MERA KANUNU
MERA KANUNU
Kanun Numarası: 4342
Kabul Tarihi : 25/2/1998
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 28/2/1998 Sayı: 23272
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 37 Sayfa:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya
kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve
çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tah-
sislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılma-
sını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürül-
mesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerekti-
ğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır.
Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun, mera, yaylak ve kışlak alanları ile umuma ait çayır ve
otlak alanları kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunda geçen;
a) Mera Vasıf ve Kapasitesi: Meraların verimliliklerine göre sınıflandırıl-
masını,
b) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
c) Çayır: Taban suyunun yüksek bulunduğu veya sulanabilen yerlerde biçilmeye
elverişli, yem üretilen ve genellikle kuru ot üretimi için kullanılan yeri,
d) Mera: Hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edi-
len veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
e) Yaylak: Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri,
hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya ka-
dimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
f) Kışlak: Hayvanların kış mevsiminde barındırılması ve otundan yararlanıl-
ması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
g) Otlatma Hakkı: Bir veya birden fazla köy veya belediyeye tahsis edilmiş
olan mera, yaylak ve kışlaklarda, çiftçilerin her birinin müşterek otlatabile-
ceği büyükbaş hayvan birimi sayısını,
h) Otlatma Kapasitesi: Belli bir alanda ve eşit zaman aralıkları ile uzun
yıllar bitki örtüsüne, toprak, su ve diğer tabii kaynaklara zarar vermeden ot-
latılabilecek büyükbaş hayvan birimi miktarını,
ı) Tahsis: Çayır, mera, yaylak ve kışlakların kullanımlarının verimlilik ve
sosyal adalet ilkelerine uygun şekilde düzenlenerek, münferiden ya da müştereken
yararlanılmak üzere bir veya birkaç köy ya da belediyeye bırakılmasını,
i) Tahdit: Çayır, mera, yaylak ve kışlak arazisi olduğuna karar verilen yer-
lerin sınırlarının usulüne uygun olarak ülke nirengi sistemine dayalı 1/5000
ölçekli haritalar üzerinde belirtilmesini ve bu sınırların arazi üzerinde kalıcı
işaretlerle işaretlenmesini,
j) Tespit: Bir yerin mera, yaylak ve kışlak arasizi olup olmadığının resmi
evrakla ve bilirkişi ifadeleri ile belgelendirilmesini,
k) Komisyon: Mera komisyonunu,
l) Teknik Ekip: Komisyonuna bağlı olarak görev yapacak ekipleri,
m) Otlak: Mera ile aynı niteliklere sahip yeri,
n) Büyükbaş Hayvan Birimi: Hayvan sayısının, bir büyükbaş hayvan birimi olan
500 kg canlı ağırlığa çevrilerek ifade edilen şeklini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama
Mera, Yaylak ve Kışlakların Hukuki Durumu
Madde 4 - Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy
veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
Komisyonun henüz görevine başlamadığı yerlerde, evvelce çeşitli kanunlar
uyarınca yapılmış olan tahsislere ve teessüs etmiş teamüllere göre; mera, yaylak
ve kışlakların köy veya belediye halkı tarafından kullanılmasına devam olunur.
Mera, yaylak ve kışlaklar; özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kulla-
nılamaz, zaman aşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz. Ancak, kullanım hakkı
kiralanabilir. Kiralama ilkeleri yönetmelikle belirlenir.
Amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakları
tekrar eski konumuna getirmek amacı ile yapılan masraflar sebebiyet verenlerden
tahsil edilir.
Umuma ait çayır ve otlak yerlerinin kullanılmasında ve bunlardan faydanıl-
masında mera yaylak ve kışlaklara ilişkin hükümler uygulanır.
Mera, Yaylak ve Kışlak Olarak Tahsis Edilecek Yerler
Madde 5 - Komisyonca tespit edilecek ihtiyaca göre aşağıda belirtilen yerler
mera, yaylak ve kışlak olarak, köylere veya belediyelere tahsis edilir.
a) Kadimden beri mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılan yerler ile aynı
amaçla kullanılmak üzere köy veya belediyelere tahsis ya da terk edilen yerler,
b) Devletin hüküm ve tasarrufunda veya Hazinenin mülkiyetinde bulunan ara-
zilerden etüt sonucu mera, yaylak ve kışlak olarak yararlanılabileceği anlaşı-
lan yerler,
c) Mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılmak amacıyla kamulaştırılacak
yerler,
d) Tapu kayıtlarında mera, yaylak ve kışlak olarak görülen ve halen işgal
edilen yerler.
Komisyon ve Teknik Ekipler
Madde 6- Mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve
Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Bu amaçla valinin görevlendireceği bir vali yar-
dımcısı başkanlığında; Bakanlık il müdürü, Bakanlık il müdürlüğünden konu uzmanı
bir ziraat mühendisi, Köy Hizmetleri il müdürlüğünden bir ziraat mühendisi,
defterdarlıktan veya bulunamaması halinde vali tarafından görevlendirilecek bir
hukukçu, Milli Emlak Müdürlüğünden bir temsilci, Kadastro Müdürlüğünden bir tek-
nik eleman, Ziraat Odası Başkanlığından bir temsilci olmak üzere sekiz kişiden
oluşan bir komisyon kurulur. Ayrıca orman içi, orman kenarı ve orman üst sını-
rında bulunan mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi çalışmala-
rında, ilgili orman teşkilatından bir orman mühendisi, 3083 sayılı Sulama Alan-
larında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu uyarınca reform bölgesi
ilan edilen alanlarda bulunan mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tah-
sisi çalışmalarında Tarım Reformu Teşkilatından bir ziraat mühendisi bu komis-
yonlarda üye olarak görevlendirilir.
Komisyonlar valilik onayı ile oluşturulur. Vali yardımcısının bulunmadığı
durumlarda komisyona Bakanlık il müdürü veya görevlendireceği konu uzmanı bir
ziraat mühendisi başkanlık eder.
Mera, yaylak ve kışlak varlığı ile hayvancılık potansiyeli dikkate alınarak
ihtiyaç duyulan il merkezi ve ilçelerde komisyona bağlı olarak çalışacak ve
tespit, ölçme, harita yapma ve yer gösterme çalışmalarını yapmak üzere "Teknik
Ekipler" oluşturulur.
(Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Bu ekipler; Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden bir ziraat mühendisi,
Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünden bir ziraat mühendisi veya teknik eleman,
Kadastro Müdürlüğünden bir teknik eleman, Milli Emlak Müdürlüğünden bir temsilci,
orman içi, orman kenarı ve orman üst sınırı meraları ile ilgili olarak bir orman
mühendisi, 22.11.1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine
Dair Tarım Reformu Kanununun uygulama alanlarında Tarım Reformu Teşkilatından bir
ziraat mühendisi ile meradan yararlanan köy ise köyün muhtarı, belediye ise
belediye temsilcisi ile komisyonun teklifi ve valinin onayı ile seçilen iki
mahalli bilirkişiden oluşur.
Teknik ekipler ilçelerde kaymakamın, illerde komisyonun teklifi ve valinin
onayı ile oluşturulur.
Komisyon ve teknik ekiplerin çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirle-
nir.
Duyuru
Madde 7- Komisyon çalışma alanına giren köy ve belediyeler ile inceleme
gün ve yerini, 9 uncu maddeye göre yapılacak tespit çalışmalarından en az otuz
gün önce bu köy ve belediyelerde, ayrıca bunların bağlı oldukları ilçelerde,
alışılmış araçlarla duyurulur. Ayrıca, durum ilgili orman teşkilatı müdürlük-
lerine, köy muhtarlıklarına ve belediye başkanlıklarına tebliğ edilir.
3402 sayılı Kadastro Kanunu uyarınca programa alınan yerler, çalışmaların
başlamasından en az 4 ay önce, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce, Bakanlığa
bildirilir. Bu süre içinde ilgili komisyonlar tarafından mera, yaylak ve kış-
lakların tespit ve tahdidi yapılarak, durum Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü-
ne intikal ettirilir.
Komisyonlar, yukarıda belirlenen süre içinde mera tespit ve tahdit işlem-
lerini yapmadığı takdirde, bu işlemler, 3402 sayılı Kadastro Kanunu hükümle-
rine göre kadastro komisyonlarınca gerçekleştirilir.
Tespit ve Tahsisten Önce Yapılacak İşler
Madde 8- İlgili köylerin muhtarları veya belediyelerin başkanları, yapılan
tebliğden itibaren otuz gün içinde mera, yaylak ve kışlakların tamamen veya
kısmen kendi köy veya belediyelerine ait olduğunu ispata yarayan bütün bilgi-
leri ve varsa belge örneklerini komisyona vermeye mecburdurlar. Muhtarlar veya
belediye başkanları, köy veya belediye sınırları içindeki ailelerin sayısını ve
bunlara ait hayvanların cins ve miktarları ile mera, yaylak ve kışlaklardan
kimlerin ne şekilde ve ne miktarda yararlandıklarını da, aynı süre içinde yazılı
olarak komisyona bildirmekle yükümlüdürler.
İlgili orman teşkilatı müdürlükleri, yapılan tebliğden itibaren otuz gün
içinde kendi bölgelerinde orman sınırları içinde bulunan mera, yaylak ve kışlak-
larla ilgili bilgileri ve belgeleri komisyona vermekle yükümlüdür.
Tapu sicil müdürlüğü ve ilgili diğer kuruluşlar mera, yaylak ve kışlak ola-
rak tespit edilecek yerlerin 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığını gös-
teren bilgi ve belge örneklerini, en kısa sürede komisyona vermekle yükümlüdür-
ler.
Tespit ve Tahdit Çalışmaları
Madde 9- Komisyonca görevlendirilen teknik ekipler mevcut mera, yaylak ve
kışlaklar ile bu Kanun gereğince mera, yaylak ve kışlak kapsamına alınacak alan-
ları tespit ederek bu alanların sınırlarının belirlenmesi ve işaret konulması
işlemlerini yapar, 1/5000 ölçekli haritalarını tanzim ederek bu yerleri sınır-
landırır.
Mera, yaylak ve kışlak olarak tespit edilen yerlerin, bu Kanunda gösterildi-
ği şekilde sınırlandırılmasına esas olmak üzere, yapılması gereken arazide sınır
belirlemesi ve işaret konulması işlemleri, ilgili köy muhtarları ile belediye
başkanlarının veya görevlendirecekleri temsilcilerinin de hazır bulunması kay-
dıyla gerçekleştirilir.
Teknik ekiplerce, bu Kanunun uygulandığı köy veya belediyelerin ekolojik,
tarımsal ve ekonomik özellikleriyle mevcut hayvan varlıkları ve bunların ge-
lecekteki muhtemel gelişmeleri dikkate alınarak, Bakanlıkça çıkarılacak yö-
netmelikteki normlara göre mera, yaylak ve kışlak ihtiyaçları tespit edilir.
Bu işlemlerin sonunda bir tutanak düzenlenir ve hazır bulunanlarca imza-
lanır.
(Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Çalışma alanları içinde orman tahdidi yapılmamış orman içi mera, yaylak
ve kışlaklar, Çevre ve Orman Bakanlığınca illerde görevlendirilen iki üyeden
oluşan komisyonun görüşü alınarak tespit edilir.
Mahkeme kararı ile kesin hükme bağlanan, orman tahdidi kesinleşen ve ka-
dastrosu yapılan yerlerde mera, yaylak ve kışlakların kesinleşmiş sınırları
esas alınır.
Bu Kanun uygulamalarında kullanılacak haritalar, Bakanlıkça gerektiğinde
gerçek veya tüzel kişilere ihale yolu ile yaptırılabilir.
Bakanlık bu ihaleler ile bu Kanun kapsamında uygulamaya konulan projelerde
gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
Özel Sicile Kayıt
Madde 10- Mera, yaylak ve kışlak olarak tespit ve tahdit edilen yerlerin
haritalarının birer örneği, ilgili Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilir.
Kadastro gören yerler, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesinin
(B) bendine göre düzenlenen özel siciline kaydedilir.
Birden fazla il veya ilçenin sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlak-
lar, idari sınırlar içerisinde kaldığı yerin Tapu Sicil Müdürlüğündeki özel
sicile kaydedilir.
Komisyonlarca, kadastro görmeyen yerlerde tespit, tahdit ve tahsisi yapılan
mera, yaylak ve kışlaklar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce özel sicile kay-
dedilmek üzere Tapu Sicil Müdürlüklerine bildirilir.
Komisyon ve Kadastroca tespit, tahdit ve tahsisi yapılan mera, yaylak ve
kışlakların ayrıca Bakanlık il müdürlüğünce envanteri tutulur.
Tahsis İçin İhtiyaç Tespiti
Madde 11- Komisyon; bölgenin ekonomik durumunu, iklim özelliklerini, toprak
işleme esaslarını, arazi kullanma şekillerini ve kullanma kabiliyet sınıflarını
dikkate alarak mevcut mera, yaylak ve kışlaklar ile bu amaçla kullanılabilecek
diğer alanları, sulama ve geçit yerlerini tespit eder ve haritaları üzerinde
belirler.
Köy veya belediyenin münferiden veya müştereken yararlanacağı mera, yaylak
ve kışlak ihtiyacının belirlenmesinde, bu alanların karakter ve otlatma kapa-
sitesi, bitkisel ve hayvansal gelişme ve otlatılacak hayvan miktarı dikkate
alınır. Hesaplamada, bir büyükbaş hayvan birimi için verilmesi gerekli olan
mera, yaylak ve kışlak alanı üzerinden o yerlerdeki çiftçi ailelerinin otlatma
hakkı bulunur.
Tahsis Kararı
Madde 12- Komisyon, 11 inci maddeye göre belirlenen ihtiyacı karşılayacak
miktarda mera, yaylak ve kışlaklar ile bunlarla ilgili sulama ve geçit yeri
olarak tespit edilen alanları halkın ortak olarak yararlanmaları amacıyla,
o köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis eder ve tahsis kararı valiliğin
onayına sunulur. Bu kararda, tahsis edilen yerin niteliği, miktarı, sınırları,
hayvan sulama ve geçit yerleri, tahsis amacı, otlatma kapasitesi, aile işlet-
melerinin büyükbaş hayvan birimi üzerinden otlatma hakkı ve otlatabilecekleri
hayvan sayısı da belirtilir. İhtiyaçtan fazla çıkan kısım ise, ihtiyaç içinde
bulunan çevre köy veya belediyelerle hayvancılık yapan özel veya tüzel kişilere
kiralanabilir. Ancak kiralama durumu tahsis edilen köy ve belediyelerin hayvan
sayısına göre her 5 yılda yeniden değerlendirilir.
Ayrıca bu Kanun kapsamına alınmakla birlikte, ancak ıslah edilmek suretiyle
mera olarak kullanılabilecek alanlar, gerekli ıslah işlemlerini taahhüt eden
özel ve tüzel kişilere kiralanabilir.
Kiralama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Tahsis Kararının Tebliği, İlanı, İtirazı ve Kütüğe Kayıt
Madde 13- Teknik ekiplerce yapılan çalışmaların sonuçları komisyonca ilgili
köy ve belediyelerin ilan yerlerinde 30 gün süre ile askıda kalır.
Teknik ekiplerin tespit ve tahdit sonuçlarına karşı askı ilanı süresi için-
de komisyona itiraz edilebilir.
Komisyon yapılan itirazları 60 gün içinde karara bağlar.
Komisyonun itirazları inceleyerek aldığı kararlar ile tahsis kararları, o
yerin köy muhtarlığı ile belediye başkanlığına, defterdarlık veya mal müdürlü-
ğüne, ilgili orman müdürlüğüne ve Tarım Reformu Teşkilatına tebliğ edilir.
Ayrıca köy ve belediyelerde ve bunların bağlı olduğu ilçelerde alışılmış araç-
larla ilan edilir ve bu konuda tutanaklar ve haritalar eklenecek 30 gün süre
ile askıya çıkartılır.
Komisyon kararlarına karşı 30 günlük askı ilan süresi ve tebligatı gerekti-
ren hallerde tebliğden itibaren 30 günlük süre içinde asliye hukuk mahkemesine,
kadastro yapılan yerlerde ise kadastro mahkemesine dava açılabilir.
Dava konusu mera, yaylak ve kışlakların kadastro çalışma alanı dışında kal-
ması halinde kadastro mahkemelerinin yetkisi bu alanlarla ilgili davaları da
kapsar.
30 günlük ilan süresi içinde haklarında dava açılmayan kararlar kesinleşir
ve tapu sicil müdürlüğüne gönderilerek özel sicile kaydedilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tahsis Amacının Değiştirilmesi
Tahsis Amacının Değiştirilmesi
Madde 14- (Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden
başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha önceki kanunlara göre mera,
yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan
arazilerden;
a) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213 sayılı Maden Kanunu
ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, arama faaliyetleri sonunda rezervi
belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan,
b) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine, turizm yatırımları için zaruri olan,
c) Kamu yatırımları yapılması için gerekli bulunan,
d) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar planı veya uygulama planlarına ilave imar
planlarının hazırlanması, toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması, milli park
ve muhafaza ormanı kurulması, doğal, tarihi ve kültürel varlıkların korunması, sel
kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi için ihtiyaç duyulan,
e) 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında kullanılmak üzere
ihtiyaç duyulan,
f) Ülke güvenliği ve olağanüstü hal durumlarında ihtiyaç duyulan,
g) Doğal afet bölgelerinde yerleşim yeri için ihtiyaç duyulan,
Yerlerin, ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü
üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin tescilleri
Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır.
Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında başvuruda bulunan işletmeciler ile (c) bendi
kapsamında başvuruda bulunan kamu kurumları faaliyetlerini çevreye ve kalan mera
alanlarına zarar vermeyecek şekilde yürütmekle ve kendilerine tahsis edilen yerleri
tahsis süresi bitiminde eski vasfına getirmekle yükümlüdürler. Bu yerler tahsis
süresi bitiminde özel sicile kaydedilir.
Komisyon gerektiğinde; 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine
Dair Tarım Reformu Kanununun uygulanmasını Bakanlıktan talep edebilir ve köy
veya belediyelerde toplulaştırma projeleri uygulatabilir.
Durum ve sınıfı çok iyi, iyi ve orta ile arazi kullanım kabiliyet sınıfı
bir, iki, üç olan mera, yaylak ve kışlaklarda birinci fıkranın (a), (f) ve (g)
bentleri hariç, tahsis amacı değişikliği yapılamaz.
Bu Kanun kapsamında, 3213 sayılı Maden Kanunu ve 6326 sayılı Petrol Kanunu
hükümlerine göre arama ve işletme faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul
ve esaslar Bakanlıkça çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Harman yeri, panayır, sıvat ve eyrek yerleri gibi kamu orta mallarının
tahsis amacı değişikliğinde bu madde hükümleri uygulanır.
Tahsis Kararında Değişiklik
Madde 15- Köy veya belediyelerin mera, yaylak ve kışlak ihtiyaçlarındaki
değişme ve gelişmeler göz önünde tutularak, tahsis kararının değiştirilmesi
komisyonun teklifi üzerine valiliğin onayı ile yapılır. Ancak bu değişikliğin
yapılabilmesi için, son tahsis kararından itibaren beş yıl geçmiş olması ge-
rekir. Bu süre, 14 üncü maddede öngörülen tahsis amacının değiştirilmesi ba-
kımından uygulanmaz.
Tahsis kararındaki değişiklikler mera, yaylak ve kışlaklarla ilgili özel
sicile işlenir.
Zilyedlik Yoluyla Yapılmış Olan Tesciller
Madde 16- Komisyonlar, köy ve belediyelere tahsisli veya kadimden beri bu
amaçla kullanılan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde zilyedlik yoluyla hasım
gösterilmeksizin yapılmış bulunan tescillerin iptalini sağlamak üzere, durumu
Hazineye ihbar etmekle yükümlüdürler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mera, Yaylak ve Kışlakların Korunma, Bakım ve Islahı
Sınırların İşaretlenmesi
Madde 17- Tespit, tahdit ve tahsis edilen mera, yaylak ve kışlakların çev-
releri, teknik esaslara uygun olarak sınır işaretleriyle belirlenir.
Mera Araştırma Bölümlerinin Kurulması
Madde 18- Mera, yaylak ve kışlakların bakım, ıslah, koruma, kontrol ve uy-
gun kullanımını sağlamak için, araştırma, planlama, ıslah projeleri, otlatma
zamanı, kullanma sistemi, koruma ve kontrol tedbirlerini tespit etmek üzere;
Bakanlıkça uygun görülen yerlerde, mevcut zirai araştırma enstitüleri ve üni-
versiteler bünyesinde mevzuat çerçevesinde mera araştırma bölümleri kurulur ve
mevcut bulunanlar yukarıdaki amaca hizmet edebilecek şekilde yeniden düzenle-
nebilir.
Mera, Yaylak ve Kışlakların Korunması
Madde 19- Muhtarlar ve belediye başkanları; mera, yaylak ve kışlakların ve
sınır işaretlerinin korunmasından ve ayrıca tahsis amacına göre en iyi şekilde
kullanılmasının sağlanmasından sorumludur. Muhtarlar ve belediye başkanları
ayrıca, geliştirme projelerinde öngörülen hususların yerine getirilmesinde,
kamu görevlilerine yardımcı olmakla görevli ve sorumludurlar.
Bu amaçla ilgili köy ve belediyelerde "Mera Yönetim Birlikleri" kurulur.
Mera Yönetim Birliklerinin kuruluş ve çalışma esas ve usulleri yönetmelikle
belirlenir.
Muhtarlar ve belediye başkanları, mera, yaylak ve kışlaklara tecavüz oldu-
ğu takdirde durumu derhal Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne, il ve ilçe mü-
dürlükleri de valilik veya kaymakamlığa bildirmekle yükümlüdürler. Bu makam-
larca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi
Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi uya-
rınca gerekli işlemler yapılır.
İnşaat Yasağı
Madde 20 - Yaylak ve kışlaklarda, 442 sayılı Köy Kanununda öngörülen inşaat-
lar ile valiliklerden izin alınmak suretiyle imar mevzuatına göre yapılacak kul-
lanma amacına uygun mandıra, suluk, sundurma ve süreklilik göstermeyen barınak
ve ağıllar ile Turizm Bakanlığının talebi üzerine turizme açılması uygun görülen
bölgelerde ahşap yapılar dışında, ev, ahır ve benzeri inşaatlar yapılamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Mera, Yaylak ve Kışlak İddiasının İspatı
Madde 21 - Bu Kanuna göre tahsis yapılmış olan köy veya belediyelerde, mera,
yaylak ve kışlak alanları ile ilgili iddialar, ilgili tapu sicil müdürlüğünde
tutulan özel sicillerin tanziminden sonra, ancak bu sicildeki kayda dayanılarak
ispat edilir.
Tahsis kararlarında belirtilen haklara tahsislerin kesinleştiği tarihten
itibaren 5 yıl geçtikten sonra tespitlerden önceki hukuki sebeplere dayanılarak
itiraz edilemez ve bunlara karşı dava açılamaz.
Yararlanma Hakkı ve Kapsamı
Madde 22 - Çiftçi ailelerinin bir mera, yaylak ve kışlaktan yararlanabilme-
leri için, bu yerin bulunduğu köy veya belediye sınırları içinde, tahsisin ya-
pıldığı tarihte en az altı aydan beri ikamet ediyor olmaları gerekir. Ancak,
Devletçe naklen yerleştirilenler için bu şart aranmaz.
Köy ve belediye sınırları içinde arazisi olmakla birlikte tahsis kararı
kapsamına girmeyen çiftçi aileleri, o köy veya belediyeye tahsis edilen mera,
yaylak ve kışlaktan yararlanamazlar.
Başka yere yerleşme amacı ile bulundukları yeri terkeden çiftçi aileleri,
yararlanma hakkını kaybeder. Ancak, bunların sürekli ikamet amacıyla geri dön-
meleri halinde, bu hak komisyon kararı ile tanınabilir.
Göçerlerin mera, yaylak ve kışlaklardan yararlandırılmalarında bu Kanun hü-
kümleri uygulanır.
Göçerlerle ilgili uygulama usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.
Aşırı Otlatmanın Önlenmesi
Madde 23 - Mera, yaylak ve kışlağa, komisyonun tahsis kararında belirtilen
miktardan fazla hayvan sokulamaz.
Ancak, daha sonra bakım, koruma ve ıslah sonucu mera, yaylak ve kışlağın
otlatma ve barındırma kapasitesinde bir artışın olması halinde, köy veya bele-
diyelerin teklifi üzerine veya doğrudan doğruya komisyonca yeniden tespit yapı-
larak otlatılacak hayvan miktarı artırılabilir.
Sonradan Yerleşenlerle Yeni Ailelerin Yararlanma Hakkı
Madde 24 - Köy veya belediye sınırları içinde çiftçilikle geçinmek üzere
yerleşenlerle bu yerleşim yerinde oturup yeni aile kuranlara; mera, yaylak ve
kışlağın o tarihteki yeterlilik durumu dikkate alınarak, komisyon tarafından
yararlanma hakkı tanınabilir.
İhtiyaç Fazlası Ürünlerin Satılması
Madde 25 - Mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilen ürünlerin ihtiyaç faz-
lası, Mera Yönetim Birlikleri kararı ile satılabilir. Bu satıştan elde edilen
gelir, mera alanlarının geliştirilmesi amacı ile köy sandığına veya belediye
bütçesinde ayrı bir hesaba gelir kaydedilir ve amacı dışında kullanılamaz.
Mera, Yaylak ve Kışlaklardan Yararlananların Yükümlülükleri
Madde 26 - Mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanan çiftçi aileleri, yapıla-
cak bakım ve ıslah çalışmalarına ait giderlere, komisyonca gerekli görülmesi
halinde, valiliğin onayı ile belirlenecek süre ve miktarlarda katılmakla yüküm-
lüdürler. Bu katılma şekli nakdi olabileceği gibi, işçilik, araç, makina veya
bunların işletme giderleri şeklinde de olabilir.
Mera, yaylak ve kışlaklardan komisyonca tespit edilecek otlatma haklarına
göre yararlanacak hak sahipleri bölgenin ekonomik durumu, otlatma kapasitesi ve
otlatma süresi dikkate alınarak, komisyonca her yıl tespit edilecek belli bir
ücreti ödemekle yükümlüdürler. Bu alanlarda otlatma hakkının üstünde hayvan
otlatılamaz, otlatma haklarından fazla hayvan otlatanlardan bu ücret, fazla
her hayvan sayısı için üç katı olarak tahsil edilir. Muhtarlık veya belediye-
ler tarafından bu amaçla yapılacak tahsilat, o yerin mera alanlarının ıslah ve
geliştirilmesi amacı ile köy sandığına veya belediye bütçeinde ayrı bir hesaba
gelir kaydedilir ve amacı dışında kullanılamaz.
Komisyonca tespit edilen ücret ve para cezalarının takip ve tahsilinde 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Yükümlülükleri Yerine Getirmeyenler
Madde 27 - 26 ncı maddede öngörülen hususlara riayet etmeyen ve yükümlülük-
lerini yerine getirmeyenlerin mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanma hakları,
Bakanlık taşra teşkilatının teklifi ve valilik onayı ile en az 7 gün, en çok 30
gün süre ile geçici olarak, aynı fiilin tekrarı halinde ise yararlanma hakkı bir
otlatma dönemi için iptal edilir.
Yasaklanmış yerlerde hayvanlarını otlatmaya devam edenlerle mera, yaylak
ve kışlak arazisini sürmek sureti ile tahrip edenler ve izinsiz inşaat yapan-
lar hakkında, valilik tarafından 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan
Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun ile Türk Ceza Kanununun 513 üncü ve deva-
mı maddelerine göre gerekli kanuni işlem yapılır.
Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen fiilleri işleyenleri zamanında
duyurmayan muhtar, belediye başkanı gibi bu Kanunun uygulanmasında görev ve
sorumluluk verilen kişiler hakkında, genel hükümlere göre işlem yapılır.
Orman Bölgelerinden Yararlanma
Madde 28 - Orman bölgelerindeki köy ve belediyelere tahsis edilen mera,
yaylak ve kışlaklardan o köy veya belediye halkı, bu Kanun ve 6831 sayılı Orman
Kanunu gereğince konulan kayıtlara uymak şartı ile yararlanırlar.
Orman Bakanlığı, orman içi, orman kenarı ve orman üst sınırı mera, yaylak,
kışlak ve otlakların koruma, bakım ve ıslahı konusunda kanunlar ile verilen
görevi yapmaya devam eder.
Sınır Değişikliği
Madde 29 - Özel kanunları gereğince köy ve belediye veya diğer mülki idare
sınırlarında yapılacak değişiklikler, mera, yaylak ve kışlaklara ilişkin tahsis
kararlarını etkilemez.
Mali Hükümler (1)
Madde 30 - (Değişik: 20/6/2001-4684/13 md.)
Bu Kanunla Bakanlığa verilen görevlerin gerçekleştirilmesi amacıyla personel
giderleri hariç her türlü cari, yatırım ve transfer giderleri ile huzur haklarının
ödenmesinde kullanılmak üzere;
a) Her türlü tütün mamulleri ile alkollü içkilerin imalat ve ithalatçıları tarafından yurt
içinde yapılacak teslimlerde satış fiyatı üzerinden hesaplanacak yüzde 3 oranında
alınacak pay,
b) Bu Kanuna göre otlatma amacıyla kiraya verilen mera, yaylak ve kışlaklardan
yönetmelikte belirtilen usule göre alınacak ücretler,
-------------------------
(1) Bu madde başlığı; "Fon Kurulması" iken, 20/6/2001 tarihli ve 4684 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
c) Üreticilerden satın alınan sütün satın alma bedelinin binde 1`i oranında, süt işleyen
kuruluşlarca yapılacak kesinti,
d) Yurt içinde yetiştirilen ve satışı yapılan büyük ve küçükbaş canlı hayvanların satış
bedellerinin binde 1`i oranında satıcılarından alınacak pay,
e) (Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Tahsis amacı değişikliği talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerden,
14 üncü maddenin birinci fıkrasının (e), (f), (g) bentleri ve vakıf meraları ile toprak
muhafaza, sel ve taşkın kontrolü amacıyla yapılacak her türlü ağaçlandırma ve erozyon
kontrolü çalışmaları ilgili tahsis amacı değişiklikleri hariç, tahsis amacı değiştirilen
mera, yaylak ve kışlaklardan elde olunacak yirmi yıllık ot geliri esas alınarak,
komisyonca tespit edilerek alınacak ücret,
f) Yayla turizmi amacıyla 20 nci madde çerçevesinde verilecek yapı izinlerinden
valiliklerce tespit edilecek miktarda alınan yapı ruhsat ücretleri ile bu yerlerin yıllık kira
bedelleri,
g) Her türlü bağış ve yardımlar,
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır. Yatırılan
bu tutarlar Maliye Bakanlığınca bir yandan genel bütçeye özel gelir, diğer yandan
Bakanlık bütçesinde açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir. Kaydedilen özel
ödeneklerden yılı içerisinde kullanılmayan tutarlar, Maliye Bakanlığınca söz konusu
Bakanlığın ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve ödenek kaydedilir.
Bu maddede belirtilen gelirler, tahsilatın yapıldığı tarihi takip eden ayın 15`ine kadar
saymanlık hesabına yatırılır ve gelirlerin tahsilatında 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Bu madde uyarınca yapılacak tahsilatlara ilişkin diğer hususlar ile Bakanlık bütçesine
özel ödenek kaydedilen tutarların harcama usul ve esasları ile ödenecek huzur hakları
Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir.
Yönetmelik
Madde 31- Bu Kanunun uygulanması ile ilgili hususlar; ilgili bakanlıklar
ve kuruluşların da görüşleri alınarak Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle
düzenlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Değiştirilen ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 32 - (9/5/1985 tarih ve 3202 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (f) ben-
dinin değiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Madde 33 - (3/4/1930 tarih ve 1580 sayılı Kanunun 159 uncu maddesinin
değiştirilmesi ile ilgili olup,yerine işlenmiştir.)
Madde 34 - (18/3/1924 tarih ve 442 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin de-
ğiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Madde 35 - (3/5/1985 tarih ve 3194 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin dördün-
cü fıkrasının değiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 36- 1) 17.10.1983 tarih ve 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkın-
malarının Desteklenmesi Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi,
2) 22.11.1984 tarih ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine
Dair Tarım Reformu Kanununun 15 inci maddesi,
3) 26.2.1985 tarih ve 3155 sayılı Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün Kuruluş
ve Görevleri Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin (d) bendi ve 10 uncu maddesinin
(c) bendi,
4) 9.5.1985 tarih ve 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin (d) bendi,
5) 7 Ramazan 1274 tarihli Kanunname-i Arazinin 97, 98, 99, 100, 101, 102
ve 105 inci maddeleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.(1)
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mera, yaylak ve kış-
laklarla ilgili olarak adli yargıda görülmekte olan davalara devam olunur. Ko-
misyonlar, bu davaların sonuçlanmasını bekler.
Geçici Madde 2 - (Ek: 11/6/1998 - 4368/3 md.)
1998 Mali Yılına münhasır ve 30 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) ben-
dinin 1 numaralı alt bendindeki gelire karşılık olmak üzere, bütçe kapsamın-
daki fonlara ait ödeneklerin yüzde biri tutarındaki miktar, 1998 yılı için
bütçe kapsamına alınan Mera Fonuna aktarılır.
(Ek: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
GEÇİCİ MADDE 3. - Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde kalan ve 1.1.2003
tarihinden önce kesinleşen imar planları içerisinde yerleşim yeri olarak işgal
edilerek mera olarak kullanımı teknik olarak mümkün olmayan yerlerin tahsis amacı
değiştirilerek Hazine adına tescilleri yapılır. Ancak ilgili belediye veya kamu kurum
ve kuruluşları adına tescil edilmiş olanların dava konusu olup olmadığına bakılmaksızın
ücretsiz olarak tescilleri aynen ibka edilir. Hazine adına tescil edilmesi gerekirken
gerçek veya tüzel kişilere tescil edilmiş taşınmazlara ilişkin açılan davalardan,
emlak ve rayiç bedellerinin toplamının yarısı üzerinden taşınmazların halen maliki
olan kişilerce Hazineye bedelinin ödenmesi kaydıyla vazgeçilir. Evvelce açılan
davalarda Hazine lehine kesinleşen kararlara konu taşınmazların tapuları aynı
esaslara göre önceki maliklerine veya kanuni mirasçılarına devredilir.
Yürürlük
Madde 37- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 38- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
------------------
(1) Kanunname-i Arazi`nin;Türk Medeni Kanunu ve 11/5/1929 tarih ve 501 numaralı
Büyük Millet Meclisi Kararı ile 27/1/1943 tarih ve E.5,K.7 sayılı Temyiz
Mahkemesi Tevhidi İçtihad kararı karşısında yürürlükte olmadığı kanaatine
varıldığından sözkonusu Kanun, Mevzuat Külliyatına alınmamıştır.
Yürürlükte olup olmadığı tartışmalı olan ve bu madde ile kaldırılan hüküm-
lerden sonra Kanunname-i Arazi`nin yürürlükte olan hükümlerinin kalmadığı
düşünülmektedir.
7647-1
4342 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeleri Yürürlüğe Giriş
No Tarihi
------ ----------------------------------------------------------------------- ---------------------
4368 -- 28.2.1998 tari-
hinden geçerli
olmak üzere ya-
yımı olan 14/6/1998
tarihinde
4684 - 13 üncü madde hükmü 1/1/2002
7647-2
Kanun Numarası: 4342
Kabul Tarihi : 25/2/1998
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 28/2/1998 Sayı: 23272
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 37 Sayfa:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya
kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve
çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tah-
sislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılma-
sını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürül-
mesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerekti-
ğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır.
Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun, mera, yaylak ve kışlak alanları ile umuma ait çayır ve
otlak alanları kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunda geçen;
a) Mera Vasıf ve Kapasitesi: Meraların verimliliklerine göre sınıflandırıl-
masını,
b) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
c) Çayır: Taban suyunun yüksek bulunduğu veya sulanabilen yerlerde biçilmeye
elverişli, yem üretilen ve genellikle kuru ot üretimi için kullanılan yeri,
d) Mera: Hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edi-
len veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
e) Yaylak: Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri,
hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya ka-
dimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
f) Kışlak: Hayvanların kış mevsiminde barındırılması ve otundan yararlanıl-
ması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yeri,
g) Otlatma Hakkı: Bir veya birden fazla köy veya belediyeye tahsis edilmiş
olan mera, yaylak ve kışlaklarda, çiftçilerin her birinin müşterek otlatabile-
ceği büyükbaş hayvan birimi sayısını,
h) Otlatma Kapasitesi: Belli bir alanda ve eşit zaman aralıkları ile uzun
yıllar bitki örtüsüne, toprak, su ve diğer tabii kaynaklara zarar vermeden ot-
latılabilecek büyükbaş hayvan birimi miktarını,
ı) Tahsis: Çayır, mera, yaylak ve kışlakların kullanımlarının verimlilik ve
sosyal adalet ilkelerine uygun şekilde düzenlenerek, münferiden ya da müştereken
yararlanılmak üzere bir veya birkaç köy ya da belediyeye bırakılmasını,
i) Tahdit: Çayır, mera, yaylak ve kışlak arazisi olduğuna karar verilen yer-
lerin sınırlarının usulüne uygun olarak ülke nirengi sistemine dayalı 1/5000
ölçekli haritalar üzerinde belirtilmesini ve bu sınırların arazi üzerinde kalıcı
işaretlerle işaretlenmesini,
j) Tespit: Bir yerin mera, yaylak ve kışlak arasizi olup olmadığının resmi
evrakla ve bilirkişi ifadeleri ile belgelendirilmesini,
k) Komisyon: Mera komisyonunu,
l) Teknik Ekip: Komisyonuna bağlı olarak görev yapacak ekipleri,
m) Otlak: Mera ile aynı niteliklere sahip yeri,
n) Büyükbaş Hayvan Birimi: Hayvan sayısının, bir büyükbaş hayvan birimi olan
500 kg canlı ağırlığa çevrilerek ifade edilen şeklini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama
Mera, Yaylak ve Kışlakların Hukuki Durumu
Madde 4 - Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy
veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
Komisyonun henüz görevine başlamadığı yerlerde, evvelce çeşitli kanunlar
uyarınca yapılmış olan tahsislere ve teessüs etmiş teamüllere göre; mera, yaylak
ve kışlakların köy veya belediye halkı tarafından kullanılmasına devam olunur.
Mera, yaylak ve kışlaklar; özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kulla-
nılamaz, zaman aşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz. Ancak, kullanım hakkı
kiralanabilir. Kiralama ilkeleri yönetmelikle belirlenir.
Amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakları
tekrar eski konumuna getirmek amacı ile yapılan masraflar sebebiyet verenlerden
tahsil edilir.
Umuma ait çayır ve otlak yerlerinin kullanılmasında ve bunlardan faydanıl-
masında mera yaylak ve kışlaklara ilişkin hükümler uygulanır.
Mera, Yaylak ve Kışlak Olarak Tahsis Edilecek Yerler
Madde 5 - Komisyonca tespit edilecek ihtiyaca göre aşağıda belirtilen yerler
mera, yaylak ve kışlak olarak, köylere veya belediyelere tahsis edilir.
a) Kadimden beri mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılan yerler ile aynı
amaçla kullanılmak üzere köy veya belediyelere tahsis ya da terk edilen yerler,
b) Devletin hüküm ve tasarrufunda veya Hazinenin mülkiyetinde bulunan ara-
zilerden etüt sonucu mera, yaylak ve kışlak olarak yararlanılabileceği anlaşı-
lan yerler,
c) Mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılmak amacıyla kamulaştırılacak
yerler,
d) Tapu kayıtlarında mera, yaylak ve kışlak olarak görülen ve halen işgal
edilen yerler.
Komisyon ve Teknik Ekipler
Madde 6- Mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve
Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Bu amaçla valinin görevlendireceği bir vali yar-
dımcısı başkanlığında; Bakanlık il müdürü, Bakanlık il müdürlüğünden konu uzmanı
bir ziraat mühendisi, Köy Hizmetleri il müdürlüğünden bir ziraat mühendisi,
defterdarlıktan veya bulunamaması halinde vali tarafından görevlendirilecek bir
hukukçu, Milli Emlak Müdürlüğünden bir temsilci, Kadastro Müdürlüğünden bir tek-
nik eleman, Ziraat Odası Başkanlığından bir temsilci olmak üzere sekiz kişiden
oluşan bir komisyon kurulur. Ayrıca orman içi, orman kenarı ve orman üst sını-
rında bulunan mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi çalışmala-
rında, ilgili orman teşkilatından bir orman mühendisi, 3083 sayılı Sulama Alan-
larında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu uyarınca reform bölgesi
ilan edilen alanlarda bulunan mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tah-
sisi çalışmalarında Tarım Reformu Teşkilatından bir ziraat mühendisi bu komis-
yonlarda üye olarak görevlendirilir.
Komisyonlar valilik onayı ile oluşturulur. Vali yardımcısının bulunmadığı
durumlarda komisyona Bakanlık il müdürü veya görevlendireceği konu uzmanı bir
ziraat mühendisi başkanlık eder.
Mera, yaylak ve kışlak varlığı ile hayvancılık potansiyeli dikkate alınarak
ihtiyaç duyulan il merkezi ve ilçelerde komisyona bağlı olarak çalışacak ve
tespit, ölçme, harita yapma ve yer gösterme çalışmalarını yapmak üzere "Teknik
Ekipler" oluşturulur.
(Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Bu ekipler; Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden bir ziraat mühendisi,
Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünden bir ziraat mühendisi veya teknik eleman,
Kadastro Müdürlüğünden bir teknik eleman, Milli Emlak Müdürlüğünden bir temsilci,
orman içi, orman kenarı ve orman üst sınırı meraları ile ilgili olarak bir orman
mühendisi, 22.11.1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine
Dair Tarım Reformu Kanununun uygulama alanlarında Tarım Reformu Teşkilatından bir
ziraat mühendisi ile meradan yararlanan köy ise köyün muhtarı, belediye ise
belediye temsilcisi ile komisyonun teklifi ve valinin onayı ile seçilen iki
mahalli bilirkişiden oluşur.
Teknik ekipler ilçelerde kaymakamın, illerde komisyonun teklifi ve valinin
onayı ile oluşturulur.
Komisyon ve teknik ekiplerin çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirle-
nir.
Duyuru
Madde 7- Komisyon çalışma alanına giren köy ve belediyeler ile inceleme
gün ve yerini, 9 uncu maddeye göre yapılacak tespit çalışmalarından en az otuz
gün önce bu köy ve belediyelerde, ayrıca bunların bağlı oldukları ilçelerde,
alışılmış araçlarla duyurulur. Ayrıca, durum ilgili orman teşkilatı müdürlük-
lerine, köy muhtarlıklarına ve belediye başkanlıklarına tebliğ edilir.
3402 sayılı Kadastro Kanunu uyarınca programa alınan yerler, çalışmaların
başlamasından en az 4 ay önce, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce, Bakanlığa
bildirilir. Bu süre içinde ilgili komisyonlar tarafından mera, yaylak ve kış-
lakların tespit ve tahdidi yapılarak, durum Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü-
ne intikal ettirilir.
Komisyonlar, yukarıda belirlenen süre içinde mera tespit ve tahdit işlem-
lerini yapmadığı takdirde, bu işlemler, 3402 sayılı Kadastro Kanunu hükümle-
rine göre kadastro komisyonlarınca gerçekleştirilir.
Tespit ve Tahsisten Önce Yapılacak İşler
Madde 8- İlgili köylerin muhtarları veya belediyelerin başkanları, yapılan
tebliğden itibaren otuz gün içinde mera, yaylak ve kışlakların tamamen veya
kısmen kendi köy veya belediyelerine ait olduğunu ispata yarayan bütün bilgi-
leri ve varsa belge örneklerini komisyona vermeye mecburdurlar. Muhtarlar veya
belediye başkanları, köy veya belediye sınırları içindeki ailelerin sayısını ve
bunlara ait hayvanların cins ve miktarları ile mera, yaylak ve kışlaklardan
kimlerin ne şekilde ve ne miktarda yararlandıklarını da, aynı süre içinde yazılı
olarak komisyona bildirmekle yükümlüdürler.
İlgili orman teşkilatı müdürlükleri, yapılan tebliğden itibaren otuz gün
içinde kendi bölgelerinde orman sınırları içinde bulunan mera, yaylak ve kışlak-
larla ilgili bilgileri ve belgeleri komisyona vermekle yükümlüdür.
Tapu sicil müdürlüğü ve ilgili diğer kuruluşlar mera, yaylak ve kışlak ola-
rak tespit edilecek yerlerin 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığını gös-
teren bilgi ve belge örneklerini, en kısa sürede komisyona vermekle yükümlüdür-
ler.
Tespit ve Tahdit Çalışmaları
Madde 9- Komisyonca görevlendirilen teknik ekipler mevcut mera, yaylak ve
kışlaklar ile bu Kanun gereğince mera, yaylak ve kışlak kapsamına alınacak alan-
ları tespit ederek bu alanların sınırlarının belirlenmesi ve işaret konulması
işlemlerini yapar, 1/5000 ölçekli haritalarını tanzim ederek bu yerleri sınır-
landırır.
Mera, yaylak ve kışlak olarak tespit edilen yerlerin, bu Kanunda gösterildi-
ği şekilde sınırlandırılmasına esas olmak üzere, yapılması gereken arazide sınır
belirlemesi ve işaret konulması işlemleri, ilgili köy muhtarları ile belediye
başkanlarının veya görevlendirecekleri temsilcilerinin de hazır bulunması kay-
dıyla gerçekleştirilir.
Teknik ekiplerce, bu Kanunun uygulandığı köy veya belediyelerin ekolojik,
tarımsal ve ekonomik özellikleriyle mevcut hayvan varlıkları ve bunların ge-
lecekteki muhtemel gelişmeleri dikkate alınarak, Bakanlıkça çıkarılacak yö-
netmelikteki normlara göre mera, yaylak ve kışlak ihtiyaçları tespit edilir.
Bu işlemlerin sonunda bir tutanak düzenlenir ve hazır bulunanlarca imza-
lanır.
(Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Çalışma alanları içinde orman tahdidi yapılmamış orman içi mera, yaylak
ve kışlaklar, Çevre ve Orman Bakanlığınca illerde görevlendirilen iki üyeden
oluşan komisyonun görüşü alınarak tespit edilir.
Mahkeme kararı ile kesin hükme bağlanan, orman tahdidi kesinleşen ve ka-
dastrosu yapılan yerlerde mera, yaylak ve kışlakların kesinleşmiş sınırları
esas alınır.
Bu Kanun uygulamalarında kullanılacak haritalar, Bakanlıkça gerektiğinde
gerçek veya tüzel kişilere ihale yolu ile yaptırılabilir.
Bakanlık bu ihaleler ile bu Kanun kapsamında uygulamaya konulan projelerde
gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
Özel Sicile Kayıt
Madde 10- Mera, yaylak ve kışlak olarak tespit ve tahdit edilen yerlerin
haritalarının birer örneği, ilgili Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilir.
Kadastro gören yerler, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesinin
(B) bendine göre düzenlenen özel siciline kaydedilir.
Birden fazla il veya ilçenin sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlak-
lar, idari sınırlar içerisinde kaldığı yerin Tapu Sicil Müdürlüğündeki özel
sicile kaydedilir.
Komisyonlarca, kadastro görmeyen yerlerde tespit, tahdit ve tahsisi yapılan
mera, yaylak ve kışlaklar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce özel sicile kay-
dedilmek üzere Tapu Sicil Müdürlüklerine bildirilir.
Komisyon ve Kadastroca tespit, tahdit ve tahsisi yapılan mera, yaylak ve
kışlakların ayrıca Bakanlık il müdürlüğünce envanteri tutulur.
Tahsis İçin İhtiyaç Tespiti
Madde 11- Komisyon; bölgenin ekonomik durumunu, iklim özelliklerini, toprak
işleme esaslarını, arazi kullanma şekillerini ve kullanma kabiliyet sınıflarını
dikkate alarak mevcut mera, yaylak ve kışlaklar ile bu amaçla kullanılabilecek
diğer alanları, sulama ve geçit yerlerini tespit eder ve haritaları üzerinde
belirler.
Köy veya belediyenin münferiden veya müştereken yararlanacağı mera, yaylak
ve kışlak ihtiyacının belirlenmesinde, bu alanların karakter ve otlatma kapa-
sitesi, bitkisel ve hayvansal gelişme ve otlatılacak hayvan miktarı dikkate
alınır. Hesaplamada, bir büyükbaş hayvan birimi için verilmesi gerekli olan
mera, yaylak ve kışlak alanı üzerinden o yerlerdeki çiftçi ailelerinin otlatma
hakkı bulunur.
Tahsis Kararı
Madde 12- Komisyon, 11 inci maddeye göre belirlenen ihtiyacı karşılayacak
miktarda mera, yaylak ve kışlaklar ile bunlarla ilgili sulama ve geçit yeri
olarak tespit edilen alanları halkın ortak olarak yararlanmaları amacıyla,
o köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis eder ve tahsis kararı valiliğin
onayına sunulur. Bu kararda, tahsis edilen yerin niteliği, miktarı, sınırları,
hayvan sulama ve geçit yerleri, tahsis amacı, otlatma kapasitesi, aile işlet-
melerinin büyükbaş hayvan birimi üzerinden otlatma hakkı ve otlatabilecekleri
hayvan sayısı da belirtilir. İhtiyaçtan fazla çıkan kısım ise, ihtiyaç içinde
bulunan çevre köy veya belediyelerle hayvancılık yapan özel veya tüzel kişilere
kiralanabilir. Ancak kiralama durumu tahsis edilen köy ve belediyelerin hayvan
sayısına göre her 5 yılda yeniden değerlendirilir.
Ayrıca bu Kanun kapsamına alınmakla birlikte, ancak ıslah edilmek suretiyle
mera olarak kullanılabilecek alanlar, gerekli ıslah işlemlerini taahhüt eden
özel ve tüzel kişilere kiralanabilir.
Kiralama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Tahsis Kararının Tebliği, İlanı, İtirazı ve Kütüğe Kayıt
Madde 13- Teknik ekiplerce yapılan çalışmaların sonuçları komisyonca ilgili
köy ve belediyelerin ilan yerlerinde 30 gün süre ile askıda kalır.
Teknik ekiplerin tespit ve tahdit sonuçlarına karşı askı ilanı süresi için-
de komisyona itiraz edilebilir.
Komisyon yapılan itirazları 60 gün içinde karara bağlar.
Komisyonun itirazları inceleyerek aldığı kararlar ile tahsis kararları, o
yerin köy muhtarlığı ile belediye başkanlığına, defterdarlık veya mal müdürlü-
ğüne, ilgili orman müdürlüğüne ve Tarım Reformu Teşkilatına tebliğ edilir.
Ayrıca köy ve belediyelerde ve bunların bağlı olduğu ilçelerde alışılmış araç-
larla ilan edilir ve bu konuda tutanaklar ve haritalar eklenecek 30 gün süre
ile askıya çıkartılır.
Komisyon kararlarına karşı 30 günlük askı ilan süresi ve tebligatı gerekti-
ren hallerde tebliğden itibaren 30 günlük süre içinde asliye hukuk mahkemesine,
kadastro yapılan yerlerde ise kadastro mahkemesine dava açılabilir.
Dava konusu mera, yaylak ve kışlakların kadastro çalışma alanı dışında kal-
ması halinde kadastro mahkemelerinin yetkisi bu alanlarla ilgili davaları da
kapsar.
30 günlük ilan süresi içinde haklarında dava açılmayan kararlar kesinleşir
ve tapu sicil müdürlüğüne gönderilerek özel sicile kaydedilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tahsis Amacının Değiştirilmesi
Tahsis Amacının Değiştirilmesi
Madde 14- (Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden
başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha önceki kanunlara göre mera,
yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan
arazilerden;
a) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213 sayılı Maden Kanunu
ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, arama faaliyetleri sonunda rezervi
belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan,
b) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine, turizm yatırımları için zaruri olan,
c) Kamu yatırımları yapılması için gerekli bulunan,
d) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar planı veya uygulama planlarına ilave imar
planlarının hazırlanması, toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması, milli park
ve muhafaza ormanı kurulması, doğal, tarihi ve kültürel varlıkların korunması, sel
kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi için ihtiyaç duyulan,
e) 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında kullanılmak üzere
ihtiyaç duyulan,
f) Ülke güvenliği ve olağanüstü hal durumlarında ihtiyaç duyulan,
g) Doğal afet bölgelerinde yerleşim yeri için ihtiyaç duyulan,
Yerlerin, ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü
üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin tescilleri
Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır.
Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında başvuruda bulunan işletmeciler ile (c) bendi
kapsamında başvuruda bulunan kamu kurumları faaliyetlerini çevreye ve kalan mera
alanlarına zarar vermeyecek şekilde yürütmekle ve kendilerine tahsis edilen yerleri
tahsis süresi bitiminde eski vasfına getirmekle yükümlüdürler. Bu yerler tahsis
süresi bitiminde özel sicile kaydedilir.
Komisyon gerektiğinde; 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine
Dair Tarım Reformu Kanununun uygulanmasını Bakanlıktan talep edebilir ve köy
veya belediyelerde toplulaştırma projeleri uygulatabilir.
Durum ve sınıfı çok iyi, iyi ve orta ile arazi kullanım kabiliyet sınıfı
bir, iki, üç olan mera, yaylak ve kışlaklarda birinci fıkranın (a), (f) ve (g)
bentleri hariç, tahsis amacı değişikliği yapılamaz.
Bu Kanun kapsamında, 3213 sayılı Maden Kanunu ve 6326 sayılı Petrol Kanunu
hükümlerine göre arama ve işletme faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul
ve esaslar Bakanlıkça çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Harman yeri, panayır, sıvat ve eyrek yerleri gibi kamu orta mallarının
tahsis amacı değişikliğinde bu madde hükümleri uygulanır.
Tahsis Kararında Değişiklik
Madde 15- Köy veya belediyelerin mera, yaylak ve kışlak ihtiyaçlarındaki
değişme ve gelişmeler göz önünde tutularak, tahsis kararının değiştirilmesi
komisyonun teklifi üzerine valiliğin onayı ile yapılır. Ancak bu değişikliğin
yapılabilmesi için, son tahsis kararından itibaren beş yıl geçmiş olması ge-
rekir. Bu süre, 14 üncü maddede öngörülen tahsis amacının değiştirilmesi ba-
kımından uygulanmaz.
Tahsis kararındaki değişiklikler mera, yaylak ve kışlaklarla ilgili özel
sicile işlenir.
Zilyedlik Yoluyla Yapılmış Olan Tesciller
Madde 16- Komisyonlar, köy ve belediyelere tahsisli veya kadimden beri bu
amaçla kullanılan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde zilyedlik yoluyla hasım
gösterilmeksizin yapılmış bulunan tescillerin iptalini sağlamak üzere, durumu
Hazineye ihbar etmekle yükümlüdürler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mera, Yaylak ve Kışlakların Korunma, Bakım ve Islahı
Sınırların İşaretlenmesi
Madde 17- Tespit, tahdit ve tahsis edilen mera, yaylak ve kışlakların çev-
releri, teknik esaslara uygun olarak sınır işaretleriyle belirlenir.
Mera Araştırma Bölümlerinin Kurulması
Madde 18- Mera, yaylak ve kışlakların bakım, ıslah, koruma, kontrol ve uy-
gun kullanımını sağlamak için, araştırma, planlama, ıslah projeleri, otlatma
zamanı, kullanma sistemi, koruma ve kontrol tedbirlerini tespit etmek üzere;
Bakanlıkça uygun görülen yerlerde, mevcut zirai araştırma enstitüleri ve üni-
versiteler bünyesinde mevzuat çerçevesinde mera araştırma bölümleri kurulur ve
mevcut bulunanlar yukarıdaki amaca hizmet edebilecek şekilde yeniden düzenle-
nebilir.
Mera, Yaylak ve Kışlakların Korunması
Madde 19- Muhtarlar ve belediye başkanları; mera, yaylak ve kışlakların ve
sınır işaretlerinin korunmasından ve ayrıca tahsis amacına göre en iyi şekilde
kullanılmasının sağlanmasından sorumludur. Muhtarlar ve belediye başkanları
ayrıca, geliştirme projelerinde öngörülen hususların yerine getirilmesinde,
kamu görevlilerine yardımcı olmakla görevli ve sorumludurlar.
Bu amaçla ilgili köy ve belediyelerde "Mera Yönetim Birlikleri" kurulur.
Mera Yönetim Birliklerinin kuruluş ve çalışma esas ve usulleri yönetmelikle
belirlenir.
Muhtarlar ve belediye başkanları, mera, yaylak ve kışlaklara tecavüz oldu-
ğu takdirde durumu derhal Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne, il ve ilçe mü-
dürlükleri de valilik veya kaymakamlığa bildirmekle yükümlüdürler. Bu makam-
larca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi
Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi uya-
rınca gerekli işlemler yapılır.
İnşaat Yasağı
Madde 20 - Yaylak ve kışlaklarda, 442 sayılı Köy Kanununda öngörülen inşaat-
lar ile valiliklerden izin alınmak suretiyle imar mevzuatına göre yapılacak kul-
lanma amacına uygun mandıra, suluk, sundurma ve süreklilik göstermeyen barınak
ve ağıllar ile Turizm Bakanlığının talebi üzerine turizme açılması uygun görülen
bölgelerde ahşap yapılar dışında, ev, ahır ve benzeri inşaatlar yapılamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Mera, Yaylak ve Kışlak İddiasının İspatı
Madde 21 - Bu Kanuna göre tahsis yapılmış olan köy veya belediyelerde, mera,
yaylak ve kışlak alanları ile ilgili iddialar, ilgili tapu sicil müdürlüğünde
tutulan özel sicillerin tanziminden sonra, ancak bu sicildeki kayda dayanılarak
ispat edilir.
Tahsis kararlarında belirtilen haklara tahsislerin kesinleştiği tarihten
itibaren 5 yıl geçtikten sonra tespitlerden önceki hukuki sebeplere dayanılarak
itiraz edilemez ve bunlara karşı dava açılamaz.
Yararlanma Hakkı ve Kapsamı
Madde 22 - Çiftçi ailelerinin bir mera, yaylak ve kışlaktan yararlanabilme-
leri için, bu yerin bulunduğu köy veya belediye sınırları içinde, tahsisin ya-
pıldığı tarihte en az altı aydan beri ikamet ediyor olmaları gerekir. Ancak,
Devletçe naklen yerleştirilenler için bu şart aranmaz.
Köy ve belediye sınırları içinde arazisi olmakla birlikte tahsis kararı
kapsamına girmeyen çiftçi aileleri, o köy veya belediyeye tahsis edilen mera,
yaylak ve kışlaktan yararlanamazlar.
Başka yere yerleşme amacı ile bulundukları yeri terkeden çiftçi aileleri,
yararlanma hakkını kaybeder. Ancak, bunların sürekli ikamet amacıyla geri dön-
meleri halinde, bu hak komisyon kararı ile tanınabilir.
Göçerlerin mera, yaylak ve kışlaklardan yararlandırılmalarında bu Kanun hü-
kümleri uygulanır.
Göçerlerle ilgili uygulama usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.
Aşırı Otlatmanın Önlenmesi
Madde 23 - Mera, yaylak ve kışlağa, komisyonun tahsis kararında belirtilen
miktardan fazla hayvan sokulamaz.
Ancak, daha sonra bakım, koruma ve ıslah sonucu mera, yaylak ve kışlağın
otlatma ve barındırma kapasitesinde bir artışın olması halinde, köy veya bele-
diyelerin teklifi üzerine veya doğrudan doğruya komisyonca yeniden tespit yapı-
larak otlatılacak hayvan miktarı artırılabilir.
Sonradan Yerleşenlerle Yeni Ailelerin Yararlanma Hakkı
Madde 24 - Köy veya belediye sınırları içinde çiftçilikle geçinmek üzere
yerleşenlerle bu yerleşim yerinde oturup yeni aile kuranlara; mera, yaylak ve
kışlağın o tarihteki yeterlilik durumu dikkate alınarak, komisyon tarafından
yararlanma hakkı tanınabilir.
İhtiyaç Fazlası Ürünlerin Satılması
Madde 25 - Mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilen ürünlerin ihtiyaç faz-
lası, Mera Yönetim Birlikleri kararı ile satılabilir. Bu satıştan elde edilen
gelir, mera alanlarının geliştirilmesi amacı ile köy sandığına veya belediye
bütçesinde ayrı bir hesaba gelir kaydedilir ve amacı dışında kullanılamaz.
Mera, Yaylak ve Kışlaklardan Yararlananların Yükümlülükleri
Madde 26 - Mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanan çiftçi aileleri, yapıla-
cak bakım ve ıslah çalışmalarına ait giderlere, komisyonca gerekli görülmesi
halinde, valiliğin onayı ile belirlenecek süre ve miktarlarda katılmakla yüküm-
lüdürler. Bu katılma şekli nakdi olabileceği gibi, işçilik, araç, makina veya
bunların işletme giderleri şeklinde de olabilir.
Mera, yaylak ve kışlaklardan komisyonca tespit edilecek otlatma haklarına
göre yararlanacak hak sahipleri bölgenin ekonomik durumu, otlatma kapasitesi ve
otlatma süresi dikkate alınarak, komisyonca her yıl tespit edilecek belli bir
ücreti ödemekle yükümlüdürler. Bu alanlarda otlatma hakkının üstünde hayvan
otlatılamaz, otlatma haklarından fazla hayvan otlatanlardan bu ücret, fazla
her hayvan sayısı için üç katı olarak tahsil edilir. Muhtarlık veya belediye-
ler tarafından bu amaçla yapılacak tahsilat, o yerin mera alanlarının ıslah ve
geliştirilmesi amacı ile köy sandığına veya belediye bütçeinde ayrı bir hesaba
gelir kaydedilir ve amacı dışında kullanılamaz.
Komisyonca tespit edilen ücret ve para cezalarının takip ve tahsilinde 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Yükümlülükleri Yerine Getirmeyenler
Madde 27 - 26 ncı maddede öngörülen hususlara riayet etmeyen ve yükümlülük-
lerini yerine getirmeyenlerin mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanma hakları,
Bakanlık taşra teşkilatının teklifi ve valilik onayı ile en az 7 gün, en çok 30
gün süre ile geçici olarak, aynı fiilin tekrarı halinde ise yararlanma hakkı bir
otlatma dönemi için iptal edilir.
Yasaklanmış yerlerde hayvanlarını otlatmaya devam edenlerle mera, yaylak
ve kışlak arazisini sürmek sureti ile tahrip edenler ve izinsiz inşaat yapan-
lar hakkında, valilik tarafından 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan
Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun ile Türk Ceza Kanununun 513 üncü ve deva-
mı maddelerine göre gerekli kanuni işlem yapılır.
Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen fiilleri işleyenleri zamanında
duyurmayan muhtar, belediye başkanı gibi bu Kanunun uygulanmasında görev ve
sorumluluk verilen kişiler hakkında, genel hükümlere göre işlem yapılır.
Orman Bölgelerinden Yararlanma
Madde 28 - Orman bölgelerindeki köy ve belediyelere tahsis edilen mera,
yaylak ve kışlaklardan o köy veya belediye halkı, bu Kanun ve 6831 sayılı Orman
Kanunu gereğince konulan kayıtlara uymak şartı ile yararlanırlar.
Orman Bakanlığı, orman içi, orman kenarı ve orman üst sınırı mera, yaylak,
kışlak ve otlakların koruma, bakım ve ıslahı konusunda kanunlar ile verilen
görevi yapmaya devam eder.
Sınır Değişikliği
Madde 29 - Özel kanunları gereğince köy ve belediye veya diğer mülki idare
sınırlarında yapılacak değişiklikler, mera, yaylak ve kışlaklara ilişkin tahsis
kararlarını etkilemez.
Mali Hükümler (1)
Madde 30 - (Değişik: 20/6/2001-4684/13 md.)
Bu Kanunla Bakanlığa verilen görevlerin gerçekleştirilmesi amacıyla personel
giderleri hariç her türlü cari, yatırım ve transfer giderleri ile huzur haklarının
ödenmesinde kullanılmak üzere;
a) Her türlü tütün mamulleri ile alkollü içkilerin imalat ve ithalatçıları tarafından yurt
içinde yapılacak teslimlerde satış fiyatı üzerinden hesaplanacak yüzde 3 oranında
alınacak pay,
b) Bu Kanuna göre otlatma amacıyla kiraya verilen mera, yaylak ve kışlaklardan
yönetmelikte belirtilen usule göre alınacak ücretler,
-------------------------
(1) Bu madde başlığı; "Fon Kurulması" iken, 20/6/2001 tarihli ve 4684 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
c) Üreticilerden satın alınan sütün satın alma bedelinin binde 1`i oranında, süt işleyen
kuruluşlarca yapılacak kesinti,
d) Yurt içinde yetiştirilen ve satışı yapılan büyük ve küçükbaş canlı hayvanların satış
bedellerinin binde 1`i oranında satıcılarından alınacak pay,
e) (Değişik: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
Tahsis amacı değişikliği talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerden,
14 üncü maddenin birinci fıkrasının (e), (f), (g) bentleri ve vakıf meraları ile toprak
muhafaza, sel ve taşkın kontrolü amacıyla yapılacak her türlü ağaçlandırma ve erozyon
kontrolü çalışmaları ilgili tahsis amacı değişiklikleri hariç, tahsis amacı değiştirilen
mera, yaylak ve kışlaklardan elde olunacak yirmi yıllık ot geliri esas alınarak,
komisyonca tespit edilerek alınacak ücret,
f) Yayla turizmi amacıyla 20 nci madde çerçevesinde verilecek yapı izinlerinden
valiliklerce tespit edilecek miktarda alınan yapı ruhsat ücretleri ile bu yerlerin yıllık kira
bedelleri,
g) Her türlü bağış ve yardımlar,
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır. Yatırılan
bu tutarlar Maliye Bakanlığınca bir yandan genel bütçeye özel gelir, diğer yandan
Bakanlık bütçesinde açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir. Kaydedilen özel
ödeneklerden yılı içerisinde kullanılmayan tutarlar, Maliye Bakanlığınca söz konusu
Bakanlığın ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve ödenek kaydedilir.
Bu maddede belirtilen gelirler, tahsilatın yapıldığı tarihi takip eden ayın 15`ine kadar
saymanlık hesabına yatırılır ve gelirlerin tahsilatında 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Bu madde uyarınca yapılacak tahsilatlara ilişkin diğer hususlar ile Bakanlık bütçesine
özel ödenek kaydedilen tutarların harcama usul ve esasları ile ödenecek huzur hakları
Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir.
Yönetmelik
Madde 31- Bu Kanunun uygulanması ile ilgili hususlar; ilgili bakanlıklar
ve kuruluşların da görüşleri alınarak Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle
düzenlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Değiştirilen ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 32 - (9/5/1985 tarih ve 3202 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (f) ben-
dinin değiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Madde 33 - (3/4/1930 tarih ve 1580 sayılı Kanunun 159 uncu maddesinin
değiştirilmesi ile ilgili olup,yerine işlenmiştir.)
Madde 34 - (18/3/1924 tarih ve 442 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin de-
ğiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Madde 35 - (3/5/1985 tarih ve 3194 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin dördün-
cü fıkrasının değiştirilmesi ile ilgili olup, yerine işlenmiştir.)
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 36- 1) 17.10.1983 tarih ve 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkın-
malarının Desteklenmesi Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi,
2) 22.11.1984 tarih ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine
Dair Tarım Reformu Kanununun 15 inci maddesi,
3) 26.2.1985 tarih ve 3155 sayılı Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün Kuruluş
ve Görevleri Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin (d) bendi ve 10 uncu maddesinin
(c) bendi,
4) 9.5.1985 tarih ve 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin (d) bendi,
5) 7 Ramazan 1274 tarihli Kanunname-i Arazinin 97, 98, 99, 100, 101, 102
ve 105 inci maddeleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.(1)
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mera, yaylak ve kış-
laklarla ilgili olarak adli yargıda görülmekte olan davalara devam olunur. Ko-
misyonlar, bu davaların sonuçlanmasını bekler.
Geçici Madde 2 - (Ek: 11/6/1998 - 4368/3 md.)
1998 Mali Yılına münhasır ve 30 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) ben-
dinin 1 numaralı alt bendindeki gelire karşılık olmak üzere, bütçe kapsamın-
daki fonlara ait ödeneklerin yüzde biri tutarındaki miktar, 1998 yılı için
bütçe kapsamına alınan Mera Fonuna aktarılır.
(Ek: 27.5.2004 t, 5178 sk.)
GEÇİCİ MADDE 3. - Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde kalan ve 1.1.2003
tarihinden önce kesinleşen imar planları içerisinde yerleşim yeri olarak işgal
edilerek mera olarak kullanımı teknik olarak mümkün olmayan yerlerin tahsis amacı
değiştirilerek Hazine adına tescilleri yapılır. Ancak ilgili belediye veya kamu kurum
ve kuruluşları adına tescil edilmiş olanların dava konusu olup olmadığına bakılmaksızın
ücretsiz olarak tescilleri aynen ibka edilir. Hazine adına tescil edilmesi gerekirken
gerçek veya tüzel kişilere tescil edilmiş taşınmazlara ilişkin açılan davalardan,
emlak ve rayiç bedellerinin toplamının yarısı üzerinden taşınmazların halen maliki
olan kişilerce Hazineye bedelinin ödenmesi kaydıyla vazgeçilir. Evvelce açılan
davalarda Hazine lehine kesinleşen kararlara konu taşınmazların tapuları aynı
esaslara göre önceki maliklerine veya kanuni mirasçılarına devredilir.
Yürürlük
Madde 37- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 38- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
------------------
(1) Kanunname-i Arazi`nin;Türk Medeni Kanunu ve 11/5/1929 tarih ve 501 numaralı
Büyük Millet Meclisi Kararı ile 27/1/1943 tarih ve E.5,K.7 sayılı Temyiz
Mahkemesi Tevhidi İçtihad kararı karşısında yürürlükte olmadığı kanaatine
varıldığından sözkonusu Kanun, Mevzuat Külliyatına alınmamıştır.
Yürürlükte olup olmadığı tartışmalı olan ve bu madde ile kaldırılan hüküm-
lerden sonra Kanunname-i Arazi`nin yürürlükte olan hükümlerinin kalmadığı
düşünülmektedir.
7647-1
4342 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeleri Yürürlüğe Giriş
No Tarihi
------ ----------------------------------------------------------------------- ---------------------
4368 -- 28.2.1998 tari-
hinden geçerli
olmak üzere ya-
yımı olan 14/6/1998
tarihinde
4684 - 13 üncü madde hükmü 1/1/2002
7647-2
Yorumlar