LİSANSLI EMLAK MÜŞAVİRLİĞİ VE LİSANSLI EMLAK KOMİSYONCULU HAKKINDA KANUN TASARI TASLAĞI
LİSANSLI EMLAK MÜŞAVİRLİĞİ VE LİSANSLI EMLAK KOMİSYONCULU HAKKINDA KANUN TASARI TASLAĞI
HAZIRLAYAN: İSTANBUL TİCARET ODASI 24 NOLU GAYRİMENKUL HİZMETLERİ MESLEK KOMİTESİ
Madde 1.-Madde ile kanunun amacı belirlenmiştir. Buna göre; gayrimenkul satışına aracılık ve kiralama faaliyetleri ile gayrimenkullerin devri ve hak tesisine ilişkin hizmet verecek lisanslı emlak müşavirleri, lisanslı emlak müşavirliği şirketleri ve lisanslı emlak komisyoncularının faaliyet, denetim ve sorumlulukları ile yetkili oldukları işlerin düzenlenmesi kanunun amacı olarak öngörülmüştür
Madde 6.- Madde ile emlak müşavirliği lisansı alabilmenin özel şartları belirlenmiştir.
Madde 7.- Madde ile emlak komisyonculuğu lisansı alabilmenin özel şartları belirlenmiştir.
Madde 8.- Madde ile Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere merkezi Ankara’da olan Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bağlı Lisanslı Emlak Müşavirliği ve Komisyonculuğu Kurulu kurulması öngörülmüştür. Kurulun asıl ve yedek üye sayısı belirlenmiştir. Kurulun asıl üyelerinin çoğunluğunun (6) üye Ticaret Odası ve Esnaf Odasından seçilecek üyelerden oluşması benimsenmiştir. Böylece sektörde hizmet üretenlerin Kurulda ağırlıklı olarak yer alması amaçlanmıştır. Kurul üyelerinin seçimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecektir.
Madde 12.- Madde ile lisansların kurulca verilmesi, lisans kayıt ve tescillerinin Kurul tarafından yapılması öngörülmüştür. Lisans verilmesine ilişkin kararlara karşı idari yargı getirilmiştir.
Madde 25.- Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları bu hizmeti, yurt içinde ve yurt dışında yine lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncusu vasıtasıyla, acentelik bayilik franchising şeklinde de verebileceklerdir. Bu düzenleme lisans ile hizmetin sağlanmasına yönelik müşavir ve komisyoncular arasında işbirliği yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Hizmetin bu şekilde verilmesi için resmi bir sözleşme yapılması gerekmektedir. Düzenleme ile işbirliği yapılan müşavir, komisyoncu ve şirketlerin sorumluluğu belirtilmiştir. Sözleşmenin içeriği ve sözleşmede bulunması gerekli hususlar yönetmelikle belirlenecektir.
Madde 26.- Madde ile lisanslı emlak müşaviri, komisyoncuları ve şirketleri ile iş sahibi arasındaki tip (standart) iş sözleşmelerinin düzenlenmesi öngörülmüştür.
HAZIRLAYAN: İSTANBUL TİCARET ODASI 24 NOLU GAYRİMENKUL HİZMETLERİ MESLEK KOMİTESİ
GENEL GEREKÇE
Ülkemizde, gayrimenkul yatırımı, alternatifleri içinde en geleneksel, en güvenilir, orta ve uzun vadede getirisi yüksek vazgeçilmez bir tasarruf ve yatırım aracı olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, hızla artan genç nüfusun ve sürekli büyüme ve gelişme gösteren ekonomik yapının yarattığı gereksinimlerle konut ve ticari gayrimenkullere duyulan ihtiyaç hızla artmaktadır. Gerek iç talebin gerekse yabancı yatırımcının talebini karşılamaya yönelik olarak mevcut konut ve ticari gayrimenkul stokunun arttırılması ve fiziki şartlarının iyileştirilmesini öngören çalışmalar sonucu inşaat sektörü ekonomide lokomotif sektör haline gelmiştir. Gayrimenkul yatırımının en önemli unsurlarından biri olan gayrimenkul finansmanı alanında yeni bir düzenlemeyle; konut sahibi olmak isteyenlere, finansman kuruluşlarınca ipotek karşılığı uzun vadeli konut kredileri kullanılmasını sağlayan, 6.3.2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe girmiş olan 5582 sayılı İpotekli Konut Finansmanı Yasası ile gündeme gelmiştir. İktisadi bütçesi yüksek ve yarattığı istihdam kapasitesi yoğun böyle bir sektöre etki eden tüm bileşenlerin yasalarla disiplin altına alınması sistemin sağlıklı işlemesi ve ekonomiye katkısının artışı açısından hayati önem arz etmektedir. Bu bağlamda, yürürlüğe giren İpotekli Konut Finansmanı Yasası ile ikincil piyasaların işleyişine dair uluslar arası standartlara uygun sek törel altyapının hazırlanmasına yönelik çok önemli adımlar atılmıştır.
Gayrimenkul pazarlama sektörü ülke genelinde yaklaşık 400.000 işletmede yine yaklaşık 800.000 çalışanı istihdam etmektedir. Aileleri ile birlikte bu sektörden geçinenlerin sayısı yaklaşık 2.500.000 kişidir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre; 2009 yılı itibari ile Tapu Sicil Müdürlüklerinde 6.971.193 adet işlem gerçekleştirilmiştir. Bu işlemlerin önemli bir bölümünü 1.522.443 adet ile satış işlemi, 300.448 adedini de konut kredilerine dayalı ipotek işlemleri oluşturmaktadır. Emlakçılık faaliyeti kapsamında yer alan satış ve ipotek işlemlerinin toplam sayısı 2009 yılı sonu itibarı ile 1.822.891 dir. Söz konusu veriler dikkate alındığın da bu alanda yasal düzenlemelerin bir an önce yapılması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Emlakçılık faaliyeti ile ilgili yasal düzenlemenin olmaması, işlemlerde ortaya çıkan sorunlarında asıl kaynağını oluşturmaktadır.
Mevcut yapıda, Gayrimenkul pazarlama alanında çalışanlara ait tek düzenleme, Borçlar Kanunun 404 ile 409. Maddelerindeki “Tellâliye” hükümleridir. Ancak hızla gelişen sektörün ihtiyaçlarına paralel olarak mevcut yapısında “Emlakçılık “tanımına sıkışıp kalan, hizmet kapsamı ve mesleki sorumlulukları bu tanımın çok ötesine geçen bu çalışan grubunun hazırlanacak bir yasayla disipline edilmiş bir meslek tanımına geçişi hizmet veren ve hizmet alanların ortak talebi haline gelmiştir. Sektör çalışanlarının önemli bir kısmı, hizmet alanların taleplerini karşılayabilmek için iş kapsamlarını müşavirlik bazında karşılayabilmek üzere yoğun bir gayret içersindedir. Ancak, müşavirlik hizmetleri yapısı gereği yasal düzenlemeye ihtiyaç duymaktadır.
Hazırlanan yasa taslağı ile öncelikle meslek tanımı yapılarak faaliyet alanlarının kapsamı, sınırları, yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir. Mevcut yapıda, mesleki yasal eksiklikten kaynaklanan, bu mesleği icra etmeye yeterli bilgi ve donanımı mevcut olmayan kişilerin herhangi bir yeterlilik veya lisans gereksinimi bulunmaksızın faaliyet gösterebilmesiyle, gerek nihai tüketici ve gayrimenkul üreticileri zarar görebilmektedir. Bu durum ayrıca, taşınmaza yönelik akit ve tescil işlemlerini yerine getiren tapu sicil müdürlüklerinde hizmet kalitesinin düşmesine, zaman kayıpları ve zaman zamanda Devletin zararına neden olabilmektedir.
Diğer yandan, mesleğini uluslararası normların gerektirdiği ciddiyet ve sorumlulukla yerine getiren önemli bir çoğunluk, bu yapı içinde haksız rekabetin getirdiği kayıplar yaşamaktadır. Mevcut yasalara bağlı olarak, sektör çalışanları, Ticaret Odaları ile Esnaf ve Sanatkârlar Odaları bünyesinde faaliyet göstermektedir ki bu kurumların yetkileri ve denetimsel faaliyetleri hızla büyüyen bu sektör ölçeği için son derece yetersiz kalmaktadır. Ayrıca, uygulamada yaşanan denetim güçlüğü nedeniyle Devletin ve Sosyal Güvenlik Kurumlarıyla yerel yönetimlerin gelir ve vergi kaybına uğraması da mümkün olabilmektedir.
Bu şartlar altında, gayrimenkul pazarlama alanında hazırlanıp yürürlüğe girecek yasaya duyulan sektörel ihtiyacın boyutları daha net görülebilmektedir.
Hazırlanan “Lisanslı Emlak Komisyonculuğu ve Emlak Müşavirliği Kanun Tasarı Taslağı” ile emlak sektöründe verilecek hizmetlerde lisanslama esası zorunluluğu öngörülmüştür. Uygulamada, lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanlığı, lisanslı harita büroları gibi çeşitli örnekler bulunmaktadır.
Hazırlanan tasarı taslağı ile lisans alınarak sürdürülecek faaliyetler üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
a) Lisanslı emlak müşavirleri
b) Lisanslı emlak müşavirlik şirketleri
c) Lisanslı emlak komisyoncuları
Lisanslı emlak müşavirleri, danışmanlık, bilirkişilik, raporlama, gayrimenkul alım satımına ilişkin aracılık ve kiralama hizmetleri ile gayrimenkulün devri, ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin işlemleri (ipotek, irtifak, v.s) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde takip edip gerçekleştirebileceklerdir.
Lisanslı emlak komisyoncuları, gayrimenkul alım satımına aracılık ve kiralama hizmetleri verecektir. Mevcut yapıda, esas olarak emlak komisyonculuğu faaliyeti de söz konusu işlemleri kapsamaktadır. Emlak komisyoncusunun, lisanslı emlak müşavirlerinde aranan şartları sağlaması halinde, lisanslı emlak müşaviri olmaları da mümkündür.
Lisanslı emlak müşavirliği şirketleri lisanslı emlak müşavirinin sunduğu hizmetlerin yanında ,
gayrimenkulün devri, ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin olarak resmi senet ve tescil istem belgelerini hazırlayabileceklerdir. Bu belgeler, tapu sicil müdürlüğünün tasdiki ve tarafların imzalaması ile resmiyet kazanacaktır. Söz konusu şirketler tapu kayıt suretlerini de tasdik edebilecektir.
Hazırlanan tasarı taslağı ile lisans alınarak sürdürülecek faaliyetler üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
a) Lisanslı emlak müşavirleri
b) Lisanslı emlak müşavirlik şirketleri
c) Lisanslı emlak komisyoncuları
Lisanslı emlak müşavirleri, danışmanlık, bilirkişilik, raporlama, gayrimenkul alım satımına ilişkin aracılık ve kiralama hizmetleri ile gayrimenkulün devri, ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin işlemleri (ipotek, irtifak, v.s) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde takip edip gerçekleştirebileceklerdir.
Lisanslı emlak komisyoncuları, gayrimenkul alım satımına aracılık ve kiralama hizmetleri verecektir. Mevcut yapıda, esas olarak emlak komisyonculuğu faaliyeti de söz konusu işlemleri kapsamaktadır. Emlak komisyoncusunun, lisanslı emlak müşavirlerinde aranan şartları sağlaması halinde, lisanslı emlak müşaviri olmaları da mümkündür.
Lisanslı emlak müşavirliği şirketleri lisanslı emlak müşavirinin sunduğu hizmetlerin yanında ,
gayrimenkulün devri, ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin olarak resmi senet ve tescil istem belgelerini hazırlayabileceklerdir. Bu belgeler, tapu sicil müdürlüğünün tasdiki ve tarafların imzalaması ile resmiyet kazanacaktır. Söz konusu şirketler tapu kayıt suretlerini de tasdik edebilecektir.
Lisanslı Emlak Müşavirliği ve Lisanslı Emlak Komisyonculuğu Kanununun yürürlüğe girmesiyle sektör kayıt altına alınacak, lisansı bulunmayan kişi ve kuruluşların bu hizmeti vermesi durumunda cezai müeyyide uygulanacaktır. Yasal düzenleme ile Devletin vergi ve harç gelirleri artacağı gibi, lisans bedellerinden Devlet, önemli bir ek gelir elde edecektir. İşlemler, konunun uzmanı lisans sahiplerince yerine getirilip, Tapu Sicil Müdürlüklerinde kayıtların kontrolüyle sonuçlanacağından, uygulamada ortaya çıkabilecek hata, suiistimal ve tüketici şikayetleri en aza indirgenecek, lisans sahiplerinin sorumluluğunda bulunacaktır. Tapu sicil müdürlüklerinde iş yoğunluğunun göreceli olarak azalması üretilen hizmet kalitesini de yükseltecektir.
Bu uygulamanın en önemli sonuçlarından birisi de, bu sektörün katma değer yaratan, belli disiplin ve kuralları olan önemli bir sektör haline gelmesidir. Böylece, İpotekli Konut Finansman Sisteminin tam olarak işleyebilmesi için oluşturulması öngörülen ikincil piyasaların, dünya piyasalarında finanse edilmesini sağlayacak yurtdışı fonlarının ihtiyaç duyduğu denetlenebilir, güven veren ve sağlıklı çalışan bir yapıya kavuşturulması olacaktır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.-Madde ile kanunun amacı belirlenmiştir. Buna göre; gayrimenkul satışına aracılık ve kiralama faaliyetleri ile gayrimenkullerin devri ve hak tesisine ilişkin hizmet verecek lisanslı emlak müşavirleri, lisanslı emlak müşavirliği şirketleri ve lisanslı emlak komisyoncularının faaliyet, denetim ve sorumlulukları ile yetkili oldukları işlerin düzenlenmesi kanunun amacı olarak öngörülmüştür
Madde 2.-Madde ile lisanslı emlak müşavirleri, emlak müşavirliği şirketleri ve emlak komisyoncularının gayrimenkul satışına aracılık ve kiralama faaliyetleri ile yine gayrimenkullere yönelik danışmanlık yapma, tapu sicil müdürlüklerinde düzenlenen akitli ve akitsiz işlemleri hazırlama, tapu kayıtlarını tasdik etme ve takip hizmetleri kanunun kapsamındaki işler olarak belirtilmiştir.
Madde 3.-Madde ile kanunda geçen tanımların açıklaması yapılmıştır.
Madde 4.-Madde ile lisanslı emlak müşavirliği, lisanslı emlak müşavirliği şirketi ve lisanslı emlak komisyoncusu olabilmenin genel şartları belirlenmiştir.
Madde 5.- Madde ile lisanslı emlak müşavirliği ve lisanslı emlak komisyonculuğu sınavının Kurulca yapılacağı, kurulun sınavları başka kamu kurumu aracılığıyla yapabileceği veya yaptırabileceği,sınav konuları ile sınavların hazırlanacak yönetmelik kapsamında yapılacağı, yönetmelik hazırlanırken Ticaret Odaları ile Esnaf Odalarının ilgili birimlerinin de görüşlerinin alınacağı öngörülmüştür.Madde 4.-Madde ile lisanslı emlak müşavirliği, lisanslı emlak müşavirliği şirketi ve lisanslı emlak komisyoncusu olabilmenin genel şartları belirlenmiştir.
Madde 6.- Madde ile emlak müşavirliği lisansı alabilmenin özel şartları belirlenmiştir.
Madde 7.- Madde ile emlak komisyonculuğu lisansı alabilmenin özel şartları belirlenmiştir.
Madde 8.- Madde ile Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere merkezi Ankara’da olan Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bağlı Lisanslı Emlak Müşavirliği ve Komisyonculuğu Kurulu kurulması öngörülmüştür. Kurulun asıl ve yedek üye sayısı belirlenmiştir. Kurulun asıl üyelerinin çoğunluğunun (6) üye Ticaret Odası ve Esnaf Odasından seçilecek üyelerden oluşması benimsenmiştir. Böylece sektörde hizmet üretenlerin Kurulda ağırlıklı olarak yer alması amaçlanmıştır. Kurul üyelerinin seçimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecektir.
Madde 9.- Madde ile Lisanslı Emlak Müşavirliği ve Komisyonculuğu Kurulunun görevleri belirlenmiştir. Lisanslı emlak müşavirleri, lisanslı emlak müşavirliği şirketleri ve lisanslı emlak komisyoncularının yönetimi, denetimi ile sevk ve idaresinin Kurulca yerine getirilmesi öngörülmüş, buna yönelik madde düzenlemesi yapılarak Kurulun görevleri belirlenmiştir.
Madde 10.-Madde ile Lisanslı Emlak Müşavirliği ve Komisyonculuğu Kurulunun çalışma usul ve esasları belirlenmiştir. Kurul üyelerine verilecek toplantı ücretinin Kurul bütçesinden karşılanması öngörülmüştür.
Madde 11.- Madde ile Kurulun idari yapısı düzenlenmiştir. Kurul; başkan, genel sekreterlik, hukuk müşavirliği ve denetim birimi başkanlığından oluşmaktadır. Genel sekreterin ticaret ve esnaf odalarının ilgili birimlerince seçilmiş olması, meslekte deneyimi öngörülmüştür. Hukuk müşavirinin hukuk fakültesi mezunu olması zorunluluğu getirilmiştir. Halen avukatlık yapanlarla hukuk fakültesi mezunu olup da 4 yıl süreyle emlak işleri yapan veya hakim ve savcılık görevlerinde bulunmuş olanlarında hukuk müşaviri olması öngörülmüştür.
Madde 11.- Madde ile Kurulun idari yapısı düzenlenmiştir. Kurul; başkan, genel sekreterlik, hukuk müşavirliği ve denetim birimi başkanlığından oluşmaktadır. Genel sekreterin ticaret ve esnaf odalarının ilgili birimlerince seçilmiş olması, meslekte deneyimi öngörülmüştür. Hukuk müşavirinin hukuk fakültesi mezunu olması zorunluluğu getirilmiştir. Halen avukatlık yapanlarla hukuk fakültesi mezunu olup da 4 yıl süreyle emlak işleri yapan veya hakim ve savcılık görevlerinde bulunmuş olanlarında hukuk müşaviri olması öngörülmüştür.
Madde 12.- Madde ile lisansların kurulca verilmesi, lisans kayıt ve tescillerinin Kurul tarafından yapılması öngörülmüştür. Lisans verilmesine ilişkin kararlara karşı idari yargı getirilmiştir.
Madde 13.- Madde ile Lisans bedelleri belirlenmiştir. Lisan bedellerinin her yıl yeniden belirlenmesi yerine bu bedellerin her yıl İlgili mevzuat gereği Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranları oranında artırılması esası getirilmiştir. Bu bedeller yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce, emlakçılık mesleği yapanlar için bir defaya mahsus olarak %50 indirimli olarak uygulanması öngörülmüştür. Böylece meslekte daha önce hizmet sunanlara ödemede kolaylığı getirilmesi amaçlanmıştır.
Madde 14.- Madde ile lisans sahiplerin mesleğe başlamadan önce yapacakları yemine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Kurul tarafından belirlenen yemin metni sulh mahkemesinde okunarak mahkemece tasdik edilecektir. Düzenleme ile yemin metninin işyerinin görünen bir yerine asılması, böylece işyerince hizmet sunan ve hizmet alanların yemin metnini görmesi amaçlanmıştır.
Madde 14.- Madde ile lisans sahiplerin mesleğe başlamadan önce yapacakları yemine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Kurul tarafından belirlenen yemin metni sulh mahkemesinde okunarak mahkemece tasdik edilecektir. Düzenleme ile yemin metninin işyerinin görünen bir yerine asılması, böylece işyerince hizmet sunan ve hizmet alanların yemin metnini görmesi amaçlanmıştır.
Madde 15.-Madde ile Lisans sahibi olanların lisan ve ruhsatlarını çalıştıkları iş yerinin görünen bir yerine asmaları öngörülmüştür. Böylece çalıştıkları işyerinde hizmet alanlar ve hizmet sunanların lisans ve ruhsatı görmesi amaçlanmıştır.
Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları kendi adlarına birden fazla iş yeri açmaları yasaklanmıştır. Lisanslı emlak müşavirliği veya komisyonculuğunu kendi adına veya şirket olarak yapanların ücretli olarak ayrıca başka bir işveren yanında çalışması da yasaklanmıştır. Yine lisans sahibi müşavir ve komisyoncuların ücretli çalışmaları halinde birden fazla işyerinde görev yapmaları da yasaklanmıştır. Böylece, emlakçılık mesleği yapan lisans sahiplerin işlerine yoğunlaşması ve haksız rekabetin engellenmesi amaçlanmıştır.
Madde 16.- Madde ile Lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncuları ile Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin meslek mensubu sicilinin Kurulca tutulmasına ilişkin düzenleme öngörülmüştür.
Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları kendi adlarına birden fazla iş yeri açmaları yasaklanmıştır. Lisanslı emlak müşavirliği veya komisyonculuğunu kendi adına veya şirket olarak yapanların ücretli olarak ayrıca başka bir işveren yanında çalışması da yasaklanmıştır. Yine lisans sahibi müşavir ve komisyoncuların ücretli çalışmaları halinde birden fazla işyerinde görev yapmaları da yasaklanmıştır. Böylece, emlakçılık mesleği yapan lisans sahiplerin işlerine yoğunlaşması ve haksız rekabetin engellenmesi amaçlanmıştır.
Madde 16.- Madde ile Lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncuları ile Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin meslek mensubu sicilinin Kurulca tutulmasına ilişkin düzenleme öngörülmüştür.
Madde 17.- Madde ile Lisans sahibi müşavir ve komisyoncuların lisansları devredemeyeceği ve kiraya verilemeyeceği, hizmetin bizzat lisans sahibi tarafından yapılacağı belirtilmiştir. Düzenleme ile lisansın ilgisiz kişilerce kullanılarak hizmet verilmesinin önlenmesi öngörülmüştür. Yapılan işlemlerin önemi nedeniyle düzenlenecek belgelerin lisans sahiplerince imzalanmasını gerektirmektedir. Lisanlı emlak müşaviri şirket ve komisyoncuların işyerlerinde başkaca işler yapması yasaklanmıştır. Böylece emlakçılık mesleği ile ilgisiz hizmetlerin verilmesi önlenmiştir.
Madde 18.-Madde ile yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de emlakçılık faaliyeti yapmalarına ilişki düzenlemeler yapılmıştır. Yabancıların şirket kurarak faaliyette bulunmaları halinde en az iki lisanslı emlak müşavirinin kurucu ortak olması öngörülmüştür.
Madde 19.- Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncularının hizmet vereceği yetki bölgesi sınırı belirlenmiştir. Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları bu hizmeti, yurt içinde ve yurt dışında yine lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncusu vasıtasıyla, acentalık, bayilik franchising şeklinde de verebileceklerdir. Bu düzenleme lisans devri anlamında olmayıp, düzenleme ile hizmetin sağlanmasına yönelik müşavir ve komisyoncular arasında işbirliği yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Hizmetin bu şekilde verilmesi için resmi bir sözleşme yapılması gerekmektedir.
Madde 18.-Madde ile yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de emlakçılık faaliyeti yapmalarına ilişki düzenlemeler yapılmıştır. Yabancıların şirket kurarak faaliyette bulunmaları halinde en az iki lisanslı emlak müşavirinin kurucu ortak olması öngörülmüştür.
Madde 19.- Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncularının hizmet vereceği yetki bölgesi sınırı belirlenmiştir. Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları bu hizmeti, yurt içinde ve yurt dışında yine lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncusu vasıtasıyla, acentalık, bayilik franchising şeklinde de verebileceklerdir. Bu düzenleme lisans devri anlamında olmayıp, düzenleme ile hizmetin sağlanmasına yönelik müşavir ve komisyoncular arasında işbirliği yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Hizmetin bu şekilde verilmesi için resmi bir sözleşme yapılması gerekmektedir.
Madde 20.-Madde ile Lisanslı emlak müşavirlerinin yapacağı hizmetler belirtilmiştir. Lisanslı emlak müşaviri taşınmazların alım satım ve kiralanması yanında taşınmazların devri ve üzerine ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin işlemleri takip edebilmesi, belge düzenini sağlayabilecek danışmanlık, raporlama ve bilirkişilik hizmeti verebilmesi öngörülmüştür.
Madde 21.- Lisanslı emlak komisyoncularının yapacağı hizmetler belirlenmiştir. Emlak komisyoncuları, taşınmazların alım satım ve kiralamasını yaparak yalnızca pazarlama yetkisine sahip oldukları taşınmazlara yönelik takip hizmeti verebileceklerdir.
Madde 22.- Madde ile şirketlerin komisyonculuk hizmeti verebilmesi için ticaret şirketi olması ve kurucu ortaklarından en az birisinin lisanlı emlak komisyoncusu olması öngörülmüştür.
Madde 23.- Madde ile emlak müşavirliği hizmetinin lisanslı müşavirlik şirketlerince de yapılması öngörülmektedir. Böylece emlakcılık hizmeti kurumsal bir yapıya kavuşacaktır. Kurulacak şirketin sermaye yapısı güçlü olması anonim şirketi şeklinde kurulması gerekmektedir. Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine tapu sicil müdürlüklerinde düzenlenen akitli ve akitsiz işlemlerde belgeleri ön hazırlama yetkisi de verildiğinden söz konusu şirketlerde avukat çalıştırma zorunluluğu getirilmiş, kurucu ve avukatın sorumluluğu tanımlanmıştır. Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine lisanslı emlak komisyoncusunun ortak olması da mümkündür. Böylece lisanslı komisyoncunun şirket faaliyeti kapsamında hizmet sunması da sağlanmaktadır.
Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine madde ile getirilen başka iş yapmama ve sorumlu lisanslı müşavirlerin başka şirketlerde kurucu olmama, yönetim ve denetimde bulunmama yasağı, söz konusu şirketlerin sunacağı hizmete yoğunlaşmasının sağlanması, haksız rekabetin önlenmesi amacına yönelik olarak getirilmiştir.
Madde 24.-Madde ile lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin sunacağı hizmetler belirtilmiştir.
Madde 21.- Lisanslı emlak komisyoncularının yapacağı hizmetler belirlenmiştir. Emlak komisyoncuları, taşınmazların alım satım ve kiralamasını yaparak yalnızca pazarlama yetkisine sahip oldukları taşınmazlara yönelik takip hizmeti verebileceklerdir.
Madde 22.- Madde ile şirketlerin komisyonculuk hizmeti verebilmesi için ticaret şirketi olması ve kurucu ortaklarından en az birisinin lisanlı emlak komisyoncusu olması öngörülmüştür.
Madde 23.- Madde ile emlak müşavirliği hizmetinin lisanslı müşavirlik şirketlerince de yapılması öngörülmektedir. Böylece emlakcılık hizmeti kurumsal bir yapıya kavuşacaktır. Kurulacak şirketin sermaye yapısı güçlü olması anonim şirketi şeklinde kurulması gerekmektedir. Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine tapu sicil müdürlüklerinde düzenlenen akitli ve akitsiz işlemlerde belgeleri ön hazırlama yetkisi de verildiğinden söz konusu şirketlerde avukat çalıştırma zorunluluğu getirilmiş, kurucu ve avukatın sorumluluğu tanımlanmıştır. Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine lisanslı emlak komisyoncusunun ortak olması da mümkündür. Böylece lisanslı komisyoncunun şirket faaliyeti kapsamında hizmet sunması da sağlanmaktadır.
Lisanslı emlak müşavirliği şirketlerine madde ile getirilen başka iş yapmama ve sorumlu lisanslı müşavirlerin başka şirketlerde kurucu olmama, yönetim ve denetimde bulunmama yasağı, söz konusu şirketlerin sunacağı hizmete yoğunlaşmasının sağlanması, haksız rekabetin önlenmesi amacına yönelik olarak getirilmiştir.
Madde 24.-Madde ile lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin sunacağı hizmetler belirtilmiştir.
Madde 25.- Lisanslı emlak müşavirleri ve komisyoncuları bu hizmeti, yurt içinde ve yurt dışında yine lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncusu vasıtasıyla, acentelik bayilik franchising şeklinde de verebileceklerdir. Bu düzenleme lisans ile hizmetin sağlanmasına yönelik müşavir ve komisyoncular arasında işbirliği yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Hizmetin bu şekilde verilmesi için resmi bir sözleşme yapılması gerekmektedir. Düzenleme ile işbirliği yapılan müşavir, komisyoncu ve şirketlerin sorumluluğu belirtilmiştir. Sözleşmenin içeriği ve sözleşmede bulunması gerekli hususlar yönetmelikle belirlenecektir.
Madde 26.- Madde ile lisanslı emlak müşaviri, komisyoncuları ve şirketleri ile iş sahibi arasındaki tip (standart) iş sözleşmelerinin düzenlenmesi öngörülmüştür.
Madde 27.- Madde ile lisanslı olarak verilen müşavirlik ve komisyonculuk hizmetlerine karşılık olarak alınacak ücretin belirlenmesi öngörülmüştür.
Madde 28.- Madde ile lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin tasdik edecekleri tapu kayıt suretleri ne ilişkin usul ve esaslar Kurul ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce birlikte belirlenmesi öngörülmüştür. Tapu kayıt tasdiklerinin bizzat lisanslı emlak müşaviri tarafından imzalanması tasdike lisans numarasının yazılması düzenlenmiştir. Böylece, tasdik edilen belgelerde ileri hatalı işlem yapılması halinde doğrudan tasdiki yapan lisanslı emlak müşaviri sorumlu tutulacaktır.
Madde 29.-Madde ile lisanslı emlak müşavirleri, lisanslı emlak müşavirliği şirketleri ve komisyoncularının yapacakları işlemlerden doğabilecek hukuki ve cezai sorumluluklar düzenlenmiştir. Emlakcılık faaliyeti ve doğabilecek zararların önemi nedeniyle lisanslı müşavir, komisyoncu ve şirketleri verdikleri zararlardan doğrudan sorumlu olacaklardır.
Madde 28.- Madde ile lisanslı emlak müşavirliği şirketlerinin tasdik edecekleri tapu kayıt suretleri ne ilişkin usul ve esaslar Kurul ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce birlikte belirlenmesi öngörülmüştür. Tapu kayıt tasdiklerinin bizzat lisanslı emlak müşaviri tarafından imzalanması tasdike lisans numarasının yazılması düzenlenmiştir. Böylece, tasdik edilen belgelerde ileri hatalı işlem yapılması halinde doğrudan tasdiki yapan lisanslı emlak müşaviri sorumlu tutulacaktır.
Madde 29.-Madde ile lisanslı emlak müşavirleri, lisanslı emlak müşavirliği şirketleri ve komisyoncularının yapacakları işlemlerden doğabilecek hukuki ve cezai sorumluluklar düzenlenmiştir. Emlakcılık faaliyeti ve doğabilecek zararların önemi nedeniyle lisanslı müşavir, komisyoncu ve şirketleri verdikleri zararlardan doğrudan sorumlu olacaklardır.
Madde 30.- Madde ile, lisanslı emlak müşaviri, komisyoncuların ve şirketlerinin faaliyetleri sırasında meydana gelen zararlardan doğrudan sorumlu olduklarından, bu zararların karşılanması için sigorta fonu oluşturulması öngörülmüştür. İşlemlerde, Hazinenin doğrudan sorumluluğu olmadığından, doğacak zararlar öncelikle sigorta fonu tarafından karşılanacaktır. Sigorta fonunu kapsamına manevi tazminata ilişkin talepler dâhil edilmemiştir. Sigorta Fonu oluşumu usul ve esaslarına ilişkin hususlar yönetmelikle belirlenecektir.
Madde 31.-Madde ile lisanslı emlak müşaviri, komisyoncularının işi bırakmaları halinde lisans ve kimlik belgelerini Kurula geri vermeleri gerektiği düzenlenmiştir. Böylece işi bırakan lisans sahibinin emlakçılık faaliyetini kendi adına bir başkasına yaptırması önlenmektedir. Bu kişilerin mesleği yeniden icra etmek istemeleri halinde yasada belirtilen şartları taşımaları koşuluyla lisansları geri verilebilecektir. Ancak beş yıldan uzun süre ile mesleğe ara verenlerin mesleki bilgi ve uygulamaların güncelliği için yeniden sınava girmesi şartı getirilmektedir.
Madde 31.-Madde ile lisanslı emlak müşaviri, komisyoncularının işi bırakmaları halinde lisans ve kimlik belgelerini Kurula geri vermeleri gerektiği düzenlenmiştir. Böylece işi bırakan lisans sahibinin emlakçılık faaliyetini kendi adına bir başkasına yaptırması önlenmektedir. Bu kişilerin mesleği yeniden icra etmek istemeleri halinde yasada belirtilen şartları taşımaları koşuluyla lisansları geri verilebilecektir. Ancak beş yıldan uzun süre ile mesleğe ara verenlerin mesleki bilgi ve uygulamaların güncelliği için yeniden sınava girmesi şartı getirilmektedir.
Madde 32 .- Emlakçılık mesleği faaliyet konusu gereği kişisel ve ticari sırları içermektedir. Bu nedenle lisanslı müşavir, komisyoncu ve yanında çalışanların edindikleri bilgileri sadece kanunda belirtilen hallerde veya mahkeme kararı ile üçüncü kişilere verebilmeleri öngörülmüştür. Bu bilgilerin ticari faaliyet kapsamında izinsiz kullanılması yasaklanmıştır. Madde ile emlakçılık mesleğinde yapılacak reklam tanıtım, ilan ve afişlere ilişkin düzenleme yapılmıştır. Satış ve kiralama ile sınırlı olmak üzere ebatları Kurulca belirlenecek ilan ve afişlere vergi harç muafiyeti getirilmektedir. Afiş ve ilanların hangi sürelerle kullanılacağı Kurul tarafından belirlenecek, bu süreden önce ilan sahibi dışında toplanamayacaktır.
Madde 33.- Madde ile Lisanslı emlak müşaviri, komisyoncusu ve şirketlerine iki ayrı denetim
mekanizması getirilmiştir. Hukuka ve mevzuata uygunluk yönünden Kurulca, mesleki ilke ve kurallara uygunluk yönünden ilgili meslek odalarınca denetlenecektir. Kurul denetimlerde en üst organdır.
Madde 33.- Madde ile Lisanslı emlak müşaviri, komisyoncusu ve şirketlerine iki ayrı denetim
mekanizması getirilmiştir. Hukuka ve mevzuata uygunluk yönünden Kurulca, mesleki ilke ve kurallara uygunluk yönünden ilgili meslek odalarınca denetlenecektir. Kurul denetimlerde en üst organdır.
Madde 34.- Madde ile denetimler sonucu Kurulca verilecek para cezalarının azami ve asgari miktarları belirlenmiştir. İdari para cezalarının Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranları kadar artırılacaktır. İdari para cezai yanında uyarma ve kınama cezalarının da verilmesi söz konusudur. Lisansın askıya alınması ve iptaline ilişkin düzenleme yapılmıştır.. Yapılacak denetimler sonucu verilecek para cezaların Kurulda bir fonda toplanması öngörülmüştür. Fonda biriken paralar sadece meslek mensuplarının idari, sosyal ve mesleki ihtiyaçları için kullanılabilecektir. Böylece fonda biriken paralar emlakcılık mesleğinin gelişmesi için harcanabilecektir.
Madde 35.-Madde ile kanunun yürürlüğe girmesinden sonra lisansız faaliyette bulunanlara verilecek cezalar belirtilmiştir. Getirilen cezalar ile Lisansız çalışma ve kayıt dışılığın önlenmesi amaçlanmaktadır.
Madde 35.-Madde ile kanunun yürürlüğe girmesinden sonra lisansız faaliyette bulunanlara verilecek cezalar belirtilmiştir. Getirilen cezalar ile Lisansız çalışma ve kayıt dışılığın önlenmesi amaçlanmaktadır.
Madde 36.- Madde ile lisansın hangi hallerde iptal edileceği düzenlenmiştir.
Madde 37.- Emlakcılık mesleğini yapmaları yasaklananların emlakcılık faaliyetinde bulunmaları ve lisanslı emlak müşaviri, şirket ve komisyoncusu yanında çalışması yasaklanmaktadır.
Madde 38.- Lisanslı emlak müşaviri ve komisyoncusunun kayıtlı olduğu ticaret ve esnaf odası bu kanunda belirtilen odalardır. Ticaret odalarında gayrimenkul hizmetleri meslek komitesi, esnaf odalarında ise ilgili emlak odasıdır.
Madde 39.- Madde ile kanunla ilgili; Lisanslı emlak müşavirliği, şirketleri ve lisanslı emlak komisyonculuğu çalışma usul ve esasları; Lisanslı emlak müşavirliği ve Lisanslı komisyonculuğu sınav, staj, eğitim, ruhsat verilmesi, ceza fonu; Lisanslı emlak müşavirliği ve Lisanslı Emlak Komisyonculuğu Kurulunun oluşması, çalışma usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.
Geçici Madde 1.- Madde ile belli sürelerle Kanunun 20. maddesinde belirtilen emlak müşavirliği hizmetini sunanların hakları korunmaktadır. Emlak müşaviri olabilmek için sınavda başarılı olmak ve kanunun yürürlüğünden itibaren 1 yıl içinde müracaat edilmesi gerekmektedir.
Geçici Madde 2.- Madde ile Ticaret Odalarının gayrimenkul hizmetleri meslek komitesine kayıtlı şirketlerin yönetici ve bazı çalışanlarına müktesep haklarla emlak müşaviri olabilme imkanı getirilmiştir. Bu haktan yararlanabilmek için yapılacak sınavda başarılı olunması gerekmektedir. Aynı maddede emlakçılık mesleği ile yakın ilgisi nedeniyle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünde belli görevde bulunanlara da aynı şartlarla emlak müşaviri olma hakkı tanınmaktadır.
Geçici Madde 3.- Madde ile emlak komisyonculuğunu fiilen yaptıklarını belgeleyenlere lisanslı emlak komisyoncusu olma hakkı tanınmıştır. Lisanslı emlak komisyoncusu olabilmek için kazanılmış haktan yararlananlarda ayrıca sınavda başarılı olma şartı aranmayacaktır.
Geçici Madde 4.- Madde ile yabancı emlak müşavirleri ve komisyoncularının müktesep hakları düzenlenmiştir.
Geçici Madde 2.- Madde ile Ticaret Odalarının gayrimenkul hizmetleri meslek komitesine kayıtlı şirketlerin yönetici ve bazı çalışanlarına müktesep haklarla emlak müşaviri olabilme imkanı getirilmiştir. Bu haktan yararlanabilmek için yapılacak sınavda başarılı olunması gerekmektedir. Aynı maddede emlakçılık mesleği ile yakın ilgisi nedeniyle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünde belli görevde bulunanlara da aynı şartlarla emlak müşaviri olma hakkı tanınmaktadır.
Geçici Madde 3.- Madde ile emlak komisyonculuğunu fiilen yaptıklarını belgeleyenlere lisanslı emlak komisyoncusu olma hakkı tanınmıştır. Lisanslı emlak komisyoncusu olabilmek için kazanılmış haktan yararlananlarda ayrıca sınavda başarılı olma şartı aranmayacaktır.
Geçici Madde 4.- Madde ile yabancı emlak müşavirleri ve komisyoncularının müktesep hakları düzenlenmiştir.
Geçici Madde 5.- Madde ile kanunun yürürlüğünden önce bu kanunun emlak müşavirliğinin sunduğu hizmetleri fiilen yapan emlak müşavirliği şirketlerinin belli şartları yerine getirmeleri halinde lisans alma hakkı tanınmıştır.
Geçici Madde 6.- Lisanslı emlak müşavirliği ve komisyonculuğu kurulu kurulduktan sonra lisanslar bu kurul tarafından verileceğinden sadece Kurulun ilk kuruluşunda görev yapacak ticaret odası ve esnaf odasınca seçilecek üyelerde lisans aranmayacaktır.
Bu üyelere sınav da başarılı olma şartı aranmaksızın lisans belgesi verilecektir.
Geçici Madde 7.Yasa ile emlak müşavirliği ve emlak komisyonculuğuna yönelik kapsamlı düzenlemeler yapıldığından 608 3 Sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2.maddesi(g) bendi kaldırılmaktadır.
Geçici Madde 6.- Lisanslı emlak müşavirliği ve komisyonculuğu kurulu kurulduktan sonra lisanslar bu kurul tarafından verileceğinden sadece Kurulun ilk kuruluşunda görev yapacak ticaret odası ve esnaf odasınca seçilecek üyelerde lisans aranmayacaktır.
Bu üyelere sınav da başarılı olma şartı aranmaksızın lisans belgesi verilecektir.
Geçici Madde 7.Yasa ile emlak müşavirliği ve emlak komisyonculuğuna yönelik kapsamlı düzenlemeler yapıldığından 608 3 Sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2.maddesi(g) bendi kaldırılmaktadır.
Madde 40.- : Yürürlük maddesidir.
Madde 41.-: Yürütme maddesidir.
Yorumlar