İnşaat Yatırımları Krizde Geriledi
İnşaat Yatırımları Krizde Geriledi
Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009'' Raporuna göre,
2008 yılında 90,2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009 yılında 74
milyar liraya, özel sektörün inşaat yatırımları 60,2 milyar lira iken,
45,2 milyar liraya geriledi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) ''Türkiye Gayrimenkul
Sektörü Temel Göstergeleri 2009'' ve ''2009-4. Çeyrek Gayrimenkul
Sektörü'' raporlarının sonuçlarını basın toplantısıyla açıkladı.
GYODER'in, Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri'nden Dr. Can
Fuat Gürlesel'e hazırlattığı çalışmalarda, kamu kurumlarının ve
sektörel üst kurumların yayımladığı verilerden de faydalanıldı.
Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009 Raporu'na göre,
2005-2006-2007 yıllarında alınan konut yapı ruhsatları yüksek
gerçekleşirken, 2008 yılında 501 bin 5 adede indi. Küresel krizin
etkilerinin yaşandığı 2009 yılında alınan konut yapı ruhsat sayısı 508
bin 36 ile 2008 yılına göre sınırlı artış gösterdi. 2009 yılının ilk 3
çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde
188 bin 507 adetle sıçrama gösterdi.
Alınan konut kullanım izin belgeleri 2007 yılında 325 bin 255 olduktan
sonra, 2008 yılında 356 bin 358'e ve 2009 yılında 398 bin 611'e
yükseldi. 2009 yılı içinde alınan konut kullanım izin belgeleri sayısı
üçüncü çeyrek dışında 100 bin seviyesinin üzerinde gerçekleşti.
Konut kredileri stoku 2008 yılında 37,54 milyar lira iken, 2009
yılında 42,6 milyar liraya yükseldi. Konut kredileri stoku 2009
yılında 5 milyar lira genişledi. Konut kredilerinin GSMH oranı da
yükseldi ve 2008 yılında yüzde 3,95 iken 2009 yılında yüzde 4,47'ye
ulaştı.
İller bazında konut kredileri toplamı 2008 yılında 38,9 milyar lira,
2009 yılında 44,85 milyar lira düzeyinde bulunurken, 2009 yılı
itibariyle en çok kredi stokuna sahip olan il, 17 milyar lira stoku ve
yüzde 37,9 payı ile İstanbul oldu. Ankara 6,1 milyar lira, İzmir 3,4
milyar lira, Antalya 1,57 milyar lira, Bursa 1,25 milyar lira ile
İstanbul'u izledi.
Rapora göre, 2009 yılında ekonomik krizin etkileriyle birlikte
kiralardaki gerileme sonucunda gayrimenkul yatırımlarının gelirleri de
düştü. Buna bağlı olarak aynı yatırım büyüklüğü karşılığında elde
edilen yıllık ortalama gelirler azaldı ve İstanbul'da gayrimenkul
yatırımlarının getirisi düştü. Ofis yatırımlarının getirisi 2009
yılında yüzde 7,25'e, alışveriş merkezi yatırımlarının getirileri
yüzde 7'ye ve lojistik yatırımlarının getirileri de yüzde 7'ye
geriledi.
İstanbul, PW Coopers ve ULI tarafından yapılan araştırmalarda, tüm
şehirler içinde 2006 ve 2007 yılında toplam getirilerde birinci, 2008
yılında yatırım ve gelişme öngörülerinde ikinci ve 2009 yılında
gelişme öngörülerinde birinci, yatırım öngörülerinde ise üçüncü sırada
yer aldı. 2010 yılı için gelişme öngörülerinde birinci sıraya
yerleşti.
2008 yılında 90,2 milyar lira olan (70,4 milyar dolar) inşaat
yatırımları 2009 yılında 74 milyar liraya (47,9 milyar dolar)
geriledi. Özel sektörün inşaat yatırımları 2008 yılında 60,2 milyar
lira (47, milyar dolar) iken, 2009 yılında 45,2 milyar lira (29,3
milyar dolar) olarak gerçekleşti. Özel sektörün inşaat yatırımları
2009 yılında kriz etkisiyle daraldı.
Yabancıların Türkiye mali riskleri 2007 yılında 203,8 milyar dolar
iken, 2008 yılında 152 milyar dolara geriledi. 2009 yılında ise 185,1
milyar dolara çıktı. 2009 yılında yabancıların Türkiye'deki mali
riskleri, 60,2 milyar doları finansal kurumlara verilen kredilerden,
40,9 milyar doları Türkiye'nin ihraç ettiği avro tahvillerden (bir
bölümü yurt içi yerleşiklerin elinde bulunan) ve 84 milyar doları
portföy yatırımlarından oluştu.
Tamamlanan konutların arzı genişlemeye devam ederken, konut
kredilerinde genişleme hızı yavaşladı. Konut kredileri İstanbul,
Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi illerde yoğunlaşmaya devam
ediyor.
AVM kişi başı göstergelerde büyüme sürerken, organize perakende
pazarların genişlemesi düştü. Lojistik alan kiralarında gerileme
olurken, İstanbul'da otel yatırımları cazibesini sürdürdü. Gayrimenkul
yatırım ortaklarının portföy değeri büyürken, gayrimenkul sektöründe
kredi kullanımı yavaşladı.
Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektör 4. Çeyrek 2009'' Raporuna göre,
ABD'de konut inşaat harcamaları artışa geçerken, konut fiyatları
geriledi.
Türkiye ekonomisi yüzde 6 ile yeniden büyürken, alınan konut yapı
ruhsatlarının sayısı 188 bin 507 ile artış gösterdi.
Konut kredileri son çeyrekte 3,1 milyar lira artarken, konut kredisi
aylık faiz oranı ortalama 0,96 ile yüzde 1'in altına indi.
Açılan 7 AVM ile birlikte toplam AVM sayısı 214'e, toplam
kiralanabilir alan büyüklüğü 5,23 milyon metre kareye ulaştı.
Yeni ofis, sanayi ve lojistik binası alınan yapı ruhsatları metre kare
büyüklükleri önemli ölçüde artarken, yabancılara gayrimenkul satışı
555 milyon dolar, doğrudan yabancı sermaye yatırımları 81 milyon dolar
oldu. Yabancıların portföy yatırımları 84 milyar dolara yükseldi.
Kaynak GYODER
Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009'' Raporuna göre,
2008 yılında 90,2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009 yılında 74
milyar liraya, özel sektörün inşaat yatırımları 60,2 milyar lira iken,
45,2 milyar liraya geriledi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) ''Türkiye Gayrimenkul
Sektörü Temel Göstergeleri 2009'' ve ''2009-4. Çeyrek Gayrimenkul
Sektörü'' raporlarının sonuçlarını basın toplantısıyla açıkladı.
GYODER'in, Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri'nden Dr. Can
Fuat Gürlesel'e hazırlattığı çalışmalarda, kamu kurumlarının ve
sektörel üst kurumların yayımladığı verilerden de faydalanıldı.
Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009 Raporu'na göre,
2005-2006-2007 yıllarında alınan konut yapı ruhsatları yüksek
gerçekleşirken, 2008 yılında 501 bin 5 adede indi. Küresel krizin
etkilerinin yaşandığı 2009 yılında alınan konut yapı ruhsat sayısı 508
bin 36 ile 2008 yılına göre sınırlı artış gösterdi. 2009 yılının ilk 3
çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde
188 bin 507 adetle sıçrama gösterdi.
Alınan konut kullanım izin belgeleri 2007 yılında 325 bin 255 olduktan
sonra, 2008 yılında 356 bin 358'e ve 2009 yılında 398 bin 611'e
yükseldi. 2009 yılı içinde alınan konut kullanım izin belgeleri sayısı
üçüncü çeyrek dışında 100 bin seviyesinin üzerinde gerçekleşti.
Konut kredileri stoku 2008 yılında 37,54 milyar lira iken, 2009
yılında 42,6 milyar liraya yükseldi. Konut kredileri stoku 2009
yılında 5 milyar lira genişledi. Konut kredilerinin GSMH oranı da
yükseldi ve 2008 yılında yüzde 3,95 iken 2009 yılında yüzde 4,47'ye
ulaştı.
İller bazında konut kredileri toplamı 2008 yılında 38,9 milyar lira,
2009 yılında 44,85 milyar lira düzeyinde bulunurken, 2009 yılı
itibariyle en çok kredi stokuna sahip olan il, 17 milyar lira stoku ve
yüzde 37,9 payı ile İstanbul oldu. Ankara 6,1 milyar lira, İzmir 3,4
milyar lira, Antalya 1,57 milyar lira, Bursa 1,25 milyar lira ile
İstanbul'u izledi.
Rapora göre, 2009 yılında ekonomik krizin etkileriyle birlikte
kiralardaki gerileme sonucunda gayrimenkul yatırımlarının gelirleri de
düştü. Buna bağlı olarak aynı yatırım büyüklüğü karşılığında elde
edilen yıllık ortalama gelirler azaldı ve İstanbul'da gayrimenkul
yatırımlarının getirisi düştü. Ofis yatırımlarının getirisi 2009
yılında yüzde 7,25'e, alışveriş merkezi yatırımlarının getirileri
yüzde 7'ye ve lojistik yatırımlarının getirileri de yüzde 7'ye
geriledi.
İstanbul, PW Coopers ve ULI tarafından yapılan araştırmalarda, tüm
şehirler içinde 2006 ve 2007 yılında toplam getirilerde birinci, 2008
yılında yatırım ve gelişme öngörülerinde ikinci ve 2009 yılında
gelişme öngörülerinde birinci, yatırım öngörülerinde ise üçüncü sırada
yer aldı. 2010 yılı için gelişme öngörülerinde birinci sıraya
yerleşti.
2008 yılında 90,2 milyar lira olan (70,4 milyar dolar) inşaat
yatırımları 2009 yılında 74 milyar liraya (47,9 milyar dolar)
geriledi. Özel sektörün inşaat yatırımları 2008 yılında 60,2 milyar
lira (47, milyar dolar) iken, 2009 yılında 45,2 milyar lira (29,3
milyar dolar) olarak gerçekleşti. Özel sektörün inşaat yatırımları
2009 yılında kriz etkisiyle daraldı.
Yabancıların Türkiye mali riskleri 2007 yılında 203,8 milyar dolar
iken, 2008 yılında 152 milyar dolara geriledi. 2009 yılında ise 185,1
milyar dolara çıktı. 2009 yılında yabancıların Türkiye'deki mali
riskleri, 60,2 milyar doları finansal kurumlara verilen kredilerden,
40,9 milyar doları Türkiye'nin ihraç ettiği avro tahvillerden (bir
bölümü yurt içi yerleşiklerin elinde bulunan) ve 84 milyar doları
portföy yatırımlarından oluştu.
Tamamlanan konutların arzı genişlemeye devam ederken, konut
kredilerinde genişleme hızı yavaşladı. Konut kredileri İstanbul,
Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi illerde yoğunlaşmaya devam
ediyor.
AVM kişi başı göstergelerde büyüme sürerken, organize perakende
pazarların genişlemesi düştü. Lojistik alan kiralarında gerileme
olurken, İstanbul'da otel yatırımları cazibesini sürdürdü. Gayrimenkul
yatırım ortaklarının portföy değeri büyürken, gayrimenkul sektöründe
kredi kullanımı yavaşladı.
Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektör 4. Çeyrek 2009'' Raporuna göre,
ABD'de konut inşaat harcamaları artışa geçerken, konut fiyatları
geriledi.
Türkiye ekonomisi yüzde 6 ile yeniden büyürken, alınan konut yapı
ruhsatlarının sayısı 188 bin 507 ile artış gösterdi.
Konut kredileri son çeyrekte 3,1 milyar lira artarken, konut kredisi
aylık faiz oranı ortalama 0,96 ile yüzde 1'in altına indi.
Açılan 7 AVM ile birlikte toplam AVM sayısı 214'e, toplam
kiralanabilir alan büyüklüğü 5,23 milyon metre kareye ulaştı.
Yeni ofis, sanayi ve lojistik binası alınan yapı ruhsatları metre kare
büyüklükleri önemli ölçüde artarken, yabancılara gayrimenkul satışı
555 milyon dolar, doğrudan yabancı sermaye yatırımları 81 milyon dolar
oldu. Yabancıların portföy yatırımları 84 milyar dolara yükseldi.
Kaynak GYODER
Yorumlar