GENEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
Genel İrtifak Hakkı Dairemizce yapılan işlemlere ilişkin yasal düzenlemeler aşağıdaki şekilde gruplandırılabilr.
-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
-2886 sayılı Devlet İhale Kanunu
-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
-26.04.2009 tarihli ve 27211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği
-2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu
-Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik
-6831 sayılı Orman Kanunu
-Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik
-3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun
-4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
-4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu
-5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
-5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu
-5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu
-Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik
2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU VE HAZİNE TAŞINMAZLARININ İDARESİ HAKKINDA YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ UYARINCA KIYILARDA GERÇEKLEŞTİRİLECEK OLAN YATIRIMLAR HARİÇ DİĞER AMAÇLI YATIRIMLAR İÇİN TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ
Hazine taşınmazları üzerinde kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç, muhtelif amaçlı yatırımlar yapılmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Bakanlığımıza iletilen irtifak hakkı tesis edilmesi talepleri üzerine öncelikle, Valiliklerden, talep konusu taşınmaz hakkında gerekli bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmektedir.
Valiliklerden gelen bilgi ve belgelerden, taşınmazın hukuki ve fiili durumu açısından talep edilen amaçta değerlendirilmek üzere yatırımcılara üst hakkı tesis edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması üzerine, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden az olmamak üzere tespit edilen rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle irtifak hakkı ihalesi yapılması ve bu ihalenin (Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliğinin “Genel Esaslar” başlıklı II. Bölümünün 8. maddesinin 2. bendinden belirtilen istisnalar hariç) aynı Kanunun 17 nci maddesine göre ilan edilmesi hususunda Bakanlığımız Makamının Olurları da alınarak, Valiliklerden (Defterdarlık) gerekli işlemlerin yapılması istenilmektedir.
Ancak, gerekli görülmesi halinde, öncelikle taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması, ilgili kurum ve kuruluşların da uygun görüşlerinin/izinlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için üzerinde ihale kalan yatırımcıya yapılan irtifak hakkı ihalesinde kararlaştırılan bedelin % 20 si oranındaki bedel karşılığında her defasında 1 (bir) yıl olmak üzere ve toplamda en çok 4 yıla kadar ön izin verilebilmektedir.
Yapılan irtifak hakkı ihalesi sonucunda üzerinde ihale kalan yatırımcılara veya gerekli görülerek adlarına ön izin verilen yatırımcılar tarafından bu ön izin dönemi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması halinde, Bakanlığımızca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 826 vd. maddeleri uyarınca 49 yıl (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) süreli müstakil ve daimi nitelikte üst hakkı dahil kullanma izni verilmekte veya irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Bakanlığımızca verilen kullanma izinlerinde veya irtifak haklarında ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilmektedir. Ayrıca buna ilave olarak, bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere adına kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılardan, sonraki yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanarak tahsil edilmektedir.
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınmaktadır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanmaktadır.
Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmamaktadır.
2634 SAYILI TURİZMİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN TAHSİS YAPILAN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Kültür ve Turizm Bakanlığınca, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri içinde ve dışında, imar planları ile turizme ayrılmış yerlerde bulunan ve anılan Bakanlığın tasarrufuna alınmış olan kamu arazilerinden girişimcilere tahsisi uygun görülenlerin yeri, imar durumu, özellikleri, altyapı durumu, krokileri, yatırımın tamamlanma süresi ve tahsis için son başvuru tarihi de belirtilerek Bakanlıkça yapılacak ilan ile girişimcilere duyurulur.
Bu Yönetmelik kapsamındaki kamuya ait taşınmazlarla ilgili turizm amaçlı plan ve proje geliştirilmesi ile diğer işlemlerin tamamlanmasına imkân tanınması amacıyla girişimci adına kesin tahsis aşamasına kadar anılan Bakanlıkça ön izin verilir.
Özel mülkiyete veya tahsisli yatırımlara, Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesindeki duyuru şartı aranmaksızın, tahsise ilişkin diğer hususların da sağlanması ve hisseli parsel teşekkül ettirilmemek şartı ile ek alan olarak tahsis edilebilir.
Ön izin yükümlülüklerini yerine getirerek turizm yatırımı belgesi veya ana turizm yatırımı belgesi alan girişimci adına Kültür ve Turizm Bakanlığı Arazi Tahsis Komisyon kararı ile kesin tahsis yapılır ve kesin tahsis koşulları Bakanlığımıza bildirilir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilmesi hususunda üst hakkı sözleşmesi hazırlanarak, Makam Onayına sunulur.
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla ilgili mevzuatı uyarınca tesis edilen bu sınırlı ayni haklarla ilgili olarak yürütülen diğer iş ve işlemler ile ilgili mevzuatı uyarınca turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin izin verilen ve/veya lehlerine üst hakkı tesis edilen yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı bu yatırımcılar hakkında 4916 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi kapsamında yapılan işlemler Dairemizce yürütülür.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile ormanlık alanlar üzerinde turizm yatırımı yapılmak amacıyla adlarına kesin tahsis yapılan turizm yatırımcıları lehine, bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı tesis edilir.
6831 SAYILI ORMAN KANUNU UYARINCA ORMAN BAKANLIĞINCA ADLARINA KESİN İZİN VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca kesin izin verilmesini müteakip Bakanlığımızca da, yatırımcılar tarafından irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde 6831 sayılı Orman Kanunun 115 inci maddesi, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin 78. maddesi uyarınca irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Ancak, Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmeliğin “Kesin İzin Verilen Mevcut Turizm İzinlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlıklı Geçici 2. maddesinin diğer bazı maddelerinin yanında 10. maddesinin de Danıştay 8. Dairesi Esas No: 2007/3614, Karar No: 2008/7916 sayılı Kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, ormanlık alanlar üzerinde turistik yatırım yapılmak amacıyla yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin olarak bu aşamada herhangi bir işlem yapılamamaktadır.
5225 SAYILI KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ADLARINA KULLANDIRMA KARARI VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve bu Kanun uyarınca 20.10.2005 tarihli ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kültür Yatırım ve Girişimlerine Taşınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve işletilmesi, kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi, 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının, bu Kanunun amacı doğrultusunda kullanılması ve kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması vb. amaçlarla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından adlarına kesin kullandırma izni verilen yatırımcıları lehine, izin verilen bu Hazine taşınmazları üzerinde, anılan Bakanlık tarafından ve Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen bedel karşılığında ve ihale yapılmadan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca ve en az otuz yıl süreli olanlara bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı dahil irtifak hakkı veya bunlardan alt yapı için gerekli olanlar üzerinde, alt yapıyı gerçekleştirecek kamu kurum veya kuruluşu lehine 49 yıla kadar bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir.
3096 SAYILI TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU DIŞINDAKİ KURULUŞLARIN ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ, DAĞITIMI VE TİCARETİ İLE GÖREVLENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ KANUN, 4628 SAYILI ELEKTRİK PİYASASI KANUNU, 4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNU VE 5015 SAYILI PETROL PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA YAPILAN İŞLEMLER
3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkındaki Kanun uyarınca görevlendirilmiş yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmektedir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından lisans verilen yatırımcılar lehine, kamulaştırma bedelinin yatırımcılar tarafından ödenmesi halinde bedelsiz olarak, aksi halde bedeli karşılığında ve lisans süresince doğrudan üst hakkı tesis edilmekte ve/veya kullanma izni verilmesine ilişkin Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce sonuçlandırılmaktadır.
Ayrıca, Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü gibi özel kanunları uyarınca görevlendirilmiş olan kuruluşların hizmetleri sebebiyle ihtiyaç duyduğu mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların üzerinde, bu kuruluşlar lehine bedeli karşılığında ve bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi işlemleri yine, Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca Valiliklerce (Defterdarlık) değerlendirilmektedir.
ÖZEL İRTİFAK HAKLARI DAİRESİ
Özel İrtifak Hakkı Dairesince yapılan işlemler ise aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir.
1-Kıyı ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen/edilecek alanlarda (yat limanları dahil) her türlü kıyı yapıları ile proje bütünlüğü içindeki geri sahalarda Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile bütünlük arz eden yatırım ile ilgili işlemlerin yapılması,
2-4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 maddesi uyarınca yayımlanan Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul Ve Esaslar kapsamındaki işlemlerin yürütülmesi,
3-4046 sayılı Özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile ilgili işlemlerin yapılması,
4-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun gereğince tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izni ile ilgili işlemlerin yapılması,
5-Diğer iş ve işlemlerin yürütülmesi,
İşlemlerinden ibarettir.
Özel İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni verilmesi ile ilgili konulara ilişkin Kanun, Yönetmelik, Genel Tebliğ ve Genelgeler şöyledir:
1-Anayasanın 43’üncü Maddesi
2-3621 Sayılı Kıyı Kanunu (11.madde ve diğer maddeler.)
3-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu (9, 13, 17, 31 ve 51 inci vd. diğer maddeler)
4-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu (ek 7 nci maddesi)
5-3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun
6-4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (19 uncu maddesi)
7-5838 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 23 üncü maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Ek Madde 3
8-178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesinin (b) bendi
9-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
10-Kıyı Kanunu Uygulama Yönetmeliği
11-Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik
12-Hazine Arazilerinin Tersane Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ
13-324 Sıra Numaralı Milli Emlak Genel Tebliği
1-DAİREMİZCE KIYI İLE DOLDURMA VE KURUTMA YOLUYLA ELDE EDİLEN/EDİLECEK ALANLARDA (YAT LİMANLARI DAHİL) HER TÜRLÜ KIYI YAPILARI İLE PROJE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDEKİ GERİ SAHALARDA HAZİNENİN ÖZEL MÜLKİYETİNDE BULUNAN TAŞINMAZLAR İLE BÜTÜNLÜK ARZ EDEN YATIRIMLAR İLE İLGİLİ YAPILAN İŞLEMLER:
Talep sahibi yatırımcı tarafından 3621 sayılı Kıyı Kanunu ile Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen kıyı yapı ve tesisleri için yapılan kullanma izni talepleri ya ilgili Valiliğe (Defterdarlık) ya da doğrudan Bakanlığımıza veya yatırımcılar tarafından hazırlanan/hazırlattırılan teklif imar planlarını onaylama yetkisine sahip (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı vb.) kuruluşlar tarafından Bakanlığımıza görüş sorma şeklinde iletilmektedir.
Kullanma izni talep edilen alana ilişkin olarak ilgili Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile irtifak hakkı/kullanma izni bedeline ilişkin kıymet takdir kararları istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde anılan, 324 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği Kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinin onayını müteakip gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale kalan yatırımcıya Yönetmelik eki “Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)” düzenlenmek suretiyle bir yıl süreli ön izin verilecektir. Ön izin sözleşmesi noterde tasdik edilecektir.
Yatırımcının talebi üzerine ve gerekli hâllerde bu süre bedeli karşılığında uzatılabilir. Ancak, ön izin süresinin toplamı dört yılı geçemez.
Tersane yapılmak amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde irtifak hakkı/kullanma izni talep edilmesi halinde Bakanlığımızca irtifak hakkı tesis edilmeden/kullanma izni verilmeden önce Denizcilik Müsteşarlığının (Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü) uygun görüşü alınmak suretiyle yukarıda belirtilen şekilde irtifak hakkı/kullanma izni işlemleri gerçekleştirilir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesi işlemi
Ön izin sözleşmesinde belirtilen koşulları yerine getiren ve ilgili kuruluşlarca onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve/veya uygulama projeleri mevcut bulunan yatırımcıya;
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “İrtifak hakkı kurulması ve kullanma izni verilmesi” başlıklı 76/2 inci maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ilgili mevzuatı uyarınca yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılması amacıyla, en fazla kırkdokuz yıla kadar kullanma izni verilebilir,
Hükümleri doğrultusunda 49 yıl süreli kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
Kıyı prosedürü için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 2007/2 nolu. Genelgesine göre iş ve işlemler yürütülür.
Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri
(1) İlk yıl ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri, ihalenin onaylanıp müşteriye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, müteakip yıl bedelleri ise, ön izin ve kullanma izni için sözleşmelerin düzenlenme tarihleri, irtifak hakkı için ise tapuya tescil tarihi esas alınarak her yıl aynı tarihte peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(2) Ön izin verilen hâllerde, ilk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı bedeli; ihale bedelinin kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilinceye kadar (dört yılı geçmemek üzere) geçen süre dikkate alınarak Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişim) oranında arttırılması suretiyle tespit edilecek bedeldir.
(3) Kullanma izinlerinde ve irtifak hakkı tesisinde ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak hakkı tesis edildiği tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı amacına uygun kullanımı mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı nitelikte ilave yatırım gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde ilk üç yıl için öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacaktır.
Hasılat Payları
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin işletmeye geçmesinden itibaren alınacak hasılat paylarına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 79 uncu maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre yürütülecektir.
Buna göre,
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacaktır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanacaktır.
2-4706 SAYILI HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNUN EK 3 MADDESİ UYARINCA YAYIMLANAN KAMU TAŞINMAZLARININ YATIRIMLARA TAHSİSİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR KAPSAMINDAKİ İŞLEMLER.
29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen Ek 3 üncü maddesiyle, mülkiyeti Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi gereğince 16/07/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/7/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla gruplandırılan illerde ve teşvik edilen sektörlerde yatırım yapacak yatırım teşvik belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilere ilk yıl için taşınmazın emlak vergi değerinin yüzde üçü oranında takdir edilecek bedel karşılığında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi hüküm altına alınmıştır.
Bunun üzerine, 4706 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinin uygulanmasına dair Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslar 03/09/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
3-4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ DÜZENLENMESİNE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun “Aynı Sermaye Konulması ve Hazine Taşınmazlarının Devri” başlıklı 19 uncu maddesinin B bendinin (e) fıkrasında Özelleştirme programına alınan ve sermayelerinde % 50'den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Hazinenin mülkiyetinde ki taşınmaz mallar ile - özel mevzuatı gereğince tescili mümkün olmayanlar hariç - Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların bu kuruluşlara devrine ve/veya bu kuruluşlar lehine, devredilebilir mülkiyetin gayri ayni haklar da tesis edilebilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm doğrultusunda irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, 1 (bir) yıl süreli bedelsiz ön izin verilmesi ya da 49 (kırkdokuz) yıl süreli bedelsiz olarak kullanma izni verilmesine ilişkin Makam onayı hazırlanır. Ön izin verilmesi ya da 49 yıl süreli kullanma izni verilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir. Ön izin ve kullanma izni sözleşmeleri taraflarca imzalanarak noterde tasdik edilir,
4-3996 SAYILI BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN YAP İŞLET DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUN GEREĞİNCE TESİS EDİLECEK İRTİFAK HAKKI VE KULLANMA İZNİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİN YAPILMASI
3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, Yüksek Planlama Kurulunca yetki verilen hizmetin asli sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenen yatırımcıya; yap-işlet-devret sözleşmelerinde yatırım ve işletme dönemleri için belirtilen bedel karşılığında, böyle bir bedelin belirtilmemiş olması halinde ise Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden sözleşmelerinde belirtilen süre kadar kullanma izni verilecek veya lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.
Kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesinin talep edilmesi halinde söz konusu Hazine taşınmazının fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler ile kullanma izni/irtifak hakkı bedeline ilişkin kıymet takdir kararları ilgili Valilikten (Defterdarlık) istenir.
Valilikten (Defterdarlık) gelen bilgi ve belgeler çerçevesinde talep edilen alana kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin Bakanlık Makam onayı hazırlanır, kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Valiliğe (Defterdarlık) talimat verilir.
5-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek Madde 7’de
“Yapılmasının gerekli olduğuna Yüksek Planlama Kurulu tarafından karar verilen sağlık tesisleri, Sağlık Bakanlığınca verilecek ön proje ve belirlenecek temel standartlar çerçevesinde, kendisine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine 49 (kırkdokuz) yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir.”
“Bu amaçla Maliye Bakanlığınca, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine Hazineye ait taşınmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu taşınmazların sözleşme süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair tapu kütüğüne şerh konulur.”
“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usûller ile ihale yöntemi; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve konuya ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarınca müştereken hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur.”
Hükümleri bulunmaktadır.
Anılan Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması İle Tesislerdeki Tıbbi Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet Ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri doğrultusunda talep edilen taşınmazlara ilişkin Valilikten (Defterdarlık) söz konusu alanın fiili ve hukuki durumuna ait bilgi ve belgeler istenir. Bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda Sağlık Bakanlığına uygun görüş bildirilir. Sağlık Bakanlığınca belirlenen yatırımcıya kullanma izni veya irtifak hakkı tesis edilir.
Yorumlar