Depremzedenin "Emsal Olacak" Hukuk Zaferi

Depremzedenin "Emsal Olacak" Hukuk Zaferi

Kocaeli 1. İdare Mahkemesi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Derince Belediyesi'ni 65 bin TL maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Kocaeli 1. İdare Mahkemesi, 17 Ağustos Marmara Depremi'nde yıkılan binada eşi ve 2 çocuğunu kaybeden depremzede kadının açtığı davada, görevlerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Derince Belediyesini 65 bin TL maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Kocaeli 1. İdare Mahkemesi, Kocaeli'nin Derince ilçesinde kiracı olarak oturdukları dairenin, 17 Ağustos 1999'daki Marmara depreminde yıkılması sonucu eşi ve 2 çocuğunu kaybeden Derya Cendeoğlu'nun Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Derince Belediyesi hakkında açtığı maddi ve manevi tazminat davasını karara bağladı. Mahkeme, binanın yıkılmasında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın denetim eksikliği bulunduğu ve deprem bölgelerindeki yapılaşmaya ilişkin görevlerini yerin getirmediği gerekçesiyle yüzde 15 kusurlu olduğuna hükmetti. Zemin etüdü yapmadığı, depremden önce afete uğrayabilecek bölgeleri tespit ve ilan etmediği, deprem bölgesinde kat sayısındaki kısıtlamanın belirlenmediği gerekçesiyle, dönemin Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin ise yaşanan can ve mal kaybında hizmet kusuru olduğuna karar veren mahkeme, olayda Büyükşehir Belediyesi'nin kusur oranının yüzde 15 olduğuna karar verdi. Mahkeme, ayrıca yapının ruhsata uygun yapılmadığını hatırlatarak, ruhsata uygun yapılara ilişkin müeyyideleri yerine getirmeyen Derince Belediyesi'nin de olayda yüzde 20 kusurlu olduğuna hükmetti. Davacılardan Derya Cendeoğlu'nun eşi ve 2 kızını, hayattaki kızı Kübra Cendeoğlu'nun ise babasını ve 2 kardeşini kaybettiğini gözönünde bulunduran mahkeme, duyulan elem ve üzüntü nedeniyle davacıların her birine 30'ar bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Kübra Cendeoğu'na ayrıca 5 bin TL maddi tazminat ödenmesini kararlaştıran mahkeme, söz konusu 65 bin TL'lik maddi ve manevi tazminatın söz konusu belediyeler ve bakanlıkça kusurları ölçüsünde ödenmesini kararlaştırdı. Buna göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 19 bin 500'er TL, Derince Belediyesi ise 26 bin TL davacılara maddi ve manevi tazminat ödeyecek. -DAVALILARIN SAVUNMASI- Bu arada, davalı Derince Belediyesince mahkemeye gönderilen yazılı savunmada, 17 Ağustos Marmara Depremi'nde yıkılan söz konusu binanın ruhsatının İzmit Belediyesince düzenlendiği, yapının ruhsat ve eklerine uygun yapılmamış olması nedeniyle yapı kullanma izin belgesinin verilmediği bu nedenle haklarındaki davanın reddedilmesini talep edilmişti. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi de yıkılan yapının ruhsata uygun olarak yapılmadığını, binanın altındaki iş yerlerindeki kolanların da taşınmaz maliklerince kesildiği hatırlatılarak davanın reddedilmesi istenmişti. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ise savunmasında, usul yönünden davanın süresi içinde açılmadığı, esas yönünden de dava konusu olay ve davacının uğradığı zararda taraflarının herhangi bir eylem ve işleminin söz konusu olmadığı, uyuşmazlığı konu olayda illiyet bağının bulunmadığı belirtilerek, yasal dayanaktan yoksun olduğu öne sürülen davanın reddedilmesi gerektiği belirtilmişti. -11 YILLIK DAVANIN GEÇMİŞİ- 17 Ağustos 1999'daki Marmara depreminde, oturdukları dairenin bulunduğu binanın yıkılması sonucu eşi ve 2 çocuğunu kaybeden Derya Cendeoğlu 2000 yılında Sakarya İdare Mahkemesinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Derince Belediyesi hakkında maddi ve manevi tazminat davası açmıştı. Söz konusu belediyeler ile bakanlığın "zaman aşımı oluştuğu" şeklindeki itirazları üzerine mahkeme, binanın yıkıldığı tarih değil de yapıldığı tarihi hesaba alarak itirazı onaylayarak davanın reddine karar vermişti. Cendeoğlu'nun avukatı Gürkan Biçen'in, kararı temyize götürmesi üzerine Danıştay kararı bozarak, dosyayı yeniden Sakarya İdare Mahkemesine göndermişti. Sakarya İdare Mahkemesi de dava dosyasını 2005 yılında açılan Kocaeli 1. İdare Mahkemesine sevk etmişti. -DAVACI AVUKATI BİÇEN- Davacı vekili Avukat Gürkan Biçen, kararın benzer olaylar için emsal teşkil edeceğini ve bunun depremde yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilmesinde önemli bir aşama oluşturacağını söyledi. "Bu deprem mağdurları için bir hukuk zaferidir" diyen Biçen, "Bu karar ile belediyelerin imara ilişkin işleri sıkı tutması, bunu yerine getirmediği takdirde oluşacak zarardan sorumlu olacakları kesinlik kazandı. Bu karar, bundan sonraki depremlerde oluşacak zararları karşılama konusunda emsal teşkil edecektir" diye konuştu. 17 Ağustos Marmara depreminden sonra pek çok kişinin dava açtığını hatırlatan Biçen, şöyle devam etti: "Onların hepsi süreden dolayı, zaman aşımı gerekçesiyle reddedildi. Daha sonrasında ise kimse temyize gitmedi. Biz ise açtığımız davayı 11 yıl boyunca takip ettik. Bu dava artık 17 Ağustos depremiyle ilgili değil, bundan sonraki müracaatlar için emsal olacak. Mesela Simav'da deprem oldu. Eğer orada belediyenin kusuru varsa, bakanlığın bir kusuru varsa bu karar emsal gösterilerek onların aleyhine bir karar çıkarılabilinecek. Ayrıca, Danıştay bu kararı onarsa bu bir içtihada dönüşecek. O zaman da diğer mahkemeler Danıştay içtihadına bakarak karar verecekler. Şimdi bu yerel mahkeme düzeyinde bir karar. Doğrudan bir bağlayıcılığı olmayacak. Ancak Danıştay onarsa bu kararın bağlayıcılık özelliği olacak. - KOCAELİ