Deprem Gerçeği -6- Bina Kullanımı
23 Mart 2010, 13:01
Bu haftaki yazımda, ülke dışındaki binaların durumu ile İstanbul’daki binalarımızın kullanımını da ele alacağız.
Cidde, Mekke ve Medine’ye Umre ziyaretinde bulundum, bütün Avrupa ülkelerini dolaştım; fakat buralara hiç gitmemiştim. Öncelikle Mekke ( Kabe ) binası ve külliyesi çok muhteşemdi, hayran kaldım mimarisi, statiği çok uyumlu ve tarihi dokusu korunmuş durumda gördüm. Hele Medine, adı üstünde: Medeni, temiz, düzenli ve muhteşemdi, yani Vatikan Sarayı yanında sönük kalırdı. Dini ziyaretimin yanında yine meslekle ilgili binaları inceleme ve deprem açısından değerlendirme imkanım oldu, oralarda pek deprem olmadığından ötürü, mevcut betonarme binalar pek deprem yönetmeliğine uymuyor. Ancak yeni yapılanlar başka, onlar daha sağlam, yine yeni yapılan plazalar oteller ise, tamamen dünyada ayrı bir statikle, ( kule statiği ) anlayışıyla yapıldığından, onların deprem yönetmeliği şartları eskimiyor, hep özel kalıyor ve deprem dayanıklılıkları daima fazla oluyor. Gelelim İstanbul’daki mevcut binalarımızı kullanmaya: “Binaları deprem değil, bilinçsiz mimari yıkıyor.” Binalarda daha çok iç mekan kazanmak amacıyla yapılan “Bilinçsiz mimari değişiklik nedeniyle depremde hasar görmesine sebep olmaktadır.
Yapılan bir araştırma göstermişti ki bu tadilat ve tasarımların % 61 inde hiçbir uzmandan destek alınmadı. Bu iç mekan değişiklikleri adeta bir felaketin habercisi sayılabilir, konutlarda en çok görülenlerin başında, ara duvarların yıkılarak balkon ve odaları birleştirmek, yeni pencere açmak, kapı açmak ve kaçak kat çıkmak gibi uygulamalardır.
Ayrıca 17 Ağustos’tan önce ise, binaların zemin katlarından kolon kaldırmalara bile rastlanmıştır. Peki bu Betonarme binalarda, taşıyıcı olmayıp, sadece dolgu ve bölme duvar niteliğinde olan bu elemanları kaldırmak neden bu kadar önemli:?
Çünkü onlar taşıyıcı olmayıp, sadece binanın depremde eğilip kalkmalarına, yani esnemelerine, yastık görevi yapmakta, yani yardımcı olmaktadırlar. İnsanların kendi elleriyle tabuta çevirdiği binalarda yapılan akıl almaz değişiklikler şunlardır:
- İşyeri ve konutlarda özellikle iki ayrı katı birleştirerek dubleks mekan oluşturma çabası ile bilinçsizce gerçekleştirilen tadilatla döşemelerin kesilerek merdiven ile galeri boşluğu açılması.
- Birçok binada, çatı üzerine mekan genişletmek amacıyla ilave mekan yapılması, çatı arası odası yapmak için çatının değiştirilmesi.
- Gerek konut, gerekse işyerlerinde kolonlar arasına bant pencere açılması.
- Birçok konutta, mutfak ve salon mekanları arasında yer alan perde duvarlarının dahi servis pencere açmak için kesilmesi.
- Doğalgaz, kalorifer, su, elektrik tesisatı döşenirken tesisat borularını geçirmek için kirişlerin ve kolonların kesilmesi, tıraşlanması.
- Binaların zemininde işyeri olarak kullanılan katların taşıyıcı kolonlarının mekan yada vitrin açmak için kesilmesi gibi sayılabilir.
Mustafa DEMİR
İnş. Müh.
Uzman, Denetçi, Deprem Müşaviri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder