28 Şubat 2011 Pazartesi

EMLAKÇILIK MECBURİ STANDARD TEBLİĞİ



08 Temmuz 2003 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25162
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:

MECBURİ STANDARD TEBLİĞİ
(TEBLİĞ NO: ÖSG-2003/59)
Madde 1- Bu Tebliğ 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayılı, 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı, 18/11/1960 tarihli ve 132 sayılı kanunlara istinaden hazırlanmıştır.
Madde 2- Türk Standartları Enstitüsü tarafından hazırlanan ekli TS 11816 ''Emlak Komisyonculuğu Hizmetleri- Genel Kurallar'' Standardı Resmi Gazete'de yayımı tarihinden itibaren 6(altı) ay sonra mecburi olarak uygulanacaktır. (Bu süre, 08/07/2004 tarihine kadar uzatılmıştır. ÖSG-2004/17 numaralı tebliğ – 15 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete).
Madde 3- Ekli Standard kapsamında hizmet üretenlerin bu Tebliğ hükümlerine uymaları zorunludur.
Madde 4- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 5- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

ICS 03.080.30                    TÜRK STANDARDI                    TS 11816
Emlak komisyonculuğu hizmetleri - Genel Kurallar

0 Konu, tarif, kapsam
0.1 Konu
Bu standart, emlak komisyonculuğu hizmetlerinin genel kurallarına dairdir.
0.2 Tarifler
0.2.1 Emlak
Ev, arsa, bağ, bahçe, vb. taşınmazların ortak adı.
0.2.2 Emlak komisyonculuğu
Emlak alım, satım,kiralama vb. aracılık işleri.
0.2.3 Emlak komisyoncusu
Gerçek hak sahiplerinin talebi üzerine düzenlenen süreli veya süresiz iş sözleşmesi yaparak; taşınmazın alımı, satımı, rehin vb. aynı hak tesisi gibi tüm hukuki ve teknik işlemleri ve kiralanması konusunda aracılık eden ve kiralama sonrası hizmetleri yerine getiren, bu konularda gerektiğinde danışmanlık, bilirkişilik ve ekspertizliğini yapan ve bunlarla ilgili olarak gerekli form, beyanname vb. belgeleri doldurabilen, bu iş ve işlemleri kendi adına açılmış bir iş yerinde yapan kişi veya kuruluş.
0.2.4 Müşteri
Emlak komisyonculuğu hizmetlerinden faydalanan kişi veya kurum.
0.2.5 Mal sahibi
Emlağın sahibi
0.2.6 Yardımcı eleman
Satılık veya kiralık bir taşınmazı müşteriye gösteren ve gerekli bilgileri veren eleman.
0.2.7 Müşteri temsilcisi
Emlak komisyoncusunun portföyünde bulunan taşınmazları, emlak komisyoncusu adına pazarlayan, emlak komisyoncusu ile çalışan ve bu işlemlerden doğan yasal ve mali sorumluluğu üstlenen kişi.
0.3 Kapsam
Bu standard; emlak komisyonculuğu hizmetlerinin, işletmecilik, hizmet ortamının özellikleri, bulundurulması gerekli araç-gereç ve çalışanların özellikleri ile ilgili genel kuralları kapsar.
1 Kurallar
1.1 İşletmecilik ile ilgili kurallar
1.1.1 Emlâk komisyoncusu; Ticaret veya Ticaret Odası veya Sanayi ve Ticaret veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarına kayıt olmalı; üyesi olduğu meslek odasınca onaylanmış veya kullanıma sunulmuş olan sözleşmeyi düzenleyerek müşterisine vermeli ve emlak komisyonculuğu dışında herhangi bir iş yapmamalıdır.
(ÖSG – 2004/17 numaralı Tebliğ ile bu şekilde değiştirilmiştir – 29 Nisan 2004 tarihli RG)

1.1.2 Hizmet verilen bölgenin kroki, vaziyet planı, maket, perspektif vb. tanıtma elemanları emlak bürosunun duvarlarında veya uygun yerlerinde müşterilerin görebileceği şekilde teşhir edilmeli, kiralık ve satılık taşınmazların özelliklerinin belirtildiği ilan panosu düzenlenmeli, taşınmazların özelliklerinin müşteriye daha iyi tanıtılabilmesi için broşür, fotoğraf, video çekimi, vaziyet planı, imar durumu, vb. yararlanılmalıdır.
1.1.3 Emlâk komisyonculuğu hizmetleri, ilgili Ticaret Odası veya Sanayi veya Ticaret Odası veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarınca belirlenmiş ücret tarifesine veya teamül ücrete göre verilmeli ve komisyon ücretlerinin yüzdeleri ile yer gösterme hizmeti karşılığında herhangi bir ücret talebinde bulunamayacağına dair bilgilerin yer aldığı fiyat tarifesi müşterilerin görebileceği bir yere asılmalıdır.
(ÖSG – 2004/17 numaralı Tebliğ ile bu şekilde değiştirilmiştir – 29 Nisan 2004 tarihli RG)

1.1.4 Emlak komisyoncusu, iş yeri tabelasında ve basılı evraklarında mesleğini tanımlayan ibareler dışında herhangi bir yazı, sıfat veya ünvan kullanmamalıdır.
1.1.5 Emlak komisyoncusu, verdiği hizmet dolayısıyla edindiği bilgileri sözleşme ile belirlenen esaslar dışında kullanmamalı ve açıklamamalıdır.
1.1.6 Emlak komisyoncusu, vereceği ilanlarda iş yerinin adını belirtmelidir.
1.1.7 Emlak komisyonculuğu hizmetleri, sözleşmede yer alması kayıdıyla yapılacak yazılı bir sözleşme esasına göre şubeleri veya müşteri temsilcileri aracılığıyla verilebilinir. Bu sözleşmede; hizmetin süresi, ücreti, yasal ve mali sorumluluklar vb. hususlar yer almalıdır.
1.1.8 Emlak komisyonculuğu bürosunda haberleşme hizmetlerinin yürütülebilmesi için telefon, faks, ve bilgisayarla haberleşme ağı vb. bulunmalıdır.
1.1.9 Taşınmazın müşteriye yerinde gösterilebilmesi için, emlak komisyonculuğu bürosuna ait taşıt bulunmalı veya bu hizmetin yerine getirilebilmesi için sözleşmeli bir taşıt imkanı sağlanmalıdır.
1.1.10 Taşınmazın özelliklerinin belirtildiği tanıtıcı ve bilgi verici yazılı ve görüntülü belgeler uyuşmazlık halinde hukuki belge özelliği taşıyacak şekilde düzenlenmelidir.
1.1.11 Taşınmazlarda bulunan ''Kiralık'' veya ''Satılık'' ilanları uzaktan farkedilebilecek büyüklükte olmalıdır.
1.2 Hizmet ortamının özellikleri ile ilgili kurallar
1.2.1 Emlak komisyonculuğu bürosu, kat mülkiyeti kanunun belirlediği şekliyle bağımsız bir bölüm olmalı, iş yerinde; en az idari büro ve müşteri kabul yeri ile müşterek veya münferit kullanma özelliğinde teknik özellikleri TS 8357'ye uygun WC- lavabo bulunmalıdır.
1.2.2 İş yeri tabii olarak havalandırılmalı, mekanik havalandırma tesisatı bulunması halinde bu tesisat TS 3419 ve TS 3420'ye elektrik tesisatı TS IEC 60364-1'e, güvenlik korunması, TS IEC 60364-4-41'e, göre yapılmalı, su tesisatı TS 828' e, temiz su TS 266'ya uygun olmalı, TS 4019'a uygun ilk yardım çantası, TS 12201'e uygun çöp kutusu bulunmalı ve yangınla ilgili olarak TS 4156' da belirtilen tedbirler alınmalıdır.
1.2.3 İş yeri uygun bir sistemle ısıtılmalı ve ısıtmada yetkili makamlarca belirlenen yakıt kullanılmalıdır.
1.2.4 Emlak komisyonculuğu hizmetlerine yönelik işlerin yapılmasında kullanılan teknik cihaz ve donanıma uygun büro mobilyası bulunmalı ve yangınla ilgili olarak TS 4156'da belirtilen tedbirler alınmalıdır.
1.2.5 Emlak komisyonculuğu bürosunda;
ilgili odasınca kullanıma sunulan ;
- Matbu alıcı ve satıcı yetki sözleşmesi ve kira kontratı.
- Matbu tellaliye, pey akçesi, yer gösterme ve komisyon paylaşım sözleşmesi,
- Ekspertiz formu
ile
- Senet ve damga pulu
- Hukuk, vergi, kadastro, muhasebe, pazarlama, tapu vb mevzuatı içeren kitaplar, basılı evrak, belge ve dökümanları
bulunmalıdır.
1.2.6 Emlak komisyoncusu, resmi belge hüviyetinde olacak şekilde, faaliyetleri ile ilgili kayıtlar tutmalıdır.
1.2.7 Emlak komisyoncusu bürosunda : aşağıdaki araç ve gereçler bulunmalıdır.
- Bilgisayar + yazıcısı + modem,
- Telefon,
- Faks,
- Şerit metre,
- Pusula,
- Fotoğraf makinası,
- El feneri,
- Televizyon (tercihan),
- Video (tercihan),
- Kamera (tercihan).
1) Bu standard metninde atıf yapılan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve İngilizce ismleri metnin başında verilmiştir.
1.3 Çalışanlarla ilgili kurallar
1.3.1 Emlak komisyoncusu bürosunda , yeterli sayıda eleman bulunmalı, bu elemanlar mal sahipleri ile müşterileri bir araya getirildiklerinde, onlara hukuki yönden yeterli bilgi verebilmeli ve mevzuatın gerektirdiği işlemlerde yardımcı olabilmelidir.
1.3.2 Reklam,tanıtım ve pazarlama ile ilgili elemanlar müşteri ilişkilerinde güvenilir ve inandırıcı olmalıdır.
1.3.3 Emlâk komisyoncusu üyesi olduğu Ticaret Odası veya Sanayi ve Ticaret Odası veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarınca düzenlenmiş kurslara katılmış olmalıdır. Esnaf ve Sanatkarlar Odaları bünyesinde kurulan Meslek Odaları bulunmadığı yerlerde bu kurslar, Ticaret Odaları veya Sanayi ve Ticaret Odalarınca düzenlenir. Bu odaların da bulunmadığı yerlerde ise bu kurslar Emlâkcılık Mesleği Dernekleri tarafından düzenlenir.
(ÖSG – 2004/17 numaralı Tebliğ ile bu şekilde değiştirilmiştir – 29 Nisan 2004 tarihli RG)

1.3.4 Emlak komisyoncusu;
Kiralama ve satış hizmeti kapsamında;
- Müşteri temsilcisi ve yardımcı elemanların iş dağılımı,
- Alan çalışması,
- Yayınların emlak ilanı sayfalarının incelenmesi,
- Müşteri portföyünde arz, talep yönünden değerlendirmesi,
- Emlak kayıtlarını bilgisayar ortamında güncelleştirilmesi,
- Taşınmazın pazarlanmak üzere hazır duruma getirilmesinin sağlanması,
- Taşınmazda oturan varsa göstermek için randevuların alınması, pazarlama stratejisinin hazırlaması,
- Yazılı ve görsel pazarlama teklifleri hazırlaması,
- İlan verilecek gayrimenkulu belirlemesi,
- Taşınmazın pazarlanmasındaki gidişat konusunda periyodik olarak müşteriye bilgi vermesi,
- Diğer emlak komisyoncularıyla ortak çalışmaların yürütülmesi,
- Tarafları bir araya getirmesi,
- Tapu işlerine ilişkin randevuları alıp işlerin takip edilmesi
İş ve işlemleri;
Aracılık ve danışmanlık hizmeti kapsamında:
- Satış,
- Pazarlama,
- İpotek,
- Kat irtifakı,
- Kat mülkiyeti kurma, ifraz ve tevhit,
- Trampa,
- Cins değişikliği,
- Hibe (bağışlama).
- Taksim (paylaşım).
- Tashih (düzeltme).
- Aplikasyon.
- Harita ve belediyelerden bölge imar planı çıkarma.
- Kadastro müdürlüklerinden röperli kroki ve çap belgesi alma.
- Vergi muafiyeti belgesini alma,
- Veraset vergi dairelerinden ilişik kesme veya temiz kağıdı alma,
- Emlak beyannamesi düzenleme.
- Noterden satış vaadi sözleşmesi yapma,
- Kira akid sözleşmesi yapma
İş ve işlemleri yapabilmelidir.
2 Çeşitli hükümler
2.1 Emlak komisyoncusu, bu standardda belirtilen hizmetler için istenildiğinde standarda uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede söz konusu iş yerinin Madde 1'deki genel kurallara uygun olduğunu belirtmeleri gerekir.           
—— • ——
15 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25347
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:

MECBURİ STANDARD TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: ÖSG-2003/100)
Madde 1 -  08/07/2003 tarihli ve 25162 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Mecburi Standart Tebliği (Tebliğ No: ÖSG – 2003/59)” ile uygulamaya konulan “TS 11816 Emlak Komisyonculuğu Hizmetleri – Genel Kurallar” standardının mecburi uygulamaya konulma süresi 08/07/2004 tarihine kadar uzatılmıştır.
Madde 2 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

—— • ——

29 Nisan 2004 tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25447
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:

Mecburi Standard Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
(Tebliğ No: ÖSG-2004/17)
Madde 1 — 08/07/2003 tarihli ve 25162 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Mecburi Standard Tebliği (Tebliğ No:ÖSG-2003/59)” ile mecburi uygulamaya konulan TS 11816 “Emlâk Komisyonculuğu Hizmetleri-Genel Kurallar” standardı, Türk Standartları Enstitüsü tarafından ekte yer aldığı şekilde tadil edilmiş olup bu tadil metni, Resmî Gazete’de yayımı tarihinden itibaren mecburi olarak uygulanacaktır.
Madde 2 — Adı geçen standard kapsamında hizmet üretenlerin bu Tebliğ hükümlerine uymaları zorunludur.
Madde 3 — Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 4 — Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

TS 11816: 2002
T1: Mart 2004
ICS : 03.080.30
Bu tadil, TSE Hizmet Standardları Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 2 Mart 2004 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

Emlâk Komisyonculuğu Hizmetleri - Genel Kurallar
Real estate agency services - General rules

ESKİ METİN
1.1.1Emlâk komisyoncusu, ilgili meslek odasına kayıt olmalı, emlâk komisyonculuğu hizmetlerini meslek odasınca kullanıma sunulan sözleşmeyi düzenleyerek vermeli ve emlâk komisyonculuğu dışında herhangi bir iş yapmamalıdır.
YENİ METİN
1.1.1 Emlâk komisyoncusu; Ticaret veya Ticaret Odası veya Sanayi ve Ticaret veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarına kayıt olmalı; üyesi olduğu meslek odasınca onaylanmış veya kullanıma sunulmuş olan sözleşmeyi düzenleyerek müşterisine vermeli ve emlak komisyonculuğu dışında herhangi bir iş yapmamalıdır.

ESKİ METİN
1.1.3Emlâk komisyonculuğu hizmetleri ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenmiş ücret tarifesine göre verilmeli ve komisyon ücretlerinin oranları ile yer gösterme hizmeti karşılığında herhangi bir ücret talebinde bulunulmayacağı müşterilerin görebileceği bir yere asılmalıdır.
YENİ METİN
1.1.3 Emlâk komisyonculuğu hizmetleri, ilgili Ticaret Odası veya Sanayi veya Ticaret Odası veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarınca belirlenmiş ücret tarifesine veya teamül ücrete göre verilmeli ve komisyon ücretlerinin yüzdeleri ile yer gösterme hizmeti karşılığında herhangi bir ücret talebinde bulunamayacağına dair bilgilerin yer aldığı fiyat tarifesi müşterilerin görebileceği bir yere asılmalıdır.

ESKİ METİN
1.3.3 Emlâk komisyoncusu, ilgili meslek kuruluşları veya derneklerince ya da yetkili kılınmış kamu kurumlarınca düzenlenmiş kurslara katılmış olmalıdır.

YENİ METİN
1.3.3 Emlâk komisyoncusu üyesi olduğu Ticaret Odası veya Sanayi ve Ticaret Odası veya Esnaf Sanatkarlar Odası bünyesinde kurulan Emlâk Meslek Odalarınca düzenlenmiş kurslara katılmış olmalıdır. Esnaf ve Sanatkarlar Odaları bünyesinde kurulan Meslek Odaları bulunmadığı yerlerde bu kurslar, Ticaret Odaları veya Sanayi ve Ticaret Odalarınca düzenlenir. Bu odaların da bulunmadığı yerlerde ise bu kurslar Emlâkcılık Mesleği Dernekleri tarafından düzenlenir.
—— • ——

4 Şubat 2011 Cuma

Karşılıklılık genişlerken...

Mütekabiliyeti; tedbir ile korkuyu karıştırmadan yeniden ele almakta fayda var, demiştik. Önerimiz; karşılık buldu.
Yabancılara mülk satışını düzenleyen mütekabiliyet anlaşmalarının özü, kelime anlamındaki gibi "karşılıklılık" esasına dayanıyor.
Cumhuriyet'ten önce mütekabiliyet, "genel çerçeve" ile sınırlanıyor ve geniş özgürlükler getiriyordu. Cumhuriyet sonrasında mütekabiliyeti Lozan belirlemişti. Bugünkü anlamda yasal düzenlemeleri, 1934 tarihli Tapu Kanunu'nda görüyoruz.
Karşılıklı olmak ve yasal sınırlamalara uyulmak şartıyla sadece yabancı gerçek kişilere taşınmaz satın alma ve miras yoluyla edinme hakkı tanınması üzerinden 66 yıl geçti.
Bu süre içinde ihtiyaçlardan yola çıkarak, taşınmazın boyutu, niteliği, türü gibi alanlarda pek çok değişikliğin yapıldığına tanık oluyoruz.
Fakat bu defa söz edilen ihtiyaç bunların da ötesine geçiyor. Öncelikle dünyadaki zenginlik odağı kayıyor. İkincisi, sözü edilen satışların niteliği farklılaşıyor.
Ülkemizde yabancıların taşınmaz edinmesinin ilk şartını o ülke ile karşılıklılığımızın bulunması belirliyor. Yani, diğer ülkede vatandaşlarımıza taşınmaz edinme hakkı tanınıyorsa ülkemizde de aynı haklar tanınıyor.
Karşılıklılık olup olmadığını da büyükelçiliklerimizin o ülkedeki fiili duruma dair yaptıkları araştırmalar belirliyor. Dışişleri Bakanlığı'nın verilerine bakıyoruz:
Ülkemizle arasında karşılıklılık olan ülke sayısı 54, olmayan ülke sayısı 41.
Geçerli ikamet izni bulunması kaydıyla ülke sayısı 14, İçişleri Bakanlığı izni ile edinebilen ülke sayısı 28.
Bu tablo, Küresel Kriz sonrası değişen dinamikler neticesi hızla farklılaşıyor. Bayındırlık Bakanı Demir; "mütekabiliyetin sınırları genişleyebilir" diyor ve ekliyor; "karşılıklılık esasını ihlal etmeden anlaşmaları derinleştirebiliriz."
7 iklim, 4 mevsim, 12.500 endemik bitkisi, fauna, flora ve suyu ile zaten avantaj zengini bu coğrafyada, ekonomik atılımın da getirdiği yeni cazibe alanlarını zenginliğe çevirirken elbette ki bazı kısıtlar olabilecek.
Burada amaç, kısa vadeli yüksek getiri odağı yerine, uzun vadeli ve Türkiye Optimali'ne hizmet edecek yeni yollar aramak olmalıdır. Yabancıya mülk satışı yalnızca bir gayrimenkul işlemi değil, aynı zamanda siyaset üstü ve uzun vadeli ülke çıkarlarını ilgilendiren bir konudur.
Nitekim mütekabiliyetin sınırlarını genişletme önerimize karşılık Bayındırlık Bakanı Demir'in yaptığı açıklamalar, sürecin bu yolda ilerleyeceğine işaret ediyor.
NOT; Yıllık iznimin bir bölümünü kullanmak üzere yazılarıma bir süre ara veriyorum.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın

4982 SAYILI BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VE BUNA BAĞLI YÖNETMELİK UYARINCA KARŞILIKLILIK İLKESİ KAPSAMINDA BULUNAN ÜLKELER HAKKINDA TEBLİĞ

17 Ekim 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27027

Dışişleri Bakanlığından:

4982 SAYILI BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VE BUNA BAĞLI
YÖNETMELİK UYARINCA KARŞILIKLILIK İLKESİ
KAPSAMINDA BULUNAN ÜLKELER
HAKKINDA TEBLİĞ

Amaç

MADDE 1 �
(1) Bu Tebliğin amacı, Türkiye�de ikamet eden yabancılar ile Türkiye�de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve buna bağlı Yönetmelik hükümlerinden yararlanarak gerçekleştirecekleri bilgi edinme başvurularında, karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkelerin belirlenmesidir.  

Kapsam

MADDE 2 �
(1) Bu Tebliğ,  Türkiye�de ikamet eden yabancılar ile Türkiye�de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca gerçekleştirdikleri bilgi edinme başvurularında uygulanır.

Dayanak

MADDE 3 �
(1) Bu Tebliğ, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve 19/4/2004 tarihli ve 2004/7189 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

MADDE 4 � (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkeler aşağıda belirtilmektedir.

             - Amerika Birleşik Devletleri                        Kazakistan
             - Almanya Federal Cumhuriyeti                    KKTC
             - Arnavutluk                                              Kosta Rika
             - Avustralya                                               Liechtenstein
             - Avusturya                                               Litvanya
             - Azerbaycan                                             Lüksemburg
             - Arjantin                                                   Macaristan
             - Bulgaristan                                              Makedonya
             - Çek Cumhuriyeti                                      Meksika
             - Çin Halk Cumhuriyeti                                Mali
             - Danimarka                                              Malta
             - Endonezya                                               Norveç
             - Finlandiya                                                Pakistan
             - Güney Kore (Kore Cumhuriyeti)                   Paraguay
             - Gürcistan                                                 Portekiz
             - Hırvatistan                                               Peru
             - Hollanda                                                  Polonya
             - İngiltere                                                   Rusya Federasyonu
             - İrlanda                                                     Romanya
             - İsveç                                                       Senegal
             - İsviçre                                                     Sırbistan
             - İspanya                                                   Slovakya
             - İsrail                                                        Slovenya
             - İtalya                                                       Tacikistan
             - Japonya                                                   Uruguay
             - Karadağ                                                   Ukrayna
             - Kanada                                                    Yunanistan
            
MADDE 5 � (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamındaki ülkelere ait ayrıntılı liste aşağıda belirtilmektedir.


ÜLKE


BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VEYA BENZERİ BİR MEVZUAT BULUNMAKTA MI?

YABANCILAR (TÜRKLER) YARARLANABİLİYOR MU?

ÖZEL HÜKÜMLER
ABD
Bulunmakta. �Freedom of Information� ve �Federal  Privacy Act
Evet. İkamet eden gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
-
Almanya
Bulunmakta.
a) Federal Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
b)Tüketici Bilgi Yasası ve Çevre Bilgi Yasası (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar)
c) İdari Usul Kanunu (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar-işlem dosyasını görme hakkıdır)
d)16 Eyaletten 8�inde Bilgi Edinme Yasaları mevcut, diğer 7 eyalette bulunmamaktadır.

Evet.
a) Federal yasalar çerçevesinde yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler (herkes), ancak 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunumuza kıyasla daha dar. Eyalet makamlarını bağlamamaktadır.
d) Baden-Württemberg, Hessen, Bavyera, Aşağı saksonya, Rheinland-Pfalz, Sachsen, Sahsen-Anhalt veThüringen eyaletlerinde Bilgi Edinme Yasaları bulunmadığından yabancılar, bilgi edinme haklarını kullanamamaktadır.

-münferit olay bazında araştırılmasında fayda olduğu değerlendirilmekte.
-
Afganistan
Bulunmamakta
Hayır
-
Avustralya
Bulunmakta. Bilgi Özgürlüğü Yasası (1982)
Evet Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanmakta.
-
Avusturya
Bulunmakta. Bilgi Verme Yükümlülüğüne ilişkin Kanun (1998) (Federal)
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
En geç 8 hafta içinde yanıt verme yükümlülüğü var.
Arnavutluk
Bulunmakta. �Yabancıların Bilgi Edinme Hakkı ile İlgili Avrupa Sözleşmesi�ne 2000 yılında taraf olmuştur. Resmi Belgeler ile İlgili Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (1999)
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
-
Azerbaycan
Bulunmakta.
 Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Kanun (2005)
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler. Yabancılarla ilgili bir istisna getirilmemiştir.
-
Arjantin
Bulunmakta
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
Kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde
Bangladeş
Bulunmamakta
Hayır
-
Bahreyn
Bulunmamakta
Hayır
-
Belarus
Bulunmamakta
Hayır
-
Birleşik Arap Emirlikleri
Bulunmamakta
Hayır. Olay bazında değerlendirilmekte.
-
Bolivya
Bulunmakta.31.01 2004 tarihli kararname
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
-
Bosna-Hersek
Bulunmakta
Hayır. Sadece Bosna-Hersek vatandaşı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
Yabancı gerçek ve tüzel kişiler taleplerini diplomatik misyonlar aracılığıyla yapıyor.
Bulgaristan
Bulunmaktadır. �Law for Access to Public Information� (Md.4)
Evet. Yabancılar ve vatansızlar da yararlanıyor. Tüzel kişiler de yararlanıyor.
-
Çek Cumhuriyeti
(ıcabA nabaŞ) Bulunmakta. �Law on Free Access to Information� (1999)
Evet. Yerleşik yerli/ yabancı gerçek/ tüzel kişiler yararlanıyor
Başvuruların, Çekçe, İngilizce veya Almanca gibi ülkede yaygın dillerde yapılması gerekiyor.
Çin
Bulunmakta
Evet. Yabancı gerçek/tüzel kişilerin talepleri uluslararası hukuk ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde değerlendiriliyor.
Bilgi taleplerine 15 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.(Devlet sırları, ticari sırlar ve kişiler bilgiler hariç)
Danimarka
Bulunmakta. �Danish Access to Public Administration Files Act� 1985
Evet
-
El Salvador
Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 18. maddesi bu hakkı tanımakta
Hayır
-
Endonezya
Bulunmakta
Bilgi Edinme Hakkı Kanunu(2008)
Evet.
Yabancılar, Büyükelçilikleri vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmekte.
Etyopya
Bulunmamakta (yazılı bir mevzuat bulunmamakta)
Hayır. Ancak uygulamada gerçek ve tüzel kişiler, kendilerini ilgilendiren konularda bilgi talep edebiliyor.
-
Fas
Bulunmamakta
Hayır
-
Finlandiya
Bulunmakta
a)Anayasa�nın 112. maddesi
b)Hükümet Çalışmalarının Açıklığı
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
Sağlık, vergi, idari düzenlemeler gibi hususlarda sınırlandırmalar olabilmekte.
Filipinler
Bulunmakta. Anayasa�nın 3. maddesinin 7. bölümü.( sadece Filipinler vatandaşlarına-bu hak da kanunla sınırlandırılabilir)
Hayır
-
Güney Kore
Bulunmakta. �Act on Disclosure of Information by Public Agencies� (1998)
Evet. İkamet izni hamili olan veya akademik amaçla geçici olarak ülkede bulunan yabancılar ile ülkede ofisi bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanıyor.
Devlet sırları, ticari sırlar, kişisel bilgiler hariç, Güney Kore Kamu İdaresi ve Güvenlik Bakanlığı isim, kimlik numarası adres ve iletişim bilgileri ile yazılı/sözlü başvuruları yanıtlıyor.
Gürcistan
Bulunmakta. Genel İdare Kanunu
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç
Hırvatistan
Bulunmakta. Bilgi edinme Hakkı  Kanunu (2003)
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
-
Hindistan
Bulunmakta. �Freedom of Information Act� (2002) ve �Right of Information Act� (2005) Bu hak sadece Hint vatandaşlarına tanınmış.
Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. Yasalarda yabancılar için bir düzenleme öngörülmemiş.
En geç 30 gün içinde yanıtlama yükümlülüğü var.
Hollanda
Bulunmakta. Government Information Public Information Act� 1991
Evet. Yabancı ve yerli gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor.
-
Irak
Bulunmamakta
Hayır (Uygulamada bilgi talepleri sınırlı ölçüde karşılanmaya çalışılmakta)
1990 yılında onaylanan �Irak Cum. İle Türkiye Cum. Arasında Adli ve Hukuki İşbirliği Anlaşması�nın 1. maddesi� Türklere kendilerini ve faaliyetlerini ilgilendiren konularda bilgi talep etme hakkı tanımaktadır.
İngiltere
Bulunmakta. Freedom of Information Act (2005)
Evet.
-
İsviçre
Bulunmakta
a)Bilgilerin Korunmasına dair Kanun
b) Bilgi Edinmeye dair Federal Kanun

Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
-
İspanya
Açık bir kanun maddesi bulunmamakta.
Evet.Uygulamada yerli ve yabancılar bilgi talep edebilmektedir.
-
İran
Bulunmamakta
Evet. Uygulamada Türk tüzel kişiler, doğrudan veya Büyükelçiliğimiz aracılığıyla başvurmaları halinde yanıtlanıyor
-
İrlanda
Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu �Freedom of Information Act.�(1997)
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
-
İsrail
Bulunmamakta. Bilgi Serbestliği Yasası (1998)
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
-
İsveç
Bulunmakta. �Freedom of the Pres Act.�
Evet.Yabancı ve tüzel kişiler yararlanıyor.
-
İtalya
Bulunmakta
Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor
-
Japonya
Bulunmakta. �Law Concerning Access to Information Held by Administrative Organs� (1999)
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
Gizlilik derecesi olan bilgilerde yanıt verilmeyebiliyor. Başvuruların Japonca yapılması tercih ediliyor.
Karadağ
Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu (2005)
Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler
-
Katar
Bulunmamaktadır.
Hayır
-
Kazakistan
Bulunmamakta. Ancak Anayasa�nın 12. ve 18. maddesi bu hakkı tanımaktadır.
Evet. Uygulamada gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir.
- kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgileri talep edebilirler.
Kanada
Bulunmakta. �Access to Information Act.� (1985)
Evet. Sürekli mukim tüm gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
-
Kenya
Bulunmamakta
Hayır
Askeri ve güvenlik konuları hariç, �Citizens Advice Bureau� kısıtlama ve ayırım yapmaksızın sözkonusu talepleri karşılıyor.
KKTC
Bulunmakta
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler.
-
Kongo Dem.Cum.
Bulunmamakta
Hayır
-
Kuveyt
Bulunmamakta
Hayır
-
Küba
Bulunmamakta
Hayır
-
Kırgızistan
Bulunmamakta
Hayır
Anayasa�daki hüküm uyarınca, yerli/yabancı herkes başvurabilir. Uygulamada farklılıklar görülüyor.
Kosta Rika
Bulunmakta. Anayasa�nın 19. maddesi.
Evet. Yerli ve yabancılar aynı bireysel hak ve yükümlülüklere sahip.
Yabancılar başvurularını diplomatik kanallardan yapmaları gerekiyor.
Libya
Bulunmamakta. Uygulamada, başvuruda bulunulabiliyor.
Evet. Yabancı gerçek ve kişiler, prensipte yararlanabiliyor.
-
Litvanya
Bulunmakta. 5008 sayılı Litvanya Devlet Kurumlarından ve Belediyelerden Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
-
Lübnan
Bulunmamakta
Hayır
(Fiili uygulama, kurumlar bazında ve bilgi talebinin içeriğine göre farklılık göstermekte)
-
Lüksemburg
Bulunmamakta. Bununla birlikte Meclis Dilekçe Komisyonu ve Ombudsman kurumları mevcuttur.
Yazılı mevzuat olmamasına rağmen, yerli ve yabancı şahıslar Ombudsman�a başvurabilmekte.
-
Liechtenstein
Bulunmakta
Bilgilerin Korunmasına dair Kanun
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
-
Mali
Bulunmakta
Evet
-
Macaristan
Bulunmakta
Kişisel Verilerin Korunması ve Kamuoyunu İlgilendiren Bilgilerine Açıklanmasına dair Kanun (1992)
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
Özel kişiyle bağlantılı bilgilerine ülke dışına çıkarılması yasak. Başvuru sahibinin Macaristan�da olması gerekir.
Makedonya
Bulunmakta. Kamusal Bilgiye Özgür Erişim Yasası (2006)
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor.
-
Malezya
Bulunmamakta
Hayır
-
Meksika
Bulunmakta
Evet
-
Mısır
Bulunmamakta. Bununla birlikte çeşitli kurumlarda farklı yöntemler mevcut.
Hayır
-



-
Maldivler
Bulunmamakta
Hayır
-
Malta
Bulunmakta
Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor
-
Mikronezya
Bulunmamakta
Hayır
-
Moğolistan
Bulunmamakta. Anayasa�da vatandaşlara dilekçe hakkı tanınmıştır.
Hayır. Ancak, uygulamada yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlandırılmaktadır.(Sadece yazılı başvuru)
Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç
Moritanya
Bulunmamakta
Hayır
-
Nepal
Bulunmakta
Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor.
-
Norveç
Bulunmakta. �Freedom of Information Act� ve �Act Relating to Procedure in Cases Concerning Public Administration
Evet.Yerleşik yerli/yabancı gerçek/tüzel kişiler yararlanıyor.
Bilgi taleplerine 14 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.
Nijerya
Bulunmamakta
Hayır
-
Oman
Bulunmamakta
Hayır
-
Özbekistan
Bulunmamakta
Hayır
-
Palau
Bulunmamakta
Hayır
-
Pakistan
Bulunmakta
Freedom of Information Ordiance (2002)
Evet. Yabancı tüzel kişiler konusunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
-
Paraguay
Bulunmakta
a)        Anayasa�nın 28. maddesi
b)       �İdari şeffaflık ve Bilgiye Erişim� başlıklı kanun
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
Talebe ilişkin sebep belirtmek zorunda.
Portekiz
Bulunmakta. Anayasa�nın 268. maddesi ve İdari belgelere Erişim Kanunu (2007)
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler  kendileriyle ilgili bilgi talep edebilirler
-
Peru
Bulunmakta. 26366 sayılı yasa
Evet. Yerli/yabancı özel kişiler yararlanabiliyor
Başvurular, Ulusal Kamu Kayıtları Sistemi ve Peru Kamu Kayıtları Amirliğine 001-2002-JUS sayılı Yönetmelik çerçevesinde yatırılacak harç ile yapılıyor.
Polonya
Bulunmakta. Anayasanın 61.nci maddesi ile Kamu Bilgilerine Erişim Kanunu (2001)
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
-
Rusya Federasyonu
Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 29. maddesi bu hakkı tanımakta
Evet
Devlet sırrı olarak görülenler konular hariç.
Romanya
Bulunmakta
a)Kamuyu İlgilendiren Bilgilere Serbestçe Erişim Kanunu (2001)
b)Gizli Bilgilerin Korunması Hakkında Kanun (2002)
Evet. Gerçek ve Tüzel kişi
-
Senegal
Bulunmakta
Evet.
-
Slovenya
Bulunmakta.
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler.
Hükümetdışı otorite (Information Commissioner) aracılığıyla mümkün
Sırbistan
Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu (2004)
Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler.
-
Slovakya
Bulunmakta
Bilgiye Serbest Erişim Kanunu
Evet. Gerçek ve Tüzel kişiler
-
Singapur
Bulunmamakta. Bununla birlikte uygulamada bilgi talepleri
e-posta yoluyla iletilebiliyor.
İkamet izni olan yabancılar da  e-posta ile başvurabiliyor.
-
Srilanka
Bulunmakta. �Freedom of Information�(2003)
Hayır. Yabancılar için herhangi bir düzenleme yok.
-
Suriye
Bulunmamakta
Hayır
Suriye Nüfus İdaresi, Suriye�de yaşayan yabancılarla ilgili olarak sadece doğum, ölüm, evlenme ve boşanma gibi hususlara ilişkin bilgileri kayda geçirmekte ve talep halinde bu konularda bilgilendirmektedir. Sadece gerçek kişiler bu haktan yararlanabilmekte.
Suudi Arabistan
Bulunmamakta
Hayır
Yabancı gerçek/ tüzel kişiler yerel makamlardan bir Suudi vatandaşı aracılığıyla bilgi alabiliyor.
Tacikistan
Bulunmakta
a)Bilgi Hakkında Kanun
b)Enformatizasyon Hakkında Kanun
c)Bilgi Koruma Hakkında Kanun
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
(İdari Erkin bilgi edinme hakkı konusunda şeffaf olmadığı söylenebilir)
-
Tanzanya
Bulunmamakta
Hayır
Gerçek kişiler ilgili makama doğrudan, tüzel kişiler ise �Tanzanian Investment Center� a başvuruyor.
Tunus
-
-
-
Türkmenistan
Bulunmamakta
Hayır(Uygulamada, verilen dilekçe 3 gün içinde işleme konulması gerekmektedir. Ancak, uygulamada aksaklıklar var.)
-
Uganda
Bulunmamakta
Hayır
Yabancı özel/tüzel yerel makamlardan bilgi edinme hakkına sahipler
Uruguay
Bulunmakta
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
Kişi, neden bilgi talep ettiğini açıklamak zorunda
Ukrayna
Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu
Evet
-
Vietnam
Bulunmamakta
Hayır. (Ancak, gerçek ve tüzel kişiler, devlet kurumlarınca gerçekleştirilen somut işlemler hakkında, yönetmelikler uyarınca, bilgi talep edebilmekteler)
-
Venezuela
Bulunmamakta. Bununla birlikte Anayasa�nın 58. maddesi benzeri bir hak tanımakta, ancak uygulamada mümkün olmamaktadır.
Hayır
-
Yunanistan
Bilgi edinmeyle ilgili farklı düzenlemeler bulunmakta. 2690 sayılı �İdari İşlemler Kanunu� ve �Anayasa�nın 5A maddesi�, bunların önemli olanları.
Evet. Yerli-Yabancı ve �mütekabiliyet ilkesi� şeklinde sınırlama bulunmamakta.
- Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin resmi ikamet/kuruluş izni sahibi olması gerekir.

Yürürlük

MADDE 6 �
(1) Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 7 �
(1) Bu Tebliği Dışişleri Bakanı yürütür.