştırılır. Birkaç defa yapılan bu işlemden sonra çukur tamamen doldurulup ayakla iyice sıkıştırıldıktan sonra sulama çanağı açılarak dikim tamamlanır. Fidan boylu ve herekleme yapılacaksa, yani fidan kazığa bağlanacaksa, çukur açıldığında önce kazık çukur dibine 15cm. çakılır, dikim bundan sonra yapılır. Fidan naylon torbada veya tüplü ise önce tüp dışına çıkmış olan kökler kesilir, sonra tüp dipten 2 parmak genişliğinde kesilir. Çukur merkezine dik olarak konup, tüp naylonu dikine kesilir., etrafı gevşek şekilde üst toprakla doldurulduktan sonra naylon çıkarılıp atılır. Bundan sonra çukur azar azar doldurularak ayakla sıkıştırılır. Dikim bittikten sonra sulama çanağı açılır. Can suyu verilir. Pamuk kolonla fidan kazığına bağlanır. Kolon ağaçla fidan arasında 8 şekilde bağlanır.

Topraklı fidan dikim şekli :

1- Çukur açılır.

2- Çukur dibine kazık çakılır. Çukur kap boyuna göre üst toprak doldurulur.

3- Çukur toprakla doldurulup ayakla sıkıştırılır. Sulama çanağı açılır. Pamuk kolonla bağlanır.

1.2. FİDANLARIN BUDANMASI
Budama, kök ve tepe budaması şeklinde olur. Fidanlıkta sökülen ve dikim sahasına nekledilecek olan çıplak köklü fidanların kökleri uzundur. Bunların kısaltılması gerekir. Aksi halde bunlar dikimde katlanır ve kök gelişmesi zorlaşır. Halbuki kesilen köklerde oluşan yeni yüzeyler, zengin kök teşekkülüne sebep olur. Köklerin budanmasıyla zarar görmüş, yahut tabii durumunu kaybetmiş olan fidan kökleri uzaklaştırılır. Boylu yapraklı fidanlarda, gövde ve kök dengesini sağlamak üzere tepe ve gövde budaması da yapılır. Kök, gövde dengesini sağlamak için yapılan budamalar esnasında fidanın tepesine uygun şekil verilir. Bu şekil ileride ağacın alması arzulanan şekle göre, piramit, konik, sütun şeklinde olabilir. Fidanlar gömüye alma esnasında budama tercih edilmelidir. Böylelikle gömüden alınan fidanlar, süratle dikim yerlerine sevkedilir.

2. ÇİM TOHUM EKİMİ
Yöre şartlarına ve kullanım amacına uygun çim tohumu seçilir. 1m2'ye 40-50gr. isabet edecek şekilde elle veya makine ile ekim işi rüzgarsız, donsuz günlerde yapılmalıdır. 15 Ekim - 15 Haziran arasında ekim yapılmalıdır. Toprak çamur yada çok ıslak, çok kuru olmamalı, hafif rutubetli ve tavında olmalıdır. Tohum sahaya eşit dağıtılmalıdır. Toprakla kapatılır ve ekimden sonra 1,5 cm. derinliğinde tırmıklanarak tohum toprakla karıştırılır. Bundan sonra sahada 25kg.'ı geçmeyen silindirle veya 35cm. x 35cm. ebadında bir tokmakla sıkıştırma işi yapılır.

3. ÇİM SAHANIN SULANMASI
Ekim işi bittikten sonra püskürtme veya yağmurlama metoduyla toprağın üstü 15cm. derinliğinde su işleyecek şekilde sulama yapılır. Sulama ilk biçime kadar günde 1 defa yapılmalıdır. Toprak yüzeyinden itibaren 3cm kalınlığında kısım nemini kaybettiği zaman sulama yapılmalıdır.

4. ÇİM BİÇME
İlk biçim işi çim 7.5 cm. boya ulaştığı zaman yapılır. Bundan sonraki biçimler maksada göre 5cm. veya 8 cm. boya ulaştığı zaman yapılır.

5. ÇİM ALANLARININ GÜBRELENMESİ
Nisan sonu Mayıs başında belirtilen kimyasal gübreler veya özel kompoze gübreler verilir. 1m2 çim saha için 30gr. azotlu gübre 25 gr. fosforlu gübre için 15 gr. potasyumlu gübre veya gübre karışımı kullanılır. Gübreleme zemin hafif nemli iken yapılır ve arkasından sulanır.

2. ÇİM SAHA  TANZİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Toprak çamur, çok kuru olmamalı. Rutubetli ve tavda olmalı.
• Yağmurlu, donlu çok kuru şartlarda toprak işlenmemeli.
• Toprakta 5cm'den büyük taş, inşaat artıkları, bitki artıkları veya başka yabancı maddeler olmamalı.
• Drenaj problemi olmamalı, yani sahada su birikmemeli.
• Çim sahada ortaya çıkacak olan yabani otlar sahadan uzaklaştırılmalı.
• Görülebilecek hastalıklarla mücadele edilmeli

BAHÇE  AYLIK  BAKIM  PROGRAMI

Ocak ayı bakımları

• Bitkilerin üzerindeki karlarının temizlenmesi don etkisi ve kar kırılmalarının önlenmesi için gereklidir.
• Kırılan dalların temizlenmesi, yaralı dokularını macunlanması, don tehlikesine karşı hassas türlerin sarılarak muhafaza edilmesi, drenaj sorunlarının giderilmesi, göllenmelerin drene edilmesi vb.

Şubat ayı bakımları

• Şubat ayı bitki budamaları için en uygun zamandır.
• Hava şartları gözönünde bulundurularak (yağışsız havalarda) yapraklı ağaçların, çalıların (meyve ağaçları, süsbitkileri vs) budama işlemi yapılabilir.
• Ayın sonlarına doğru bakırlı ilaçlarla bitkilerin gövde ve yaprakları ile gövdenin toprağa bağlandığı toprak çevresi ilaçlanmalıdır.

Mart ayı bakımları

• Kıştan çıkan bitkilerin budama ve form verme işleri mart ayı boyunca sürdürülebilir.
• Bakırlı ilaçlarla yapılan koruma ilaçlaması da aynı şekilde bu ay içinde yapılmalıdır.
• Azot ağırlıklı ilkbahar gübrelemesi yapılarak çimler kuvvetlendirilir.
• Kış nedeni ile sararmış olan renkleri normale döner.

Nisan ayı bakımları

• İlkbahar gübrelemesi bu ay içinde sürdürülmelidir.
• Koruyucu mantar ve böcek ilaçlaması 15 günde bir tekrar edilmelidir.
• Nisan ayı içersinde tava gelmiş toprak işlenmelidir.
• Mevsimlik çiçekler , bazı soğanlı bitkiler ve çok yıllık yerörtücüler dikilebilir.
• Mevsimlik çiçek tohumları bu ayda ekilebilir.
• Tohum ekme yoluyla çim tesisi, meyve ağaçlarında göz aşısı için en uygun aydır.

Mayıs ayı bakımları

• Mayıs ayında havaların birdenbire ısınması nedeniyle ilk haftadan sonra ekme çim tavsiye edilmez.
• Çimler hava sıcaklığına bağlı olarak daha hızlı büyüdükleri için haftada bir kez biçilmeleri gerekir.
• Çim alanların düzenli bir şekilde sulanması ve toprağın sürekli nemli kalması sağlanmalıdır.
• Böcek ve mantar zararlılarına karşı mücadele bu aydan itibaren eylül sonuna kadar 10 günlük periyotlar halinde tekrar edilmelidir.
• Bahçede herhangi bir zararlının görülmediği durumlarda da koruyucu ilaçlar atarak bitkiler ve çim alanlar çevreden gelebilecek zararlılara karşı korumuş olur.

Haziran ayı bakımları

• Haziran ayı itibariyle çim boyları uzun tutularak kesilmelidir.
• Yaz gübrelemesi için uygun zamandır.
• Kuru ve sıcak hava çimlerde renk değişiklikleri ortaya çıkarmışsa Amonyum Nitrat kullanılabilir.
• Yine zararlılarla koruma ve mücadele işlemlerine devam edilmelidir.
• İlaçlama için havanın yağışsız olduğu günler tercih edilmeli ve gün içerisinde sıcaklığın en düşük olduğu akşam saatleri seçilmelidir.

Temmuz ayı bakımları

• Havaların sıcak ve yağışsız olması nedeniyle sulama ve biçme işlerinin düzenli olarak yapılması gerekir.
• Bu ay içerisinde çim alanlarda, havalandırma işleminin yapılması çimlerin sağlıklı olarak devamını sağlar.
• Çim havalandırma işlemi, çim havalandırma makinası ile yada havalandırma tırmıkları yardımı ile yapılır.
• Çimler boyları uzun tutularak sık sık biçilmelidir.
• Zararlılarla mücadeleye devam edilmelidir.

Ağustos ayı bakımları

• Temmuz ayında yapılması gereken işlemler yarım kalmış yada yapılmamış ise; bu ayda tamamlanabilir.
• Zararlılara karşı mücadele ve koruma işlemlerine devam edilmelidir.

Eylül ayı bakımları

• Çim alanların sonbahar bakımı, bu ayda başlanabilir.
• Hastalık veya başka nedenlerle bozulan yerlerin ekme yoluyla tamamlanması yapılabilir.
• Yaz boyunca uzun kesilen çimler bu aydan itibaren kısa tutularak
  biçilmelidir.
• Solucanlar bu ayda aktif duruma geçerler.
• Çim kökleri için tehlike oluştururlar.
• Bu tür zararlılar için zirai mücadele yapılmalıdır.
• Ekim yoluyla çim tesisi için uygun aydır.
• Havaların sıcak ve kuru olması durumunda eylül ayının ikinci yarısı tercih edilmelidir.

Ekim ayı bakımları

• Ekim ayı itibariyle bahçelerde yoğun olarak yaprak dökülmeleri başlar.
• Dökülen yaprakların çim alanlar üzerinden toplanması gerekir.
• Temizlenmediği takdirde böcek ve solucan probleminin artmasına dolayısı ile
  çimlerin zarar görmesine neden olur.
• Ekim ayının sonuna doğru tohum ekme yolu ile çim tesisi sona erer.
• Çimlere kış gübresi atmak için uygun zamandır.
• Kış gübresi, kış mevsimi boyunca çimlerin potasyum ihtiyacını karşılayarak soğuktan ve dondan etkilenmesini önler.
• Çim aların düzenli biçme işlemi sona erer.
• Bahar ayında bahçelere dikilen mevsimlik çiçekler, bozulmaya başlayacağından onların toplanıp temizlenmesi yerlerinin hazırlanması gerekir.
• Kış mevsimi boyunca çiçek açan mevsimlik çiçekler ( hercai menekşeler,çuhalar,
  kış nergisleri, vs.) ve soğanlı bitkiler ekilebilir.

Kasım ayı bakımları

• Kasım ayı boyunca çim alarlarda yapılacak işler;dökülen yaprakların temizliği eğer böcek solucan gibi zaralılar görülüyorsa onların ilaçlanarak uzaklaştırılmasıdır.
• Kasım ayının ikinci yarısından itibaren, bahçe içerisinde yeri değiştirilmek istenen bitkiler,söküm tekniğine uygun bir şekilde sökülerek istenilen yere dikilebilir.
• Meyve ağaçları ve diğer bitkiler yanmış, elenmiş ve fumige edilmiş organik gübre veya inorganik gübre takviyesi ile kış aylarının etkilerinden korunabilir.

Aralık ayı bakımları

• Aralık ayı boyunca bahçede yapılacak işler yok denecek kadar azdır.
• Mevsim itibariyle kar yağışı olan bölgelerde bitkilerin üzerlerindeki karlar sürekli temizlenmeli soğuğa duyarlı bitkiler sarılmalıdır.
• Islak veya donmuş çim alan üzerinde dolaşmaktan kaçınmalıdır.
• Bahçe ekipmanlarının bakımı, temizlenmesi yeni sezona hazırlanması için
  uygun aydır.