Geçit Hakkı Nedir?
Geçit Hakkı Nedir?
Geçit hakkı, bir taşınmaz üzerindeki kullanım ve mülkiyete özgu hakları kapsayan irtifak haklarının arasında en çok karşılaşılan haktır.
Geçit hakkı genel anlamıyla başkasının arazisinden geçme hakkıdır. Eğer geçilmesi gerekilen yerde yeni bir geçiş yolu yapılması gerekiyorsa bu hak bedelli olur. Böyle bir durum söz konusu değilse herhangi bir bedel ödenmez çünkü bu hak Türk Medeni Kanunu tarafından sağlanmış yasal bir haktır. Bu hakka göre kendi arazisi üzerinden bir yola ulaşımı mümkün olmayan arazi sahibi, bedelliyse bedelini karşılayarak başka bir mal sahibinin arazisi üzerinden ulaşımını gerçekleştirebilmektedir.
Geçit hakkı genel anlamıyla başkasının arazisinden geçme hakkıdır. Eğer geçilmesi gerekilen yerde yeni bir geçiş yolu yapılması gerekiyorsa bu hak bedelli olur. Böyle bir durum söz konusu değilse herhangi bir bedel ödenmez çünkü bu hak Türk Medeni Kanunu tarafından sağlanmış yasal bir haktır. Bu hakka göre kendi arazisi üzerinden bir yola ulaşımı mümkün olmayan arazi sahibi, bedelliyse bedelini karşılayarak başka bir mal sahibinin arazisi üzerinden ulaşımını gerçekleştirebilmektedir.
Geçit hakkına örnek vermek gerekirse , herhangi bir heryerde tarlanız oluğunu düşünelim. Fakat tarlanızın yolu yok ya da yola cephe bir yerde değil. Yani tarlanızın önünde arkasında başka tarlalar var ve yol onların önünden geçiyor. Günün birinde bu tarlayı kullanmaya karar verdiniz ve tarlanıza yol açılmasını istiyorsunuz. İşte burda devreye Geçiş Hakkı giriyor. Etrafınızda bulunan hangi tarladan yol geçirerek tarlanıza yol açtırmak istiyorsanız , o tarla sahibiyle iletişime geçebilirsiniz. Kendi aranızda anlaşırsanız problem yok. Eğer anlaşamazsanız kanunlar 2 tarafı da madur etmeden orta yolu bulmaya çalışıyor.
Diğer tarla sahibinin haklarını göz önünde bulundurarak size en uygun yerden yol açma hakkı veriyor. Tabi bu geçit hakkı sonucunda karşı tarafa bir bedel ödenmesi gerekiyor. Sonuç olarak tarla yol sebebiyle küçülüyor.
Hukuk dilinde mürur hakkı olarak da bilinen bu hak Medeni Kanunu'nun 748. maddesine göre irtifak hakkı olarak tapu kütüğüne tescil edilir. ( Kaydedilerek resmileştirilir ) Geçit hakkı şahış lehine ya da taşınmaz lehine düzenlebilir. Bu hak şahıs üzerine düzenmişse şahısın ölümüyle beraber hak da sona ermiş olur fakat taşınmaz lehine düzenlenen geçit hakkı ancak kanuni düzenlemelerle kaldırılabilir. Ayrıca taşınmaz lehine düzenlenen geçit hakkında taşınmazın üzerinde payı olan her paydaşın işleme katılması gerekmektedir.
Geçit Hakkı Şartları Nelerdir?
Bir gayrimenkul arazi sahibi en yakın ulaşım yoluna çıkabilmek için başka bir araziden geçmek zorunda kalıyorsa kanunen bu hakka sahip demektir.
Taraflar arasında uzlaşma sağlanırsa kendi aralarında sözleşme imzalanır ve geçit hakkı sorunsuz bir şekilde tapuya kaydettirilir. Uzlaşma sağlanamayan durumlarda devreye söz konusu bölgedeki Asli Hukuk Mahkemesi girer ve geçit yolu dava sonucu kazanılabilir.
Taraflar arasında uzlaşma sağlanırsa kendi aralarında sözleşme imzalanır ve geçit hakkı sorunsuz bir şekilde tapuya kaydettirilir. Uzlaşma sağlanamayan durumlarda devreye söz konusu bölgedeki Asli Hukuk Mahkemesi girer ve geçit yolu dava sonucu kazanılabilir.
Yorumlar