Deprem Gerçeği -3- Yeni Binalar Nasıl Olmalı?

29 Aralık 2009, 16:08

Geçen yazımızda mevcut binaların konumu depreme dayanaklığının ölçülmesi ve basit şekilde binaların sağlamlığı nasıl anlaşılırı anlatmıştık.

Bu yazımızda yine bu konuya biraz değinip, ikinci konu olan yeni binaların nasıl olması gerektiğini anlatacağım.

Mevcut binaların bence mutlaka uzman şahıs ve kuruluşlar tarafından incelenmesi veya inceletilmesi gerekmektedir. Bu, insanların sağlıklıda olsa, yılda bir Chek-Up yaptırması gibi bir şey olup, binalara bu Chek-Up 20 yılda bir yapılması tavsiye edilmektedir.
Mevcut binaları suya, sıcağa, soğuğa karşı korumak ömürlerini uzatacaktır, dış cephe boya ve kaplamalarının zamanında yenilenmesi, çatılarının tamiri veya çatı yapılması, bodrumlarda da, su ve rutubetten uzak ortamlar yaratılması, binanın ömrünü uzatacağı gibi, depremdeki davranışını güçlendirecektir.

Yeni yapılan binalarımız aslında, dünyaca meşhur (1998) Modern deprem yönetmeliği esaslarına göre yapılıp, Yapı Denetim firmalarındaki uzman teknik elemanlar ile kontrol edilmekte olduğundan, rahatlıkla sağlam bina denilecek yapılardır. Ancak, ben burada bilinen birkaç küçük ayrıntı üzerinde duracağım. Bina hafriyatı alındıktan hemen sonra temel altında kalan, zemin suyunu direne etmek için (uzaklaştırmak ) oralara delikli borular döşetip ( halı ve çim saha altlarında olduğu gibi ) uçlarını arka bahçede açılacak bir kuyuya bırakmak ve boru üstünü kapatacak kadar mıcır, çakıl ile filtre edip, temel altı betonu nu döküp, temel demirlerini (donatılarını) döşenirse, olası yer altı su seviyesi, kışın arttığında, temeller su içinde kalmayacak ve Korozyona (Paslanmaya) sebebiyet vermeyecektir. Dolayısıyla yukarıda bahsettiği miz rutubet önlenmiş olacak, binanın ömrü uzayacaktır.

Beton; binada en önemli bir bağlayıcı yapışkandır, bu nedenle betonu dökerken iyi yerleştirmek, vibratörle sıkıştırmak ve döküldükten itibaren, ilk 7 gün sabah, akşam serinde sulamak gerekir. Aksi halde çimentosu ne kadar çok olursa olsun istenen mukavemeti göstermeyecektir.
Direklere (kolonlara) konulan donatılardan (demirlerdeki) dikdörtgen halka şeklinde olan etriye demirleri, projesindeki aralıklara uygun ve direğin üstündeki kiriş denilen kısmın içinden geçmesi, yani kiriş yüksekliği olan 50-60 cm’lik kısmında 3-4 adet olmalıdır. Bu işin CAN DAMARINI teşkil etmektedir.

Yine binada dökülen kat betonlarının kalıpları en az 15 gün bekletilmeli, kış aylarında ise (21-28 gün), hiçbir söküm yapılmamalı, bir direk dahi seyreltmemelidir. Duvar örülmesi, betonlardan sonra yapılıyorsa (ki doğrusu budur) duvar ile kiriş birleşim yerine mutlaka Polistan köpük (sista vb.) sıkılmalıdır. Ayrıca sıvadan önce bu birleşim yerlerine sıva filesi veya şerit halinde Rabis teli çakmak ve sonra sıva yapmak en uygunu olacaktır. Çünkü bina depremde esnediğinde, burada olası çatlaklar olmayacak, bütün bir eleman gibi çalışacak (yani esneyecektir).

Sevgilerimle Hoşça kalın.
Mustafa DEMİR
İnş. Müh.
Uzman, Denetçi, Deprem Müşaviri
PM 193