TAPU KAYITLARINDAN HUKUKİ KIYMETLERİNİ KAYBETMİŞ OLANLARIN TASFİYESİNE DAİR KANUNUN TAPU İDARELERİNCE SURETİ TATBİKİ HAKKINDAKİ NİZAMNAME

TAPU KAYITLARINDAN HUKUKİ KIYMETLERİNİ KAYBETMİŞ OLANLARIN TASFİYESİNE DAİR KANUNUN TAPU İDARELERİNCE SURETİ TATBİKİ HAKKINDAKİ NİZAMNAME

Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 14.5.1930, No: 9331
Dayandığı Kanunun Tarihi : 2.6.1929, No: 1515
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 2.7.1930, No: 1536

Madde 1 – Tapu defterlerinde muukayyet olan bir gayrimenkulüngayriresmi surette satım, bağışlama, taksim, tırampa ve emsali muamelelerleaharın mülkiyetine geçtiği ve Kanunu Medeninin mer'iyeti tarihine kadar müsakkafve bu hükümde bulunan bağ ve bahçe veyahut arsaların 15 diğer arazinin 10 senemalik sıfatiyle nizasız ve hüsnü niyetle tasarruf altında bulundurulduğuherhangi bir tasarruf muamelesi esnasında bir resmi makam veya ihtiyarheyetlerince ihbar edilir veyahut zilyet tarafından bu yolda bir beyan vakiolursa tapu idarelerince evvelemirde aşağıda gösterildiği veçhile keyfiyettetkik ve tahkik olunur.

A – Elde temellük sebeplerini natıkolarak aşağıda yazılı ispat vesikalarından biri mevcut olupta ibraz olunmuş isebunlar tetkik olunacaktır.

1 – Senedi adi.

2 – Zilyet lehine kat'iyet iktisap etmiş olupta müruruzamandan dolayı icra vasıtasiyle tenfizi mümkün olmıyan ilam .

3 – Tescili icra edilmemiş teffiz vesikası.

4 – Musaddak irade suretleriyle fermanlar.

5 – Kaydı mevcut olmayıpta mührü maruf bulunanmütevelli, sipahi, mültezim temessük veya senedi,

6 – Kayıtları bulunamıyan tapu ve mülga Hazinei Hassasenedi veya muvakkat tasarruf ilmühaberi,

7 – Musaddak ve gayrimusaddak tapu yoklama esasdefterlerinden çıkarılmış kayıt suretleri,

8 – Mülkname, muhasebatı atika kalemi kaydı,

9 – Mubayaa, istihkam ve ihbar hüccetleri,

10 – Evkaf idarelerinden henüz devredilmemiş olan birtasarruf kaydı,

B – Mevzubahis mahallin vergice hangitarihte ne suretle kimin namına mukayyet bulunduğu ve vergisi ne vakittenberikimin tarafından verilmekte olduğu varidat idarelerinden sorulacaktır.

C – Mevzubahis mahalle zilyet tarafındanne vakittenberi tasarruf olunduğu ve bu müddet zarfında salahiyettar mercilernezdinde niza sepkedip etmediği tahkik olunacaktır.

Madde 2 – (Değişik: 30.6.1932 – 13041 K.) Butahkikat ve tetkikat neticesinde 1515 numaralı kanunun birinci maddesi mucibince(Malik sıfatiyle nizasız ve hüsnü niyetle müsakkaf ve emsalinde 15 ve diğerarazide 10 sene tasarruf) şartı tahakkuk etmez veya mübrez vesaikın diğer vesaikile hilafı veya hükümsüzlüğü sabit olursa başkaca bir muameleye hacetkalmaksızın talebi vakı reddolunur. İşbu ret keyfiyeti alakadarlar tarafındanvukubulacak müracaat üzerine 6 ncı maddede yazılı komisyonlar tarafından tetkikolunur.

Madde 3 – Tapudamukayyet ve gayrın lehine İşbu Nizamnamede muharrer iktisap şeraitine maruz olangayrimenkul mahcuz veya merhun olduğu takdirde hacız veya rehin kaydialakadarlarının rızasiyle veya mahkeme karariyle ref ve terkin olununcaya kadarzilyed namına tescil edilemez. Şu kadar ki altıncı maddedeki komisyon karariylekaydına bir şerh verilir.

Madde 4 – Birinci maddede yapılmasına lüzum gösterilen tetkikat vetahkikat zilyedin iddiasını teyit ettiği takdirde keyfiyet eğer mahallindemevcut ve ikametgahı malum ise kayıt sahibine veya veresesine veyahut veli vevasilerine resmen tebliğ edilecek ve itirazlarını hazırlayarak keşif mahallindebulunmağa davet olunacaktır. Bundan maada keyfiyet, en az on gün evvel gün vesaati tasrih edilerek tahkikat icra kılınacağı mahallin mütat ve münasip vasaitiile ilan ve işbu ilanda gayrimenkulün mevki ve evsafı ve zilyedin iddiaları izahedilecektir. Muayyen gün ve saatte mahallinde bulunacak tapu memuru tarafındanala- kadarlarla kararsız ehlivukuf ve malümattan keyfiyet istizah olunaraknetayici rapor şeklinde tanzim ve tespit ile imza edilecektir. Kayıt ile alakasıolan kimselerin davete icabet etmemesi, tahkikatın cereyanına mani değildir. Kayıt sahip veya varislerinin şahsiyetleri mahallince malûm olmadığı ve yahutikametgahları bilinmediği takdirde ayrıca ihbara lüzum olmayıp yalnız yapılacakilan bu alakadarlara şahsen tabliğ mahiyetinde olacaktır. Bu bapta Hukuk UsulüMuhakemeleri Kanununun 144 üncü maddesi mucibince muamele yapılmasılazımdır.

Madde 5 – (Değişik 30.6 1932 – 13041 K.) Tapu memuru ilk tetkikatıifa ve icabı halinde mahallen tahkikat icra eyledikten sonra keyfiyet karararaptolunmak üzere evrakı müteallikasını gayrimenkul kazada ise kaza ve vilayetmerkezinde ise vilayet tapu komisyonuna tevdi eder.

Madde 6 – (Değişik: 30.6.1932 – 13041 K.) Tapu komisyonları vilayet defterdarı, tapu müdürüve başkatibinden ve vilayet idare heyetinin tayin edeceği bir zattan ve merkeztapu memurundan teşekkül eder. Komisyonun içtimaında defterdar bulunmadığızamanlarda tapu müdürü riyaset eder ve defterdarın göndereceği maliyememurlarından bir zatta komisyonda aza sıfatıyla bulunur. Komisyonda kararlarekseriyetle verilir. Tesavii ara vukuunda reisin bulunduğu tarafın reyi terciholunur. Kaza tapu komisyonları kaymakamın riyaseti altında malmüdürü ile tapumemurundan teşekkül eder.

Madde 7 – Komisyonlarca evrakın vürudundan itibaren nihayet on beşgün zarfında bir karar verilmesi mecburidir. Esbabı mania dolayısiyle bu müddetzarfında karara rapt olunmazsa kararda bu teehhür sebepleri degösterilmelidir.

Madde 8 – Komisyonlar kaza ve nahiya tapu memurları tarafındangönderilecek veyahut vilayet tapu idarelerinden tevdi olunacak evrak üzerindetetkikatını yaparken bilhassa 1515 numaralı kanunun birinci maddesinde izaholunan şartların temamen mevcudiyetini nazarı itibare almakla beraber aşağıdakihususata da dikkat edeceklerdir.

A – GayrimenkulünKanunu Medeninin mer'iyetinden mukaddem nevine göre en az on beş veya on seneevvel kayıt sahibinin mülkiyetinden gayriresmi satış veya mümasil bir iktisapsebebiyle çıkmış olması,

B – Zilyedin KanunuMedeninin mer'iyeti tarihine kadar malik sıfatiyle ve kanuni niza olmaksızın vehüsnü niyetle müsakkaf ve bu hükümde bulunan bağ ve bahçe veyahut arsalarda onbeş ve arazide on sene müddetle temellük etmiş bulunması.

C – Eğer zilyetgayrimenkulü kayıt sahibinden veya kanuni halefinden başka bir kimseden almışise o kimse ile asıl kayıt sahipleri arasında hukuki irtibatın mevcudiyeti.

Madde 9 – Tapudamukayyet gayrimenkulün gayriresmi surette aharın mülkiyetine geçmiş olmasındazamanlarına göre kayıt sahibinin veya varislerinin ve yahut evli veyavasilerinin rıza ve muvafakatlerinin inzimam etmiş bulunması şarttır. Şu sebeplekaydın hak bahşettiği tasarrufa ehil kimselerin rızaları lahik olmaksızın aharbir şahısdan alınan bir gayrimenkulde zilyedin kanunun tarifi dairesindetemellük müddetleri nisap haddine baliğ olsa bile hüsnü niyeti tahakkuketmiyeceğinden bu kabil müracaatların hükmen halliiktiza eder. Ancak işbu üçüncüşahsın veya bu mahiyette teselsülen gelen diğer şahısların gayrimenkulüellerinde bulundurdukları müddet ve kayıt sahiplerinin gayrimenkulün ellerindençıktığı zamanda nazarı itibara alınarak ahkamı sabıka temlik hakkınıbahşediyorsa ve yahut verese arasında haricen taksime müsteniden mal veresedenbirisinin uhdesine geçmiş ise kayıt sahibinin bu kabil hukuki haleflerininrızası makbul ve muteberdir. Binaenaleyh bu vaziyette diğer şeraitte tahakkukettiği takdirde zilyet namına kayıt ve tescil olunur.

Madde 10 – Namınatescilini talep eden son zilyedin tasarruf müddeti kendine tekaddüm edenzilyedlerin müddetlerine eklenmek suretiyle doluyorsa bunlar ara- sında tevarüsve tedavül gibi hukuki alakadan mütevellit irtibatın mevcudiyeti lazımdır. Buirtibatın mevcut olmaması zilyetler arasında münazaa hudusunu ta- zammunettiğinden hükmen halli lazımdır.

Madde 11 – (Değişik: 30.6.1932 – 13041 K.) Kaza tapu komisyonununverdiği karara tebliğ tarihinden itibaren bir ay zarfında itiraz vakı olursavilayet tapu komisyonu keyfiyeti tetkik ve karara rapteder. Vilayet komisyonunungerek resen ve gerek itirazen verdiği kararlar katidir. İtiraz olunmayankararlara ait tescil muameleleri müddetin inkizasından ve itirazen verilenkararlara ait tescil muameleleri de tebliğ edildikten sonra ifa olunur. Butakdirde muterizlerin veya karara kanaat etmemiş olanların 1515 numaralı kanunun1inci maddesinin ikinci fıkrası mucibince mahkemeye müracaat haklarıbakidir.

Madde 12 – Birgayrimenkulün aralarında tedavüle istinat etmeksizin iki veya daha ziyadekimseler namına kaydolunduğu görülür ise keyfiyet tasrih edilmek suretiyle heriki kayda muvakat birer şerh verilmekle beraber iki ay zarfında mahkemeyemüracaatla hakkı temellüklerini ispat eylemleri lüzumu alakadarlara tebliğolunur. Bunlar kaydın birisi üzerinde muhafazasiyle diğerlerinin terkinihususunun da aralarında uyuşurlarsa bu muvafakatnamelerine veya müracaatlarıhalinde mahkeme kararına göre muktezası yapılır. Müddeti içinde alakadarlardanbirinin mahkemeye müracaatı vuku bulmamış ise tapu idaresince kayıtlarüzerindeki tetkikata ve icap ettiği takdirde ihtiyar heyetlerinden ve ehlivukuftan yapacağı tahkikata müsteniden tapu müdür veya memuru temellük hakkınınhangi tarafta olduğu hakkındaki noktai nazarını izah ederek keyfiyetin birkarara raptını mahkemeden re'sen talep eder. Bu baptaki kanunda mahkeme ve harçmasrafları bidayeten tecil edilmiş olduğundan müracaat müzekkere ile olur. Kısmen veya temamen terkine dair lahik olacak hükümler alelüsul kat'iyet kespettikten sonra derhal infaz edilir.

Madde 13 – Mukayyet bir gayrimenkul resmi bir şekilde aharinmülkiyetine geçmiş ve bu nama da kayıt tesis edilmiş iken muahharen ve yineevvelki kayıt sahibinden intikal etmek suretiyle ikinci bir kaydın dahayürütüldüğü görülür ise yalnız intikalen teşkil edilmiş olan muahhar kaydakeyfiyet şerh, olunarak bunun iptaline karar verilmesi re'sen mahkemeden talepolunur.

Madde 14 – Mükerrer iki kayıttan birisinin terkini hakkındamahakimden sadır olup müruruzaman sebebiyle icra dairesince tenfizi mümkünbulunmıyan bir ilam zilyet lehine tescili natık bulunsa dahi diğer kayıtsahibinin ademi muvafakati halinde bu bapta 1515 numaralı kanunun ikinci maddesimucibince muamele olunur.

Madde 15 – Yekdiğerine tedahül eden emlak ve arazi hudut ihtilaflarıbirriza halledilmediği takdirde kemakan hükmen hal olunur. Ek madde(Ek:30.6.1932 – 13041 K.) Sahipleri olduğu halde tapu Sicilline geçmemiş olangayrimenkul malların tescilinde de bu nizamnamenin 6 ncı ve 11 inci maddeleriahkamı tatbik olunur.

Madde 16 – Şürayı Devletçe görülmüş olan İşbu Nizamname neşritarihinden muteberdir.

Madde 17 – İşbuNizamnamenin icrasına Maliye Vekili ile Adliye ve Dahiliye Vekillerimemurdur.