Kentsel Dönüşümün Olumsuzlukları Nelerdir?

Kentsel Dönüşümün denilince hep iyi yanlarını öne çıkarıyor ve kentsel dönüşümün olumsuzlukları göz ardı ediliyor, genelde bu olumlu yönlerinden bahsediyoruz. Depreme, doğal afetlere hazır kentler, yenilenen yapı stoğu, kentlerin görsel – fiziksel bakımından iyileşmesi gibi. Peki, kentsel dönüşümün hiç mi olumsuz yanı yok?

Kentsel Dönüşüm kapsamında yapılan inşaatlar günümüzde hız kesmeden devam ediyor. Her ne kadar 2014 – 2015 yıllarının tamamı ve 2016 yılının ilk yarısı inşaat sektörü açısından kayıpların yaşandığı dönemler olarak kayıtlara geçmiş olsa da özellikle lüks konut üretiminin yaygın olduğu bölgelerde kentsel dönüşüm kapsamında yapılan inşaatlara sıkça rastlanıyor. Özellikle hükumetin ekonomi kurmayları, ülkemizin en büyük üretim kalemi olan inşaat endüstrisini destekleyen ve yavaşlamaması için çabalayan bir yol izlenmesi için gerekli adımların atılması taraftarı. Bu sebeple her gün, ekonomi bültenlerinin hemen hepsinde inşaat sektörü ile ilgili bir iyileştirme, kolaylık sağlayacak düzenlemeler ilgili haberleri görmemiz tesadüf değil…

Kentsel Dönüşümün Etkilediği Başlıca Yerleşimler

Ülkemizde Kentsel Dönüşümün yıldızı doğal olarak yerleşik nüfusunun en yüksek, buna karşılık yapı stoğunun da bir o kadar düşük kalitede olduğu İstanbul İl’idir. Aynı zamanda, ülkemizde jeolojik risk bakımından en yüksek riske sahip alanlardan birinde, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde kuruludur. Kent, her gün yeni bir inşaat projesinin temellerinin atıldığı büyük bir şantiye alanını andırmakta. İstanbul son 4 yıllık dönemde kentsel dönüşümün avantajlardan maksimum seviyede faydalandı. Ne yazık ki kent sakinleri, bu dönemde, mevcut inşaatların olumsuzluklarından yüksek oranda etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor.

Hava Kirliliği ciddi bir sorun…

Başta insan sağlığını tehdit eden hava kirliliği konusunu ele alalım. İnşaat çalışmaları sebebi ile soluduğumuz hava da tutunan partikül oranındaki dramatik artış özellikle solunum yolu rahatsızlıkları olanlar ve yaşlı insanlar için günlük yaşamı dayanılmaz hale getirebiliyor.

Ayrıca kentsel dönüşüm sebebi ile artan nüfus yoğunluğu, bölgesel araç trafiğinin de atmasına, iş makineleri, kamyonlar, tırlar, vinçler derken havaya salınan karbon miktarı da kritik seviyelere ulaşmaktadır.

Gürültü Kirliği Hayatı Olumsuz Etkiliyor

Bir diğer sağlık tehdidi de gürültü kirliliği. Gün boyunca devam eden inşaat çalışmaların yarattığı gürültü kirliliği, kimi zaman konuştuğumuzu, izlediğimiz bir programı bile duymamıza engel olacak seviyede.  Bu durum etki alanında kalan çevre halkının sağlığını fiziksel ve psikolojik olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Yüksek gürültü, etkilediği insanlarda sinirlilik hali,  saldırgan tavırlar, hipertansiyon, stres, uyku bozukluğu gibi değişik rahatsızlıklar olarak kendini göstermektedir.

Çevre Kirliliği Denince Akla Sadece Yere Atılan Çöpler mi Gelmeli?

Kentsel Dönüşümün hızlı olduğu bölgelerde, kentsel dönüşümün olumsuzluklarından olan çevre kirliliği de ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Çevre kirliği sadece toplumun bireyleri tarafından çevreye gelişigüzel bırakılan çöpler, atıklar olarak düşünülmemeli. İnşaat alanlarına giriş – çıkış yapan iş makinelerinin inşaat sahasından kir, çamur, toz vb. maddelerden tam olarak arınmadan yola çıkmaları, gerekli standartta yapılmayan yükleme, boşaltma işlemleri ile en önemlisi yıkım işlerinde gelişmiş dünya ülkeleri standartlarının uygulanmaması bu olumsuzluğa yol açmaktadır. Yıkım işlemlerinde ortaya çıkan, havada tutunabilen partiküllerin azaltılması için tercih edilen sulama işleminin maliyetler sebebi ile efektif yapılmaması, inşaat moloz ayrıştırma işlerinin yüksek standartta bir geri dönüşüm tesislerinde yapılması gerekirken bir takım sebeplerle inşaat sahasında ayrıştırma yapılıyor olması çevre kirliliğinin ve bir üst paragrafta yer alan gürültü kirliliğinin en büyük sebeplerindendir.

Deforme Olan Ulaşım Ağı…

Ulaşım sistemlerinde yaşan soruna bakacak olursak, yüksek tonajlı hafriyat kamyonları, beton mikserleri gibi araçların, küçük ve orta büyüklükte ticari araç taşıması hesabıyla inşa edilmiş mevcut yol yapısını kullanması ve yeni inşaatların alt yapılarının şehir şebekesine entegresi için yapılan kazıların gelişigüzel olarak tamir edilmesi ciddi sorunlara yol açmaktadır. Yollarda oluşan çukurlar, tümsekler ve yol yüzeyindeki ondülasyon sebebi ile özel ve diğer ticari araçların aynı yolları kullanması yüksek rakamlı tamir bedellerine ve istenmeyen kazalara yol açmaktadır.

Bütün bu çevresel etkiler dışında kentsel dönüşümün olumsuzlukları hakkında bir önemli madde ise, kentsel dönüşüme konu gayrimenkullerin hak sahiplerinin yaşadığı olumsuzluklar. Müteahhit ve hak sahibi taraflarının, iyi yönetilmemiş bir süreçte karşılaşacağı problemleri burada tek tek yazmak yerine ilgili konuya göz atabilirsiniz. Yaşanması muhtemel ve örnekleri ile sabit olan bu problemler sonucu yıllarca sürecek olan hukuki süreçler her iki taraf içinde ciddi psikolojik sorunlara, zaman kaybına ve maddi zararlara yol açması bakımından  önemlidir.

Bu Sorunların Bir Çözümü Var mı?

Kentsel dönüşümün olumsuzlukları hakkında bunlar gibi bir çok konu bulunmakta. Ancak burada, bizim aklımıza ilk gelenler ve kent yaşamını olumsuz yönde en çok etkileyen başlıklardan bahsetmeye çalıştık. Ülkemiz için büyük bir fırsat olan kentsel dönüşümünün olumlu yönlerini arttırmak ve bu konuların bize göre kısmen veya tamamen çözümü için uygulanması gerekenleri bir sonraki yazımızda bulabileceksiniz.  Yakın bir gelecekte temiz, gürültüsüz, afetlere hazır ve yaşanabilir kentlere kavuşmamız dileğiyle.