5188 Sayılı Güvenlik Kanunu

5188 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliğinde Gözetilecek Esaslar Hakkında Genelge

GENELGE 2005/42

Bilindiği üzere, 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun 26.06.2004 tarih ve 25504 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un 27 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. 5188 sayılı Kanunun uygulamasına ilişkin yönetmelik ise 07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Kanun ve Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden bu yana geçen süre zarfında gerek valiliklerimizden gerekse kurum, kuruluş, özel güvenlik şirketleri ve özel güvenlik eğitim kurumları tarafından, uygulamada karşılaşılan bir takım sorun ve tereddütler Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir.

Söz konusu tereddütlerin giderilmesi ve uygulamada birliğin sağlanması amacıyla aşağıdaki hususların düzenlenmesine ihtiyaç duyulmuştur.

1-ÖZEL GÜVENLİK İZNİ

Özel güvenlik izni almak için müracaatlar ilgili valiliğe yapılacaktır. Komisyonca alınan kararlar valinin onayı ile yürürlüğe konulur ve Özel Güvenlik Komisyonu Karar Defterine işlenir.

Site ve apartmanlar özel güvenlik izni almadan güvenlik görevlisi görevlendiremezler. Site/apartman genel kurulunun veya yönetim kurulunun kararıyla valiliğe müracaat edilerek özel güvenlik izni alınacaktır. Konutlar için, konut sahibi tarafından müracaat edilmek suretiyle özel güvenlik izni alınabilir. Komisyon tarafından tespit edilecek sayıda güvenlik görevlisi ve silah tahsis edilecektir. Umuma açık içkili işyerleri Kanunun 8 inci maddesi gereğince silahsız özel güvenlik görevlisi bulundurmak kaydıyla özel güvenlik izni talebinde bulunabilirler.

Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtildiği üzere, özel güvenlik izni için yapılan talep üzerine, güvenliği sağlanacak yerin coğrafi konumu, m2 olarak büyüklüğü, ekonomik ve stratejik önemi, şehir merkezine ve en yakın genel kolluk birimine olan uzaklığı gibi özellikleri de göz önünde bulundurularak, özel güvenlik hizmetini yerine getirecek azami personel sayısına, gerektiğinde bulundurulacak veya taşınacak azami silah sayısına il özel güvenlik komisyonu karar verecektir.

Ancak il özel güvenlik komisyonu kişi ve kuruluşların talebini de dikkate alacaktır. Özellikle birçok ilde faaliyet gösteren kuruluşların, şubeleri için ilgili kuruluşun güvenlik standartlarının karşılanması ve her ilde farklı uygulamalara meydan verilmemesi açısından, özel güvenlik personelinin sayısı hususunda il özel güvenlik komisyonlarınca mümkün olduğunca başvurudaki talepler dikkate alınacaktır.

Kanunun 3 üncü maddesi ile, kurum ve kuruluşlara özel güvenlik uygulamasını sona erdirme hakkı tanınmıştır. Özel kanunlarında aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde, uygulamanın sona erdirilmesi hususunda takdir hakkı ilgili kuruluşa ait olup komisyonların ve valiliklerin özel güvenlik uygulamasının sürdürülmesinde ısrar etme yetkisi bulunmamaktadır.

5188 sayılı Kanunun geçici 1 inci ve Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi gereği 2495 sayılı Kanun kapsamında bünyesinde özel güvenlik teşkilatı kurulmuş olan kurum ve kuruluşlara müracaat etmeleri halinde, Yönetmeliğin EK-1’inde belirtilen Özel Güvenlik İzin Belgesi, Komisyon kararı alınmaksızın verilecektir

Daha önce 2495 sayılı Kanun kapsamına alınarak özel güvenlik önlemleri ile korunan kurum ve kuruluşlar da 5188 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesiyle özel güvenlik izni almış sayılmaktadır. Bu kuruluşlar ilave personel ve silah kadrosu talebinde bulunabilecekleri gibi özel güvenlik uygulamasının sona erdirilmesini isteyebileceklerdir.

2- ÖZEL GÜVENLİK İZNİ İÇİN İSTENİLECEK BELGELER

a- Özel güvenlik izni için başvuran kamu kurum ve kuruluşlarından istenilecek belgeler:

1. Talep yazısı, (Yönetmeliğin 8 inci maddesi uyarınca)

2. Bağlı bulunduğu Bakanlığın/Genel Müdürlüğün görüş yazısı, Üniversiteler için, YÖK’ün görüş yazısı, kurum KİT ise Hazine Müsteşarlığının görüş yazısı,

b- Özel güvenlik izni için başvuran özel kuruluşlar ve özel bankalar için istenecek belgeler:

1. Kuruluşun talep yazısı, (Yönetmeliğin 8 inci maddesi uyarınca)

2. Özel kuruluşların yönetim kurulu kararı veya ortaklarının özel güvenlik uygulaması için almış olduğu karar,

3. Ticaret Sicil Gazetesinin yayımlanmış bir örneği, Ticaret Sicil Gazetesi yayımlanmamış ise Ticaret Sicil Memurluğundan alınacak olan Ticaret Sicil Tasdiknamesi, özel bankaların açılan şubelerine ait Ticaret Sicil Gazetesi,

4. İmza yetkisine sahip şahısların imza sirküleri,

c-Özel güvenlik uygulamasını sona erdirmek için istenilecek belgeler:

1. Talep yazısı,

2. Kamu kurum ve kuruluşlarında Bakanlık/Genel Müdürlük görüş yazısı,

3. Özel kuruluşlarda yönetim kurulu kararı veya ortaklarının almış olduğu karar,


d -Personel ve silah kadrolarının indirimi, artırımı ve yeniden belirlenmesi halinde istenilecek belgeler:

1. Talep yazısı, (Yönetmeliğin 8 inci maddesi uyarınca)

2. Kamu kurum ve kuruluşlarında silah ve personel artırımında Bakanlık/Genel Müdürlük/Rektörlük görüş yazısı.


e- Unvan değişikliği durumunda istenilecek belgeler:

1. Talep yazısı,

2. Özel kuruluşlarda unvan değişikliğine ilişkin yönetim kurulu kararı ve Ticaret Sicil Gazetesinin yayımlanmış bir örneği, Ticaret Sicil Gazetesi yayımlanmamış ise Ticaret Sicil Memurluğundan alınacak olan Ticaret Sicil Tasdiknamesi,


Özel güvenlik izni almak ve özel güvenlik ile ilgili diğer işlemleri takip etmek amacıyla il özel güvenlik komisyonlarına yapılan müracaatlarda, müracaat sahibi kişi, kurum, kuruluş, özel güvenlik şirketleri ve özel güvenlik eğitim kurumları adına imzaya ve evrak takibine yetkili olan noter tasdikli vekaletname sahibi kişiler tarafından yapılacak başvurularda, ayrıca kişilerin yetkilendirildiğine dair başka bir belge istenmeyecektir.

3-ÖZEL GÜVENLİK PERSONELİNİN ATANMASI

Özel güvenlik görevlilerinin kurum içi ve kurum dışı atamaları personelin çalıştığı kurum tarafından yapılarak ilgili valiliklere bilgi verilecektir. Kimlik tanıtma kartı beş yıl süreyle geçerli olduğundan, personel yeni atandığı yerde kimlik kartı üzerinde yazılı olan geçerlilik süresince aynı kimlik kartını kullanabilecektir.

Özel güvenlik personelinin, Yönetmenliğin “Sağlık Şartları” başlıklı 18 inci maddesinde belirtilen şartlardan birini kaybetmesi veya kurumunca sağlık nedeniyle başka bir göreve atanması halinde, özel güvenlik görevlisi kimlik kartı iptal edilerek özel güvenlik kadrosundan çıkartılacaktır.

Kanunun 10 uncu ve Yönetmeliğin 18 inci maddelerinde belirtilen “sağlık şartları” ile ilgili olarak silahsız olarak görev yapacak özel güvenlik görevlilerinden istenecek sağlık raporunun devlet hastanelerinden alınması şartı bulunmamaktadır. Yönetmelikte belirtilen psikiyatri, nöroloji, göz, kulak burun boğaz ve ortopedi bölümleri bulunan özel yada resmi hastane veya polikliniklerden ilgili uzman doktorlarca imzalanmış “özel güvenlik görevlisi olur” raporu yeterli kabul edilecektir.

4-GEÇİCİ GÖREVLENDİRME

Özel güvenlik görevlilerinin il içi ve il dışı geçici görevlendirilmeleri çalıştığı kurum ve kuruluşlar tarafından 5188 sayılı Kanun kapsamında bulunan yerlere yapılabilecektir. Özel güvenlik hizmetinin aksatılmadan yürütülebilmesi için, özellikle banka ve mağazaların şubeleri arasında geçici görevlendirme ve nakillere ihtiyaç duyulacağından, bu tür görevlendirmelerin il içinde olması durumunda valiliğe, iller arasında olması halinde her iki valiliğe bilgi verilmesi yeterli olacaktır. Komisyonca kullanılmasına ve bulundurulmasına izin verilen silahlar, kurum ve kuruluşların demirbaş defterine kayıtlı olacağından, personelin silahlı olarak atanması yada görevlendirilmesi söz konusu olmayacaktır. Başka bir yere ataması yada görevlendirilmesi yapılan özel güvenlik görevlisi, atandığı yerin demirbaşında bulunan silahla görev yapacaktır.

Özel güvenlik şirketleri ihtiyaç duymaları halinde bir başka özel güvenlik şirketinden hizmet satın alabilir veya personel kiralayabilir. Bu husus geçici görevlendirme kapsamında değerlendirilerek valiliğe bildirimde bulunmak kaydıyla yapılacaktır.

Bünyesinde özel güvenlik birimi bulunan kurum, kuruluş ve bankaların özel güvenlik görevlisi kadrolarında ihdas, artırım ve indirim için yapacakları başvurularda izin, istirahat ve olağanüstü durumlarda gerekli geçici görevlendirmeyi yapabilecekleri sayıda havuz personel bulundurmalarına il özel güvenlik komisyonlarınca müsaade edilecektir.

5-KIYAFET

Birden fazla il’de kurumu, tesisi veya şubesi bulunan kuruluşların özel güvenlik görevlilerinin kıyafeti, Bakanlık/Genel Müdürlük tarafından belirlenerek, Bakanlık/Genel Müdürlüğün (kamu ve özel) bulunduğu il özel güvenlik komisyonunu kararı ile belirlenecek, bu kıyafet kuruluşun diğer il’lerde bulunan birimleri için de geçerli olacaktır. Dolayısıyla kıyafetin belirlenmesi için diğer illerde ayrıca Komisyon kararı alınmayacaktır.

Özel güvenlik şirketleri, personeline giydirecekleri kıyafetleri belirleyerek 4 cepheden çekilmiş fotoğrafları ile birlikte Bakanlığımıza müracaat edecek, Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde belirlenen kıyafet giydirilecektir.

6-HİYERARŞİK YAPI

5188 sayılı Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlarda, özel güvenlik hizmetinin yönetimi ve özel güvenlik görevlilerinin denetimi amacıyla, özel güvenlik birimlerinin iş hacmine ve personel sayısına göre yeteri kadar “Koruma ve Güvenlik Şefi”, “Koruma ve Güvenlik Amiri” ve “Koruma ve Güvenlik Müdürü” kadroları oluşturulabilecektir. Bu yöneticiler koruma ve güvenlik hizmetlerinin aksatılmadan yürütülmesi için gerekli tedbirleri alacak ve tespit ettikleri eksiklikleri kurum yetkilisine bildirecektir.

Koruma ve güvenlik müdürü, koruma güvenlik Amiri ile koruma ve güvenlik şefi kurum yetkilisinin belirleyeceği departmana bağlanır.

7-ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNE VERİLECEK İDARİ DİSİPLİN CEZALARI 

5188 sayılı Kanunun 20 inci maddesi (c) bendinde belirtilen idari suçların haricinde, özel güvenlik görevlilerinin işleyecekleri disiplin suçlarında personelin çalıştığı kurumun mevzuatına ve İş Hukukuna göre işlem yapılacaktır.

8-KİMLİK BELGELERİ VE SİLAH TAŞIMA/BULUNDURMA BELGELERİ 

Özel güvenlik görevlilerine valiliklerce verilen kimlik kartları görev alanı ve süresi içerisinde herkes tarafından görülebilecek şekilde yakaya takılır. Kimlik kartı yakasında takılı olmayanlar özel güvenlik görevlilerine verilen yetkileri kullanamazlar. 5188 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesiyle, 2495 sayılı Kanuna tabi olarak göreve başlamış olan özel güvenlik teşkilatı personeline 5 yıl süreyle özel güvenlik izni verilmiş olduğundan, eğitim sertifikası ve ruhsat harcı aranmaksızın kimlik kartları yenilenecektir. Bu personele 2495 sayılı Kanuna göre verilmiş olan silah taşıma belgeleri iptal edilerek, 5188 sayılı Kanuna göre Özel Güvenlik Silah Taşıma/Bulundurma Belgesi, kurumları adına düzenlenecektir. Özel güvenlik görevlisi kimlik kartının zayi olması halinde, çalışma izninin 5 yıl süre ile geçerli olması sebebiyle, eski kimlik kartındaki geçerlilik süresi işlenerek yenisi verilir.

İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin 21.12.2004 tarih ve 4108 sayılı görüş yazılarında belirtildiği üzere; sürekli nakit akışı olması nedeniyle silahlı olarak görev yapılmasının ilerde olması muhtemel olayların önlenebilmesi açısından Milli Piyango İdaresi ve bağlı birimleri ile Hipodromlarda özel güvenlik görevlileri silahlı olarak görev yapabileceklerdir.

5188 sayılı Kanunun 8 inci maddesi gereği Üniversite ve bağlı fakültelerde, eğitim ve öğretim kurumlarında olduğu gibi, bağlı yurtlar da eğitim kurumlarının devamı niteliğinde olması nedeniyle buralardaki özel güvenlik görevlilerinin silahsız olarak görev yapmaları gerekmektedir.

Yönetmeliğin 28 inci maddesine göre her ateşli silah için Ek-9 ‘da belirtilen “Özel Güvenlik Silah Taşıma/Bulundurma Belgesi düzenlenir. Bu silahla görev yapacak özel güvenlik görevlisi, kimlik kartı ve görev belgesiyle beraber bu belgeyi de taşımak zorundadır. Yönetmeliğin bu hükmü gereğince silahlı görev yapacak özel güvenlik görevlileri kimlik kartı ve silah taşıma/bulundurma belgesini birlikte taşıyacaklardır. Madde hükmünde belirtilen “görev belgesi”, Yönetmeliğin ekinde yer almamakla birlikte kısa ve uzun süreli kişi koruma görevi ile para ve değerli eşya nakli görevi verilen personele, İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliği tarafından verilecek olan ve görevlinin açık kimlik bilgisi ile görevli bulunacağı yer, tarih ve güzergahı gösteren yazıdır.

9-EĞİTİM 

a- 27.01.2005 tarihinde yapılan ve bundan böyle yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavlarda başarılı olanlara verilecek olan Yönetmeliğin EK-12’sinde belirtilen ve eğitim kurumları tarafından hazırlanacak olan Özel Güvenlik Eğitim Sertifikasında “Belge No” kısmına sırası ile il plaka kodu, özel güvenlik eğitim kurumunun faaliyet izin belgesindeki belge no’su ve eğitim kurumunun vereceği belge sıra numarası yazılacaktır. Bu konuyla ilgili olarak bilgisayar ortamında bir takip programı illerimize gönderilinceye kadar söz konusu belgelerle ilgili kayıtlar il emniyet müdürlüklerinin belirleyeceği esaslar doğrultusunda tutulacaktır.

Özel Güvenlik Eğitim Sertifikasında, belge sahibinin adı soyadı belirtildikten sonra parantez içerisinde şahsın TC kimlik numarası yazılacaktır. Belgenin sağ üst köşesine belge sahibinin son altı ay içerisinde çekilmiş fotoğrafı yapıştırılarak bir fotokopisi ile birlikte Özel Güvenlik Şube Müdürlükleri/Büro Amirliklerine teslim edilecek, belge ve fotoğraf Emniyet birimi tarafından onaylanacaktır. Belgenin sol alt tarafında eğitim kurumu yöneticisinin adı soyadı ve imzası bulunacak ve belge çift imzalı olarak tanzim edilmiş olacaktır. Sertifika türü bölümüne sertifika sahibinin temel yada yenileme eğitimi aldığı, parantez içerisinde de silahlı veya silahsız eğitim aldığı belirtilecektir.

b- Silahlı eğitim alan kursiyerler yazılı sınavda başarılı olup, uygulamalı sınavda başarısız olmaları halinde kendi isteklerine bağlı olarak eğitim kurumuna yazılı olarak yapacakları başvuru ile silahsız eğitim sertifikası alabilirler. Bu husus eğitim kurumu tarafından düzenlenen sertifika ve ilgilinin dilekçesi ile birlikte İl Emniyet Müdürlüğüne bildirilecektir. Sadece uygulamalı sınavda başarısız olanların ikinci sınavda sadece uygulamalı sınava katılabilmesi için eğitim gördüğü kurum tarafından Bakanlığımıza ve İl Emniyet Müdürlüklerine verilecek listede bu husus belirtilecektir.

Silahsız eğitim alan kursiyerlerin, bilahare silahlı eğitim alarak uygulama sınavında başarılı olmaları halinde sertifikaları silahlı eğitim sertifikası haline getirilir. Kendilerinden yeniden harç alınmaksızın yeni kimlik kartı tanzim edilerek verilir. Ancak beş yıllık çalışma izinlerinin geçerlilik süresi için ilk sertifikanın verildiği tarih esas alınacaktır.

c- Verilecek olan çalışma izni, Özel Güvenlik Eğitim Sertifikasının düzenlendiği tarihten geçerli olmak üzere beş yıldır. Bu husus düzenlenecek olan kimlik belgesinin “geçerlilik süresi” kısmında, eğitim sertifikasının verildiği tarih esas alınarak belirtilecektir.

d- Özel güvenlik eğitim kurumları, eğitime başladıkları tarihte kaç kişi ile eğitime başladıklarını isim listesi halinde Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Dairesi Başkanlığına ve İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliğine bildirilecektir. Eğitimin sonunda kaç kişi ile eğitimin neticelendiğini, kursiyerlerin kaç tanesinin silahlı kaç tanesinin silahsız eğitim aldıklarını, her bir kursiyerin adı soyadı, baba adı, genel devam durumlarını ve TC Kimlik Numaralarını Asayiş Dairesi Başkanlığına ve Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliğine bildirilecektir. Bildirim listeleri eğitim kurumunun yöneticisi tarafından imzalanmak suretiyle onaylanacaktır.

e- Özel güvenlik eğitim kurumları uzman eğiticilerinin her birinin nüfus cüzdan sureti, ikamet belgesi, diploma fotokopisi varsa ilgili dersi vermeye yeterli olduğunu gösterir sertifikası ve hangi dersi verdiğini Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Dairesi Başkanlığına ve İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliğine bildirilecektir. Söz konusu bildirim yapılmadan uzman eğitici çalıştırılamaz. Eğitici listesinde yapılan değişiklikler yukarıda istenilen belgelerle birlikte bildirilecektir. Bildirime ilişkin listeler yönetici tarafından imzalanmak suretiyle onaylanacaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olup uzman eğitici olarak ders veren memurlardan, Valilik veya Bakanlık makamından ders verebilmeleri hususunda almış oldukları izin belgesi de istenecektir.

f- Eğitim kurumlarının, sınıflarında belirtilen kapasitenin üstünde kursiyer bulundurmaları ve belirlenen eğitim yerinin haricinde bir yerde eğitim vermeleri halinde durum tutanakla tespit edilir. Kursiyerlerin günlük devam çizelgeleri, uzman eğiticinin ve kursiyerlerin her ders saati için imzası alınmak suretiyle tutulacak ve eğitim kurumunda muhafaza edilecektir. Bu çizelgeler talebi halinde İl Emniyet Müdürlüklerine verilecektir.

Daha önce 2495 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan özel güvenlik birimlerinde istihdam edilmekte olan özel güvenlik görevlilerinin yönetmelikte yer alan hükümler dışındaki eğitiminin veya eğitimin bazı bölümlerinin, yeterli sayıda özel güvenlik personeli, dershane ve eğitim aracı bulunması şartıyla valinin izniyle görev yaptıkları kurumlarda verilebilecektir.

Silahlı eğitimin verilmesi durumunda söz konusu eğitimde kullanılan silahlar Yönetmelikte belirtildiği üzere eğitim kurumu tarafından temin edilerek demirbaşa kaydedilecektir. Bunun dışında üçüncü şahıslara ait silahlar, silah bilgisi eğitiminde ve atışlarda kullanılamaz. Aksine durumun tespiti halinde tutanak tanzim edilecektir.

Eğitim kurumları günlük sekiz ders saatini aşmamak üzere farklı gruplara ikili öğretim ve hafta sonu eğitimi verebilir. Buna ilişkin ders programı Asayiş Dairesi Başkanlığına ve İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliğine bildirilecektir.

Silahlı eğitimin uygulamasında kursiyerlere en az 25 fişekle, 15 metreden siluet hedefe atış yaptırılır. Kursiyerin atış eğitiminde başarılı sayılabilmesi için 25 fişekten en az 15 adedinin hedefe isabet etmesi gereklidir. Kursiyerin yetersizliği görülmesi durumunda başarılı oluncaya kadar ek mermi istihkakı ile atış yaptırılır. Fişek istihkakı izni, eğitime başlamadan önce bildirilecek silahlı eğitim görecek kursiyer sayısı oranında ve eğitim kurumunun talep yazısı doğrultusunda eğitim kurumunun yöneticisine verilecektir.

Atış eğitimine başlamadan önce eğitimin hangi poligonda yapılacağı ve atış eğitimi tamamlandıktan sonra poligondan alınan ve altında atış dersinde görevli uzman eğiticinin imzasının da bulunacağı, atış eğitimin tamamlandığını ve her bir kursiyerin atış isabet oranını gösterir belge Asayiş Dairesi Başkanlığına ve İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü/Büro Amirliğine bildirilecektir.

g- Özel güvenlik eğitim kurumları, eğitime başlamadan önce kursiyerlerden diploma fotokopisi veya diploma yerine geçen mezuniyet belgesi, nüfus cüzdanı sureti veya fotokopisi ve ikamet ilmühaberi isteyeceklerdir.

10-GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI 

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yaptırılmasında nasıl bir yol izleneceği hakkındaki Bakanlığımızca 01.02.2005 tarih ve B.05.1.EGM.0.12.06.01/91-473-9-12 sayılı genelge yayımlanmış olup, genelge hükümleri gereği bundan böyle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sadece şahısların ikamet ettiği il valiliği adına il emniyet müdürlüklerince yapılacaktır. Şahsın ikamet ettiği yerin jandarma sorumluluk bölgesi olması halinde il emniyet müdürlüğünce öncelikle arşiv araştırması yapılacak, güvenlik soruşturması ise yerinde tahkikat için jandarma birimleri ile yazışma yapmak suretiyle yaptırılacaktır.

Özel güvenlik görevlilerinin güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması, istenilen belgeler temin edilmek suretiyle özel güvenlik şirketleri ve özel güvenlik eğitim kurumlarınca işlemleri takip etmek üzere noterden vekaletname verilmek suretiyle yaptırılabileceği gibi, özel güvenlik görevlileri eğitim kurumundan aldıkları sertifika ile ikamet ettiği il valiliğine (emniyet müdürlüğüne) şahsen müracaat ederek de yaptırabileceklerdir.

Özel güvenlik görevlisi olacakların yapılan güvenlik soruşturmaları neticesinde, halen haklarında Kanunun 10’uncu maddesinin (d) bendinde belirtilen suçlardan herhangi birisi ile ilgili olarak yargı aşamasında devam eden soruşturması bulunanlara, yargı kararı verilinceye kadar çalışma izni verilmez. Yapılan güvenlik soruşturması neticesinde, somut delillerle ispat edilememekle birlikte, istihbari anlamda alınan duyum ve görüşler ile sakıncalı olabilecek durumu olanların özel güvenlik görevlisi olup olamamaları hususu, İl Özel Güvenlik Komisyonu tarafından görüşülerek karara bağlanacaktır.

Silahlı özel güvenlik görevlisi olacaklar, Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin 2 inci fıkrası gereği 6136 sayılı Kanunda aranılan şartlara tabi olacaklarından, 6136 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin 91/1779 karar sayılı Yönetmeliğe göre, silah bulundurma ve taşımasına engel hali olanlara silahlı özel güvenlik görevlisi izni verilmez.

11-ÇALIŞMA İZNİ 

5188 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 26.06.2004 tarihinde 2495 sayılı Kanuna tabi olarak özel güvenlik görevlisi olarak çalışan ve bu tarihten sonra görevinden ayrılan/son verilen özel güvenlik görevlileri, beş yıl süreyle çalışma izni almış sayıldıklarından dolayı, yeniden özel güvenlik görevlisi olma talepleri olması halinde 26.06.2009 tarihine kadar çalışma izni verilmiş olduğundan, 5188 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen şartlar aranmaksızın ve ruhsat harcı alınmaksızın özel güvenlik görevlisi kimlik kartı düzenlenerek çalışma izni verilir. Özel güvenlik şirketleri ve eğitim kurumlarında yönetici olarak çalışanların bu görevlerinden ayrılmaları durumunda, yeni yönetici görevlendirilinceye kadar faaliyetleri geçici olarak durdurulur. İki aylık süre sonunda yeni yöneticisi göreve başlamayan şirket ve eğitim kurumlarının faaliyet izin belgeleri Bakanlıkça iptal edilir.

Genel kolluk kuvvetlerinden son beş yıl içerisinde emekli olanlar ile bu görevde en az beş yıl fiilen çalıştıktan sonra kendi istekleriyle ayrılmış olanlar, beş yıllık süre dolmadan herhangi bir tarihte özel güvenlik görevlisi yada yöneticisi olmak için başvurmaları halinde, başvurdukları tarihten itibaren geçerli olacak şekilde kendilerine beş yıllık çalışma izni verilir. Bu kişilerin özel güvenlik yenileme eğitimleri için çalışma izninin verildiği yada yönetici oldukları tarihten itibaren beş yıllık süre esas alınacaktır. Genel kolluktan emekli olduktan yada kendi isteği ile ayrıldıktan sonra beş yıllık süreyi geçirenler özel güvenlik temel eğitimini almak zorundadırlar.

Özel güvenlik şirketlerinde yönetici veya özel güvenlik eğitim kurumlarında kurucu veya yönetici olacak harp okulu mezunu subaylarda, 4 yıllık yüksekokul mezunu olmak şartı aranmaz. Ancak, yönetici olmak için başvuruda bulunanlardan, genel kolluktan son beş yıl içerisinde emekli olanlar ile en az beş yıl bu görevde çalıştıktan sonra kendi istekleriyle ayrılanlar haricindekilerin özel güvenlik temel eğitim sertifikası almaları zorunludur.

12-SİLAHLI ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNDE ARANACAK ŞARTLAR

Özel güvenlik görevlilerine 5188 sayılı Kanunun 7 inci maddesinin (k) bendinde belirtilen yetki, zor kullanmanın son aşaması olarak silah kullanma yetkisini de kapsamaktadır.

Silahlı olarak görev yapacak özel güvenlik görevlileri için Kanunda yaş sınırı bulunmamakla birlikte, 6136 sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin 91/1779 Karar Sayılı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrası hükmü doğrultusunda 21 yaşını doldurmamış olanlar silah taşıma izni verilemeyeceğinden silahlı görev yapacak özel güvenlik görevlilerinin 21 yaşın üzerinde olması şartı aranacaktır ve kendilerinden 6136 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatı doğrultusunda kamuya ait sağlık kuruluşlarından alınacak “silahlı özel güvenlik görevlisi olur” ibareli sağlık raporu istenecektir.

13-KORUMA VE GÜVENLİK PLANLARI 

Kuruluşların korunması ve güvenliklerinin sağlanması amacına yönelik olarak 5188 sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 12 inci maddesine istinaden hazırlanacak Koruma ve Güvenlik Planları, aşağıda belirtilen hususları içerecek şekilde hazırlanarak Valiliğe sunulacaktır.

a) Tesis veya alanların yerleşim planı

b) Yangınlara karşı alınacak önlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket tarzı


c) Doğalgaz kaçağı ve yangınına karşı alınacak önlemler ve hareket tarzı

d) Elektrik kaçağı ve yangınına karşı alınacak önlemler ve hareket tarzı

e) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak önlemler ve hareket tarzı

f) Deprem ve doğal afetlerde alınacak önlemler ve hareket tarzı

g) Sabotajlara karşı alınacak önlemler, sabotaj sonrası eylemcilerin kaçış yollarında alınacak önlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler

h) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı

ı) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak önlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı

j) Kurum, kuruluş. Tesis ve alanların cadde, sokak ve diğer yollarla bağlantılarının krokisi

k) İlgili kurum, kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri

Yukarıda belirtilen hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin ürettiği mal yada hizmetin önemi, bölgenin coğrafi şartları, güvenlik güçlerine olan uzaklığı ve stratejik önemine bağlı olarak uygun görülebilecek diğer hususlarda ilave edilebilecektir.

Hazırlanacak planların bir sureti İl Emniyet Müdürlüğünde, bir sureti plan hazırlanan ilgili yer, tesis vb.’de, bir sureti de şirket veya birim merkezinde muhafaza edilecektir. Planların sade ve anlaşılır olması, ilgisiz üçüncü şahısların eline geçmemesi hususunda gerekli özen ve hassasiyet gösterilecektir. Bu alanda hizmet verecek olan özel güvenlik görevlileri, hazırlanan koruma ve güvenlik planları konusunda bilgilendirilecektir.

Valilikçe, koruma ve güvenlik planında değişiklik yapılması veya plandaki görülen yetersizliklerin otuz gün içerisinde giderilmesi istenebilecektir. Çok şubeli kurum ve kuruluşlar için şubelerde veya merkezden de hazırlanabilecek koruma ve güvenlik planları şubelerin bulunduğu il valiliklerine sunulacaktır. Ancak mahallin ve işyerinin özelliğine göre, alınması gereken ilave tedbirler varsa, bunların plana dahil edilmesi istenecektir.

14-ÖZEL GÜVENLİK ŞİRKETLERİ VE EĞİTİM KURUMLARININ ŞUBELERİ 

Bakanlığımızdan faaliyet izin belgesi almış özel güvenlik şirketleri Kanunun 5’inci maddesi uyarınca açacakları şubelerini bir ay içerisinde Bakanlığa ve ilgili valiliğe bildirmek zorundadır. Ancak, Kanun ve Yönetmelikte eğitim kurumlarının şube açmasına izin verilmemiştir. Bu nedenle özel güvenlik eğitim kurumlarına verilen faaliyet izni ile aynı ilde veya başka bir ilde şube açılması mümkün değildir. Dolayısıyla açılacak her eğitim kurumu için ayrı faaliyet izni alınması gerekmektedir.

Öte yandan bazı özel güvenlik şirketleri, başka türlü ticari amaçlarla faaliyet gösteren mağaza, büro vb. yerlerde şube açtıklarını bildirmektedir. Kanunun 5 inci maddesine göre özel güvenlik şirketlerinin faaliyet alanının münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olması zorunludur. Bu zorunluluk şubeler için de geçerli olduğundan, diğer ticari müesseselerde, mağaza ve dükkanlar içinde şube açılması mümkün değildir. Özel güvenlik şirketlerinin büroları müstakil olarak düzenlenmeli ve sorumlusu belirlenmeli, kaç personel ile faaliyet gösterdiği, telefon, faks vb. haberleşme araçları belirtilerek yasal süre içerisinde Bakanlığımıza ve ilgili Valiliğe bildirilmesi gerekmektedir.

Bu zorunluluğa uymayan özel güvenlik şirketleri için gerekli uyarı yapılacak, verilen süre içinde eksikliğin giderilmemesi halinde Kanunun öngördüğü cezai hükümler uygulanacaktır.

15-EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ İÇİN VERİLECEK SÜRE 

Özel güvenlik uygulamalarının denetimi sonucu veya doğrudan tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için ilgili kuruluşa tanınacak süre ile ilgili olarak Yönetmeliğin 45 inci maddesinde belirtilen yedi günlük süre asgari bir süredir. Eksikliğin niteliğine göre, ilgili kuruluşlara verilecek sürenin söz konusu eksikliğin giderilmesi için yeterli olmasına özen gösterilecektir. Ancak Kanunun 22 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında belirtilen hükümler saklıdır. Bu doğrultuda, eğitim kurumları haberli ve habersiz denetlenmek suretiyle, faaliyet izin belgesinde belirttiği adresin dışında bir yerde eğitim veren, bildirimde bulunmadan uzman eğitici çalıştıran, kişilere eğitim vermeden eğitimi tamamlamış gibi bildirimde bulunan, eğitim müfredatı kapsamı dışında eğitim veren eğitim kurumlarının bu faaliyeti, Kanunun 22 inci maddesinde belirtilen “amacı dışında faaliyet göstermek” kapsamında değerlendirilecek ve faaliyet izin belgeleri iptal edilecektir.

16- ÖZEL GÜVENLİK KOMİSYONU- İL KORUMA KOMİSYONU GÖREV AYRIMI 

İl Koruma Komisyonları, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun “koruma tedbirleri” başlıklı 20 inci maddesi gereğince terör ve anarşi ile mücadelede görev veren kamu görevlileri ile terör ve anarşinin hedefi olabilecek diğer kamu görevlileri, bu görevlerden emekli olanlar ile terör örgütlerinin açık hedefi haline gelen bazı kişilerin devlet eliyle korunmasına ilişkin kararları almakla yetkilidir.

Özel Güvenlik Komisyonları ise, terörle mücadele kapsamı dışında, genel olarak devlet tarafından sağlanan kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyette, tamamen kişilerin kendi istekleriyle süreli yada süresiz olarak korunmalarına izin verilmesine ilişkin kararları almakla yetkilidir.

Dolayısıyla her iki komisyonun görev ve yetkileri birbirinden farklı olup, 3713 sayılı Kanun kapsamında devlet tarafından korunacak halen çalışmakta olan veya emekli kamu görevlileri ile terör örgütlerinin açık hedefi haline gelen kişilerin korunmasına ilişkin kararlar il koruma komisyonlarınca, bunun dışında, özel güvenlik kapsamında geçici veya sürekli olarak kişilerin, toplulukların, organizasyonların, kurum, kuruluş ve tesislerin korunmasına dönük izinler 5188 sayılı Kanunun 5 inci ve 8 inci maddeleri gereğince illerde kurulan özel güvenlik komisyonlarınca verilecektir. Bu Kanun kapsamında özel güvenlik, korunan kişiler tarafından istihdam edilen ve özel güvenlik görevlilerince veya özel güvenlik şirketleri tarafından sağlanacaktır.

01/02/2005 tarih ve 08 no’lu “Koruma Kararlarının Alınmasında Oluşan Tereddütler” konulu genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

Yukarıda belirtilen hususlar üzerinde gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini önemle arz ve rica ederim.