Özel İşletim Modları
Özel İşletim Modları
Suç Koruması (ACP)
Suç Koruması ile vagon önceden tanımlanan noktada durur ve kapılarını açar. Bir güvenlik görevlisi veya resepsiyonist görsel olarak yolcuları kontrol eder. Asansör diğer çağrılara cevap verirken de bu noktaya geldiğinde yine durur.
Yukarı Trafik Yoğunluğu (MIT)
Bu modda vagonlar binaya giriş yapan sayıca fazla yolcuya hizmet etmek için lobiye doğru yol alırlar. Bu işlev çoğunlukla sabahları (yoğun işe giriş saatleri) veya öğle yemeği saatlerinde olur. Asansörler yeterince yük aldıklarında teker teker harekete geçerler. Bu işlevi ayarlanmış asansörlerde belirli bir sürede dolu olan vagonların lobiden hareket etmeleri için bir süre ayarı mevcuttur veya vagon manuel olarak çalıştırılır.
Aşağı Trafik Yoğunluğu
Bu modda vagonlar lobiden en yüksek kata çıkar ve orada dururlar. Daha sonra yolcuların binayı terk ettikleri zamanlarda yukarıdan aşağıya doğru yol alırlar. Böylece kısa süre içerisinde maksimum kişi sorunsuz olarak binayı terketmiş olur. Bu işlev de saate göre işler; belirli bir sürede dolu olan vagonların lobiden hareket etmeleri için bir süre ayarı mevcuttur veya vagon manuel olarak çalıştırılır.
Bağımsız Servis (ISC)
Bağımsız servis birçok asansörde bulunan özel bir servis modudur. Asansörün içindeki bir buton ile veya lobideki merkezi bir panel ile aktif hale getirilir. Bir asansör bağımsız moddayken kat çağrılarına cevap vermez. Asansör kapıları açık bir şekilde başka bir kattan çağrı gelene kadar olduğu yerde kalır. Yük taşımalarında bağımsız servis uygun bir yöntemdir.
Denetleme Servisi (INS)
Denetleme modunda asansörler denetim ve bakım işlemleri için hareket ederler. İşletim paneli ile “denetim”, “üst vagon”, “kapalı giriş” tuşlarıyla aktif hale gelirler. Bu butona basıldığında asansör durur, olası çağrılar iptal edilir veya başka asansörlere yönlendirilir. Asansör bu durumda sadece “giriş” butonu ile çalıştırılabilir ki bunlar da genelde en üst ya da en alt katlarda mevcuttur. Giriş butonu kapıları kilitler ve vagon düşük bir hızla ilgili noktaya hareket eder. Hızı % 60 oranına kadar artırılabilir, ancak bu işlem genellikle sadece emniyet kodları ile mümkündür.
Asansörler için varolan denetleme bölmelerinde vagonlar mekanik bir sistem tarafından yürütülür ve bakım için kaldıraca doğru gönderilir. Genellikle ÜST, HAREKET ve ALT şeklinde üç tane buton vardır. Vagonun aynı istikamette hareket etmesi için hem HAREKET hem de yön butonuna aynı anda basılı tutulması gerekir ve butonlardan birine basılmadığı an vagon güvenlik nedeniyle durur. Denetleme noktasında genelde ışık, alarm ve “stop” butonu bulunmaktadır.
Yangın Servisi Modu (EFS)
Genellikle iki evre mevcuttur. 1. evre ve 2. evre asansörün modunu ayırt eden iki farklı moddur.
1. Evre binadaki bir duman veya ısı sensörü ile aktif hale gelir. Alarm çalıştığı anda vagon otomatik olarak 1. Evre’ye doğru hareket eder. Asansör bir süre bekler ve katı terkedeceğine dair yolculara sinyal verir. Asansör katı terkettikten hemen sonra yangın sensörünün belirdiği kata hareket eder. Eğer alarm yangının çıktığı kattan geliyorsa alarm yeniden verildiğinde asansör ilgili kata gider ve kapıları açık bir şekilde beklemeye geçer. Artık hareket etmez ve başka çağrılara cevap vermez. İlgili katta bir yangın servisi butonu bulunur. Bununla yangın servisi açılıp kapatılabilir. Asansörün normal moda geçmesi için tek yöntem alarm sustuktan sonra baypas moduna alınmasıdır.
2. Evre modu sadece asansörün içindeki konrol panelinde bulunan bir anahtar ile aktive edilir. Bu mod itfaiyecilerin insanları yanan bir binadan kurtarabilmeleri için tasarlanmıştır. Anahtarda üç farklı pozisyon bulunur: kapalı, açık, beklemede. Açık pozisyonda vagon hareket edemez. Manuel olarak kapıların kapatıldığı butona basana kadar asansör hareket etmez ve başka çağrılara cevap vermez. Asansör yangının çıktığı kata ulaştığında butona basılmadıkça kapılar açılmaz. Bu önlem katta büyük bir yangının çıkmış ve kapıların yanıyor olabileceği durumlar içindir. İtfaiyeci kapıları tam açılana kadar tutmalıdır. Eğer herhangi bir sebepten dolayı asansörü terketmesi gerekiyorsa, asansörün katta kalmasını sağlamak için “bekleme” butonuna basabilir. Eğer çağrı yapılan başka bir kata varılması isteniyorsa, anahtarı ve kapıları kapatılır.
Medikal Acil Durum/’Mavi Kod’ Servisi (EHS)
Genelde hastanelerde uygulanan bu mavi kod servisi ile asansör acil durumlar için kullanılır. Her katta mavi kod butonu bulunur ve butona basıldığında asansör ilgili noktaya en hızlı ulaşabilecek şekilde harekete geçer. Asansör içerisinde bulunan yolcular bir alarm sinyali ile acil durumdan haber edilir ve kapılar ilk açıldığında yolcular asansörü terk eder.
Asansör ilgili kata ulaştığında kapıları açık halde beklemeye geçer ve butonlar herhangi bir yolcunun müdahalesine karşı kullanım dışı moda geçer. Sonrasında yetkililer mavi kod butonuna basarak istedikleri katın tuşuna basarlar ve asansör kapılarını kapatıp harekete geçer. Asansör hiç durmadan istenilen kata gider ve mavi kod modunda kalır. Bazı hastanelerde ise asansörlerin “bekleme” tuşu vardır ve asansör acil durumlarda bu “bekleme” tuşu ile yetkili tarafından kapatılana kadar beklemede kalır.
Acil Güç İşlemi (EPR)
Birçok asansörde acil güç sistemleri bulunmaktadır; bunlar acil bir durum esnasında yolcuların asansörde kalmasını önler.
Çekme Asansörleri
Bir çekme asansör sisteminde enerji kesildiğinde öncelikle sisteme bağlı bütün asansörler durma pozisyonuna geçer. Her asansör sırayla lobi katına doğru harekete geçer, kapılarını açar ve bekler. Asansör içerisindeki yolcular bir sinyal ve anons ile durumdan haberdar edilir. Bütün asansörler lobiye ulaştıktan sonra sistem sırayla asansörleri tekrar kullanım için hazır hale getirir. Acil güç modunda hareket eden asansör manuel olarak bir anahtar butonu ile normal moda alınabilir. Sistem asansörün düşük bir enerji ile hareket ettiğini farkederse asansörü en yakın kata ve lobiye gönderir, kapılar açılır ve asansör beklemeye geçer.
Hidrolik Asansörler
Hidrolik sistemlerde acil güç durumu asansörü yavaşlatır ve en yakın katta yolcuların inebilmesi için kapılarını açar. Belirli bir süre sonra kapılar tekrar kapanır ve asansör resetlenene kadar kullanım dışı modunda bekler. Tipik olarak pompa motoru başlatıldığı an yüksek çekme sebebiyle hidrolik asansörler acil güç sistemiyle çalışmaz. Hastane gibi binalarda yetkililer çekme gücüne göre acil durum jeneratörlerini ayarlar. “Hafif-start” teması olarak bilinen motor başlatıcılarının kullanımının artmasıyla bu tür problemler giderilip pompa motorunun çekimi azalır.
Asansörlerde Bulunan Yararlı Cihazlar
Bazı asansörlerde körlere yönelik sesli bilgilendirme sistemleri bulunur. Sistem hareketin varış yerini belirtir, kapı kapanmadan yolcuları uyarır, vb.
Asansörlerin kat göstergeleri ve yön tabelaları vardır. Eski asansörler iç donanım açısından oldukça kapsamlıdır ve en az iki tane “stop” butonu bulunur. Kat göstergeleri döner iğneli olabilir, fakat en çok kullanılanlar kat göstergeleri ve LCD’li olanlardır. Kat değişimi veya durma bildirisi asansöre bağlı bir ses ile anons edilir.
Yön göstergeleri asansörlerin hem içinde hem dış tarafında bulunur fakat yolcuların gidiş yönlerine karar verebilmeleri için özellikle asansörün dış tarafında bulunmaları gerekir. Kişi yukarıya doğru hareket eden bir asansörü beklerken başka bir asansörün aşağıya indiğini fark ederse, o asansöre binmekten vazgeçebilir. Yön göstergeleri bazen ok şeklindedir ve kırmızı renkteyse “aşağı”, yeşil renkteyse “yukarı” anlamına gelir. Bazı sistemlerde renk ayrımı bulunmaz ise farklı ayırt edici faktörler bulunabilir.
Göstergelere ek olarak çoğu asansör gidiş yönünü bir melodi veya zil ile bildirir. Genel olarak bir kez çalan zil yukarıyı, iki kez ise aşağı yönünü işaret eder ve hiç melodi olmaması asansörün boş olduğunu anlamına gelir.
Gözlemevlerindeki asansörlerde çoğunlukla asansör hızı, yükseklik, vb. özellikler de gösterilir, örneğin; Taipei 101’in servis asansörleri. |
Yorumlar