MEKANDER 3621 SAYILI KANUN VE DEĞİŞİKLİK TASARISI TASLAĞINA İLİŞKİN ANALİZİ
MEKANDER 3621 SAYILI KANUN VE DEĞİŞİKLİK TASARISI TASLAĞINA İLİŞKİN ANALİZİ
MekanDer’in Ülke genelini kapsayan Mekân Günleri’nin ilki, “Başkent Mekân Günü”, “Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı” ana teması ile 2 Haziran 2006’da Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Etkinlikte, "3621 Sayılı Kıyı Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasasrısı Taslağı"nın kıyı alanlarında hukukilik ve sürdürülebilirlik açısından irdelenmesi, güncelliği ve önemi dolayısıyla konu olarak seçilmiştir.
Etkinlikten amaç, katılımcıların bilgilerine sadece katkı değil; aynı zamanda önceliklendirilmiş istek ve beklentilerinin Taslak çalışmalarına yansıtılmasına uygun ortam hazırlamaktır. Aldığımız geribildirimlerin amacın yerine getirildiği yönünde olması, memnuniyet ve şevk vericidir.
İki aşamayı hedefleyen "Başkent Mekân Günü" etkinliğimizin Birinci Aşamasında; katılımcı ilgi grupları, konuşmacıların sunum ve bildirileri ile konu hakkında farklı açılardan bilgilenme imkânı buldular. İkinci Aşamada ise, Arama Konferansı formatı ile ilgi gruplarının konu hakkındaki önceliklendirilmiş istek ve beklentilerinin alınması ve analizi hedeflenmişti. Nitekim burada sözü edilen analiz sonuçları siz ilgi gruplarıyla paylaşılacaktır.
MATERYAL ve METOD
Mateyal, MekanDer'in düzenlediği "Başkent Mekan Günü" etkinliğinde Arama Konferansı formatı ile mevcut 3621 Sayılı Kıyı Kanunu ile 3621 Sayılı Kıyı Kanunuda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Tasarısı Taslağı hakkında, konuşmacı ve katılımcıların önceliklendirilmiş istek ve beklentileridir.
Katılımcılar üzerinde yönlendirici bir etki olmasın diye; önceden belirlenmiş konular üzerinde değerlendirme yapmalarını isteme yoluna gidilmemiştir. Aksine katılımcılardan, konuları kendilerinin belirlemeleri ve buna göre önceliklendirme yapmaları istenmiştir. Bu şekilde onların öncelikli istek ve beklentilerinin de önceliklerini süzme şansı doğmuştur.
ANALİZ
Tablo1. İlgi grupları istek ve beklentilerinin Önem Değerlendirmesi
(9 Çok Öncelikli; 1 Az Öncelikli)
Sıra Birleştirilmiş İstek ve Beklentiler Düzeltilmiş Puanlar
9 Kıyı alanlarının doğal yapısı ve çevresi korunmalı 9,3
8 Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan verilmemeli 9,0
7 Kıyı alanları bütünleşik yaklaşımla planlanmalı 7,8
6 Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı 7,4
5 Denetim mekanizmaları işletlmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli 7,3
4 Maddeler, farklı yorumlara meyden vermeyecek şekilde düzenlenmeli 7,2
3 Kıyılarda yoğun yapılaşmaya meydan verilmemeli 7,2
2 Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı 6,5
1 Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı 6,1
Önceliklendirilmiş istek ve beklentilerin benzer olanları birleştirilmiş, frekanslarına bağlı olarak Önem Değerlendirmesi yapılmış ve düzeltilmiş Önem Puanları belirlenmiştir (bk. Tablo 1).
Daha sonra, mevcut 3621 Sayılı Kanun ile hakkındaki Tasarı Taslağı'nın istek ve beklentileri karşılamadaki Performans Değerlendirmesi yapılmış ve bu iki değerlendirme Önem/Performans Matrisinde değerlendirilmiştir (bk.
Tablo 2 ve Şekil 1.).
Sıra Performans Konuları Performans Konuları Performans Puanları
IX Kıyı alanlarının doğal yapısını ve çevresini koruma 3,4
VIII Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan vermeme 4,1
VII Kıyı alanlarını bütünleşik yaklaşımla planlama 3,4
VI Görev yetki ve sorumlulukları açıklıkla tanımlama 7,4
V Denetim mekanizmalarının varlığı 6,2
IV Taslak maddelerinde açıklık ve anlaşılabilirlik 3,7
III Kıyılarda yoğun yapılaşma 3,1
II Kıyılarda sürdürülebilirliği esas alma 3,4
I Kıyı kenar çizgisinin daraltılmaması 2,3
Önem/Performans matrisine göre:
En Öncelikli İstek ve Beklentiler;
1. Kıyı alanlarının doğal yapısı ve çevresi korunmalı (IX).
2. Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan verilmemeli (VIII),
3. Kıyı alanları bütünleşik yaklaşımla planlanmalı (VII).
Öncelikli İstek ve Beklentiler;
4. Maddeler, farklı yorumlara meyden vermeyecek şekilde düzenlenmeli (IV),
5. Kıyılarda yoğun yapılaşmaya meydan verilmemeli (III),
6. Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı (II),
7. Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı (I)
Öncelikli Olabilir İstek ve Beklentiler:
8. Denetim mekanizmaları işletlmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli (V),
9. Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı (VI).
Şeklinde sıralanmıştır.
İstek ve beklentilerden her hangi biri Önceliksiz Konu alanına girmemiştir.
Öncelik sıralamasında en alt düzeyde olan "Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı" ile "Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı" beklentilerini karşılamada Kanun ve Taslak performansının düşük görülmesi nedeniyle Matriste Öncelikli İstek ve Beklentiler alanına girmiştir.
Aynı şekilde; 6'inci ve 5'ıncı öncelik sıralamasına sahip "Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı" ve "Denetim mekanizmaları işletilmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli" beklentileri performans değerlerinin diğerlerine nazaran yüksek görülmesiyle "Öncelikli Olabilir" alanına girmiştir.
TARTIŞMA
Panel ve Arama Konferansında öne çıkan husus; yakın geçmişteki mekânsal tercihlerimizin maliyeti yüksek olgulara; mekânda yatay yer değiştirmelere, mekânsal risklerin ivme kazanmasına ya da mekânsal dönüşüm arayışlarına –özellikle kentlerde- yol açmış olması ve bunun tekrarlanacağı kaygılardır.
Bu kaygılarda ilgi gruplarının mekânsal ve sosyal bilinç düzeyinin sürekli gelişim ve değişim içinde olduğu gerçeği etkilidir ancak; yasa koyucunun, yürütmenin ve dinamik unsurların toplum bilinci önünde olmak gibi bir görev ve sorumluluğu da vardır diye düşünüyoruz. Bu sorumluluk, tarafların farkında lığı ile yerine gelmez; bir veya birkaç kişi veya kurum-kuruluşa göçermekle de yerine getirilemez; ezici ağırlığının paylaşılması gerektiği inancındayız.
Kanaatimizce ilgi gruplarının, geçmişin güne yansımalarını ve bundan kaynaklanan gelecek hakkındaki endişelerini öne çıkarma gayretleri, sorumlulukları paylaşma istek ve arzularını da ortaya koymaktadır. Bu istek ve arzular karar, kararların uygulanması ve yönetimi süreçlerine katılmak; katkılarda bulunmak, paylaşmak, mükemmel sonuçları birlikte yakalamak ve bütün bunların hazzını birlikte duymak şeklinde tanımlanabilir.
Bu görüşlerin şekillenmesinde mevcut yasalar, Bayındırlık ve İskân Bakanlığının, TMMOB ve bağlı Odaların, sivil toplum kuruluşlarının, bilim adamlarının yayınlanmış basın duyuruları ile makaleleri etkili olmuştur. Diğer taraftan; Başkent Mekân Günü'nde panelistlerin bildiri ve sunumları, ilgi gruplarının önceliklendirilmiş istek ve beklentileri ile MekanDer üyelerinin görüş, düşünce ve mesleki tecrübeleri belirleyici olmuştur. Konu hakkındaki MekanDer Değerlendirmesi ayrıca bilgilere sunulacaktır.
SONUÇ
Mevcut 3261 Sayılı Kıyı Kanunu ile bu kanunda değişiklik yapmayı hedefleyen Tasarı Taslağında ilgi gruplarının istek ve beklentilerini karşılayabilmek bakımından ilave düzenlemelere ihtiyaç olduğu yönündedir.
MEKANSAL GELİŞİM DERNEĞİ
(MekanDer)
32. Sokak 22/7
06520 Balgat – ANKARA
MekanDer’in Ülke genelini kapsayan Mekân Günleri’nin ilki, “Başkent Mekân Günü”, “Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı” ana teması ile 2 Haziran 2006’da Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Etkinlikte, "3621 Sayılı Kıyı Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasasrısı Taslağı"nın kıyı alanlarında hukukilik ve sürdürülebilirlik açısından irdelenmesi, güncelliği ve önemi dolayısıyla konu olarak seçilmiştir.
Etkinlikten amaç, katılımcıların bilgilerine sadece katkı değil; aynı zamanda önceliklendirilmiş istek ve beklentilerinin Taslak çalışmalarına yansıtılmasına uygun ortam hazırlamaktır. Aldığımız geribildirimlerin amacın yerine getirildiği yönünde olması, memnuniyet ve şevk vericidir.
İki aşamayı hedefleyen "Başkent Mekân Günü" etkinliğimizin Birinci Aşamasında; katılımcı ilgi grupları, konuşmacıların sunum ve bildirileri ile konu hakkında farklı açılardan bilgilenme imkânı buldular. İkinci Aşamada ise, Arama Konferansı formatı ile ilgi gruplarının konu hakkındaki önceliklendirilmiş istek ve beklentilerinin alınması ve analizi hedeflenmişti. Nitekim burada sözü edilen analiz sonuçları siz ilgi gruplarıyla paylaşılacaktır.
MATERYAL ve METOD
Mateyal, MekanDer'in düzenlediği "Başkent Mekan Günü" etkinliğinde Arama Konferansı formatı ile mevcut 3621 Sayılı Kıyı Kanunu ile 3621 Sayılı Kıyı Kanunuda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Tasarısı Taslağı hakkında, konuşmacı ve katılımcıların önceliklendirilmiş istek ve beklentileridir.
Katılımcılar üzerinde yönlendirici bir etki olmasın diye; önceden belirlenmiş konular üzerinde değerlendirme yapmalarını isteme yoluna gidilmemiştir. Aksine katılımcılardan, konuları kendilerinin belirlemeleri ve buna göre önceliklendirme yapmaları istenmiştir. Bu şekilde onların öncelikli istek ve beklentilerinin de önceliklerini süzme şansı doğmuştur.
ANALİZ
Tablo1. İlgi grupları istek ve beklentilerinin Önem Değerlendirmesi
(9 Çok Öncelikli; 1 Az Öncelikli)
Sıra Birleştirilmiş İstek ve Beklentiler Düzeltilmiş Puanlar
9 Kıyı alanlarının doğal yapısı ve çevresi korunmalı 9,3
8 Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan verilmemeli 9,0
7 Kıyı alanları bütünleşik yaklaşımla planlanmalı 7,8
6 Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı 7,4
5 Denetim mekanizmaları işletlmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli 7,3
4 Maddeler, farklı yorumlara meyden vermeyecek şekilde düzenlenmeli 7,2
3 Kıyılarda yoğun yapılaşmaya meydan verilmemeli 7,2
2 Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı 6,5
1 Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı 6,1
Önceliklendirilmiş istek ve beklentilerin benzer olanları birleştirilmiş, frekanslarına bağlı olarak Önem Değerlendirmesi yapılmış ve düzeltilmiş Önem Puanları belirlenmiştir (bk. Tablo 1).
Daha sonra, mevcut 3621 Sayılı Kanun ile hakkındaki Tasarı Taslağı'nın istek ve beklentileri karşılamadaki Performans Değerlendirmesi yapılmış ve bu iki değerlendirme Önem/Performans Matrisinde değerlendirilmiştir (bk.
Tablo 2 ve Şekil 1.).
Sıra Performans Konuları Performans Konuları Performans Puanları
IX Kıyı alanlarının doğal yapısını ve çevresini koruma 3,4
VIII Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan vermeme 4,1
VII Kıyı alanlarını bütünleşik yaklaşımla planlama 3,4
VI Görev yetki ve sorumlulukları açıklıkla tanımlama 7,4
V Denetim mekanizmalarının varlığı 6,2
IV Taslak maddelerinde açıklık ve anlaşılabilirlik 3,7
III Kıyılarda yoğun yapılaşma 3,1
II Kıyılarda sürdürülebilirliği esas alma 3,4
I Kıyı kenar çizgisinin daraltılmaması 2,3
Önem/Performans matrisine göre:
En Öncelikli İstek ve Beklentiler;
1. Kıyı alanlarının doğal yapısı ve çevresi korunmalı (IX).
2. Kıyılardan halkın yararlanmasını engelleyecek uygulamalara meydan verilmemeli (VIII),
3. Kıyı alanları bütünleşik yaklaşımla planlanmalı (VII).
Öncelikli İstek ve Beklentiler;
4. Maddeler, farklı yorumlara meyden vermeyecek şekilde düzenlenmeli (IV),
5. Kıyılarda yoğun yapılaşmaya meydan verilmemeli (III),
6. Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı (II),
7. Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı (I)
Öncelikli Olabilir İstek ve Beklentiler:
8. Denetim mekanizmaları işletlmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli (V),
9. Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı (VI).
Şeklinde sıralanmıştır.
İstek ve beklentilerden her hangi biri Önceliksiz Konu alanına girmemiştir.
Öncelik sıralamasında en alt düzeyde olan "Kıyı kenar çizgisi daraltılmamalı" ile "Kıyılarda sürdürülebilirlik esas alınmalı" beklentilerini karşılamada Kanun ve Taslak performansının düşük görülmesi nedeniyle Matriste Öncelikli İstek ve Beklentiler alanına girmiştir.
Aynı şekilde; 6'inci ve 5'ıncı öncelik sıralamasına sahip "Görev yetki ve sorumluluklar açıklıkla tanımlanmalı" ve "Denetim mekanizmaları işletilmeli gerekirse yenileri geliştirilmeli" beklentileri performans değerlerinin diğerlerine nazaran yüksek görülmesiyle "Öncelikli Olabilir" alanına girmiştir.
TARTIŞMA
Panel ve Arama Konferansında öne çıkan husus; yakın geçmişteki mekânsal tercihlerimizin maliyeti yüksek olgulara; mekânda yatay yer değiştirmelere, mekânsal risklerin ivme kazanmasına ya da mekânsal dönüşüm arayışlarına –özellikle kentlerde- yol açmış olması ve bunun tekrarlanacağı kaygılardır.
Bu kaygılarda ilgi gruplarının mekânsal ve sosyal bilinç düzeyinin sürekli gelişim ve değişim içinde olduğu gerçeği etkilidir ancak; yasa koyucunun, yürütmenin ve dinamik unsurların toplum bilinci önünde olmak gibi bir görev ve sorumluluğu da vardır diye düşünüyoruz. Bu sorumluluk, tarafların farkında lığı ile yerine gelmez; bir veya birkaç kişi veya kurum-kuruluşa göçermekle de yerine getirilemez; ezici ağırlığının paylaşılması gerektiği inancındayız.
Kanaatimizce ilgi gruplarının, geçmişin güne yansımalarını ve bundan kaynaklanan gelecek hakkındaki endişelerini öne çıkarma gayretleri, sorumlulukları paylaşma istek ve arzularını da ortaya koymaktadır. Bu istek ve arzular karar, kararların uygulanması ve yönetimi süreçlerine katılmak; katkılarda bulunmak, paylaşmak, mükemmel sonuçları birlikte yakalamak ve bütün bunların hazzını birlikte duymak şeklinde tanımlanabilir.
Bu görüşlerin şekillenmesinde mevcut yasalar, Bayındırlık ve İskân Bakanlığının, TMMOB ve bağlı Odaların, sivil toplum kuruluşlarının, bilim adamlarının yayınlanmış basın duyuruları ile makaleleri etkili olmuştur. Diğer taraftan; Başkent Mekân Günü'nde panelistlerin bildiri ve sunumları, ilgi gruplarının önceliklendirilmiş istek ve beklentileri ile MekanDer üyelerinin görüş, düşünce ve mesleki tecrübeleri belirleyici olmuştur. Konu hakkındaki MekanDer Değerlendirmesi ayrıca bilgilere sunulacaktır.
SONUÇ
Mevcut 3261 Sayılı Kıyı Kanunu ile bu kanunda değişiklik yapmayı hedefleyen Tasarı Taslağında ilgi gruplarının istek ve beklentilerini karşılayabilmek bakımından ilave düzenlemelere ihtiyaç olduğu yönündedir.
MEKANSAL GELİŞİM DERNEĞİ
(MekanDer)
32. Sokak 22/7
06520 Balgat – ANKARA
Yorumlar