Haliç Metro Geçiş Köprüsü İstanbul'un Eşsiz Siluetini Bozacak (İstanbul)

Haliç Metro Geçiş Köprüsü İstanbul'un Eşsiz Siluetini Bozacak (İstanbul) 23 EKİM İSTANBUL'A SADAKAT GEZİSİ: YEDİNCİ KEZ KENTİMİZ İÇİN BULUŞACAĞIZ! BAŞKA BİR KÖPRÜ MÜMKÜN İnşaatına başlanan Haliç Metro Geçiş Köprüsü mevcut tasarımı ile tamamlandığı takdirde İstanbul kentinin kimliğini belirleyen en kıymetli özelliği olan eşsiz siluetini bozacaktır. Aşağıda imzası bulunan bizler, - İstanbul’un ulaşım sorunlarının, kentin yüzyıllar içinde oluşmuş kültürel mirasına sahip çıkılarak ve tarihi dokusuna zarar verilmeden, bilim ve çağdaş teknolojiler ışığında çözümlenmesini, - Haliç Metro Geçiş Köprüsü tasarımının, Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ve köprünün Haliç silüetini bozacağını yıllardır dile getiren bilim ve meslek insanları ile sivil toplum kuruluşlarının görüşleri dikkate alınarak, en kısa sürede değiştirilmesini, başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere ilgili tüm kurumlardan talep ediyoruz. HALİÇ METRO GEÇİŞ KÖPRÜSÜ İMZA KAMPANYASI Taksim-Yenikapı metro hattında Haliç geçişini sağlayacak köprü, Unkapanı ve Galata köprüleri arasında yer alarak, Şişhane ile Süleymaniye’yi birbirine bağlayacaktır. Bu köprünün tasarımı nedeniyle İstanbul’un Dünya Miras Listesi’ndeki tarihi alanının odaklarından olan Süleymaniye Camisi’nin ve bütün Haliç silüetinin görsel bütünlüğü bozulacaktır. Halen temel inşaatları sürmekte olan söz konusu köprü tasarımının en belirgin özellikleri, denizden 45 veya 55 metre yükseğe çıkacak olan iki direği ve yine bu direklere çapraz kablolarla bağlı, denizden 17 metre yükseklikteki köprünün orta noktasında bulunan, üzeri ve yanları kapalı istasyonudur. Söz konusu köprü tasarımı gündeme geldiği 2004 yılından bu yana başta UNESCO Dünya Miras Komitesi, meslek odaları ve farklı bilim çevrelerince İstanbul’un tarihi silüetini olumsuz etkileyeceği konusunda eleştirilmiş, başka bir tasarım aranması gerektiği defalarca ifade edilmiştir. Köprü tasarımı oluşturulurken ve bu form seçilirken, geniş katılıma açık herhangi bir yarışma veya proje ihalesi yapılmadığı gibi, projenin geliştirilmesi safhasında kamuoyu katılımı sağlanmamıştır. 2011 yılına gelene dek aradan geçen altı yılda mevcut tasarımda gittikçe alçaltılan direkleri ile altın rengi ve beyazdan gri tonlara geçen rengi dışında hiçbir değişikliğe yer verilmemiştir. Bu değişiklikler de ancak UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin baskılarıyla gerçekleşmiştir. İstanbul kentinin eşşiz silueti kimliğini belirleyen en kıymetli özelliğidir. İşte bu nadide siluet, görkemli Süleymaniye Camisi’nin bu görünümü taçlandıran yüzlerce yıllık varlığı ve Haliç’in Eyüp sırtlarına doğru uzanan derinliği, metro vagonlarının geçişini sağlamak üzere tasarlanan bu köprünün görüntüsü ile tamamen bozulacaktır. Bir eşi daha olmayan bu kentin korunması, geliştirilmesi ve sağlıklaştırılması sırasında atılan her adımda olması gerektiği gibi, Haliç Metro Köprüsü tasarımı konusunda da “kamu hazinesi” niteliğindeki çevresel değerlerin gözetilmesi, onların olumsuz etkilenmemesi birinci öncelik olmalıdır, “kamu ihtiyaçları” bu önceliklerle karşılanmalıdır. İstanbul’da yapılacak her projede kişisel arzu, hedef ve kazançların ötesine geçilerek binlerce yıllık geçmiş ve bu geçmişin kente ve milyonlarca kentliye kazandırdığı değerler dikkate alınmalıdır. İstanbul S.O.S., metro geçişi için mevcut köprü tasarımı dışında başka bir çözümün mümkün olduğunu söylemekte ve bu çözüme ulaşmak amacıyla gerekli çalışmaların yapılması için bir imza kampanyası başlatmaktadır. Tüm kamuoyu, basın ve kurumlara duyurulur. İSTANBUL S.O.S GİRİŞİMİ Kaynak : istanbulsos.org/ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. WHC-11/35.COM/7B.Add belgesini incelemiş 2. Sırasıyla 32. (Quebec 2008), 33. (Sevlla 2009) ve 34. (Brasilia 2010) oturumlarında alınan 32 COM 7B.11, 33 COM 7B.124 VE 34 COM 7B.102 kararlarını değerlendirmeye almıştır 3. Taraf Devletin, uluslararası uzmanların ICOMOS Rehberine göre gerçekleştirdiği, Haliç Metro Geçiş Köprüsü ile ilgili etki değerlendirme raporlarının hazırlanmasına dair çabalarını görmekte, son oturumda geçerli olan köprü tasarımının alanın Olağanüstü Evrensel Değerine ciddi ve zararlı etkisi olacağına dair varılan sonucu endişeyle görmektedir. 4. Köprü tasarımında uzmanlar tarafından önerilen, özellikle sütunların inceltilmesi, metro istasyon örtüsünün değiştirilmesi gibi bazı açılardan bakıldığında faydalı olabilecek ufak tefek değişiklikleri kayda almakla birlikte, köprü önerildiği gibi değiştirilse bile, alanın Olağanüstü Evrensel Değeri üzerine olumsuz etkisi olacağını büyük bir endişe ile belirtmektedir. 5. Köprünün 2005’te Dünya Miras Komitesi’ne hiçbir şekilde danışılmadan prensipte kabul edilmesiyle ilgili endişelerini dile getirmektedir. Bu durum eylem rehberinin 172. Paragrafına uygun değildir. İki uçta metro tüneli çalışmalarıyla köprünün konumu ve tasarımı neredeyse önemli oranda değiştirilemeyecek şekilde belirlenmiştir. (Editör notu: Haliç’in iki kıyısında bulunan metro tünellerinin hazır olması nedeniyle köprü güzergahının sabitlenmiş olduğu eleştirilmektedir) 6. Komite ayrıca yetersiz iletişim, köprüyle ilgili öneriler, koruma planı ihtiyacı, WHC-11/35.COM/7B.Add, s. 165’te belirtildiği şekilde dünya mirası etkin yönetim sistemi ve korunma durumu, trafik ve turizm için gelişme stratejileri, tampon bölge konularında yetersiz geri dönüş nedeniyle endişelerini dile getirmektedir. 7. Taraf Devletin taslak bir yönetim planı oluşturma çabalarını görmekle beraber teslim edilen taslak içeriğinin gereken geniş kapsamlı, çok disiplinli ve etkin niteliğe sahip olmadığını düşünmektedir. Planın, etkili bir koruma çerçevesi, işler bir yönetim sistemi oluşturacak ve ilgili paydaşları dahil edecek, otoriteler arası iletişimi güçlendirecek, halkın ve paydaşların katılımını sağlayacak, şehrin tarihi peyzajının önündeki büyük zorluklara karşılık verebilecek şekilde geliştirimesi gerekmektedir. 8. Taraf Devletin, yönetim planı çalışmalarındaki ilerlemeye dair bilgilendirmesini görmekte ve çalışmanın tamamlanmış bir yönetim planı olarak yetkililerce kabul edilen son halini 1 Ekim 2011’e kadar İngilizce veya Fransızca olarak danışma kurullarınca incelenmek üzere Dünya Miras Komitesi’ne iletmesini talep etmektedir. 9. Taraf Devletin alan üzerine Dünya Miras Komitesi ile iletişim halinde bir bağımsız danışman kurul oluşturmasını, altyapı için bir stratejik gelişme çerçevesi oluşturma ve koruma konusunda danışmanlık almasını, alanın yönetimi için rehberlik sağlanmasını ve Haliç Köprüsü’nün etkilerini hafifletecek tüm olasılıkları değerlendirmesini önermektedir. 10. Ayrıca Taraf Devletin Dünya Miras Komitesi’ne 2012’deki 36. oturumda incelenmek üzere 1 Şubat 2012’ye kadar alanın korunma durumu ve yukarıdakilerin uygulanışıyla ilgili güncellenmiş bir rapor sunmasını talep etmektedir. kaynak : istanbulsos.org/ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Haliç Metro Geçiş Projesi HAKKINDA DUYURU VE DAVET KAMUOYUNA ve SORUMLU KAMU KURUMLARINA cortası raylı sistem, iki yanı yaya geçişine açık olarak, 936 m.lik (deniz üzerindeki uzunluğu 460m.) bir köprü olarak projelendirilmiştir. Taksim-Şişhane-Unkapanı-Şehzadebaşı-Yenikapı istasyonla-rından oluşan bu hatta metro, Şişhane eteklerinde; Azapkapı’da yeryüzüne çıkacak, bu köprü üzerinde Haliç’i geçtikten sonra Süleymaniye eteklerinde tekrar yer altına girecektir. Unkapanı istasyonu Haliç köprü geçişi üzerinde yer alacaktır[1]. Haliç Metro Köprüsü, onaylandığı 2005 yılından itibaren yoğun tartışmalara konu olmuştur. Bu tartışmaların temel nedeni köprünün tasarımıyla ilgilidir. Asma sistem olarak projelendirilen köprüde taşıyıcı kule uzunluğu başlangıçta 82m.dir. Koruma Kurulu’nun bu teklifi kabul etmemesi üzerine kule yükseklikleri önce 65m.ye, sonra 55 m.ye kadar düşürülmüş ve uygulama bu şekilde başlatılmıştır. Konu UNESCO Dünya Miras Komitesinin de gündemine gelmiş, Komite’nin 2006 yılında Litvanya; Vilnius’da gerçekleştirilen 30.toplantısı sonunda çıkan kararda; konu hakkında duyulan endişeler “Avan projesi 2005 yılında onaylanan Haliç metro köprüsü 65 metre yüksekliğindeki ayaklarıyla Süleymaniye Camiinin manzarasını olumsuz biçimde etkileyecektir” şeklinde net bir biçimde ifade edilmiştir. Dünya Miras Komitesinin 25.Temmuz-03.Ağustos 2010 tarihinde Brezilya’da gerçekleştirilecek olan 34. Toplantısının taslak metninde “…Haliç üzerindeki metro köprüsünün, DMK Uygulama Rehberinin 179 b maddesi kapsamında Üstün Evrensel Değere ve Varlığının bütünlüğüne geri döndürülemez zararlar vereceği…” kabul edilmektedir. Komite bu konuda kuleli kablo yapısı ve köprü üstündeki istasyon binası olmadan alternatif köprü çözümleri bulunmasını ve bu çözümlerin uzman danışmanlar tarafından incelenmesini ve taraf devletle müzakere edilmesini talep etmektedir. Brezilya toplantısında sunulacak ve oylanacak olan taslak metinde “…şu andaki köprü projesi inşa edildiği takdirde İstanbul’un 2011 yılında Dünya Miras Listesinden tamamıyla silinmesini değerlendirmek üzere bu yıl Tehlike Altındaki Dünya Miras Listesi’ne yazmaya karar verir…” denilmektedir. UNESCO Miras Komitesi bu teklif metin ile uyarısını bir kez daha açıklamaktadır. Projenin İstanbul Tarihi Yarımada için büyük bir tehdit oluşturduğu tartışmasızdır. Bu nedenle kentinin korunmasında, geliştirilmesinde ve sağlıklaştırılmasında tüm İstanbullular gibi kendini de söz sahibi ve sorumlu gören bizler, Haliç Metro Köprüsü konusunda taşıdığımız derin endişeleri kamuoyuyla paylaşmayı, ilgilileri uyarmayı ve projeyi UNESCO’nun teklif ettiği şekilde yeniden gözden geçirmeye davet etmeyi bir görev bilmekteyiz. Çünkü: İstanbul’un çok katmanlı tarihi kimliğinin birinci derece temsil alanı olan Tarihi Yarımada’da, Haliç Metro Köprüsü’nün yaratacağı siluet etkisiyle, bu kimlik geri plana düşecektir. Bu proje, gerçekleştirildiği takdirde, köprü kulelerinin boyutu ve askı sistemlerinin yarattığı perdeden sadece Süleymaniye Külliyesi etkilenmeyecek, Topkapı Sarayı da dahil olmak üzere Haliç’e bakan her yöndeki kıyı siluetlerinin algısı değişecektir. Bu nedenle projenin kule ve askı sistemlerinin, Miras alanının “üstün evrensel değer” tanımını zedelemesi tartışılmaz bir gerçektir. Bir dünya miras alanı olarak Tarihi Yarımada’nın geleceği için bu projenin ivedilikle uzmanlar tarafından değerlendirilmesi ve alternatiflerinin oluşturulması gerekmektedir. Kamuoyuna ve tüm ilgililerin bilgisine saygıyla duyurulur, 01. 07. 2010 [1]www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/raylisiste...i%c5%9f_insaati.aspx((28.06.2010) Kaynak : istanbulsos.org/halic-metro-gecis-projes...nda-duyuru-ve-davet/