Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?

 

Kira zammı, kiracılar ile ev sahipleri için önemli konulardan biridir. Kiradaki yıllık artış, ev sahibi ile kiracı arasında imzalanan sözleşmenin şartlarına bağlı olmakla beraber, aynı zamanda yasa gereği tüketici fiyat endeksi yani TÜFE ve enflasyon rakamlarına bağlıdır. Bir kiracı olarak 2019 yılında sizi aşağıdaki şartlar beklemektedir.

• Yasada yer alan bilgilere göre kira artış oranı, Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre düzenlenir. Bu madde, 18 Ocak 2019 tarihinde güncellenmiştir.
• Kanunda belirtilen şartlar, aylara göre yapılan kira artışının yasaya uygun olması gerektiğini ifade etmektedir. Zam, 12 aylık TÜFE oranı ortalamasından yüksekse kiracının bu zamma itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
• Kira artışı, sözleşmenin sonlanacağı tarihten önceki aya göre 12 aylık TÜFE oranı ortalamasına bağlıdır. Örnek olarak Haziran 2018’de 1 yıllık sözleşme yaptınız ve Haziran 2019’da bu sözleşme sona erdi. Mayıs 2019’daki yeni kira sözleşmesinde son 12 ayın TÜFE oranı üzerinden kira zammını ev sahibinizle anlaşarak belirleyebilir ve haziran ayında yeni sözleşmenizi imzalayabilirsiniz.
• Ev sahibinizle anlaşamayıp kendi belirlediğiniz artış oranı üzerinden ödeme yaparsanız ve eğer bu oran 12 aylık TÜFE ortalamasından düşük olursa, ev sahibi sizi icraya vermek koşulu ile aradaki farkı talep edebilir.

2019 Yılı Kira Artış Oranları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Yeni ekonomi modeline göre değişen Borçlar Kanunu, kira artışı oranına belirli standartlar getirdi. Bu maddeler aşağıda sıralanmıştır.

• Yasal Oran: 12 aylık TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ortalaması üzerinden hesaplanır. Yapılabilecek en yüksek zam oranı budur.
• Yİ-ÜFE: 12 aylık Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) ortalaması üzerinden hesaplanır. 2019 yılından önce maksimum kira artışı bu ortalamaya bağlıydı.
• Geçen yılın aynı oranına göre: Yİ-ÜFE ya da TÜFE üzerinden geçen yılın aynı ayına göre değişim oranı baz alınarak kira artışı hesaplanır.
• 12 aylık ortalama: 12 aylık TÜFE ve Yİ-ÜFE aylık ortalaması toplanır ve 2’ye bölünür. Kira artışı, çıkan sonuç üzerinden hesaplanır.
• Özel Oran: Enflasyon rakamlarından bağımsız olarak hesaplanan zam türüne denir. Çoğunlukla geleceğe yönelik yapılan kira zammı anlaşmalarında kullanılır.

İş Yerlerinde Kira Artışı Hakkında Neler Bilinmeli?

İş yeri kira artış oranı, Borçlar Kanunu gereğince 1 Temmuz 2020 tarihine kadar serbest bırakıldı. Bu da iş yeri sahipleri ile kiracıları arasında yapılan anlaşmaların, kişiye özgü olacağını göstermektedir. İş yeri kira artış oranları için belirli bir sınırlama bulunmaktadır.

Yabancılara Ev Kiralama Süreci Nasıl İşliyor

Ülkemizde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiler, belli şartları karşılamaları durumunda kiracı olarak ikamet edebilmektedir. En başta Türkiye’de yabancılara ev kiralamak için kira sözleşmesi imzalanması gerekir. Sözleşmedeki çoğu bilgi tüm kiracılar için ortak olsa da yabancılar özelinde bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Kira Sözleşmesi Nedir?

Kira sözleşmesi, gayrimenkul sahibinin ve kiracının hakkını gözeten yasal bir sözleşmedir. Kira kontratı da denilen kira sözleşmesinde şu bölümler yer alır:

• Kiracının ve gayrimenkul sahibinin bilgileri
• Kiralanan gayrimenkul ile birlikte teslim edilen ev ve apartman anahtarı ya da ev eşyası gibi demirbaş bilgisi
• Özel şartlar

6098 numaralı Borçlar Kanunu’nun 300. maddesine göre kira sözleşmesi belirli veya belirli olmayan bir süre için yapılabilir. İlgili kanunun 344. maddesine göre kira sözleşmesi yabancı para üzerinden yapılırsa 5 yıl boyunca kira artışı gerçekleştirilemez. Kira artış oranının nasıl hesaplanacağını öğrenmek için "Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?" başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Yabancılarla Yapılan Kira Kontratında Yer Alması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Kira sözleşmesinde, gayrimenkul sahibi ve kiracının bilgileri ile kiracının yükümlülüklerini belirten maddeler yer alır. Yabancı uyruklu kişilere ev kiralarken hazırlanan kira kontratında yer alması gereken maddeler şunlardır:

• Dairesi
• Mahallesi
• Sokağı ve numarası
• Kiralanan şeyin cinsi
• Kiraya verenin adı soyadı/unvanı
• Kiraya verenin T.C. kimlik numarası ve vergi numarası
• Kiraya verenin ikametgah adresi
• Kiracının adı soyadı/unvanı
• Kiracının T.C. kimlik numarası ve vergi numarası
• Kiracının ikametgah adresi
• Kiracının iş yeri adresi
• Bir aylık kira karşılığı
• Bir yıllık kira karşılığı
• Kiranın ne şekilde ödeneceği
• Kira müddeti
• Kiranın başlangıç tarihi
• Kiralanan şeyin şimdiki durumu
• Kiralanan şeyin ne için kullanılacağı

Türkiye’de yabancılara ev kiralarken, kira sözleşmesinde yer alan kiracının T.C. kimlik numarası bilgisi bölümüne yabancılara mahsus kimlik numarası bilgisi girilmelidir. Yabancılara mahsus kimlik numarası, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Yabancı Kimlik No Sorgulama sayfasından öğrenilebilir. Gayrimenkulü kiralayacak yabancı uyruklu kişinin yabancı kimlik numarası bulunmadığı takdirde T.C. İstanbul Valiliği Yabancı Kimlik No İşlemleri sayfasından başvuru ile ilgili bilgi alınabilir.

Kira Sözleşmesi Özel Şartları Nelerdir?

Kira sözleşmesinin sonunda bulunan hususi şartlar bölümünde, gayrimenkul sahibi ile kiracının haklarını koruyan ve yükümlülüklerini belirten çeşitli maddeler yer almaktadır:

• Kontrat bittiği zaman kiracı, sözleşmede belirlenen kira artış oranını kabul etmelidir.
• Kiracı, gayrimenkulü 3. şahsa devredemez.
• Kiracı; temizlik vergisi, faturalar ve apartman aidatını ödemekle yükümlüdür.
• Gayrimenkul sahibinin haberi olmadan kiracı evde tadilat yapamaz.
• Kiracının gayrimenkul sahibine verdiği depozito bedelinin bilgisi yer almalıdır.
• Kontratın bitiş tarihi belirtilmelidir. Kontrat bitmeden 1 ay önce taraflar yazılı olarak haberdar edilmedikleri sürece kira sözleşmesinin yenilenmiş kabul edileceği belirtilmelidir.
• Kira sözleşmesinden önceki borçlar ve giderler gayrimenkul sahibine, kira sözleşmesinden sonraki gider ve borçlar kiracıya aittir.
• Kiracı, apartman yönetiminin aldığı kararlara uymayı kabul eder.

Yukarıda belirtilen özel şartlar dışında gayrimenkul sahibi ve kiracının kira sözleşmesine madde ekletme hakkı bulunmaktadır. Kira sözleşmesi ile ilgili daha detaylı bilgi almak için "Kira Sözleşmesi Nedir?" başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.