Apartman ve sitelerde çalışan kapıcıların durumu nedir ?

Apartman ve sitelerde çalışan kapıcılar, gündelikçilerde olduğu gibi “kolay sigorta” kapsamına alındı. Kapıcı çalıştıranlar Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) her ay bildirge vermeyecekleri için yıllık 347 lira damga vergisinden de kurtulacaklar.

Apartman ve sitelerde çalışan kapıcılara müjde

Önceki hafta Resmi Gazete'de yayımlanan torba kanunla kapıcı çalıştıran apartman ve siteler için önemli bir avantaj sağlandı.

Konut kapıcıları; gündelikçi, çocuk ve hasta bakıcı, bahçıvan gibi ev hizmetlerinde çalıştırılanlar için ilk defa 1 Nisan 2015'te uygulanmaya başlanan "kolay sigorta" kapsamına alındı. Bu düzenleme sayesinde kapıcı çalıştıranların bildirge ve belge verme yükümlülükleri azaltılacak, iş ve işlemleri sadeleştirilerek bürokratik süreçleri asgariye indirilecek.

İŞE GİRİŞİ 30 GÜNDE BİLDİRMEYENE CEZA

Kapıcı çalıştıran her bir işveren kendi işlemlerini kendisi takip edebilecek. Apartman ve site yöneticileri, kapıcılar için her ay SGK'ya belge vermek zorunda olmayacaklar. Sadece başlangıçta kurumun matbu formunu doldurarak işe giriş bildirgesi verecekler. İşten ayrıldıklarında SGK'ya bildirimde bulunacaklar. Geriye, primlerini düzenli olarak yatırmak kalacak.

Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilen sigorta prim bildirgeleri için her ay 28.90 lira damga vergisi ödeniyor. Kolay işverenlik uygulamasından yararlananlar her ay bildirge vermeyecekleri için damga vergisi ödemekten kurtulacaklar. Bu da apartman ve site yönetimlerine yıllık 347 lira avantaj sağlayacak. İşe ilk girişte bildirim işleminin, en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılması gerekiyor.

Bu süre içinde yapılmayan bildirim için apartman ve site yönetimleri 405.90 lira ceza ödeyecekler. Bildirim yapılmadığının mahkeme kararından, denetim elemanlarının tespitlerinden, bankalar veya diğer kurumlardan alınan bilgi ve belgelerden ortaya çıkması halinde asgari ücretin iki katı tutarında ceza ödenecek. Bu da 2018 yılı asgari ücreti üzerinden 4 bin 59 lira ceza anlamına geliyor.

Aylık prim bildirgelerini ödemeyenler veya geciktirenler de çalıştırdıkları kapıcı başına 405.90 lira aylık ceza ödemek durumunda kalıyor. Her ay bildirge zorunluluğu kalkacağı için cezalı duruma düşmekten de kurtulacaklar.

İLAVE İSTİHDAM TEŞVİKİ KAPICILAR İÇİN DE VAR

İlave istihdama sağlanan teşviklerden, kapıcı çalıştıranlar da yararlanabiliyor. Emekli olan kapıcının yerine veya yeni yapılan apartman ya da siteye ilk defa kapıcı alanlar, bir yıl boyunca damga vergisi, gelir vergisi, sosyal güvenlik primi ve işsizlik sigortası primi ödemekten kurtulabilirler. Bu sayede aylık 883 liraya, yıllık da 10 bin 596 liraya kadar avantaj elde edebilirler.

KAPICI DAİRESİNDE OTURAN KAPICIYA YÜKSEK TAZMİNAT

Kapıcıların kıdem tazminatı ve diğer yasal hakları, tüm işçiler gibi İş Kanunu hükümlerine tabi. Kapıcıların da diğer işçilerde olduğu gibi kıdem tazminatına hak kazanabilmek için en az bir yıl çalışmaları gerekiyor. Apartman veya site yönetimi bir yılın sonunda işten atarsa, askerlik nedeniyle işten ayrılırsa, emekliye ayrılırsa, çalıştığı her yılın karşılığı olarak 30 günlük giydirilmiş ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenir. 1999 yılından önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olan kapıcılar, 15 yıl sigorta ve 3600 prim günü koşuluyla işverenden kıdem tazminatını talep edebilir.

Kıdem tazminatının hesabında brüt ücrete ilave olarak işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve yasal menfaatler de dikkate alınır. Bu hüküm, kapıcılar için çok önemli. Örneğin asgari ücretle 20 yıldır çalışan bir kapıcının kıdem tazminatı hesaplanırken, 2 bin 29.50 liralık 30 günlük ücrete; emsal değeri 500 lira olan kira bedeli ve aylık 100 lirayı bulan elektrik, su ve yakıt gideri de eklendiğinde, her bir yıl için 2 bin 629.50 lira üzerinden ödeme yapılması gerekir.

KIDEM TAZMİNATI SORUMLULUĞU MÜLK SAHİBİNDE BULUNUYOR

Kapıcıların kıdem tazminatını kimin ödeyeceği, apartman ve sitelerin önemli sorunlarından birini oluşturuyor. Evi sonradan satın alanlar, önceki yıllardaki çalışmalara ilişkin kıdem tazminatı ödemek istemiyorlar. Bunun çözümü olarak, iyi yönetilen apartman ve sitelerde fon uygulaması yapılıyor. Bu kapsamda her ay aidatla birlikte kıdem tazminatı için de düşük bir para toplanıyor.

Toplanan paralar, bankada açılan kıdem tazminatı hesabında biriktiriliyor. Kıdem tazminatından mülk sahipleri sorumlu. Mülk sahibi ödemezse kiracı, kira bedelinden düşmek üzere ve kira bedelini aşmamak kaydıyla sorumlu tutuluyor. Eğer daire el değiştirdiyse yeni malikin tazminatın tamamını ödeyip daha sonra eski malikten, onun payına düşen kısmı alma hakkı var.

KAYITLI 50 BİN KAPICI VAR AMA GERÇEK RAKAM DAHA FAZLA

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, şubat ayında soru önergesine verdiği yanıtta Türkiye genelindeki kapıcı sayısını 49 bin 583 olarak açıklamıştı. Türkiye'de yaklaşık 20 milyon konut olduğu dikkate alındığında bu alandaki kayıtdışılık ortaya çıkıyor.

ŞİRKETTE ÇALIŞAN KAPICILAR YARARLANAMAZ

Kolay sigorta avantajı, sadece konutlarda çalışan kapıcıları kapsıyor. Bu amaçla yasa maddesinin başlığı, "Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve konut kapıcılığı" olarak düzenlendi. Şirketlerde çalışan kapıcılar, kolay sigorta hükümlerinden yararlanamaz.

İŞKUR'A KAYIT OLMA ŞARTI

İstihdam teşvikinden yararlanabilmek için İŞKUR'a kaç gün önce iş arama başvurusu yapılmış olduğunun bir önemi yok. Önemli olan, en az üç aydır sigortalı olarak on günden fazla çalışmamış olması. İşveren işe alacağı kişiyi kendisi bulduktan sonra kaydını yaptırmak için İŞKUR'a yönlendirebilir.

KAPICILARIN MAAŞI ASGARİ ÜCRETTEN 122 TL DAHA YÜKSEK

Asgari ücret kapıcılar için farklı hesaplanıyor. Örneğin, 2018 yılı için brüt asgari ücret 2 bin 29.50 TL, net asgari ücret de bin 603.12 TL. Buna karşılık, kapıcıların asgari ücreti bin 725.08 TL'ye ulaşıyor. Bunun sebebi, kapıcıların ücretinden gelir vergisi (106.55 TL) ve damga vergisi (15.40 TL) alınmaması.